Wyrok SN - I UK 321/05
Izba:Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych
Sygnatura:I UK 321/05
Typ:Wyrok SN
Opis:Orzecznictwo Sądu Najwyższego Zbiór Urzędowy Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych 2007/11-12/171
Data wydania:2006-05-30

Wyrok z dnia 30 maja 2006 r.
I UK 321/05

Umorzenie dotyczyło tylko należności podlegających restrukturyzacji,
znanych w dniu 31 grudnia 2001 r. (art. 6 ust. 1 i 2 w związku z art. 4 ustawy z
dnia 30 sierpnia 2002 r. o restrukturyzacji niektórych należności publiczno-
prawnych od przedsiębiorców, Dz.U. Nr 155, poz. 1287 ze zm.). Przedsiębiorca
miał jednak obowiązek spłacić należności niepodlegające restrukturyzacji
(umorzeniu), znane w dniu 30 czerwca 2002 r. (art. 11 ustawy). Postępowanie
restrukturyzacyjne nie dotyczyło zaległości w spłacie należności powstałych w
okresie po 30 czerwca 2002 r. Jednak przedsiębiorca nie mógł mieć w dniu 30
kwietnia 2004 r. (art. 21 ust. 1 ustawy) zaległości nieobjętych restrukturyzacją
innych niż wymienione w art. 11 ust. 1 pkt 2 i ust. 3 ustawy (art. 10 ust. 1 pkt 3 i
art. 10a ustawy), co oznacza konieczność braku zaległości z tytułu należności
(np. składek) za okres po 30 czerwca 2002 r.

Przewodniczący SSN Beata Gudowska, Sędziowie SN: Katarzyna Gonera
(sprawozdawca), Małgorzata Wrębiakowska-Marzec.

Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 30 maja
2006 r. sprawy z odwołania Zdzisława W. przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Spo-
łecznych-Oddziałowi w Ł. o restrukturyzację należności z tytułu składek na ubezpie-
czenie społeczne, na skutek skargi kasacyjnej ubezpieczonego od wyroku Sądu
Apelacyjnego w Łodzi z dnia 18 maja 2005 r. [...]

u c h y l i ł zaskarżony wyrok i przekazał sprawę Sądowi Apelacyjnemu w Ło-
dzi do ponownego rozpoznania i orzeczenia o kosztach postępowania kasacyjnego.

