Wyrok z dnia 15 marca 2006 r.
II PK 143/05

Bez dokonania wykładni oświadczeń woli stron postrajkowego porozu-
mienia zbiorowego prawa pracy nie można generalnie wykluczyć usprawiedli-
wionych podwyżek wynagrodzenia za pracę personelu pielęgniarskiego z
dwóch różnych tytułów prawnych, które wynikały z postanowień zbiorowego
porozumienia płacowego oraz z przepisów ustawowych o systemowych zmia-
nach wynagrodzenia wszystkich pracowników samodzielnych publicznych za-
kładów opieki zdrowotnej.

Przewodniczący SSN Beata Gudowska, Sędziowie SN: Zbigniew Myszka
(sprawozdawca), Herbert Szurgacz.

Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 15 marca 2006 r. sprawy
z powództwa Ogólnopolskiego Akademickiego Związku Zawodowego w W., działają-
cego na rzecz Ewy H., Agaty M., Alicji P., Jadwigi K., Elżbiety T., Anny K., Wioletty
P., Liliany K., Grażyny T., Moniki W. przeciwko Akademickiemu Szpitalowi Klinicz-
nemu w W. o wynagrodzenie, nagrodę roczną i naruszenie dóbr osobistych, na sku-
tek kasacji strony powodowej od wyroku Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu
z dnia 29 listopada 2004 r. [...]

u c h y l i ł zaskarżony wyrok w pkt II i sprawę przekazał Sądowi Apelacyj-
nemu we Wrocławiu do ponownego rozpoznania.

U z a s a d n i e n i e

Sąd Apelacyjny-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych we Wrocławiu wyro-
kiem z dnia 29 listopada 2004 r. zmienił zaskarżony przez powódki wyrok Sądu
Okręgowego-Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych we Wrocławiu z dnia 14 lipca
2004 r., oddalający powództwa o podwyższenie wynagrodzeń w 2002 r., w ten spo-
sób, że zasądził od pozwanego Akademickiego Szpitala Klinicznego w W. na rzecz
powódek: Moniki W. - 2.979,21 zł, Alicji P., Jadwigi K. i Grażyny T. kwoty po 2.865,98
zł, Agaty M. kwotę 2.619,50 zł, Ewy H. - 1.818,85 zł, Elżbiety T. - 2.471,81 zł, Anny
K. - 2.485,62 zł, Lilianny K. - 1500 zł, Wiolety P. - 220,46 zł, wszystkie kwoty z usta-
wowymi odsetkami; oddalił dalej idące apelacje powódek i nie obciążył Ogólnopol-
skiego Akademickiego Związku Zawodowego w W. kosztami zastępstwa proceso-
wego w postępowaniu apelacyjnym.
W sprawie tej ustalono, że dla zakończenia strajków pielęgniarek i położnych
w dniu 20 grudnia 2000 r. strona pozwana podpisała porozumienie z Komitetem
Strajkowym Ogólnopolskiego Akademickiego Związku Zawodowego, w którym usta-
lono wzrost wynagrodzenia dla personelu pielęgniarskiego średnio 250 zł brutto do
uposażenia zasadniczego na każdy etat pielęgniarski począwszy od 1 stycznia 2001
r. Strony ustaliły także, że jeżeli będą zmiany systemowe wynagrodzeń pracowników
ochrony zdrowia, to będą one obejmowały również grupy zawodowe pielęgniarek w
porównywalnym stopniu do innych grup zawodowych w Dziecięcym Szpitalu Klinicz-
nym. W stosunku do pielęgniarek pozwany wywiązał się z porozumienia. Poza pielę-
gniarkami pozwany nie podpisał żadnego porozumienia z innym pracownikami. Po-
nadto w dniu 9 kwietnia 2001 r. pozwany wypowiedział powódkom umowy o pracę w
części dotyczącej dodatkowego wynagrodzenia rocznego w związku ze zmianą sta-
tusu szpitala jako jednostki budżetowej. Powódki nie odwołały się od tych wypowie-
dzeń, wobec czego ,,trzynastki" przysługiwały w proporcjonalnej wysokości jedynie do
upływu okresu wypowiedzenia.
