Wyrok z dnia 25 maja 1994 r.
II PRN 2/94


Roszczenie górnika inwalidy III grupy wskutek wypadku przy pracy o
rentę uzupełniającą byłoby uzasadnione, gdyby renta wypadkowa oraz zar-
obki, które górnik mógłby osiągnąć dzięki zachowanej częściowo zdolności do
zatrudnienia, były w sumie niższe niż hipotetycznie wyliczona emerytura
górnicza.


Przewodniczący SSN: Krzysztof Kolasiński (sprawozdawca), Sędziowie SN:
Stefania Szymańska, Maria Tyszel,


Sąd Najwyższy przy udziale prokuratora Jana Szewczyka, po rozpoznaniu w
dniu 25 maja 1994 r. sprawy z powództwa Zdzisława M. przeciwko Kopalni Węgla
Kamiennego "K." w K. o rentę uzupełniającą z tytułu wypadku przy pracy, na skutek
rewizji nadzwyczajnej Ministra Sprawiedliwości [...] od wyroku Sądu Apelacyjnego-
Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Katowicach z dnia 30 czerwca 1993 r.
[...],


o d d a l i ł rewizję nadzwyczajną.

U z a s a d n i e n i e


Zdzisław M. żądał w pozwie z dnia 11 czerwca 1991 r. zasądzenia od kopalni
węgla kamiennego "K." w K. renty uzupełniającej w wysokości 2.000.000 zł, poc-
ząwszy od 1 stycznia 1990 r. Pracując w pozwanej kopalni jako górnik dołowy
powód uległ w dniu 29 października 1982 r. wypadkowi przy pracy i doznał uszczer-
bku na zdrowiu. Po upływie sześciomiesięcznego okresu leczenia i pobierania za-
siłku chorobowego został zakwalifikowany do III grupy inwalidów i pobiera od tego
czasu rentę inwalidzką z wypadku przy pracy według III grupy inwalidów. Wysokość
renty jest znaczenie niższa od wynagrodzenia pobieranego przez górników na
porównywalnych stanowiskach pracy. Dochodzona renta od zakładu pracy miałaby
wyrównać poziom pobieranej przez powoda renty wypadkowej do poziomu zarob-
ków górniczych.

Sąd Wojewódzki-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Katowicach wy-
rokiem z dnia 5 marca 1993 r. oddalił powództwo. Sąd Wojewódzki ustalił, że powód
po przyznaniu renty wypadkowej był zatrudniony do 1989 r. jako łazienny. Z zatrud-
nienia tego zrezygnował, gdyż nie odpowiadały mu warunki pracy. Strona pozwana
zaproponowała wówczas powodowi zatrudnienie w wymiarze 1/2 etatu przy czyszc-
zeniu wagonów. Propozycji tej powód nie przyjął, gdyż był zainteresowany tylko
zatrudnieniem w pełnym wymiarze czasu pracy. Powód, urodzony w 1936 r., nabyłby
z dniem 1 listopada 1987 r. prawo do emerytury górniczej, gdyby nie uległ wypad-
kowi przy pracy. Powód nie kontynuowałby zatrudnienia po osiągnięciu wieku
emerytalnego z uwagi na stan zdrowia. Pobierał już bowiem w latach 1975-1980 r.
rentę inwalidzką z ogólnego stanu zdrowia. Sąd ustalił na podstawie opinii biegłego,
że hipotetycznie wyliczona emerytura nie przewyższałaby wysokości renty wypad-
kowej wraz z wynagrodzeniem za pracę na 1/2 etatu przy czyszczeniu wagonów. Na
tej podstawie przyjął Sąd Wojewódzki, iż powód nie poniósł szkody, która nie byłaby
kompensowana przyznaną mu rentą wypadkową. Powód miał bowiem zapewnioną
możliwość dorobienia w drodze zatrudnienia na 1/2 etatu tej części utraconego zar-
obku, której nie kompensuje renta wypadkowa obliczona według III grupy inwalidów.