U z a s a d n i e n i e

Decyzją z 30 kwietnia 2004 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych-Oddział w
Z.W. umorzył postępowanie restrukturyzacyjne dotyczące zaległości z tytułu składek,
prowadzone w stosunku do przedsiębiorcy Zdzisława W. Decyzja została wydana na
podstawie art. 21 ust. 1 pkt 1 i art. 10 i 10a ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. o re-
strukturyzacji niektórych należności publicznoprawnych od przedsiębiorców (Dz.U.
Nr 155, poz. 1287 ze zm., zwanej dalej ,,ustawą o restrukturyzacji" lub ,,ustawą").
Uzasadniając swoją decyzję organ restrukturyzacyjny stwierdził, że przedsiębiorca
Zdzisław W. nie spełnił warunków określonych w art. 10 i 10a ustawy o restruktury-
zacji, w szczególności na dzień wydania decyzji kończącej postępowanie posiadał
zaległości bieżące z tytułu składek na Fundusz Ubezpieczeń Społecznych, Fundusz
Ubezpieczeń Zdrowotnych oraz Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świad-
czeń Pracowniczych, a ponadto nie złożył informacji, o której mowa w art. 10 ust. 1
pkt 1 ustawy o restrukturyzacji, zawierającej dane o jego sytuacji finansowej.
Sąd Okręgowy-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Sieradzu wyrokiem z
11 sierpnia 2004 r. [...] oddalił odwołanie Zdzisława W. od powyższej decyzji Zakładu
Ubezpieczeń Społecznych w sprawie restrukturyzacji zaległości z tytułu składek
ubezpieczenia społecznego.
Sąd ustalił, że 12 listopada 2002 r. przedsiębiorca zwrócił się o restrukturyza-
cję jego zaległych należności wobec ZUS z tytułu składek na rzecz Funduszu Ubez-
pieczeń Społecznych, Funduszu Pracy i Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pra-
cowniczych. W decyzji z 23 grudnia 2002 r., wszczynającej postępowanie restruktu-
ryzacyjne, organ restrukturyzacyjny określił warunki restrukturyzacji przedsiębiorstwa
wnioskodawcy, ustalając wysokość zaległych należności z tytułu składek za okres
rozliczeniowy od stycznia 1999 r. do grudnia 2001 r. oraz wysokość opłaty restruktu-
ryzacyjnej w kwocie 5.002,36 zł i termin jej zapłaty. Decyzja zawierała informację, że
należności z tytułu składek nieobjęte postępowaniem restrukturyzacyjnym należy
uregulować wraz z odsetkami naliczonymi do dnia wpłaty, zgodnie z zasadami okre-
ślonymi w ustawie z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecz-
nych (Dz.U. Nr 137, poz. 887 ze zm.) i wydanym na jej podstawie rozporządzeniu
Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu
postępowania w sprawach rozliczania składek, wypłaconych zasiłków z ubezpieczeń
chorobowego i wypadkowego, zasiłków rodzinnych, pielęgnacyjnych i wychowaw-
czych oraz kolejności zaliczania wpłat składek na poszczególne fundusze (Dz.U. Nr
165, poz. 1197 ze zm.).
W załączniku do decyzji o wszczęciu postępowania restrukturyzacyjnego, na-
leżności niepodlegające restrukturyzacji zostały określone w następującej wysokości:
należności funduszu emerytalnego za okres od 1 stycznia 1999 r. do 30 czerwca
2002 r. na kwotę 10.194,93 zł, pozostałe składki w części finansowanej przez ubez-
pieczonych za ten sam okres na kwotę 15.257,17 zł, należności z tytułu ubezpiecze-
nia zdrowotnego na kwotę 2.989,51 zł, ponadto należności Funduszu Pracy i Gwa-
rantowanych Świadczeń Pracowniczych za okres od 1 stycznia 2002 r. do 30
czerwca 2002 r. na kwotę 649,59 zł i pozostałe składki na ubezpieczenie społeczne
w części finansowanej przez płatnika za ten sam okres na kwotę 2.595,45 zł.
Pismem z 31 marca 2004 r. organ restrukturyzacyjny zwrócił się do Zdzisława
W. przypominając mu o zbliżającym się terminie wydania decyzji o zakończeniu
postępowania restrukturyzacyjnego, zawierającym również zobowiązanie do przed-
łożenia dokumentów w postaci informacji o jego bieżącej sytuacji finansowej, wykazu
wymagalnych długów przedsiębiorcy, wykazu wierzytelności przedsiębiorcy oraz in-
formacji o otrzymanej w ostatnich trzech latach pomocy publicznej. Kolejnym pismem
(z 26 kwietnia 2004 r.) poinformowano wnioskodawcę, że dotychczas nie zostały
dostarczone przez niego określone w piśmie dokumenty - deklaracje rozliczeniowe
od listopada 2001 r. do października 2002 r. i od listopada 2003 r. do lutego 2004 r.,
zwrócono się do niego o przedłożenie dowodów wpłat składek za okres od czerwca
2002 r. do października 2002 r. na Fundusz Ubezpieczeń Społecznych, Fundusz
Ubezpieczeń Zdrowotnych, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń
Pracowniczych, a ponadto poproszono go o pilny kontakt w celu wyjaśnienia zaist-
niałej sytuacji. W dniu 30 kwietnia 2004 r. zapadła zaskarżona przez wnioskodawcę
decyzja, w której uzasadnieniu wskazano, że przedsiębiorca nie spełnił warunków
określonych w art. 10 i 10a ustawy o restrukturyzacji, jak również wymogów ustalo-
nych w decyzji o warunkach restrukturyzacji.
Na rozprawie przed Sądem Okręgowym wnioskodawca złożył pięć kserokopii
deklaracji rozliczeniowych za okres od czerwca 2002 r. do października 2002 r. na
dowód braku zaległości wobec ZUS, twierdząc że objęte tymi dokumentami informa-
cje wysłał do organu rentowego drogą elektroniczną w lipcu 2004 r.
W ocenie Sądu Okręgowego czynności podjęte przez przedsiębiorcę w lipcu
2004 r. - w postaci złożenia deklaracji za sporne miesiące od czerwca 2002 r. do
października 2002 r. - nie mogły mieć znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy, ponie-
waż na dzień wydania decyzji o umorzeniu postępowania restrukturyzacyjnego (30
kwietnia 2004 r.) posiadał on faktyczne zadłużenie w płatnościach wobec ZUS, a Sąd
nie ma możliwości przedłużenia postępowania restrukturyzacyjnego ponad terminy
przewidziane w ustawie o restrukturyzacji. Sąd podkreślił, że jedynie terminowe wy-
wiązanie się przez ubezpieczonego ze zobowiązań wynikających z art. 10 ust. 1
ustawy, określonych w decyzji o warunkach restrukturyzacji, prowadzić może do
umorzenia należności podlegających restrukturyzacji.
Wyrok Sądu Okręgowego zaskarżył apelacją przedsiębiorca, wnosząc o
,,przywrócenie restrukturyzacji należności". Skarżący podniósł, że działając zgodnie z
art. 10 ust. 1 ustawy o restrukturyzacji przedstawił program restrukturyzacji i informa-
cję o bieżącej sytuacji finansowej oraz wpłacił opłatę restrukturyzacyjną, przez co
spełnił wszystkie warunki wstępne wymagane do rozpoczęcia restrukturyzacji. Zda-
niem apelującego, ZUS kierując do niego pisma (z 31 marca i z 26 kwietnia 2004 r.)
z określonymi żądaniami potwierdził, że wnioskodawca nie ma w stosunku do organu
restrukturyzacyjnego innych zobowiązań oprócz dostarczenia dowodów wpłat za
okres od czerwca 2002 r. do października 2002 r. Żądanie to było nieuzasadnione,
ponieważ miesiące te objęte były deklaracjami zerowymi. ZUS tych deklaracji nie
posiadał w chwili wydawania decyzji, jednak - zdaniem apelującego - nie wynikało to
z jego winy, bowiem nie miał on wpływu na transmisje elektroniczne i odbiór ich
przez ZUS. Brak tych deklaracji nie wpływał na zadłużenie wnioskodawcy wobec
ZUS. W ocenie wnioskodawcy, skoro w ostatnim piśmie skierowanym do niego ZUS
żądał deklaracji za okres od listopada 2001 r. do października 2002 r. i od listopada
2003 r. do lutego 2004 r., mając za ten okres wpłaty, oraz żądał wpłat za miesiące od
czerwca 2002 r. do października 2002 r., które były zerowe (czyli nie wiązały się z
wpłatami), kwestia zadłużenia wnioskodawcy wobec ZUS została definitywnie wyja-
śniona. Według apelującego, spełnił on wszystkie warunki restrukturyzacji, dokonując
w terminie wpłat wszystkich wymaganych od niego należności.
Sąd Apelacyjny-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Łodzi wyrokiem z 18
maja 2005 r. [...] oddalił apelację wnioskodawcy od wyroku Sądu Okręgowego,
uznając ją za nieuzasadnioną. Sąd stwierdził, że zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 2 ustawy
z dnia 30 sierpnia 2002 r. o restrukturyzacji niektórych należności publicznoprawnych
od przedsiębiorców, nie później niż do 30 kwietnia 2004 r., z zastrzeżeniem ust. 1a i
3, organ restrukturyzacyjny powinien był wydać decyzję o zakończeniu restrukturyza-
cji, w której umarzał postępowanie restrukturyzacyjne, jeżeli warunki restrukturyzacji,
o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2 i 3 ustawy, nie zostały spełnione. W ocenie
Sądu Apelacyjnego, wbrew twierdzeniom zawartym w apelacji, wnioskodawca nie
wykazał, że na dzień wydania decyzji o zakończeniu restrukturyzacji nie posiadał
zaległości z tytułu składek, które nie podlegały restrukturyzacji. Sąd zwrócił uwagę,
że w tym dniu brak było dokumentów rozliczeniowych i dowodów wpłat za okres od
czerwca 2002 r. do października 2002 r., które to deklaracje rozliczeniowe, co było
poza sporem, zostały wysłane do ZUS pocztą elektroniczną w lipcu 2004 r. Wpraw-
dzie z deklaracji tych wynika istotnie brak należności z tytułu składek, tym niemniej
oceny takiej nie można było dokonać 30 kwietnia 2004 r. Niezależnie od tego wnio-
skodawca na dzień wydania decyzji o zakończeniu restrukturyzacji posiadał zaległo-
ści bieżące z tytułu składek. Zaległości te nie były wprawdzie duże, bowiem z wyli-
czeń organu rentowego wynika, że wynosiły 530,09 zł, jednak ustawa nie przewiduje
zróżnicowania postępowania wobec przedsiębiorcy w zależności od wysokości za-
dłużenia, jak też nie przewiduje ,,przywrócenia restrukturyzacji należności", o co wno-
sił apelujący. Sąd Apelacyjny zwrócił uwagę, że wnioskodawca został zobowiązany
do przedłożenia dokumentów wskazanych w skierowanym do niego piśmie z 31
marca 2004 r. Wbrew prezentowanemu przez wnioskodawcę stanowisku brak było
uzasadnionych podstaw do przyjęcia, że organ restrukturyzacyjny zrezygnował z
wymagania przedłożenia informacji, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 1 ustawy o
restrukturyzacji. W piśmie procesowym z 11 sierpnia 2004 r. wnioskodawca stwier-
dził, że dokumenty o jego sytuacji finansowej zostały sporządzone i przekazane do
ZUS, nie ma ich jednak w aktach postępowania restrukturyzacyjnego, zaś wniosko-
dawca nie przedstawił na tę okoliczność żadnego dowodu. Według Sądu Apelacyj-
nego przedłożenie danych o aktualnej sytuacji finansowej przedsiębiorcy, stanowią-
cych świadectwo kondycji jego przedsiębiorstwa, jest warunkiem nie do pominięcia.
Sąd Apelacyjny podzielił w tym zakresie stanowisko Sądu Najwyższego wyrażone w
uzasadnieniu wyroku z dnia 12 sierpnia 2004 r., III UK 67/04 (OSNP 2005 nr 5, poz.
69), według którego umorzenie należności publicznoprawnych nie jest autonomicz-
nym celem restrukturyzacji, lecz jest jedynie środkiem do osiągnięcia normatywnie
założonego, głównego jej celu - przywrócenia działającemu na rynku przedsiębiorcy
zdolności konkurowania na tym rynku, stworzenia perspektyw jego rozwoju oraz no-
wych miejsc pracy. Chcąc skorzystać z dobrodziejstwa restrukturyzacji przedsię-
biorca powinien wykazać, że jest w stanie sprostać jej celowi, czego wnioskodawca
w niniejszej sprawie nie uczynił. W ocenie Sądu Apelacyjnego, wbrew stanowisku
prezentowanemu w apelacji, wnioskodawca nie spełnił wszystkich warunków re-
strukturyzacji, co prawidłowo ocenił Sąd Okręgowy oddalając odwołanie wniosko-
dawcy od decyzji organu restrukturyzacyjnego.
Powyższy wyrok zaskarżył w całości skargą kasacyjną pełnomocnik wniosko-
dawcy. Skarga kasacyjna oparta została na podstawach: 1) rażącego naruszenia
prawa materialnego poprzez błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie: a) art. 4,
art. 6 ust. 1 pkt 2 w związku z art. 6 ust. 3 w związku z art. 11 ustawy z dnia 30 sierp-
nia 2002 r. o restrukturyzacji niektórych należności publicznoprawnych od przedsię-
biorców (Dz.U. Nr 155, poz. 1287 ze zm.); b) art. 34 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 13 paź-
dziernika 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. Nr 137, poz. 887 ze
zm.); c) art. 8 ust. 1, art. 9 i art. 103 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie dzia-
łalności gospodarczej (Dz.U. Nr 173, poz. 1807 ze zm.); d) art. 5 k.c., art. 58 § 1 i 2
k.c., art. 354 § 1 i 2 k.c. i art. 355 § 2 k.c. w związku z art. 354 § 2 k.c.; 2) rażącego i
mającego istotny wpływ na wynik sprawy naruszenia przepisów postępowania w po-
staci uchybienia: a) art. 10 ust. 1 pkt 1 i 3 i art. 10 ust. 1 i 2, art. 10a, art. 11 ust. 1 pkt
2 i art. 11 ust. 3, art. 18 ust. 1, art. 21 ust. 1 pkt 1 i 2 w związku z art. 21 ust. 1a
ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. o restrukturyzacji niektórych należności publiczno-
prawnych od przedsiębiorców; b) art. 213 § 1 k.p.c., art. 228 § 1 i 2 k.p.c., art. 231
k.p.c., art. 233 § 1 i 2 k.p.c., art. 244 § 1 k.p.c. i art. 3 k.p.c. w związku z art. 4779 § 2
k.p.c. w związku z art. 187 § 2 pkt 3 k.p.c. w związku z art. 83 ust. 6 i 7 ustawy z dnia
13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych.