W ramach takich ustaleń Sąd pierwszej instancji uznał, że pozwany wykonał
porozumienie z 20 grudnia 2000 r., ponieważ powódki uzyskały wzrost wynagrodzeń
zasadniczych w granicach od 221 zł do 300 zł. Natomiast za nieuzasadnione uznał
roszczenia powódek o zasądzenie podwyższonych wynagrodzeń za 2001 i 2002 r.
na postawie art. 4a wprowadzonego ustawą z dnia 22 grudnia 2000 r. o zmianie
ustawy negocjacyjnym kształtowaniu przyrostów przeciętnych wynagrodzeń w przed-
siębiorstwach oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz.U. z 2001 r. Nr 5, poz. 45, powo-
ływanej dalej jako ustawa zmieniająca). Wprawdzie porozumienie i ustawa to od-
mienne źródła prawa, to jednak zaspokojenie podwyżek wynagrodzeń na podstawie
porozumienia wyklucza możliwość dodatkowego dochodzenia roszczeń płacowych
na podstawie ustawy. Zawarte porozumienie miało na celu uprzedzenie przepisów
ustawy, zmierzało do złagodzenia i zażegnania drastycznego konfliktu w pozwanym
szpitalu wskutek odchodzenia od łóżek pacjentów. Porozumienie było bardziej ko-
rzystne od regulacji ustawowych, wskutek czego podwyżki uzyskane na podstawie
porozumienia ,,skonsumowały" podwyżki należne z ustawy z 22 grudnia 2000 r., o
czym świadczy pkt 5 porozumienia. Ustawowe podwyżki systemowe miałyby zasto-
sowanie do powódek tylko pod warunkiem, że podwyżki wynikające z porozumienia
byłyby niższe niż wynikające z ustawy. Podwyżki te wynikały z tej samej podstawy
faktycznej i nie byłoby uzasadnione podwójne podwyższanie wynagrodzeń.
Po rozpoznaniu apelacji Ogólnopolskiego Akademickiego Związku Zawodo-
wego wniesionej na rzecz powódek Sąd Apelacyjny uwzględnił ją w części dotyczą-
cej żądania podwyższenia wynagrodzeń za 2002 r. i w odniesieniu do niektórych z
powódek. Za pierwszą sporną okoliczność Sąd ten uznał kwestię przysługiwania
podwyżek wynagrodzeń z obu tytułów, tj. na podstawie porozumienia postrajkowego
z 20 grudnia 2000 r. oraz z art. 4a ustawy z dnia 16 grudnia 1994 r. o negocjacyjnym
systemie kształtowania przyrostu wynagrodzeń u przedsiębiorców oraz o zmianie
niektórych ustaw (jednolity tekst: Dz.U. z 1995 r. Nr 1, poz. 2 ze zm., powoływanej
dalej jako ustawa z 16 grudnia 1994 r. lub ustawa negocjacyjna). Wprowadzona tym
przepisem nowelizacja tej ustawy przewidywała od dnia 1 stycznia 2001 r. przyrost
przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia nie niższy niż 203 zł miesięcznie, w prze-
liczeniu na pełny wymiar czasu pracy łącznie ze skutkami wzrostu wszystkich skład-
ników wynagrodzenia. W 2002 r. przyrost ten powinien następnie obejmować dalsze
110,23 zł, co łącznie dawało wzrost całości płacy o 313,24 zł miesięcznie. Sąd Ape-
lacyjny wskazał, że wprowadzone zmiany ustawowe wynikały z trudnej sytuacji pła-
cowej w służbie zdrowia i szerzącej się fali protestów pracowników, co wpłynęło na
ustawowe uregulowanie podwyżek płac na poziomie granicznym i minimalnym oraz
gwarancyjnym dla każdego zatrudnionego. Pozwany jeszcze przed wprowadzeniem
tej ustawowej regulacji zawarł porozumienie z 20 grudnia 2000 r., zobowiązując się
do podwyższenia wynagrodzeń personelu pielęgniarskiego średnio o 250 zł brutto na
każdy etat pielęgniarski. Realnie podwyżka ta zapewniła powódkom wzrost wynagro-
dzeń powyżej minimum przewidzianego z art. 4a ustawy. Ustalenia postrajkowe w
rzeczywistości zapewniły wzrost płac w ramach prowadzonej samodzielnie polityki
płacowej znacznie przewyższający owe minimum ustawowe, a tym samym, realizo-
wały skutki przewidziane powołaną ustawą. Stanowisko skarżących ,,bazuje wyłącz-
nie na fakcie następczego wejścia w życie ustawy, po zawarciu porozumienia, w cał-
