Wyrok z dnia 27 marca 2007 r.
II PK 241/06

1. Lekarz będący członkiem okręgowej rady lekarskiej jest osobą ,,peł-
niącą funkcję z wyboru" w rozumieniu art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 17 maja 1989
r. o izbach lekarskich (Dz.U. Nr 30, poz. 158 ze zm.) i w związku z tym objęty jest
ochroną przewidzianą w tym przepisie.
2. Dopuszczalne jest wskazanie w statucie związku zawodowego jego
jednostek organizacyjnych, którym przyznaje on status zakładowych lub mię-
dzyzakładowych organizacji związkowych.

Przewodniczący Prezes SN Walerian Sanetra (sprawozdawca), Sędziowie
SN: Katarzyna Gonera, Jerzy Kuźniar.

Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 27 marca
2007 r. sprawy z odwołania Andrzeja M. przeciwko Samodzielnemu Zespołowi Pu-
blicznych Zakładów Lecznictwa Otwartego W.-B. w W. o przywrócenie do pracy i wy-
nagrodzenie za czas pozostawania bez pracy, na skutek skargi kasacyjnej strony
pozwanej od wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 24 stycznia 2006 r. [...]

o d d a l i ł skargę kasacyjną.

U z a s a d n i e n i e


W imieniu pozwanego Samodzielnego Zespołu Publicznych Zakładów Lecz-
nictwa Otwartego W.-B. w W. wniesiona została skarga kasacyjna od wyroku Sądu
Okręgowego-Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Warszawie z dnia 24 stycz-
nia 2006 r. [...], którym Sąd ten oddalił apelację strony pozwanej od wyroku Sądu
Rejonowego-Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Warszawie z dnia 19 stycz-
nia 2006 r. [...].

Sąd Rejonowy przywrócił powoda Andrzeja M. do pracy w pozwanym Samo-
dzielnym Zespole Publicznych Zakładów Lecznictwa Otwartego W.-B. w W. na po-
przednich warunkach pracy i płacy, a także zasądził od niego na rzecz powoda wy-
nagrodzenie za cały czas pozostawania bez pracy, tj. od dnia 1 lipca 2001 r. Z usta-
leń tego Sądu wynika, że powód podjął pracę w Wojewódzkim Szpitalu Zespolonym
w W. dnia 1 stycznia 1981 r. (na podstawie umowy na czas nieokreślony) na stano-
wisku starszego asystenta. Od dnia 6 września 1989 r. świadczył pracę w Przychodni
Rejonowej Poradni ,,K" mieszczącej się przy ul. R. Powód stał się pracownikiem Ze-
społu Publicznych Zakładów Lecznictwa Otwartego w wyniku przekształcenia się
Szpitala Zespolonego w Wojewódzki Szpital B. oraz Zespół Publicznych Zakładów
Lecznictwa Otwartego. W dniu 1 lipca 1998 r. powodowi powierzono stanowisko Kie-
rownika Grupy Poradni ,,K". Powód został wybrany do Okręgowej Rady Lekarskiej w
W., był członkiem tego organu przez kadencję 1997-2001 i był nim nadal w kadencji
2001-2005. Był przewodniczącym Komisji do Spraw Pośrednictwa Pracy Okręgowej
Izby Lekarskiej, wybranym przez członków Rady. Był także członkiem Ogólnopol-
skiego Związku Zawodowego Lekarzy przy Wojewódzkim Szpitalu B. W 1996 r. po-
wód został wybrany do Zarządu Oddziału Terenowego tego Związku i pełnił w tym
organie funkcję zastępcy przewodniczącego zarządu. Zgodnie z § 27 ust. 2 statutu
Ogólnopolskiego Związku Zawodowego Lekarzy kadencja zarządu terenowego trwa
4 lata. Po zakończeniu kadencji rozpoczętej w 1996 r. nie przeprowadzono nowych
wyborów do władz Związku. Z dniem 30 stycznia 2004 r. uchwałą [...] Zarządu Kra-
jowego OZZL, Oddział Terenowy Ogólnopolskiego Związku Zawodowego Lekarzy
został wykreślony z powodu rażących naruszeń postanowień statutu i zaprzestania
działalności. W dniu 30 września 1999 r. powód otrzymał wypowiedzenie warunków
pracy i płacy. Jako przyczynę tego wypowiedzenia wskazano nieprzestrzeganie
przez niego dyscypliny pracy oraz ,,fakt nie zorganizowania Specjalistycznej Poradni
Ginekologicznej". Powód odwołał się od tego wypowiedzenia. Strona pozwana
uznała powództwo z tego powodu, że nie wiedząc o pełnionych przez niego funk-
cjach nie wystąpiła do właściwych podmiotów o wyrażenie zgody na zmianę warun-
ków pracy i płacy. Sąd Rejonowy-Sąd Pracy dla Warszawy-Pragi przywrócił powoda
do pracy na poprzednich warunkach pracy i płacy.