Skarżący wniósł o przyjęcie skargi kasacyjnej do rozpoznania, uzasadniając
to: a) koniecznością zapewnienia należytego przeprowadzenia restrukturyzacji na-
leżności publicznoprawnych od przedsiębiorców, b) koniecznością zapewnienia po-
szanowania zasady zaufania obywateli do państwa, c) koniecznością zapewnienia
poszanowania elementarnych zasad prawa naruszonych w sprawie, d) konieczno-
ścią wspierania zasady rzetelności postępowania ZUS i kompletności gromadzonych
przezeń informacji, e) koniecznością udzielania przez państwo pomocy przedsiębior-
cy i działania z poszanowaniem jego uzasadnionego interesu.

Skarżący wniósł o uchylenie wyroku Sądu Apelacyjnego w całości i zmianę
zaskarżonego wyroku poprzez uwzględnienie apelacji wnioskodawcy w całości.


Sąd Najwyższy zważył, co następuje:


Skarga kasacyjna ma uzasadnione podstawy, co dotyczy zwłaszcza narusze-
nia przepisów ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. o restrukturyzacji niektórych należ-
ności publicznoprawnych od przedsiębiorców. Przepisy te zostały błędnie zakwalifi-
kowane w skardze kasacyjnej jako przepisy postępowania (co dotyczy zwłaszcza
zarzutów naruszenia art. 10 ust. 1 pkt 1 i 3 i art. 10 ust. 1 i 2, art. 10a, art. 11 ust. 1
pkt 2 i art. 11 ust. 3, art. 18 ust. 1, art. 21 ust. 1 pkt 1 i 2 w związku z art. 21 ust. 1a
ustawy o restrukturyzacji), nie stanowiło to jednak przeszkody do rozważenia przez
Sąd Najwyższy zarzutów dotyczących ich naruszenia. Przepisy postępowania, któ-
rych naruszenie stanowić może podstawę skargi kasacyjnej (art. 3983 § 1 pkt 2
k.p.c.), to przepisy Kodeksu postępowania cywilnego lub inne przepisy procedury
cywilnej. Takiego charakteru nie mają wskazane w skardze kasacyjnej przepisy
ustawy o restrukturyzacji.

Zaskarżona do Sądu Okręgowego decyzja Zakładu Ubezpieczeń Społecznych
jako organu restrukturyzacyjnego (art. 2 pkt 2 ustawy) została wydana na podstawie
art. 21 ust. 1 pkt 2 w związku z art. 10 i 10a ustawy o restrukturyzacji. Ocenę zasad-
ności skargi kasacyjnej należy zatem zacząć od analizy treści tych przepisów, wska-
zanych jako podstawa prawna decyzji. Zgodnie z art. 21 ust. 1 ustawy o restruktury-
zacji, po upływie 15 miesięcy od dnia doręczenia decyzji o warunkach restrukturyza-
cji, a w przypadku decyzji o warunkach restrukturyzacji doręczonych przed dniem 31
grudnia 2002 r. nie później niż do dnia 30 kwietnia 2004 r., z zastrzeżeniem ust. 1a i
3 ustawy, organ restrukturyzacyjny wydaje decyzję o zakończeniu restrukturyzacji, w
której: 1) stwierdza umorzenie należności podlegających restrukturyzacji, jeżeli wa-
runki restrukturyzacji, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2 i 3 ustawy, zostały speł-
nione albo 2) umarza postępowanie restrukturyzacyjne, jeżeli warunki restrukturyza-
cji, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2 i 3 ustawy, nie zostały spełnione. Zawarte w
treści art. 21 ust. 1 zastrzeżenie odnoszące się do art. 21 ust. 1a i ust. 3 ustawy do-
tyczy terminu wydania decyzji o zakończeniu restrukturyzacji. Decyzja ta może być
wydana albo wcześniej niż to przewiduje art. 21 ust. 1 (a mianowicie ,,niezwłocznie" -
jeżeli wobec przedsiębiorcy zostało wszczęte postępowanie likwidacyjne lub upadło-
ściowe, co przewiduje ust. 3), albo później niż to przewiduje art. 21 ust. 1 (a miano-
wicie po przedłożeniu przez przedsiębiorcę informacji o spełnieniu warunków re-
strukturyzacji, co przewiduje ust. 1a). W rozpoznawanej sprawie mogłoby ewentual-
nie wchodzić w grę jedynie zastrzeżenie z art. 21 ust. 1a. Przepis ten stanowi, że
decyzję, o której mowa w art. 21 ust. 1 (czyli decyzję o zakończeniu restrukturyzacji),
organ restrukturyzacyjny wydaje po przedłożeniu przez przedsiębiorcę informacji o
spełnieniu warunków restrukturyzacji, o których mowa w art. 10 lub 10a ustawy, jed-
nak nie wcześniej niż po upływie roku od dnia doręczenia decyzji o warunkach re-
strukturyzacji.