kowitym oderwaniu od okoliczności faktycznych mających miejsce u strony pozwa-
nej, w postaci rzeczywistej realizacji postanowień ustawy i wyjątkowej sytuacji straj-
kowej panującej w służbie zdrowia w tym okresie". Wprawdzie strony zawartego po-
rozumienia przewidziały w pkt 5, że w razie nastąpienia zmian systemowych w usta-
wie, zmiany te będą obejmować w stopniu porównywalnym pielęgniarki, to jednak
takie postanowienie ,,nie może stanowić podstawy do podwójnej i automatycznej
podwyżki płac jednej z grup zawodowych pozwanego, wobec realnego zaspokojenia
wzrostu płac według zasad i motywów którymi podyktowana była nowelizacja w/w
ustawy". Treść pkt 5 porozumienia ,,należy odnieść do sytuacji, kiedy podwyżki gwa-
rantowane ustawą byłyby korzystniejsze od przewidzianych porozumieniem, tak iż
zapewniałoby to porównywalne do pozostałych grup zawodowych służby zdrowia
wzrosty płac. W przeciwnym wypadku naruszona zostałaby podstawowa zasada
równości z art. 112 k.p., przewidująca równe prawa z tytułu wypełniania jednakowego
takich samych obowiązków przez podwójne podwyższenia wynagrodzenia odnośnie
pielęgniarek objętych porozumieniem w porównaniu z pielęgniarkami których taka
regulacja dodatkowa nie dotyczy". Dlatego powódkom nie przysługuje podwyżka
wynagrodzenia z obu tytułów w 2001 r., a jedynie korzystniejsza wynikająca z poro-
zumienia z 20 grudnia 2000 r., stosownie do zasady wynikającej a contrario z art. 18
§ 2 k.p., bowiem w tym przypadku przepis zakładowy był korzystniejszy niż przepis
ustawowy. Odniesienie do przywileju zapewnienia świadczeń korzystniejszych niż
przewiduje to ustawa i ,,wykluczenie dublowania świadczeń odnosi się do wszelkich
aspektów stosunku pracy i wynikających z tego prawa, w tym również należności
pieniężnych w postaci wynagrodzenia". Automatyzm dwukrotnego podwyższenia
wynagrodzenia ,,jaskrawo byłby sprzeczny z elementami kształtowania wynagrodze-
nia w oparciu o zasadę wynikającą z art. 78 k.p., a drugiej strony samodzielności i
możliwości zapewnienia realizacji owych postulatów". W sytuacji, kiedy ustawodawca
sam zapewnia wyższe kryteria kształtowania przyrostu wynagrodzeń w podobnych
realiach czasowych i ekonomicznych, sumowanie obu tytułów podwyżek byłoby
nieuzasadnioną ingerencją w samodzielną politykę płacową pozwanego i równałoby
się z kreowaniem przez sąd powszechny ,,nowych zawyżonych stawek płacowych".
Równocześnie Sąd Apelacyjny nie znalazł podstaw do zarachowania podwy-
żek płacowych uzyskanych w 2001 r. na poczet wzrostu płac należnego w 2002 r.,
uznając, że należało zasądzić ,,różnice przypadające za 2002 r., jako różnice pomię-
dzy wynagrodzeniem miesięcznym w stosunku do grudnia 2001 r., a wypłaconym w
poszczególnych miesiącach 2002 r., przy uwzględnieniu, że maksymalna kwota
podwyżki w 2002 r. nie przekracza kwoty 110,23 zł". Z tego tytułu Sąd Apelacyjny
zasądził roszczenia powódek w kwotach wymienionych w sentencji zaskarżonego
wyroku, w pozostałym zakresie uznając apelację powódek za całkowicie bezza-
sadną. W zakresie nagród rocznych Sąd ten wskazał, że pozwany dokonał wypowie-
dzeń zmieniających, których powódki nie zaskarżyły, a do upływu okresu wypowie-
dzenia pozwany dokonał proporcjonalnej wypłaty tych świadczeń. Nie ma podstaw
prawnych do wzruszenia i badania zasadności skutecznie dokonanych wypowiedzeń
zmieniających. Brakuje też jakichkolwiek podstaw do uznania naruszenia dóbr osobi-
stych powódek, wobec odwołania się jedynie do enigmatycznych i ogólnikowych slo-
ganów, zwłaszcza że dochodzenie dalszych roszczeń płacowych na podstawie od-
miennej interpretacji podstaw prawnych nie jest tożsame z naruszeniem dóbr osobi-
stych.