Pismami z dnia 10 stycznia 2001 r. strona pozwana wystąpiła do Okręgowej
Rady Lekarskiej oraz do Oddziału Terenowego Ogólnopolskiego Związku Zawodo-
wego Lekarzy z prośbą o wyrażenie zgody na wypowiedzenie powodowi umowy o
pracę w części dotyczącej stanowiska i wynagrodzenia w związku z wprowadzonymi
z dniem 1 września 2000 r. zmianami organizacyjnymi w Samodzielnym Publicznym
Zespole Zakładów Lecznictwa Otwartego W.-B., w wyniku których zlikwidowano sta-
nowisko Kierownika Grupy Poradni ,,K". Na pismo skierowane do związku zawodo-
wego strona pozwana nie otrzymała od niego odpowiedzi. Pismami z dnia 20 lutego
2001 r. pozwany zwrócił się do Okręgowej Rady Lekarskiej oraz do Oddziału Tere-
nowego Ogólnopolskiego Związku Zawodowego Lekarzy z prośbą o wyrażenie
zgody na rozwiązanie z powodem umowy o pracę bez wypowiedzenia, wskazując
jako przyczyny jej rozwiązania nieprzestrzeganie przez powoda dyscypliny pracy, w
tym opuszczanie stanowiska bez zgody pracodawcy, nieusprawiedliwioną nieobec-
ność, naruszenie zasad usprawiedliwiania nieobecności w pracy określonych w re-
gulaminie pracy. W piśmie z dnia 21 lutego 2001 r. Terenowy Ogólnopolski Związek
Zawodowy Lekarzy odmówił wyrażenia zgody na rozwiązanie z powodem umowy o
pracę. Strona pozwana wystosowała kolejne pismo (z 1 marca 2001 r.), z tym iż
wnosiła o wyrażenie zgody na rozwiązanie z powodem umowy o pracę za wypowie-
dzeniem. Na to pismo nie otrzymała odpowiedzi od Zarządu Terenowego Ogólnopol-
skiego Związku Zawodowego Lekarzy. W odpowiedzi na jej pisma z dnia 10 stycznia
2001 r. i 20 lutego 2001 r., w piśmie z dnia 6 marca 2001 r. Okręgowa Rada Lekar-
ska odmówiła wyrażenia zgody na rozwiązanie umowy o pracę z powodem. W dniu
14 marca 2001 r. strona pozwana wręczyła powodowi pismo informujące go o roz-
wiązaniu z nim umowy o pracę z zachowaniem trzymiesięcznego okresu wypowie-
dzenia, jako przyczynę wypowiedzenia wskazujące lekceważenie podstawowych
obowiązków pracowniczych oraz nieprzestrzeganie dyscypliny pracy.

W ocenie Sądu pierwszej instancji powód jako członek Okręgowej Rady Le-
karskiej, wybrany do tego organu na podstawie art. 23 pkt 6 ustawy z dnia 17 maja
1989 r. o izbach lekarskich (Dz.U. Nr 30, poz. 158 ze zm.), był pracownikiem szcze-
gólnie chronionym w myśl art. 18 ust. 1 tej ustawy. Sąd ten stwierdził, że ochrona
trwałości stosunku pracy z mocy art. 18 ust. 1 ustawy o izbach lekarskich obejmuje
wszystkich członków wszystkich organów okręgowej rady lekarskiej wymienionych w
art. 20 pkt 2-5 tej ustawy, tj. członków okręgowej rady lekarskiej, członków okręgowej
komisji rewizyjnej, członków okręgowego sądu lekarskiego, rzecznika odpowiedzial-
ności zawodowej, którzy w myśl art. 18 ust. 1 ustawy o izbach lekarskich posiadają
status lekarzy pełniących funkcję z wyboru w organach izby. Sąd odmówił tym sa-
mym racji twierdzeniom strony pozwanej, że członkami pełniącymi funkcje z wyboru
w okręgowej radzie lekarskiej są tylko członkowie prezydium tego organu i tylko
trwałość ich stosunku pracy podlega ochronie. Z powyższych względów Sąd stanął
na stanowisku, że strona pozwana obowiązana była uzyskać zgodę okręgowej rady
lekarskiej na wypowiedzenie powodowi umowy o pracę, a takiej zgody nie uzyskała.
Sąd uznał, że niedopełnienie przez nią tego wymogu, z mocy art. 45 § 1 k.p., naka-
zuje orzec o przywróceniu powoda do pracy. Ze względu na to, że mandat powoda
do pełnienia funkcji zastępcy przewodniczącego zarządu Oddziału Terenowego
Ogólnopolskiej Związku Zawodowego Lekarzy wygasł z upływem czteroletniej ka-
dencji w 2000 r., Sąd uznał, że nie było wymogu uzyskania zgody na rozwiązanie
umowy o pracę z powodem od zarządu Oddziału Terenowego Ogólnopolskiego
Związku Zawodowego Lekarzy. Ponieważ powód pozostawał członkiem tego
Związku, Sąd Rejonowy uznał, że strona pozwana zadośćuczyniła obowiązkowi z
art. 38 § 1 i 2 k.p. konsultacji zamiaru wypowiedzenia umowy o pracę, a wobec mil-
czenia Związku zwolniona była z obowiązku ,,konsultacji II stopnia". Powołując się na
orzecznictwo Sądu Najwyższego (uchwała pełnego składu Izby Pracy i Ubezpieczeń
Społecznych z dnia 27 czerwca 1985 r., II PZP 1/85, OSNCP 1985 nr 11, poz. 164 i
wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 grudnia 1997 r., I PKN 419/97, OSNAPiUS 1998
nr 20, poz. 598) dotyczące wskazania w oświadczeniu o wypowiedzeniu przyczyn
tego wypowiedzenia, Sąd uznał, że strona pozwana naruszyła także art. 30 § 4 k.p.
wskazując nadto ogólnie jako przyczyny wypowiedzenia: lekceważenie podstawo-
wych obowiązków pracowniczych i nieprzestrzeganie dyscypliny pracy.