W rozpoznawanej sprawie chodziło o ustalenie i ocenę, czy będący
przedsiębiorcą wnioskodawca spełnił warunki restrukturyzacji, o których mowa w art.
10 ust. 1 pkt 2 i 3 ustawy (wówczas powinno dojść do wydania przez ZUS, jako or-
gan restrukturyzacyjny, decyzji stwierdzającej umorzenie należności podlegających
restrukturyzacji - na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 1 ustawy), czy też warunków tych nie
spełnił (wówczas mogło dojść do wydania decyzji umarzającej postępowanie re-
strukturyzacyjne - na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 2 ustawy, co oznaczałoby w istocie
odmowę umorzenia zaległych należności podlegających restrukturyzacji). Istota
sprawy sprowadzała się zatem do oceny, czy zostały przez wnioskodawcę spełnione
warunki restrukturyzacji, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2 i 3 ustawy (o czym
stanowi art. 21 ust. 1), a dodatkowo czy wnioskodawca przedłożył informację o speł-
nieniu warunków restrukturyzacji, o których mowa w art. 10 lub 10a ustawy (czego
wymaga art. 21 ust. 1a ustawy). Te - i tylko te warunki - powinien był spełnić przed-
siębiorca, aby doszło do wydania decyzji o stwierdzeniu umorzenia należności pod-
legających restrukturyzacji. Przy czym spełnienie lub niespełnienie warunków re-
strukturyzacji wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 2 i 3 ustawy miało bezpośredni wpływ
na treść decyzji o zakończeniu postępowania restrukturyzacyjnego (art. 21 ust. 1
ustawy), natomiast przedłożenie lub nieprzedłożenie informacji o spełnieniu warun-
ków restrukturyzacji - na datę jej podjęcia (art. 21 ust. 1a).

1. Dla oceny przez sąd legalności (zgodności z prawem) decyzji podjętej przez
organ restrukturyzacyjny zbadania (ustalenia i ewaluacji) wymagało przede wszyst-
kim to, czy wnioskodawca spełnił warunki restrukturyzacji przewidziane w art. 10 ust.
1 pkt 2 i 3 ustawy. Te warunki bowiem - i tylko one - mogły mieć wpływ na treść de-
cyzji o zakończeniu postępowania restrukturyzacyjnego. Wynika to z dosłownej treści
art. 21 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy. Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 2 i 3 ustawy, należności, o
których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1 i 2 lit. d i e ustawy, objęte restrukturyzacją, podle-
gają umorzeniu pod warunkiem, że przedsiębiorca: wpłaci opłatę restrukturyzacyjną,
o której mowa w art. 19 ustawy (art. 10 ust. 1 pkt 2 ustawy), oraz w dniu wydania de-
cyzji o zakończeniu restrukturyzacji, o której mowa w art. 21 ust. 1 pkt 1 ustawy, nie
posiada zaległości z tytułu należności wymienionych w art. 6, z wyjątkiem należności
wymienionych w art. 11 ust. 1 pkt 2 i ust. 3 ustawy, nieobjętych restrukturyzacją, na-
leżących do właściwości danego organu restrukturyzacyjnego (art. 10 ust. 1 pkt 3
ustawy). Ponieważ w decyzji o umorzeniu postępowania restrukturyzacyjnego wnio-
skodawcy nie zarzucono niewpłacenia opłaty restrukturyzacyjnej i również Sąd Ape-
lacyjny nie zajmował się tą kwestią (art. 10 ust. 1 pkt 2 ustawy), rozważenia wyma-
gało jedynie to, czy w dniu wydania decyzji o zakończeniu restrukturyzacji wniosko-
dawca nie posiadał zaległości z tytułu należności wymienionych w art. 6 ustawy, z
wyjątkiem należności wymienionych w art. 11 ust. 1 pkt 2 i ust. 3 ustawy, nieobjętych
restrukturyzacją, należących do właściwości organu restrukturyzacyjnego (art. 10 ust.
1 pkt 3 ustawy).

Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 2 ustawy, restrukturyzacji podlegają, między innymi,
należności w postaci znanych na dzień 31 grudnia 2001 r. zaległości wobec: a) Fun-
duszu Ubezpieczeń Społecznych, z tytułu składek należnych do 31 grudnia 1998 r. -
w całości, oraz z tytułu składek należnych za okres od 1 stycznia 1999 r. do 31 grud-
nia 2001 r. - w części finansowanej przez płatnika, z zastrzeżeniem art. 6 ust. 3 i 4
oraz art. 11 i 16 ustawy, b) Funduszu Pracy, z tytułu należnych składek,
c) Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, z tytułu należnych skła-
dek. Ponadto, zgodnie z art. 6 ust. 3 ustawy, restrukturyzacji podlegają odsetki za
zwłokę od zaległości wymienionych w art. 6 ust. 1 pkt 2 ustawy. Przepis art. 6 ust. 2
ustawy stanowi, że restrukturyzacji podlegają również: 1) zaległości, o których mowa
w art. 6 ust. 1, w stosunku do których do 30 czerwca 2002 r. zostały wydane decyzje
rozkładające na raty lub odraczające termin płatności, lub gdy zaległości te stanowią
należności sporne; 2) opłaty prolongacyjne ustalone w związku z decyzjami wymie-
nionymi w pkt 1. Nie podlegają natomiast restrukturyzacji zaległości z tytułu składki
na ubezpieczenie emerytalne (art. 6 ust. 3 ustawy) oraz należności z tytułu składek
na ubezpieczenia społeczne, składek na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych
Świadczeń Pracowniczych - jeżeli zaległości te określone zostały w związku z doko-
nywaniem czynności prawnych mających na celu obejście przepisów o ubezpiecze-
niach społecznych lub przepisów dotyczących wymiaru i poboru tych należności (art.
6 ust. 4).

Z treści art. 6 ustawy wynika, że restrukturyzacją - na warunkach określonych
w ustawie - objęte są należności w postaci zaległości, znane na dzień 31 grudnia
2001 r., czyli dotyczące okresu kończącego się 31 grudnia 2001 r., opisane szcze-
gółowo w art. 6 ustawy. Inne należności - wymienione częściowo również w art. 6
(np. zaległości z tytułu składki na ubezpieczenie emerytalne, składek na ubezpiecze-
nia społeczne w części finansowanej przez ubezpieczonego oraz składek na po-
wszechne ubezpieczenie zdrowotne) - nie podlegają restrukturyzacji (czyli umorzeniu
- art. 4 ustawy), a przedsiębiorca powinien je spłacić. Obciążające wnioskodawcę
należności, niepodlegające restrukturyzacji, a zatem podlegające spłacie, zostały
szczegółowo wymienione w załączniku do decyzji o wszczęciu postępowania re-
strukturyzacyjnego. W rozpoznawanej sprawie nie chodzi jednak o niespłacenie
przez wnioskodawcę należności z tytułu zaległości niepodlegających restrukturyzacji,
lecz o zaleganie z bieżącymi składkami, jak to ujęto w decyzji.