W kasacji wniesionej na rzecz powódek przez Ogólnopolski Akademicki Zwią-
zek Zawodowy w W. podniesiono następujące zarzuty: 1) naruszenia prawa mate-
rialnego, przez błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie art. 4a ustawy z 16
grudnia 1994 r., art. 62d ustawy z dnia 30 sierpnia 1991 r. o zakładach opieki zdro-
wotnej, art. 65 k.c. w związku z pkt 5 i pkt 1 porozumienia z dnia 20 grudnia 2000 r.,
art. 112 i 8 k.p., 2) naruszenia art. 227, 228 § 1 k.p.c. w związku z art. 319 i 382
k.p.c., które mogło mieć wpływ na wynik sprawy. Na tych podstawach skarżący do-
magał się uchylenia zaskarżonego wyroku ,,w zakresie pkt II w części dot. skapitali-
zowanego wynagrodzenia, dodatku za wysługę lat, premii regulaminowej" i przeka-
zania sprawy do ponownego rozpoznania oraz orzeczenia o kosztach postępowania
według norm przepisanych.
W sprawie występuje potrzeba wykładni art. 4a ustawy w związku z rozbież-
nością orzecznictwa sądów powszechnych, ,,jaka zarysowała się pomiędzy praktycz-
ną wykładnią ww. przepisu pozostającą w jednym przypadku w zgodzie z wykładnią
autentyczną (prezentowaną i wynikającą z toku procesu legislacyjnego), a w drugim
przypadku (zaskarżonego wyroku) sprzeczną z tym kierunkiem autentyczności wy-
kładnią funkcjonalną i wykładnią woli stron w zakresie pkt 5 w związku z pkt 1 poro-
zumienia z 20.12.2000", wyrażająca się w odpowiedzi na pytanie, czy powódkom
przysługują podwyżki z dwóch tytułów, tj. z porozumienia z 20 grudnia 2002 r. i z
ustawy ,,lex 203". Ponadto rozstrzygnięcia wymagają następujące zagadnienia: 1)
czy przyrost przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia z art. 4a ustawy ,,transpono-
wać się ma co najmniej o wzrost 203 zł (110,23 zł) miesięcznej płacy indywidualnej
stawki wynagrodzenia zasadniczego przysługującego za pełny wymiar czasu pracy
?" W kasacji wyrażono w tym zakresie stanowisko, że ,,chodzi o zwiększenie wyna-
grodzenia zasadniczego jako równoważnika dotychczasowej pracy"; 2) czy przysłu-
gujący na podstawie art. 62d ustawy o zakładach opieki zdrowotnej dodatek za wy-
sługę lat lub ,,jego procentowy wzrost lub dodatek funkcyjny albo podwyższenie przez
pracownika kwalifikacji" wyczerpuje w części lub w całości ,,uprawnienie wzrostu wy-
nagrodzenia pracownika, nie niższego niż 203 zł (110,23 zł w 2002]), czy też te do-
datki do płacy przysługują oprócz przyrostu wynagrodzenia z ,,lex 203".
Zdaniem wnoszącego kasację, powódkom przysługiwały podwyżki wynagro-
dzenia z obu tytułów, tj. na podstawie porozumienia z 20 grudnia 2000 r. i na pod-
stawie art. 4a ustawy. Takie stanowisko nie jest sprzeczne z art. 8 k.p., ponieważ
zgodna i wyraźna wola stron porozumienia (art. 65 k.c. w związku z pkt 1 i 5 porozu-
mienia płacowego z 20 grudnia 2000 r.) ,,wykazywała dążenie do stanu wyznaczone-
go międzynarodowym standardem dotyczącym warunków pracy i życia personelu
pielęgniarskiego". Ponadto - w szczególnym przypadku powódki Wioletty P. - doszło
do podwyższenia wynagrodzenia zasadniczego (przeszeregowania do wyższej kate-
gorii płacowej) w związku z podwyższeniem kwalifikacji zawodowych, ale podwyżka
ta została ,,skorelowana" jedynie przyrostem płacowym z art. 4a ,,lex 203". Tymcza-
sem podwyższenia wynagrodzenia z tytułu przeszeregowania płacowego spowodo-
wanego zwiększeniem kwalifikacji zawodowych pracownika nie może zastępować w
całości ,,uprawnienie wzrostu na podstawie art. 4a pkt 2) ustawy lex 203".

Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

W rozpoznawanej sprawie podstawowym problemem do rozstrzygnięcia był
zbieg uprawnień do podwyżek wynagrodzenia za pracę przysługujących powódkom
na podstawie kończącego akcję protestacyjną pielęgniarek porozumienia zbiorowego
z dnia 20 grudnia 2000 r., w którym uzgodniono wzrost wynagrodzenia personelu
pielęgniarskiego od 1 stycznia 2001 r. ,,średnio 250 zł brutto do uposażenia zasadni-
czego na każdy etat pielęgniarski", oraz na podstawie art. 4a ustawy negocjacyjnej,
który przyznawał każdemu pracownikowi samodzielnych publicznych zakładów
opieki zdrowotnej od dnia 1 stycznia 2001 r. przyrost przeciętnego miesięcznego wy-
nagrodzenia, nie niższy niż 203 zł miesięcznie, w przeliczeniu na pełny wymiar czasu
pracy łącznie ze skutkami wzrostu wszystkich składników wynagrodzenia. W tej kwe-
stii Sąd Apelacyjny uznał pierwszeństwo i wyłączność postanowień porozumienia z
20 grudnia 2000 r. dotyczących podwyższenia wynagrodzeń personelu pielęgniar-
skiego w 2001 r., które w tym roku (2001) były korzystniejsze od przyrostu miesięcz-
nego wynagrodzenia przysługującego na podstawie art. 4a ustawy negocjacyjnej,
podkreślając, że uzgodnienia postrajkowe przewidywały wzrost wynagrodzenia śred-
nio o 250 zł brutto ,,do uposażenia zasadniczego na każdy etat pielęgniarski", nato-
miast ustawowy przyrost łącznego miesięcznego wynagrodzenia, obejmujący wyna-
grodzenie zasadnicze oraz pozostałe składniki płacowe, powinien spowodować glo-
balny przyrost wynagrodzeń pracowników samodzielnych publicznych zakładów
opieki zdrowotnej nie niższy niż 203 zł w 2001 r. i nie niższy niż 110,23 zł w 2002 r.
Dlatego za 2002 r. Sąd Apelacyjny zasądził na rzecz powódek wyrównanie różnic w
wynagrodzeniach miesięcznych gwarantujących uzyskanie poziomu granicznych i
łącznych ustawowych przyrostów wynagrodzeń, które w 2002 r. powinny wynieść
dalsze 110,23 zł na pełny wymiar czasu pracy, czyli łącznie (w latach 2000-2001)
minimum 313,24 zł. Tym samym Sąd ten sprzeciwił się dopuszczalności ,,dublowa-
nia" wzrostu wynagrodzenia powódek dochodzonego na podstawie postanowień po-
rozumienia z 2000 r. oraz na podstawie art. 4a ustawy negocjacyjnej, uznając, że w
sytuacjach, kiedy ,,pracodawca sam zapewnia wyższe kryteria kształtowania przyro-
stu wynagrodzeń w podobnych realiach czasowych i ekonomicznych, sumowanie
podwyżek byłoby nieuzasadnioną ingerencją w samodzielną politykę płacową strony
pozwanej i równałoby się z kreowaniem przez sąd powszechny nowych zawyżonych
stawek wynagrodzeń". Stanowisko takie koresponduje z treścią uchwały Sądu Naj-
wyższego z dnia 16 grudnia 2004 r., I PZP 12/04 (OSNP 2005 nr 9, poz. 122), w któ-
rej przyjęto, że uzyskanie przez pracownika przyrostu wynagrodzenia za pracę wyż-
szego od kwoty wzrostu określonej w art. 4a ustawy negocjacyjnej, zaspokaja jego
roszczenie o podwyżkę wynagrodzenia w kwocie wynikającej z tego przepisu także
wówczas, gdy pracodawca - samodzielny publiczny zakład opieki zdrowotnej był zo-
bowiązany do podwyższenia wynagrodzeń pracowników na podstawie porozumienia
zbiorowego zawartego w 2000 r. z zakładowymi organizacjami związkowymi.