W związku z roszczeniem powoda o przywrócenie do pracy, Sąd pierwszej
instancji wyjaśnił, że w świetle zgromadzonego materiału dowodowego nie miał pod-
staw do oddalenia tego roszczenia powoda na podstawie art. 8 k.p. Powołując się na
ugruntowane w tej kwestii orzecznictwo Sądu Najwyższego (wyrok z dnia 16 maja
2001 r., I PKN 393/00 Prawo Pracy 2002 nr 6, str. 37 i wyrok z dnia 12 września
2000 r., I PKN 23/00, OSNAPiUS 2002 nr 7, poz. 160), Sąd Rejonowy przyjął, że
roszczenie powoda o przywrócenie do pracy można by było uznać za niezasadne
tylko wtedy, gdyby było sprzeczne z zasadami współżycia społecznego lub z jego
społeczno-gospodarczym przeznaczeniem.

Sąd drugiej instancji uznał, że apelacja strony pozwanej jest bezzasadna i tym
samym zasługuje na oddalenie. Stwierdził on, że wyrok Sądu Pracy jest słuszny,
oparty na prawidłowo ustalonym stanie faktycznym, do oceny którego Sąd ten zasto-
sował właściwe przepisy prawa, które należycie zinterpretował. Nie przekroczył przy
tym granic swobodnej oceny dowodów, wyrażonej w art. 233 § 1 i 2 k.p.c. Sąd Pracy
i Ubezpieczeń Społecznych podzielił stanowisko Sądu pierwszej instancji w zakresie
obowiązku Samodzielnego Zespołu Publicznych Zakładów Lecznictwa Otwartego
W.-B. w W. uzyskania zgody Okręgowej Rady Lekarskiej na dokonanie wypowiedze-
nia umowy o pracę z powodem, z uwagi na szczególną ochronę trwałości tego sto-
sunku pracy przewidzianą w art. 18 ust. 1 ustawy o izbach lekarskich. Przepis ten
stanowi, że pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę lekarzowi pełnią-
cemu funkcję z wyboru w organach izb lekarskich - o których mowa w art. 20 pkt 2-5
tej ustawy, w tym w okręgowej radzie lekarskiej - bez uzyskania zgody od właściwej
rady lekarskiej. Sąd ten zgodził się ze stanowiskiem Sądu pierwszej instancji, zgod-
nie z którym z lekarzami pełniącymi funkcję z wyboru w organach izby są wszyscy
lekarze wybrani do organów izby lekarskiej. Przyjęcie innego stanowiska oznacza-
łoby, że ochroną trwałości stosunku pracy z art. 18 ust. 1 ustawy o izbach lekarskich
objęci są jedynie członkowie prezydium okręgowej rady lekarskiej, jak dowodzi
strona pozwana, ponieważ żaden inny organ izby lekarskiej nie dokonuje dodatko-
wych wyborów wśród swoich członków. Literalna wykładnia art. 18 ust. 1 ustawy o
izbach lekarskich nakazuje stwierdzić, że ustawodawca wprowadzając pojęcie ,,leka-
rza pełniącego funkcję z wyboru w organach izb lekarskich", a zatem wskazując na
organy, a nie organ izby lekarskiej, kierował się zamiarem objęcia ochroną wszyst-
kich członków wybranych do organów izby lekarskiej, o których mowa w art. 20 ust.
2-5 ustawy o izbach lekarskich. Powyższe stanowisko Sądu pierwszej i drugiej in-
stancji potwierdza także opinia Przewodniczącego Okręgowej Rady Lekarskiej w W.
zawarta w piśmie z dnia 3 grudnia 2001 r., a także opinia Naczelnej Rady Lekarskiej
zawarta w piśmie z dnia 29 stycznia 2002 r. Pierwsza z nich zawiera informację, że
powód ,,w kadencji1997-2001 pełnił z wyboru funkcję członka Okręgowej Rady Le-
karskiej i ponownie został wybrany na tę funkcję w kadencji 2001-2006". Ponadto w
opinii tej wskazano na obowiązek uzyskania przez pracodawcę zgody na wypowie-
dzenie umowy o pracę z ,,lekarzami członkami okręgowych rad lekarskich podlegają-
cych szczególnej ochronie". Druga opinia w sposób ogólny wyjaśnia, że ,,umowa o
pracę, zawarta z lekarzem lub lekarzem stomatologiem w okresie, gdy pełnił on funk-
cję członka okręgowej rady lekarskiej, nie może być prawnie skutecznie wypowie-
dziana przez pracodawcę bez uzyskania zgody okręgowej rady lekarskiej, której ten
lekarz jest członkiem".