Ocenie podlega zatem, czy spełnienie warunku z art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy, a
mianowicie stwierdzenie, że w dniu wydania decyzji o zakończeniu restrukturyzacji
przedsiębiorca nie posiadał zaległości z tytułu należności wymienionych w art. 6
ustawy, z wyjątkiem należności wymienionych w art. 11 ust. 1 pkt 2 i ust. 3 ustawy,
nieobjętych restrukturyzacją, należących do właściwości organu restrukturyzacyjnego
(art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy), dotyczy jedynie zaległości, o jakich stanowi art. 6 ustawy
(czyli zaległości znanych na dzień 31 grudnia 2001 r.), czy też jakichkolwiek zaległo-
ści w płatności należności z tytułów wymienionych w art. 6 (w tym także zaległości
bieżących).

Treść art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy nie jest w tej kwestii jednoznaczna. Można na
jej podstawie wyrazić pogląd, że skoro chodzi o stwierdzenie, że przedsiębiorca ,,nie
posiada zaległości z tytułu należności wymienionych w art. 6 ustawy", a ten ostatni
przepis precyzuje, o jakie należności chodzi (,,znane na dzień 31 grudnia 2001 r. za-
ległości"), to warunkiem umorzenia należności podlegających restrukturyzacji - zna-
nych na dzień 31 grudnia 2001 r., jest niezaleganie przez przedsiębiorcę z zapłatą
należności niepodlegający restrukturyzacji, ale też tych znanych na dzień 31 grudnia
2001 r. Oznaczałoby to, że powstanie zaległości w należnościach z tytułu składki na
ubezpieczenie emerytalne, składek na ubezpieczenia społeczne w części finansowa-
nej przez płatnika oraz składek na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych
Świadczeń Pracowniczych za okres po 31 grudnia 2001 r. jest prawnie irrelewantne i
z tego powodu organ restrukturyzacyjny nie może odmówić stwierdzenia umorzenia
należności podlegających restrukturyzacji (taka sytuacja dotyczy należności podat-
kowych - por. wyrok WSA w Warszawie z 16 marca 2005 r., III SA/Wa 2224/04, LEX
nr 167035, w którym wyrażono pogląd, że art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy o restrukturyza-
cji dotyczy ,,należności znanych" w dacie wskazanej w art. 6 ust. 1 pkt 1 lub 2 ustawy,
a przedsiębiorca, który złożył wniosek o restrukturyzację, może posiadać, bez konse-
kwencji płynących z art. 21 ust. 1 pkt 2 ustawy, zaległości dotyczące ,,należności nie-
znanych" w tej dacie, np. z tytułu bieżących zaległości podatkowych).

Odmienny pogląd - w odniesieniu do należności z tytułu składek na ubezpie-
czenie społeczne - wynika jednak z analizy treści art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy w powią-
zaniu z art. 10a i art. 11 ust. 1 pkt 2 ustawy. Zgodnie z art. 10a ustawy, należności, o
których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 2 lit. a-c ustawy (czyli zaległości wobec Funduszu
Ubezpieczeń Społecznych, Funduszu Pracy i Funduszu Gwarantowanych Świad-
czeń Pracowniczych z tytułu należnych składek), objęte restrukturyzacją, podlegają
umorzeniu po spełnieniu przez przedsiębiorcę warunków określonych w art. 10 ust. 1
i 2 ustawy, jeśli przedsiębiorca w dniu wydania decyzji, o której mowa w art. 21 ust. 1
pkt 1 ustawy, nie posiada zaległości z tytułu składek na ubezpieczenie emerytalne,
pozostałych składek na ubezpieczenia społeczne w części finansowanej przez ubez-
pieczonego oraz składek na powszechne ubezpieczenie zdrowotne, z wyłączeniem
należności, o których mowa w art. 11 ust. 1 pkt 2 ustawy. Ten ostatni przepis przewi-
duje, że znane na dzień 30 czerwca 2002 r. zaległości we wpłatach składek, o któ-
rych mowa w art. 10a, należnych za okres od dnia 1 stycznia 1999 r. do dnia 30
czerwca 2002 r., wraz z odsetkami za zwłokę, niepodlegających restrukturyzacji -
podlegają spłacie w terminie do dnia 28 lutego 2005 r. przez przedsiębiorcę, który
złożył wniosek o restrukturyzację. Przepis art. 11 ust. 1 pkt 2 ustawy stosuje się od-
powiednio do należności, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 2 lit. b i c ustawy.

Warunek nieposiadania przez przedsiębiorcę, w dniu wydania decyzji o zakoń-
czeniu restrukturyzacji, zaległości z tytułu składek na ubezpieczenie emerytalne, po-
zostałych składek na ubezpieczenia społeczne w części finansowanej przez ubez-
pieczonego oraz składek na powszechne ubezpieczenie zdrowotne, jednak z wyłą-
czeniem należności, o których mowa w art. 11 ust. 1 pkt 2 ustawy (art. 10a ustawy),
należy odczytywać w taki sposób, że chodzi o nieposiadanie zaległości z tytułu i n n
y c h należności, niż wymienione w art. 11 ust. 1 pkt 2 ustawy (bo te podlegają spła-
cie w terminie do 28 lutego 2005 r., czyli późniejszym w stosunku do wskazanego w
art. 21 ust. 1 terminu wydania decyzji o zakończeniu restrukturyzacji), a skoro art. 11
ust. 1 pkt 2 ustawy dotyczy znanych na dzień 30 czerwca 2002 r. zaległości we
wpłatach składek na ubezpieczenie emerytalne, pozostałych składek na ubezpiecze-
nia społeczne w części finansowanej przez ubezpieczonego oraz składek na po-
wszechne ubezpieczenie zdrowotne, należnych za okres od 1 stycznia 1999 r. do 30
czerwca 2002 r., wraz z odsetkami za zwłokę, niepodlegających restrukturyzacji, to
warunek nieposiadania zaległości z tytułu składek może dotyczyć składek z tytułów
wymienionych w art. 10a ustawy przypadających za okres po 30 czerwca 2002 r.