Uznanie zasadności takiej koncepcji wymagałoby wszakże wykazania, że
podwyżka wynagrodzenia oparta na postanowieniach porozumienia postrajkowego
zmierzała do zrealizowania celu podwyżek ustawowych. Sąd Najwyższy, dokonując
w takim kierunku wykładni celowościowej i funkcjonalnej art. 4a ustawy negocjacyj-
nej, w uzasadnieniu powołanej uchwały wskazywał, że dla realizacji podwyżek wyna-
grodzeń jest obojętne, czy założona w ustawie negocjacyjnej podwyżka wynagro-
dzenia pracowników samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej została
osiągnięta przez zastosowanie art. 4a tej ustawy, czy też nastąpiła w wyniku dobro-
wolnego zobowiązania pracodawcy wynikającego z porozumienia zbiorowego ze
związkami zawodowymi, zawartego jeszcze przed wejściem tej regulacji ustawowej
w życie i przyznającego podwyżkę jeszcze przed tą datą, ostatecznie uznając, że
podwyżka należna na podstawie takiego porozumienia była dla pracowników ko-
rzystniejsza z tego względu, że otrzymali ją nie tylko w kwocie wyższej, niż wynikają-
ca z art. 4a ustawy, lecz również uzyskali ją wcześniej, co w przypadku świadczeń
pieniężnych jest z natury rzeczy bardziej korzystne ("kto szybko daje dwa razy daje").
Natomiast gdyby przyjąć, iż przyznane przez pracodawcę i wymuszone sporem zbio-
rowym podwyżki nie realizowały celu ustawy, to zapobiegliwy i odpowiedzialny pra-
codawca zostałby w istocie finansowo ukarany za to, że nie czekając na ogólnokra-
jowe rozwiązanie problemu przystał na podwyżki wynagrodzeń i doprowadził do wy-
gaszenia protestu.
Argumenty powołane przez Sąd Apelacyjny oraz zawarte w powołanej
uchwale Sądu Najwyższego z dnia 16 grudnia 2004 r. nie mogą jednak przesądzać o
prawidłowości zaskarżonego rozstrzygnięcia w zakresie ograniczonej zasadności
roszczeń powódek bez uwzględnienia konieczności wykładni pkt 5 w związku z pkt 1
porozumienia z 20 grudnia 2000 r. Strony tego porozumienia uzgodniły bowiem
wzrost wynagrodzenia dla personelu pielęgniarskiego od 1 stycznia 2001 r. średnio
250 zł brutto do uposażenia zasadniczego na każdy etat pielęgniarski (pkt 1), ale
ponadto ustaliły, że ,,jeżeli będą zmiany systemowe o negocjacyjnym systemie wy-
nagradzania pracowników ochrony zdrowia będą one obejmowały również grupę za-
wodową pielęgniarek w porównywalnym stopniu do innych grup zawodowych w
Dziecięcym Szpitalu Klinicznym (niezależnie od ustaleń zawartych w pkt. 1)". W oce-
nie składu orzekającego Sądu Najwyższego, dla prawidłowego wyrokowania w spra-
wie konieczne jest uzyskanie i zweryfikowanie wykładni oświadczeń woli stron poro-
zumienia z 20 grudnia 2000 r. jako źródła indywidualnych roszczeń płacowych (art.