Sąd drugiej instancji nie podzielił stanowiska pozwanego, że niedołączenie
uchwały Okręgowej Rady Lekarskiej do pisma przewodniczącego Okręgowej Rady
Lekarskiej w W. z dnia 27 lutego 2001 r. informującego o nie udzieleniu przez tę
Radę zgody na wypowiedzenie umowy o pracę z powodem stanowi istotne uchybie-
nie podważające skuteczność złożenia takiego oświadczenia. Obowiązek przestrze-
gania wymogów formalnych składania oświadczeń spoczywa na organie i nie może
powodować ujemnych konsekwencji dla podmiotów, na rzecz których jest ono skła-
dane. Sąd ten jednakże zauważył, że powyższy zarzut pozwanego jest bez znacze-
nia, z uwagi na ciążący na nim z mocy art. 18 ust. 1 ustawy o izbach lekarskich obo-
wiązek uzyskania zgody na wypowiedzenie umowy o prace z powodem.

Inaczej niż Sąd Pracy, Sąd drugiej instancji uznał, że powodowi - obok
ochrony z ustawy o izbach lekarskich - służyła dodatkowo ochrona przewidziana w
ustawie o związkach zawodowych. Przepis art. 32 ust. 1 ustawy o związkach zawo-
dowych z dnia 23 maja 1991 r. (Dz.U. Nr 55, poz. 234 ze zm.; jednolity tekst: Dz.U. z
2001 r. Nr 79, poz. 854 ze zm.) - w brzmieniu sprzed nowelizacji dokonanej ustawą z
dnia 26 lipca 2002 r. o zmianie ustawy - Kodeks pracy oraz o zmianie niektórych in-
nych ustaw (Dz.U. Nr 135, poz. 1146), która weszła w życie w tym zakresie z dniem
1 lipca 2003 r., stanowił, że pracodawca nie może bez zgody zarządu zakładowej
organizacji związkowej wypowiedzieć ani rozwiązać stosunku pracy z pracownikiem
będącym członkiem zarządu lub komisji rewizyjnej zakładowej organizacji związko-
wej w czasie trwania mandatu oraz w okresie roku po jego wygaśnięciu. Z mocy § 25
pkt 3 statutu Ogólnopolskiego Związku Zawodowego Lekarzy ,,organizacja terenowa
(Oddział Terenowy) oznacza organizację zakładową lub międzyzakładową w rozu-
mieniu ustawy o związkach zawodowych". Bezsporne jest, iż kadencja zarządu Od-
działu Terenowego trwała 4 lata (§ 27 ust. 2 Statutu). Wybory do władz Oddziału Te-
renowego miały miejsce dnia 13 grudnia 1996 r. Kadencja Zarządu wygasła zatem
dnia 13 grudnia 2000 r. Z powyższego wynika, że powodowi służyła ochrona z art. 32
ust. 1 ustawy o związkach zawodowych do dnia 13 grudnia 2001 r. Strona pozwana
pośrednio potwierdziła prawidłowość tego toku rozumowania, występując do władz
Związku o wyrażenie zgody na wypowiedzenie powodowi umowy o pracę. Dokonując
wypowiedzenia umowy o pracę powodowi - pomimo braku zgody zarządu Oddziału
Terenowego OZZL - strona pozwana naruszyła przepis art. 32 ust. 1 ustawy o związ-
kach zawodowych (w jej ówczesnym brzmieniu), co rodzi skutki prawne z art. 45 § 1 i
3 w związku z art. 47 k.p. w postaci przywrócenia do pracy i zasądzenia wynagro-
dzenia za cały czas pozostawania bez pracy - pod warunkiem podjęcia przez powo-
da pracy w pozwanym Zespole w terminie 7 dni od uprawomocnienia się wyroku.
Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych podzielił stanowisko Sądu pierwszej instancji
w przedmiocie oceny roszczenia powoda o przywrócenie do pracy w świetle art. 8
k.p. i stwierdzenia, że roszczenie to można by było uznać za niezasadne tylko wtedy,
gdyby było sprzeczne z zasadami współżycia społecznego lub z jego społeczno-go-
spodarczym przeznaczeniem, a materiał dowodowy zgromadzony w przedmiotowej
sprawie nie daje do tego podstaw. Podnoszony przez stronę pozwaną ,,czas trwania
procesu", brak etatów czy środków pieniężnych ,,nie może wpływać na wykonywanie
prawa".