Sąd Apelacyjny-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Katowicach wy-
rokiem z dnia 30 czerwca 1993 r. oddalił rewizję powoda. Sąd Apelacyjny podniósł,
iż powód jako inwalida III grupy posiada określone możliwości zarobkowania. Roszc-
zenie o rentę uzupełniającą byłoby uzasadnione dopiero wtedy, gdyby zarobki
osiągane przy wykorzystaniu zachowanej zdolności do pracy wraz z pobieraną rentą
wypadkową były niższe od hipotetycznie wyliczonej emerytury górniczej.
Tymczasem Sąd Wojewódzki ustalił w sposób nie budzący wątpliwości, w drodze
dowodu z biegłego, iż ta hipotetycznie wyliczona emerytura górnicza byłaby niższa
od sumy renty wypadkowej i wynagrodzenia na 1/2 etatu przy czyszczeniu
wagonów.

Minister Sprawiedliwości w rewizji nadzwyczajnej z dnia 29 kwietnia 1994 r.
zarzucił temu wyrokowi rażące naruszenie prawa, a zwłaszcza art. 444 § 2 k.c. i art.
3 § 2 k.p.c. oraz naruszenie interesu Rzeczypospolitej. Rewizja wnosi o uchylenie
zaskarżonego wyroku i poprzedzającego go wyroku Sądu Wojewódzkiego i przeka-
zanie sprawy Sądowi Rejonowemu-Sądowi Pracy w Gliwicach do ponownego roz-
poznania.

W rewizji nadzwyczajnej wywodzi się, iż dochodem powoda, gdyby nie uległ
wypadkowi przy pracy byłoby wynagrodzenie pobierane po 1 stycznia 1990 r. na
stanowisku zajmowanym przez niego przed wypadkiem przy pracy, a nie hipote-
tycznie wyliczona emerytura. Sąd zaś nie ustalił, jakie wynagrodzenie osiągałby
powód na stanowisku jakie zajmował on przed wypadkiem, po 1 stycznia 1990 r. W
uzasadnieniu rewizji zwraca się uwagę, że do przyjęcia poglądu Sądu, należałoby
jednak jeszcze raz rozważyć, czy powód przeszedłby z dniem 1 listopada 1987 r. na
emeryturę górniczą. Szkoda powoda wyrażałaby się wtedy w różnicy między hipo-
tetyczną emeryturą a pobieraną rentą inwalidzką, bez uwzględnienia wynagrodzenia
na 1/2 etatu przy czyszczeniu wagonów. Nie można bowiem wymagać od emeryta
aby dodatkowo pracował.


Sąd Najwyższy rozważył, co następuje:


Rewizja nadzwyczajna nie ma uzasadnionych podstaw. Zaskarżony wyrok nie
narusza rażąco prawa, ani interesu Rzeczypospolitej. Sąd Wojewódzki przepro-
wadził należycie postępowanie dowodowe dla ustalenia wysokości szkody, nie zre-
kompensowanej przyznaną powodowi rentą wypadkową według III grupy inwalidów.
Ustalenia Sądu Wojewódzkiego, iż powód miał możliwość zrekompensowania utra-
conej części dochodu poprzez podjęcie proponowanego mu zatrudnienia na 1/2
etatu, przy czyszczeniu wagonów nie budzą zastrzeżeń. Przekonywująco Sąd ustalił,
iż powód pobierałby od listopada 1987 r. górniczą emeryturę i wobec tego hipo-
tetycznie wyliczona emerytura górnicza stanowi dochód utracony przez powoda.
Wysokość tej emerytury nie przewyższałaby jednak wysokości pobieranej przez
powoda wypadkowej renty inwalidzkiej, uzupełnionej wynagrodzeniem z tytułu pro-
ponowanej mu przez pozwanego pracy w wymiarze 1/2 etatu.
Pracę tę powód może wykonywać przy wykorzystaniu zachowanej częściowo zdol-
ności do zatrudnienia.

Z tych względów Sąd Najwyższy na podstawie art. 421 § 1 i 2 k.p.c. orzekł jak
w sentencji.
========================================