Wyrok z dnia 10 maja 1996 r.
I PRN 63/95

Występując z powództwem przeciwko pracodawcy będącemu spółką cy-
wilną pracownik powinien w pozwie oznaczyć jako stronę pozwaną nie tylko
spółkę, ale także wszystkich wspólników.

Przewodniczący SSN: Maria Mańkowska, Sędziowie SN: Maria Tyszel,
Kazimierz Jaśkowski (sprawozdawca),

Sąd Najwyższy, z udziałem prokuratora Stefana Trautsolta, po rozpoznaniu w
dniu 10 maja 1996 r. sprawy z powództwa Janusza E., Jerzego D. i Zdzisława Ł.
przeciwko Spółce Cywilnej "C." w G. o odprawę pieniężną , wynagrodzenie za pracę,
ekwiwalent za urlop i zasiłki chorobowe, na skutek rewizji nadzwyczajnej Ministra
Sprawiedliwości [...] od wyroku Sądu Rejonowego-Sądu Pracy dla Warszawy-Pragi w
Warszawie z dnia 20 grudnia 1994 r. [...]

u c h y l i ł zaskarżony wyrok i sprawę przekazał Sądowi Rejonowemu-Sądowi
Pracy dla Warszawy-Pragi do ponownego rozpoznania.

U z a s a d n i e n i e

Powodowie Janusz E., Jerzy D. i Zdzisław Ł. wnieśli o zasądzenie od ich pra-
codawcy - Spółki Cywilnej "C." w G. - wynagrodzenia za pracę i innych świadczeń.
Pozwana Spółka, działając przez wiceprezesa zarządu Andrzeja C., uznała roszczenia
powodów.
Wyrokiem z dnia 20 grudnia 1994 r., [...] Sąd Rejonowy dla Warszawy-Pragi-Sąd
Pracy zasądził dochodzone kwoty na rzecz powodów od strony pozwanej określonej
jako "C. spółka cywilna".
Wyrok ten zaskarżył rewizją nadzwyczajną Minister Sprawiedliwości zarzucając
rażące naruszenie art. 3 § 2, art. 316 § 1, art. 467 § 2 i art. 778 k.p.c., art. 33, art. 860 §
1 i art. 864 k.c. w związku z art. 300 k.p., a także naruszenie interesu Rzeczypospolitej
Polskiej i wnosząc o jego uchylenie i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do
ponownego rozpoznania. W uzasadnieniu rewizji nadzwyczajnej podniesiono, że w
odniesieniu do zakładu pracy będącego spółką cywilną, w przypadku egzekucji ze
wspólnego majątku spółki, niezbędny jest tytuł egzekucyjny przeciwko wszystkim
wspólnikom (art. 778 k.p.c.). Wydanie wyroku przeciwko spółce cywilnej bez
wymienienia wszystkich wspólników, który nie może być wyegzekwowany, narusza
rażąco prawo i interes Rzeczypospolitej Polskiej.

Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

Rewizja nadzwyczajna jest uzasadniona.
Spółka cywilna - mimo, że nie posiada osobowości prawnej - może być zakładem pracy
w rozumieniu art. 3 k.p. Przepis ten stanowi bowiem w pierwszym zdaniu, że zakładem
pracy jest jednostka organizacyjna zatrudniająca pracowników, choćby nie posiadała
osobowości prawnej. Może ona także mieć zdolność sądową i procesową w sprawach z
zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych jako zakład pracy (art. 460 § 1 k.p.c.).
Jednakże za zobowiązania spółki cywilnej wspólnicy odpowiadają solidarnie (art. 864
k.c.), a do egzekucji ze wspólnego majątku wspólników tej spółki konieczny jest tytuł
egzekucyjny wydany przeciwko wszystkim wspólnikom (art. 778 k.p.c.). Wynika stąd, że
występując z powództwem przeciwko zakładowi pracy będącemu spółką cywilną,
powód powinien - dla uzyskania wyroku nadającego się do egzekucji ze wspólnego
majątku wspólników - oznaczyć w pozwie jako stronę pozwaną nie tylko spółkę, ale
także wszystkich wspólników. Gdy tego nie uczyni, to Sąd I instancji powinien z urzędu
wezwać wspólników do udziału w sprawie w charakterze pozwanych (art. 194 w zw. z
art. 471 k.p.c.).
Upływ 6 miesięcy od uprawomocnienia się zaskarżonego wyroku nie jest przesz-
kodą do uwzględnienia rewizji nadzwyczajnej, albowiem narusza on także interes
Rzeczypospolitej Polskiej. Wydanie wyroku zasądzającego wynagrodzenie dla
pracowników, który nie nadaje się do egzekucji, narusza zasady państwa prawnego.
Z tych względów na podstawie art. 422 § 2 k.p.c. orzeczono jak w sentencji.

========================================