W skardze kasacyjnej postawiony został zarzut naruszenia prawa material-
nego, w ramach którego wskazane zostały: art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 17 maja 1989
r. o izbach lekarskich, art. 30 § 1 i 4 k.p. oraz art. 8 k.p., a także art. 32 ust. 1 ustawy
z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych (jednolity tekst: Dz.U. z 2001 r. Nr
100, poz. 1080 ze zm.), a ponadto zarzut naruszenia przepisów postępowania, a
konkretnie art. 38 § 2 i 5 k.p. (,,w wyniku przyjęcia, że pracodawca ma oczekiwać na
stanowisko związków zawodowych oraz samorządu lekarskiego przez czas nieokre-
ślony") i art. 316 § 1 k.p.c. (,,w wyniku braku dogłębnej oceny zebranego w sprawie
materiału dowodowego, w tym zasad kontraktacji usług medycznych i wymogów Na-
rodowego Funduszu Zdrowia").


Sąd Najwyższy zważył, co następuje:


Skarga kasacyjna nie ma usprawiedliwionych podstaw i dlatego została odda-
lona. Podniesiony w niej zarzut naruszenia art. 18 ust. 1 ustawy o izbach lekarskich
jest nietrafny. W myśl tego przepisu pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o
pracę lekarzowi pełniącemu funkcję z wyboru w organach izb lekarskich, o których
mowa w art. 20 pkt 2-5 oraz w art. 31 tej ustawy, w czasie jej pełnienia, bez uzyska-
nia zgody właściwej rady lekarskiej. Występujące w art. 18 ust. 1 ustawy o izbach
lekarskich określenie ,,pełnienie funkcji z wyboru" (podobne określenie znajduje się
np. w art. 32 ust. 4 ustawy o związkach zawodowych, w jego pierwotnej redakcji, czy
w art. 32 ust. 9 tej ustawy w brzmieniu ustalonym przez ustawę nowelizującą ustawę
o związkach zawodowych, tj. przez ustawę z dnia 26 lipca 2002 r. o zmianie ustawy -
Kodeks pracy oraz o zmianie niektórych innych ustaw, Dz. Nr 135, poz. 1146) nie
jest jednoznaczne. Należy wszakże przyjąć, że pełnienie funkcji to ,,prace, obowiązki,
które ktoś ma wykonać", czy też obowiązki (zadania, kompetencje), które stanowią
konsekwencję wyboru do określonego organu. Dość powszechnie wszak mówi się
np. o pełnieniu funkcji członka zarządu zakładowej organizacji związkowej, czy funk-
cji członka rady nadzorczej (spółki, spółdzielni). Przyjmując inne stanowisko, a mia-
nowicie, że pojęcie funkcji w rozważanym kontekście obejmuje tylko niektóre zadania
i niektóre obowiązki związane z działalnością określonego organu, nie wiadomo we-
dług jakiego kryterium miałaby być przeprowadzona granica między członkostwem w
danym organie, które stanowi pełnienie w nim funkcji i ,,tylko" członkostwem, w któ-
rym nie wyraża się pełnienie funkcji. W szczególności nie byłoby przy tym do przyję-
cia stanowisko, że ochrona przewidziana w art. 18 ust. 1 ustawy o izbach lekarskich
rozciąga się tylko na osoby wybrane do prezydium okręgowej rady lekarskiej, co
zdaje się sugerować skarga kasacyjna. Prezydium to nie jest organem okręgowej
izby lekarskiej (jako jednostki organizacyjnej samorządu lekarskiego posiadającej
osobowość prawną), a jedynie w jej imieniu działa w określonych przez nią spra-
wach, a więc regulacja art. 18 ust. 1 ustawy o izbach lekarskich się do tego prezy-
dium nie odnosi. Idzie w nim o organy w nim wymienione, do których są wybierani
lekarze, a wśród nich nie ma prezydium okręgowej rady lekarskiej. Ponadto w skład
prezydium wchodzą między innymi jego członkowie i wobec tego i tu pojawiłoby się
pytanie czy pełnią oni funkcję z wyboru, czy też są tylko członkami prezydium (bez
funkcji). Oprócz tego ochrona przewidziana w art. 18 ust. 1 ustawy o izbach lekar-
skich obejmuje lekarzy pełniących funkcję z wyboru w wielu organach samorządu