65 k.c. w związku z art. 300 k.p.), w szczególności wykładni uzgodnienia objętego
końcowym sformułowaniem pkt 5 tego porozumienia (,,niezależnie od ustaleń za-
wartych w pkt 1"), które może wskazywać na dwa niezależne tytuły podwyżek wyna-
grodzeń za pracę powódek przysługujące z odrębnych źródeł prawa pracy, tj. z za-
kładowego porozumienia zbiorowego pracy oraz z art. 4a ustawy negocjacyjnej. Przy
dokonywaniu wykładni trzeba mieć na uwadze odmienne zakresy obu tych regulacji
płacowych, zważywszy że uzgodnienia wynikające z postanowień porozumienia z 20
grudnia 2000 r. odnosiły się wyłącznie do personelu pielęgniarskiego i zwiększały
wynagrodzenie zasadnicze, natomiast art. 4a ustawy negocjacyjnej dotyczył wszyst-
kich pracowników samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej i wpływał
na przyrost wynagrodzenia za pracę obejmującego łącznie wszystkie jego składniki.
Osłabia to ten zakres argumentacji Sądu Apelacyjnego, jakoby akceptacja stanowi-
ska o przysługiwaniu podwyżek płacowych z dwóch odrębnych i niezależnych pod-
staw prawnych prowadziła do naruszenia zasady równości wynikającej z art. 112 k.p.
Jeżeli bowiem strony zbiorowego porozumienia płacowego ustaliły w jego pkt 1
wzrost wynagrodzenia personelu pielęgniarskiego, postanawiając w pkt 5, że tę
grupę zawodową obejmą również ,,zmiany systemowe w negocjacyjnym systemie
wynagradzania pracowników ochrony zdrowia", niezależnie od ustaleń zawartych w
pkt 1, to rozstrzygnięcie o przysługiwaniu podwyżki wynagrodzenia tylko z jednej ko-
rzystniejszej z tych podstaw prawnych wymaga wnikliwego zbadania i oceny tych
postanowień porozumienia postrajkowego. Bez dokonania wykładni oświadczeń woli
stron postrajkowego porozumienia zbiorowego prawa pracy nie można wykluczyć
usprawiedliwionych podwyżek wynagrodzenia za pracę personelu pielęgniarskiego z
dwóch różnych tytułów (podstaw) prawnych, które wynikały z postanowień zbiorowe-
go porozumienia płacowego oraz przepisów ustawowych o systemowych zmianach
wynagradzania pracowników samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowot-
nej, zwłaszcza że porozumienie płacowe zdaje się dodatkowo odsyłać do niezależ-
nych zmian ustawowych, które nie zawierały klauzuli wzajemnej kompensaty wcze-
śniej uzgodnionych podwyżek płacowych na podstawie postanowień zbiorowego po-
rozumienia prawa pracy - według zasady przysługiwania tylko jednego korzystniej-
szego wzrostu wynagrodzenia. Na gruncie takich założeń nie występuje ,,kreowanie
przez sąd powszechny nowych zawyżonych podwyżek płac", ale realizacja wzrostów
wynagrodzenia uzgodnionych w zbiorowym porozumieniu płacowym (volenti non fit
iniuria) oraz przewidzianych w art. 4a ustawy negocjacyjnej.
Dodatkowo należy wskazać, że omawiane ustawowe przyrosty wynagrodzenia
przysługiwały odpowiednio o 203 zł w 2001 r. i 110,23 zł w 2002 r., co oznaczało, że
na dzień: 1 stycznia 2001 oraz 1 stycznia 2002 r. o takie kwoty powinno wzrosnąć
łączne miesięczne wynagrodzenie każdego pracownika samodzielnego publicznego
zakładu opieki zdrowotnej w porównaniu do wynagrodzenia z grudnia poprzedniego
roku, jednakże bez zaliczenia wzrostów określonych składników wynagrodzenia
przysługujących z innego tytułu niż art. 4a ustawy negocjacyjnej, np. w związku z
osiągnięciem wyższego stażu zatrudnienia czy podwyższeniem kwalifikacji zawodo-
wych. Jeżeli jednak w związku z uzyskaniem wyższych kwalifikacji zawodowych, (co
w kasacji podniesiono w stosunku do skarżącej Wioletty P.), została podwyższona
jedynie kategoria wynagrodzenia zasadniczego, która nie zawsze musi automatycz-
nie przełożyć się na wzrost pobieranego wynagrodzenia, to takie przeszeregowanie
płacowe nie wpłynie na podwyższenie wynagrodzenia ponad kwotę ustawowego
przyrostu określonego w art. 4a ustawy negocjacyjnej.
Mając powyższe na uwadze Sąd Najwyższy wyrokował na podstawie art.
39313 k.p.c.
========================================