Rację ma skarżący, że postępowanie restrukturyzacyjne dotyczy jedynie zale-
głości znanych na dzień 31 grudnia 2001 r. Tylko należności podlegające restruktu-
ryzacji znane na dzień 31 grudnia 2001 r. podlegają umorzeniu (art. 6 ust. 1 i 2 w
związku z art. 4 ustawy). Jednak przedsiębiorca ma obowiązek spłacić należności
niepodlegające restrukturyzacji (czyli niepodlegające umorzeniu) - znane na dzień 30
czerwca 2002 r. (art. 11 ustawy). Postępowanie restrukturyzacyjne nie dotyczy zale-
głości w spłacie należności powstałych w okresie po 30 czerwca 2002 r. Jednak z
treści art. 10a w związku z art. 11 ust. 1 pkt 2 ustawy można wyprowadzić wniosek,
że chociaż przedsiębiorca w dniu 30 kwietnia 2004 r. (art. 21 ust. 1 ustawy) nie mu-
siał mieć spłaconych zaległości niepodlegających restrukturyzacji znanych na dzień
30 czerwca 2002 r. (ponieważ mógł je spłacić do 28 lutego 2005 r. - art. 11 ust. 1 pkt
2 ustawy), to nie mógł mieć w tym dniu zaległości z tytułu należności nieobjętych re-
strukturyzacją innych niż wymienione w art. 11 ust. 1 pkt 2 i ust. 3 (art. 10 ust. 1 pkt 3
i art. 10a ustawy), co de facto oznacza zaległości z tytułu składek za okres po 30
czerwca 2002 r. Należności te (zaległości) nie podlegają, rzecz jasna, restrukturyzacji
i nie są objęte postępowaniem restrukturyzacyjnym, jednak nieposiadanie zaległości
z tytułu tych należności jest ustawowym warunkiem stwierdzenia umorzenia należno-
ści podlegających restrukturyzacji.

Niezależnie od tego, który z przedstawionych wyżej poglądów się podzieli, nie
ulega wątpliwości, że stanowczego ustalenia i oceny wymaga, czy wnioskodawca
posiadał zaległości z tytułu składek na datę wydania decyzji o umorzeniu postępo-
wania restrukturyzacyjnego. Kwestia czy w dniu wydania decyzji, o której mowa w
art. 21 ust. 1 ustawy (w rozpoznawanej sprawie chodzi o decyzję wydaną 30 kwietnia
2004 r.), przedsiębiorca (wnioskodawca) posiadał zaległości z tytułu składek na
ubezpieczenie emerytalne, pozostałych składek na ubezpieczenia społeczne w czę-
ści finansowanej przez ubezpieczonego oraz składek na powszechne ubezpieczenie
zdrowotne, o jakich stanowi art. 10a ustawy, była w rozpoznawanej sprawie kwestią
sporną.

Organ restrukturyzacyjny stwierdził w uzasadnieniu decyzji, że wnioskodawca
,,na dzień wydania decyzji kończącej postępowanie posiada zaległości bieżące z ty-
tułu składek na Fundusz Ubezpieczeń Społecznych, Fundusz Ubezpieczeń Zdrowot-
nych oraz Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych",
nie podając jednak ani kwoty tych zaległości, ani okresu, za jaki zaległości te po-
wstały (stwierdzenie, że są to zaległości ,,bieżące" niewiele wyjaśnia), ani tytułu (któ-
rego z wymienionych Funduszy dotyczą zaległości z tytułu składek, czy chodzi o
składki na ubezpieczenie emerytalne, pozostałe składki na ubezpieczenia społeczne
lub składki na powszechne ubezpieczenie zdrowotne, itd.). Również w odpowiedzi na
odwołanie znalazło się ogólne stwierdzenie, że ,,przedsiębiorca na dzień wydania
decyzji o zakończeniu restrukturyzacji posiada zaległości z tytułu składek na ubez-
pieczenie emerytalne, pozostałych składek na ubezpieczenia społeczne w części
finansowanej przez ubezpieczonego oraz składek na powszechne ubezpieczenie
zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych,
nieobjętych restrukturyzacją", bez szczegółowego wskazania, jakiego okresu zale-
głości te dotyczą, w jakiej kwocie przypadają za poszczególne miesiące (przed 31
grudnia 2001 r., przed 30 czerwca 2002 r. i po tych datach), z jakiego tytułu zaległość
powstała (na jaki Fundusz przypadają ewentualnie zaległe składki). Z kolei wniosko-
dawca twierdził - zarówno w piśmie procesowym z 11 sierpnia 2004 r., jak i w apela-
cji - że nie ma żadnych zaległości wobec ZUS.

Kwestia ta nie została w jakikolwiek sposób wyjaśniona przez Sąd Apelacyjny.
Nie jest bowiem takim wyjaśnieniem ogólne stwierdzenie tego Sądu, iż wnioskodaw-
ca ,,nie wykazał, że na dzień wydania decyzji o zakończeniu restrukturyzacji nie po-
siadał zaległości z tytułu składek, które nie podlegały restrukturyzacji", ponieważ to
organ restrukturyzacyjny powinien wyczerpująco ustalić i precyzyjnie uzasadnić w
decyzji, z jakich przyczyn przyjął, że w dniu wydania decyzji przedsiębiorca posiadał
zaległości z tytułu składek na ubezpieczenie emerytalne, pozostałych składek na
ubezpieczenia społeczne w części finansowanej przez ubezpieczonego oraz składek
na powszechne ubezpieczenie zdrowotne, z wyłączeniem należności, o których
mowa w art. 11 ust. 1 pkt 2 ustawy - czyli nie spełniał warunków przewidzianych w
art. 10a ustawy do wydania decyzji o umorzeniu należności podlegających restruktu-
ryzacji, a następnie sąd powinien zweryfikować w postępowaniu sądowym, zainicjo-
wanym wniesieniem odwołania, poprawność i zgodność z prawem tych ustaleń i
stwierdzeń organu restrukturyzacyjnego, przy czym ustalenie i ocena istotnych oko-
liczności i przesłanek umorzenia należności (art. 10a w związku z art. 6 ust. 1 pkt 2
lit. a-c oraz art. 11 ust. 1 pkt 2 ustawy) powinna polegać nie na przytoczeniu przy-
padkowych sformułowań ustawy, jak to uczynił organ restrukturyzacyjny w zaskarżo-
nej decyzji, lecz na dokonaniu rzetelnych i wyczerpujących ustaleń oraz ocen praw-
nych z powołaniem się na stosowne przepisy prawa materialnego. Nie jest również
wyjaśnieniem spornej kwestii ogólne stwierdzenie Sądu Apelacyjnego, że ,,na dzień
wydania decyzji o zakończeniu restrukturyzacji wnioskodawca posiadał zaległości
bieżące z tytułu składek", ponieważ stwierdzeniu temu nie towarzyszy powołanie się
na jakiekolwiek dowody przeprowadzone w sprawie (a zatem nie sposób nawet tego
stwierdzenia potraktować jako ustalenia faktycznego). Ponadto, stwierdzeniu temu -
zawartemu również w uzasadnieniu decyzji - wnioskodawca przeczył w toku postę-
powania sądowego (była to zatem okoliczność sporna, która wymagała przeprowa-
dzenia postępowania dowodowego i zrelacjonowania jego wyników w uzasadnieniu
wyroku - art. 227 k.p.c. i art. 328 § 2 k.p.c.), przedstawiając istotną argumentację, a
mianowicie, że w pismach do niego skierowanych przed wydaniem decyzji - z 31
marca 2004 r. i z 26 kwietnia 2004 r. - organ restrukturyzacyjny nie wzywał go do
dokonania spłaty jakichkolwiek zaległości z tytułu składek niepodlegających restruk-
turyzacji, choć wzywał go do złożenia różnych dokumentów. Zachowanie organu re-
strukturyzacyjnego, który nie żądał dokonania spłaty jakichkolwiek zaległości z tytułu
składek, a jedynie złożenia dokumentów - może potwierdzać tezę wnioskodawcy, że
na datę wydania decyzji nie posiadał on żadnych zaległości z tytułu składek niepod-
legających restrukturyzacji, o których stanowi art. 10a ustawy, bo gdyby takie zale-
głości istniały, rzetelność prowadzenia postępowania restrukturyzacyjnego przez or-
gan restrukturyzacyjny, konieczność zapewnienia poszanowania zasady zaufania
obywateli do organów państwa, konieczność udzielania przez organy państwa po-
mocy przedsiębiorcom, nakazywałyby wezwanie wnioskodawcy do spłacenia zale-
głości, jeżeli faktycznie zaległość taka istniała i stanowiła przeszkodę do umorzenia
należności podlegających restrukturyzacji.