lekarskiego (a nie tylko - jak sugeruje skarga kasacyjna - w prezydium okręgowej
rady lekarskiej), a mianowicie w okręgowej radzie lekarskiej, okręgowej komisji rewi-
zyjnej, okręgowym sądzie lekarskim, w charakterze okręgowego rzecznika odpowie-
dzialności zawodowej (w przypadku Naczelnej Izby Lekarskiej są to: Naczelna Rada
Lekarska, Naczelna Komisja Rewizyjna, Naczelny Sąd Lekarski i Naczelny Rzecznik
Odpowiedzialności Zawodowej). Przyjęcie stanowiska, że wybór w charakterze
członka okręgowej rady lekarskiej nie oznacza powierzenia pełnienia funkcji z wybo-
ru koliduje przy tym z regułą, którą można wyprowadzić z art. 23 pkt 6 ustawy o
izbach lekarskich, gdyż przepis ten niejako na równi stawia wybór przewodniczącego
i członków okręgowej rady lekarskiej, członków okręgowej komisji rewizyjnej, człon-
ków okręgowego sądu lekarskiego oraz rzecznika odpowiedzialności zawodowej.
Trudno przy tym przyjąć, że zakres zadań i ciężar odpowiedzialności, a także stopień
możliwego naruszenia interesów pracodawcy w wyniku podejmowanych decyzji w
przypadku członków okręgowych rad lekarskich jest mniejszy niż w przypadku np.
członków okręgowych komisji rewizyjnych. Występujący w art. 18 ust. 1 ustawy o
izbach lekarskich zwrot ,,pełnienie funkcji z wyboru" w gruncie rzeczy dość mecha-
nicznie został przejęty z wcześniejszych unormowań prawnych (idzie tu zwłaszcza o
art. 39 ust. 5 ustawy z dnia 8 października 1982 r. o związkach zawodowych, jedno-
lity tekst: Dz.U. z 1985 r. Nr 54, poz. 277 ze zm.), występuje jednak w innym kontek-
ście. Wymienione w tym przepisie organy samorządu lekarskiego i ich członkowie w
całości pochodzą z wyborów, czynienie więc zastrzeżenie, iż idzie o lekarzy ,,wybra-
nych" jest z tego punktu widzenia pleonazmem i jednocześnie świadczy o tym, iż
analiza rozważanego wyrażenia jedynie z wykorzystaniem wniosków czynionych na
płaszczyźnie logiczno-językowej, niekoniecznie musi prowadzić do prawidłowych
konkluzji. Okręgowa rada lekarska to organ okręgowej izby lekarskiej (osoby praw-
nej), któremu przysługują określone kompetencje i w którego skład wchodzą wybrani
lekarze. Może być ona jednak rozumiana szerzej, z uwzględnieniem personelu po-
mocniczego, jako urząd czy zakład pracy. W tak pojmowanej okręgowej radzie lekar-
skiej mogą wykonywać pewne zadania (funkcje) osoby, które nie pochodzą z wybo-
ru. Przy takim założeniu - co najmniej teoretycznie - można też dopuścić ewentual-
ność, że z działalnością tej rady związane w pewien sposób będą osoby, które zo-
stały wybrane do samorządu lekarskiego ale o których nie będzie można powiedzieć,
że pełnią w niej jakąś funkcję (bo nie wchodzą w jej skład i tym samym nie mogą po-
dejmować decyzji w charakterze członka tego organu). W ogólności wszakże rozu-
mowanie oparte na wnioskowaniu, że art. 18 ust. 1 ustawy o izbach lekarskich obok
stwierdzenia, iż lekarze są członkami określonych organów samorządu lekarskiego
wymaga jeszcze badania, czy pochodzą z wyboru i czy pełnią w nich jakąś funkcję,
jest zawodne. Wszyscy oni wszak pochodzą z wyboru (inaczej może być natomiast
np. w związkach zawodowych) i wszyscy też pełnią funkcję, która polega na wyko-
nywaniu obowiązków i korzystaniu z uprawnień przypisanych do członkostwa w or-
ganie samorządu lekarskiego. Powyżej przedstawione rozważania prowadzą do
wniosku, że lekarz, który jest członkiem okręgowej rady lekarskiej jest osobą ,,pełnią-
cą funkcję z wyboru" w rozumieniu art. 18 ust. 1 ustawy o izbach lekarskich i w
związku z tym objęty jest ochroną przewidzianą w tym przepisie.

Uzasadniając zarzut naruszenia art. 32 ust. 1 ustawy o związkach zawodo-
wych w skardze kasacyjnej poniesiono, że oddział terenowy związku zawodowego
nie jest ,,organizacyjnie tożsamy z zakładową organizacją związkową". Nie jest to
pogląd trafny w rozpoznawanej sprawie, gdyż w myśl § 25 pkt 3 statutu Ogólnopol-
skiego Związku Zawodowego Lekarzy ,,organizacja terenowa (Oddział Terenowy)
oznacza organizację zakładową lub międzyzakładową w rozumieniu ustawy o związ-
kach zawodowych". Ustawa z 1991 r. o związkach zawodowych nie definiuje ani ,,za-
kładowej organizacji związkowej", ani też ,,międzyzakładowej organizacji związko-
wej". Należy więc przyjąć, że zasadniczo kwestia dotycząca tego, które jednostki or-
ganizacyjne danego związku zawodowego mają status zakładowych lub międzyza-
kładowych organizacji związkowych (zakładową organizacją związkową może być
przy tym zakładowy związek zawodowy jako osoba prawna, a międzyzakładową or-
ganizacja związkową międzyzakładowy związek zawodowy - stanowi to wszakże
osobną kwestię) może być rozstrzygnięta przez statut danego związku, gdyż wyli-
czenie materii statutowych w art. 13 ustawy z 1991 r. o związkach zawodowych nie
jest wyczerpujące, a ponadto występujący w pkt 7 tego przepisu zwrot ,,struktura or-
ganizacyjna związku" może być rozumiany w ten sposób, iż stanowi on upoważnie-
nie nie tylko do określenia poszczególnych jednostek organizacyjnych związku ale
także do wskazania, które z tych jednostek mają status zakładowej organizacji
związkowej lub międzyzakładowej organizacji związkowej. Swoboda w określaniu w
statutach związków zawodowych jednostek organizacyjnych jako tych, które mają
status zakładowych lub międzyzakładowych organizacji związkowych nie jest abso-
lutna i nie może stanowić zaprzeczenia zasadniczych założeń leżących u podstaw
przyjętych rozwiązań ustawodawczych dotyczących powoływania i działania tych
jednostek (np. przez przyjęcie, że w tym samym zakładzie pracy istnieje kilka zakła-
dowych organizacji tego samego związku zawodowego czy też, że zarząd ogólno-
polskiego związku zawodowego jest zakładową organizacją związkową). Nie ozna-
cza to wszakże, że związki zawodowe nie mają w tym zakresie pewnego marginesu
oceny i autonomii w przyjmowanych konkretnych rozstrzygnięciach statutowych. W
ocenie Sądu Najwyższego nie ma podstaw, by kwestionować rozwiązanie przyjęte w
zarejestrowanym statucie Ogólnopolskiego Związku Zawodowego Lekarzy, mając na
uwadze także i to, że odnośne postanowienie tego statutu nie jest podważane przez
skargę kasacyjną. Uwzględniając powyższe zastrzeżenia należy przyjąć, że dopusz-
czalne jest wskazanie w statucie związku zawodowego jego jednostek organizacyj-
nych, którym przyznaje on status zakładowych lub międzyzakładowych organizacji
związkowych. Prowadzi to do wniosku, że strona pozwana naruszyła nie tylko art. 18
ust. 1 ustawy o izbach lekarskich ale także art. 32 ust. 1 ustawy z 1991 r. o związ-
kach zawodowych.

Nieuzasadniony jest kasacyjny zarzut naruszenia art. 30 § 1 i 4 k.p. Na popar-
cie tego zarzutu sformułowane zostało twierdzenie, że ,,Sąd Okręgowy w ogóle nie
odniósł się do stawianego w apelacji zarzutu błędnej interpretacji art. 30 § 1 i § 4 kp
przez Sąd I instancji, który twierdził, jakoby wypowiedzenie i rozwiązanie umowy o
pracę musiało być poprzedzone ,,rażącym" naruszeniem obowiązków pracowni-
czych". Oparty jest on na nieporozumieniu gdyż wywody Sądu pierwszej instancji
dotyczące rażącego naruszenia obowiązków pracowniczych odnosiły się do pro-
blemu ewentualnego zastosowania w sprawie art. 8 k.p., a ponadto, by mógł odnieść
skutek powinien zostać połączony z adekwatnym procesowo zarzutem naruszenia
przepisów postępowania, bo skarga kasacyjna skierowana jest przeciwko orzeczeniu
drugoinstancyjnemu i wobec tego nie może opierać się wyłącznie na kwestionowaniu
ewentualnych błędów popełnionych w pierwszej instancji. Sąd drugiej instancji zaak-
ceptował przy tym stanowisko, iż strona pozwana niedostatecznie precyzyjnie ujęła
podaną w wypowiedzeniu umowy o pracę jego przyczynę i wobec tego naruszyła
także art. 30 § 4 k.p., co w istocie nie jest kwestionowane w skardze kasacyjnej (było
natomiast podnoszone w apelacji).