Nie stanowi wystarczającego argumentu przemawiającego przeciwko przed-
siębiorcy, że jakichś dokumentów nie ma w aktach postępowania restrukturyzacyj-
nego lub w innych aktach ZUS. Wnioskodawca miał obowiązek przekazywać raporty
do ZUS drogą elektroniczną, a ZUS powinien zapewnić rzetelność i kompletność in-
formacji gromadzonych na kontach ubezpieczonych i na kontach płatników składek;
informacje zawarte na koncie ubezpieczonego i koncie płatnika składek prowadzo-
nych w formie elektronicznej, które przekazane zostały w postaci dokumentu pisem-
nego albo elektronicznego, są środkiem dowodowym w postępowaniu administracyj-
nym i sądowym z zakresu ubezpieczeń społecznych (art. 34 ust. 1 i 2 ustawy z dnia
13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, Dz.U. Nr 137, poz.
887 ze zm.). Oczywiście wnioskodawca ma obowiązek wykazać, że taka transmisja
elektroniczna w ogóle miała miejsce.

Wnioskodawca twierdził w toku postępowania - i twierdzenie to ponowił w uza-
sadnieniu skargi kasacyjnej - że w czasie swojej wizyty w ZUS przed wydaniem de-
cyzji kończącej postępowanie restrukturyzacyjne, otrzymał informację, że nie zalega
w ogóle ze składkami w ZUS, a w pismach kierowanych do niego przed wydaniem
decyzji o umorzeniu postępowania restrukturyzacyjnego ZUS nie kierował do niego
wezwań do zapłaty jakichkolwiek zaległości z tytułu należności istotnych z punktu
widzenia wydania decyzji. Kwestia ta wymaga zasadniczego wyjaśnienia - ustalenia i
oceny, w szczególności oceny wymaga wiarygodność twierdzeń wnioskodawcy.

Powyższe rozważania prowadzą do wniosku, że uzasadnione są zarzuty naru-
szenia art. 10 ust. 1 pkt 3, art. 10a i art. 11 ust. 1 pkt 2 ustawy o restrukturyzacji, po-
nieważ bez dokonania prawidłowych ustaleń faktycznych - koniecznych dla prawi-
dłowego zastosowania prawa materialnego - nie jest możliwe rozstrzygnięcie sprawy.

2. Wydanie decyzji o zakończeniu restrukturyzacji stwierdzającej umorzenie
należności podlegających restrukturyzacji (art. 21 ust. 1 pkt 1 ustawy) lub umarzają-
cej postępowanie restrukturyzacyjne (art. 21 ust. 1 pkt 2 ustawy) zależy tylko od
spełnienia lub niespełnienia warunków wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 2 i 3
ustawy, a nie w art. 10 ust. 1 pkt 1. Przepis art. 21 ustawy o restrukturyzacji, stano-
wiący podstawę wydania decyzji o zakończeniu restrukturyzacji, nie odwołuje się w
żaden sposób do warunku określonego w art. 10 ust. 1 pkt 1 ustawy, czyli do warun-
ku złożenia informacji zawierającej dane o bieżącej sytuacji finansowej przedsię-
biorcy. Warunkiem wydania pozytywnej lub negatywnej dla przedsiębiorcy decyzji
kończącej postępowanie restrukturyzacyjne, czy to stwierdzającej umorzenie należ-
ności podlegających restrukturyzacji, czy to umarzającej postępowanie restruktury-
zacyjne, nie jest zatem złożenie albo niezłożenie przez przedsiębiorcę informacji, o
której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 1 ustawy, zawierającej dane o jego sytuacji finanso-
wej. Dlatego powołane w uzasadnieniu decyzji organu restrukturyzacyjnego z 30
kwietnia 2004 r. niespełnienie warunków określonych w art. 10 i 10a ustawy o re-
strukturyzacji, w tym niezłożenie informacji, o której stanowi art. 10 ust. 1 pkt 1
ustawy, nie mogło być przyczyną wydania decyzji odmawiającej umorzenia należno-
ści podlegających restrukturyzacji albo wydania decyzji umarzającej postępowanie
restrukturyzacyjne. Warunkiem wydania decyzji o zakończeniu restrukturyzacji
stwierdzającej umorzenie należności podlegających restrukturyzacji nie jest bowiem
złożenie przez przedsiębiorcę informacji, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 1 ustawy,
zawierającej dane o jego sytuacji finansowej (jak błędnie przyjął organ restrukturyza-
cyjny w uzasadnieniu decyzji), lecz przedłożenie przez przedsiębiorcę informacji o
spełnieniu warunków restrukturyzacji, o których mowa w art. 10 lub 10a ustawy, co
wynika jednoznacznie z art. 21 ust. 1a ustawy.

Tej różnicy - pomiędzy wymaganiem, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 1
ustawy, a wymaganiem, o którym mowa w art. 21 ust. 1a ustawy - nie dostrzegł także
Sąd Apelacyjny w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku.

Potwierdza to zasadność zgłoszonych w skardze kasacyjnej zarzutów naru-
szenia art. 21 ust. 1 i 1a oraz art. 10 ust. 1 pkt 2 i 3 ustawy o restrukturyzacji.