Bezzasadny jest także zarzut naruszenia art. 8 k.p. połączony z zarzutem na-
ruszenia art. 316 k.p.c. Stosowanie art. 8 k.p. ma bowiem charakter wyjątkowy, a
ponadto nie może - w przypadku roszczenia o przywrócenie do pracy - sprowadzać
się do oceny, że przywrócenie to jest ,,niecelowe lub niemożliwe", bo przekreślałoby
to sens wyłączenia przewidzianego w art. 45 § 3 k.p. By można było sięgnąć do art.
8 k.p. w przypadku tzw. pracowników szczególnie chronionych trzeba czegoś więcej
niż tylko stwierdzenia, że przywrócenie do pracy jest w danym przypadku niecelowe
lub niemożliwe (wynika to bowiem z art. 45 § 2 k.p., a stosowanie tego przepisu do
pracowników podlegających szczególnej ochronie jest wyłączone z mocy art. 45 § 3
k.p.), przemawiać za tym muszą jeszcze jakieś inne, dodatkowe racje wyraźnie
wskazujące na naruszenie w konkretnym przypadku określonych zasad współżycia
społecznego lub świadczące o tym, iż domaganie się przywrócenia do pracy jest
sprzecznie z jego społeczno-gospodarczym przeznaczeniem. Na takie racje zaś
skarga kasacyjna nie wskazuje, a to oznacza, że bezzasadny jest zarówno jej zarzut
naruszenia art. 8 k.p. jak i art. 316 k.p.c., tym bardziej, że roszczenie powoda znaj-
duje uzasadnienie w naruszeniu przez stronę pozwaną kilku przepisów o wypowia-
daniu umów o pracę, a przy tym naruszając je miała ona tego świadomość, a w każ-
dym razie wyraźnie liczyła się z tym, że wypowiadając mu umowę o pracę bez zgody
określonych organów uchybia obowiązującym przepisom prawa.

Na nieporozumieniu oparty jest zarzut naruszenia art. 38 § 2 i 5 k.p., w
związku z którym w skardze kasacyjnej pisze się, że oznacza on naruszenie ,,zasad
postępowania" w wyniku przyjęcia, iż ,,pracodawca ma oczekiwać na stanowisko
związków zawodowych oraz samorządu lekarskiego przez czas nieokreślony". Za-
warta w tym zarzucie sugestia, iż art. 38 § 2 i 5 k.p. jest przepisem postępowania w
rozumieniu art. 3983 § 1 pkt 2 k.p.c. jest bezpodstawna. W art. 3983 § 1 pkt 2 k.p.c.
idzie bowiem o przepisy procedury cywilnej, na co między innymi wskazuje końcowy
fragment tego przepisu, zgodnie z którym uchybienie przepisom postępowania ma
być tego rodzaju, iż ,,mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy", przy czym idzie o
sprawę, która toczy się przed sądem drugiej instancji, a nie o ,,sprawę" jaką ,,prowa-
dzi" pracodawca zawiadamiając zakładową organizację związkową o zamiarze wy-
powiedzenia pracownikowi umowy o pracę. Przepis art. 38 § 1 k.p. określający po-
stępowanie pracodawcy w celu wypowiedzenia umowy o pracę nie należy więc do
przepisów postępowania, o których mowa w art. 3983 § 1 pkt 2 k.p.c. Istotniejsze jest
tu wszakże to, że w rozstrzygniętej w zaskarżonym wyroku sprawie art. 38 § 2 i 4 k.p.
nie został naruszony, bo nie przyjęto w nim, że strona pozwana nie wywiązała się z
przewidzianego w tym artykule wymagania, a powód tego nie kwestionował. Wyra-
żona przy tym pośrednio w uzasadnieniu skargi kasacyjnej teza, że skoro w art. 38 §
2 i 5 oraz w art. 52 § 3 k.p. został określony termin dla zajęcia stanowiska przez
zakładową organizację związkową, to przez analogię należy przyjąć, że termin taki
istnieje także w tych sytuacjach, w których przepisy przewidują wymóg zgody na wy-
powiedzenie (rozwiązanie) umowy o pracę, jak przypadku art. 18 ust. 1 ustawy o
izbach lekarskich i art. 32 ustawy z 1991 r. o związkach zawodowych, nie znajduje
żadnego uzasadnienia. Skoro w przepisach tych nie przewidziano terminu, po upły-
wie którego milczenie wskazanego organu należy traktować jako równoznaczne z
wyrażeniem przez niego zgody, to wobec tego nie powinno budzić wątpliwości, że
niezależnie od tego jak zachowa się ten organ (czy odmawia wyrażenia zgody czy
milczy), dopóki zgoda przez niego nie zostanie wyrażona (i to w sposób prawidłowy)
nie można uważać, że istnieje możliwość legalnego (zgodnego z prawem) wypowie-
dzenia (rozwiązania) umowy o pracę przez pracodawcę.

Z powyżej przedstawionych motywów Sąd Najwyższy, stosowanie do art.
39814 k.p.c., orzekł jak w sentencji wyroku.
========================================