Niezrozumiały w tym kontekście jest także wywód Sądu Apelacyjnego doty-
czący rzekomej zasadności zawartego w zaskarżonej decyzji twierdzenia organu re-
strukturyzacyjnego co do niespełnienia przez przedsiębiorcę warunków restruktury-
zacji, w szczególności niezłożenia informacji, o której stanowi art. 10 ust. 1 pkt 1
ustawy, zawierającej dane o jego sytuacji finansowej. Sąd Apelacyjny stwierdził bo-
wiem, że wbrew prezentowanemu przez wnioskodawcę stanowisku brak było uza-
sadnionych podstaw do przyjęcia, że organ restrukturyzacyjny zrezygnował z wyma-
gania przedłożenia informacji, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 1 ustawy o restruktu-
ryzacji. W piśmie procesowym z 11 sierpnia 2004 r. wnioskodawca stwierdził, że do-
kumenty o sytuacji finansowej zostały sporządzone i przekazane do ZUS. Zdaniem
Sądu Apelacyjnego, dokumentów tych nie ma jednak w aktach postępowania re-
strukturyzacyjnego, zaś wnioskodawca nie przedstawił na okoliczność złożenia tych
dokumentów żadnego dowodu. Niezrozumiałość tego ustalenia faktycznego wynika z
jego konfrontacji z zawartością akt postępowania restrukturyzacyjnego, w których -
jako załącznik nr 4 do wniosku o restrukturyzację zaległych należności - znajduje się
,,Informacja o bieżącej sytuacji finansowej" złożona przez wnioskodawcę. Co prawda,
podstawą skargi kasacyjnej nie mogą być zarzuty dotyczące ustaleń faktycznych i
oceny materiału dowodowego (art. 3983 § 3 k.p.c.), jednak warunkiem prawidłowego
zastosowania prawa materialnego jest dokonanie przez sąd orzekający w sprawie
niewadliwych ustaleń faktycznych, stwierdzenie wadliwości tych ustaleń podważa
prawidłowość oceny materialnoprawnej, co czyni skargę kasacyjną uzasadnioną
także z przyczyn dotyczących podstawy faktycznej rozstrzygnięcia.
Należy także zwrócić uwagę na to, że w decyzji z 30 kwietnia 2004 r. o umo-
rzeniu postępowania restrukturyzacyjnego brak spełnienia przez przedsiębiorcę wa-
runków określonych w art. 10 i 10a ustawy został odniesiony jednoznacznie do art.
10 ust. 1 pkt 1, ponieważ organ restrukturyzacyjny stwierdził, że wnioskodawca ,,nie
złożył informacji, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 1 ustawy, zawierającej dane o
jego sytuacji finansowej", co należy rozumieć jako stwierdzenie niezłożenia informacji
zawierającej dane o jego bieżącej sytuacji finansowej. Brak bliższego określenia
przez organ restrukturyzacyjny, o jaką informację chodzi, z jednoczesnym wyraźnym
odwołaniem się do art. 10 ust. 1 pkt 1 ustawy, prowadzi do wniosku, że chodzi o in-
formację, którą wnioskodawca powinien był złożyć łącznie z wnioskiem. Taka jednak
informacja znajduje się w aktach postępowania restrukturyzacyjnego jako załącznik
nr 4 do wniosku.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 1 ustawy, na który powołał się organ restrukturyza-
cyjny i który powołuje również w uzasadnieniu zaskarżonego skargą kasacyjną wyro-
ku Sąd Apelacyjny, należności, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1 i 2 lit. d i e
ustawy, objęte restrukturyzacją, podlegają umorzeniu pod warunkiem, że przedsię-
biorca przedstawi organowi restrukturyzacyjnemu program restrukturyzacji (co nie
dotyczy małych przedsiębiorców - art. 13 ust. 3 ustawy) oraz informację zawierającą
dane o jego bieżącej sytuacji finansowej, w tym dane wymienione w art. 1 ust. 2
ustawy. Z art. 10 ust. 2, którego jednak nie powołano wyraźnie ani w decyzji organu
rentowego, ani w uzasadnieniu zaskarżonego skargą kasacyjną wyroku Sądu Apela-
cyjnego, dane wymienione w art. 10 ust. 1 pkt 1 należy przedstawić łącznie z wnio-
skiem, o którym mowa w art. 12 ust. 1, a informację zawierającą podstawowe dane o
bieżącej sytuacji finansowej przedsiębiorcy dodatkowo także po upływie 11 miesięcy
od dnia doręczenia decyzji o warunkach restrukturyzacji, jednak nie później niż przed
upływem 14 miesięcy od dnia doręczenia tej decyzji.

Z uzasadnienia zaskarżonej decyzji nie wynika jednak, że przyczyną umorze-
nia postępowania restrukturyzacyjnego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 2 ustawy było
niezłożenie dodatkowej informacji zawierającej podstawowe dane o bieżącej sytuacji
finansowej przedsiębiorcy po upływie 11 miesięcy od dnia doręczenia decyzji o wa-
runkach restrukturyzacji. Również Sąd Apelacyjny nie rozważał spełnienia przez
wnioskodawcę wymagania wynikającego z art. 10 ust. 2, nie mówiąc o tym, że nie
zwrócił uwagi na to, iż warunkiem wydania decyzji o zakończeniu postępowania re-
strukturyzacyjnego przez stwierdzenie umorzenia należności podlegających restruk-
turyzacji nie jest przedstawienie informacji zawierającej dane o bieżącej sytuacji fi-
nansowej przedsiębiorcy (art. 10 ust. 1 pkt 1 ustawy), lecz przedłożenie informacji o
spełnieniu warunków restrukturyzacji, o których mowa w art. 10 lub 10a (art. 21 ust.
1a ustawy).

Zawarte w art. 21 ust. 1 ustawy zastrzeżenie odnoszące się do treści ust. 1a
ustawy nie dotyczy jednak przedstawienia przez przedsiębiorcę informacji zawierają-
cej dane o jego bieżącej sytuacji finansowej (według art. 10 ust. 1 pkt 1 oraz ust. 2
ustawy), lecz przedłożenia przez przedsiębiorcę informacji o spełnieniu warunków
restrukturyzacji, co ma inną zawartość treściową. Przepis ten (art. 21 ust. 1a ustawy)
stanowi bowiem, że decyzję, o której mowa w art. 21 ust. 1, organ restrukturyzacyjny
wydaje po przedłożeniu przez przedsiębiorcę informacji o spełnieniu warunków re-
strukturyzacji, o których mowa w art. 10 lub 10a ustawy, jednak nie wcześniej niż po
upływie roku od dnia doręczenia decyzji o warunkach restrukturyzacji. ,,Przedłożenie
przez przedsiębiorcę informacji o spełnieniu warunków restrukturyzacji" (art. 21 ust.
1a ustawy) jest czymś innym niż ,,przedstawienie przez niego informacji zawierającej
dane o jego bieżącej sytuacji finansowej" (art. 10 ust. 1 pkt 1 ustawy).

Ponieważ usprawiedliwione okazały się zarzuty naruszenia wyżej omówionych
przepisów ustawy o restrukturyzacji, co doprowadziło do uwzględnienia skargi kasa-
cyjnej, zbędne stało się szczegółowe rozważanie zasadności pozostałych postawio-
nych w niej zarzutów naruszenia przepisów prawa materialnego i procesowego.

Mając powyższe na uwadze Sąd Najwyższy orzekł jak w sentencji.
========================================
Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych - inne orzeczenia:
dokumentdata wyd.
[IA] I UK 239/07   Wyrok SN
Orzecznictwo Sądu Najwyższego Zbiór Urzędowy Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych 2009/7-8/103
2008-01-29 
[IA] I UK 238/07   Wyrok SN
Orzecznictwo Sądu Najwyższego Zbiór Urzędowy Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych 2009/5-6/76
2008-01-22 
[IA] I UK 210/07   Wyrok SN
Orzecznictwo Sądu Najwyższego Zbiór Urzędowy Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych 2009/5-6/75
2008-01-22 
[IA] I UK 207/07   Wyrok SN
Orzecznictwo Sądu Najwyższego Zbiór Urzędowy Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych 2009/5-6/74
2008-01-22 
[IA] I UK 205/07   Wyrok SN
Orzecznictwo Sądu Najwyższego Zbiór Urzędowy Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych 2008/23-24/361
2007-10-12 
  • Adres publikacyjny: