Wyrok z dnia 16 stycznia 1996 r.
I PRN 100/95


Lekarzowi pełniącemu dyżur zakładowy w porze nocnej
przysługuje oprócz wynagrodzenia określonego w § 11 ust. 1
rozporządzenia Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 2
lipca 1992 r. w sprawie zasad wynagradzania pracowników
publicznych zakładów opieki zdrowotnej (Dz. U. Nr 55, poz. 273
ze zm.) także dodatek przewidziany w § 6 ust. 1 tego
rozporządzenia. Dodatek taki nie przysługiwał natomiast na
podstawie przepisów rozporządzenia Ministra Zdrowia i Opieki
Społecznej z dnia 22 września 1989 r. w sprawie uposażenia
pracowników zakładów społecznych służby zdrowia, zakładów
pomocy społecznej i zakładów rehabilitacji zawodowej inwalidów
(Dz. U. Nr 58, poz. 346).


Przewodniczący SSN: Józef Iwulski (sprawozdawca),
Sędziowie SN: Kazimierz Jaśkowski, Jadwiga
Skibińska-Adamowicz,


Sąd Najwyższy, przy udziale Prokuratora Jana Szewczyka,
po rozpoznaniu w dniu 16 stycznia 1996 r. sprawy z powództwa
Mirosława K., Wojciecha H., Macieja M., Artura S., Dariusza
R., Przemysława J., Jerzego K., Grażyny G., Grażyny S.,
Bogdana G., Krzysztofa T., Barbary T.-H. przeciwko
Wojewódzkiemu Szpitalowi [...] w B. o wypłatę dodatku za pracę
w godzinach nocnych, na skutek rewizji nadzwyczajnej Ministra
Sprawiedliwości od wyroku Sądu Wojewódzkiego-Sądu Pracy i
Ubezpieczeń Społecznych w Bydgoszczy z dnia 23 maja 1995 r.,
[...]


u c h y l i ł zaskarżony wyrok oraz poprzedzający go
wyrok Sądu Rejonowego-Sądu Pracy w Bydgoszczy z dnia 18
października 1994 r., [...], w zakresie dotyczącym roszczeń za
okres od dnia 1 czerwca 1992 r. i w tej części przekazał
sprawę Sądowi Rejonowemu-Sądowi Pracy w Bydgoszczy do
ponownego rozpoznania;

o d d a l i ł rewizję nadzwyczajną w pozostałym
zakresie.

U z a s a d n i e n i e


Minister Sprawiedliwości wniósł rewizję nadzwyczajną od
prawomocnego wyroku Sądu Wojewódzkiego-Sądu Pracy i
Ubezpieczeń Społecznych w Bydgoszczy z dnia 23 lutego 1995 r.,
[...] oraz od wyroku Sądu Rejonowego-Sądu Pracy w Bydgoszczy z
dnia 18 października 1994 r., [...], w sprawie z powództwa
Mirosława K. i 11 dalszych powodów, wymienionych w sentencji
wyroku, przeciwko Wojewódzkiemu Szpitalowi [...] w B. o
wypłatę dodatku za pracę w godzinach nocnych. Minister
Sprawiedliwości zarzucił tym wyrokom rażące naruszenie art.
137 § 2 kodeksu pracy, § 14 rozporządzenia Ministra Zdrowia i
Opieki Społecznej z dnia 22 września 1989 r. w sprawie
uposażenia pracowników zakładów społecznych służby zdrowia,
zakładów pomocy społecznej i zakładów rehabilitacji zawodowej
inwalidów (Dz. U. Nr 58, poz. 346) oraz §§ 6 ust. 1 i 11 ust.
1 rozporządzenia Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 2
lipca 1992 r. w sprawie zasad wynagradzania pracowników
publicznych zakładów opieki zdrowotnej (Dz. U. Nr 55, poz.
273), a także art. 368 pkt 1 k.p.c. oraz naruszenie interesu
Rzeczypospolitej Polskiej. Wniosek rewizji nadzwyczajnej zmie-
rza do uchylenia zaskarżonych wyroków i przekazania sprawy do
ponownego rozpoznania.

W szczególności Minister Sprawiedliwości podniósł, że
powodowie jako lekarze dochodzili od swojego zakładu pracy
dodatku w wysokości 20% godzinowej stawki wynagrodzenia
zasadniczego za każdą godzinę pracy wykonywanej w porze nocnej
podczas pełnienia dyżurów zakładowych. Powództwo opisanym
wyrokiem Sądu Rejonowego, a rewizja powodów, opisanym wyrokiem
Sądu Wojewódzkiego, zostały oddalone. Minister Sprawiedliwości
odwołał się do podzielanej w całości wykładni zawartej w
uchwale Sądu Najwyższego z dnia 8 marca 1995 r., sygn. akt I
PZP 6/95, z której wynika, że zaskarżone wyroki naruszają
wskazane na wstępie przepisy. Podniósł także, iż naruszenie
interesu Rzeczypospolitej Polskiej polega na pozbawieniu
uzasadnionych roszczeń ze stosunku pracy, osób wykonujących
pracę w trudnych warunkach, pełniących jako lekarze
odpowiedzialne funkcje.


Sąd Najwyższy zważył, co następuje:


Wykładnia przepisów dotyczących przysługiwania lekarzom
pełniącym dyżury zakładowe dodatku za pracę w porze nocnej
była ostatnio przedmiotem rozważań w dwóch uchwałach Sądu
Najwyższego, których jednak Sądy obu instancji nie mogły znać,
ze względu na późniejszy termin ich podjęcia [...].

W uchwale z dnia 8 marca 1995 r., I PZP 6/95 (OSNAPiUS
1995 nr 16 poz. 204) Sąd Najwyższy wyjaśnił, że lekarzowi
pełniącemu dyżur zakładowy w porze nocnej, oprócz
wynagrodzenia określonego w § 11 ust. 1 rozporządzenia
Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 2 lipca 1992 r. w
sprawie zasad wynagradzania pracowników publicznych zakładów
opieki zdrowotnej (Dz. U. Nr 55, poz. 273), przysługuje także
dodatek przewidziany w § 6 ust. 1 tego rozporządzenia. W jej
uzasadnieniu Sąd Najwyższy stwierdził, że zgodnie z art. 137 §
2 kodeksu pracy za pracę w porze nocnej przysługuje
pracownikowi zwiększone wynagrodzenie określone przepisami o
wynagrodzeniu. Natomiast według art. 144 § 1 k.p. czasu dyżuru
pełnionego przez pracownika poza normalnymi godzinami pracy w
zakładzie lub innym wyznaczonym miejscu nie wlicza się do
czasu pracy, jeżeli podczas dyżuru pracownik nie wykonywał
pracy. Normalnie, zgodnie z regulacją kodeksową, godziny
efektywnej pracy podczas dyżuru, przekraczające normy czasu
pracy ustalone dla pracownika, muszą być traktowane jako
godziny nadliczbowe i za takie godziny przepracowane w porze
nocnej pracownik otrzymuje zwiększone wynagrodzenie. Natomiast
czasu dyżuru, w którym pracownik nie wykonuje dodatkowych
czynności nie wlicza się do czasu pracy i przysługuje wówczas
pracownikowi - w razie braku możliwości udzielenia mu czasu
wolnego - wynagrodzenie wynikające z osobistego zaszeregowania
pracownika.

Dyżur zakładowy lekarzy, w sposób zdecydowany różni się
od dyżuru pełnionego w zakładzie pracy przez innego
pracownika. Wynika to ze specyfiki zawodu. W okresie dyżuru
zakładowego lekarza nie da się wyodrębnić godzin efektywnie
wykonywanej pracy i godzin odpoczynku, gdyż wzajemnie się one
przeplatają i nakładają na siebie. Odwołując się do
uzasadnienia uchwały składu siedmiu sędziów z dnia 28 kwietnia
1994 r., I PZP 6/94 (OSNAPiUS 1994 nr 8 poz. 125), Sąd
Najwyższy wyjaśnił, że dyżur lekarski jest szczególnym
rodzajem dyżuru pracowniczego o jakim mowa w art. 144 § 1
k.p., stanowiąc dodatkowe zadanie robocze po normalnych godzi-
nach pracy. Dyżury zakładowe są konsekwencją pozostawania w
stosunku pracy, a obowiązek ich pełnienia wynika z
podporządkowania pracownika poleceniom przełożonych, które
dotyczącą pracy, a więc z istoty stosunku pracy. Dyżur
zakładowy pełniony przez lekarza nie zawsze jest połączony z
pełnieniem pracy. Czasem jest połączony z bardzo intensywną
pracą (np. ostry dyżur chirurgiczny), a czasami tylko z
obowiązkiem krótkotrwałego obchodu lub jedynie oczekiwaniem na
podjęcie działań.

Ta specyfika dyżurów zakładowych pracowników służby
zdrowia znalazła wyraz w regulacji rozporządzenia Rady
Ministrów z dnia 27 grudnia 1974 r. w sprawie niektórych
obowiązków i uprawnień pracowników zatrudnionych w zakładach
służby zdrowia (Dz. U. Nr 51, poz. 326 ze zm.). Zgodnie z
przepisem § 10 ust. 1 tego rozporządzenia lekarze zatrudnieni
w komórce organizacyjnej, do której zadań należy zapewnienie
pacjentom opieki całodobowej oraz inni lekarze specjaliści
mogą być zobowiązani do pełnienia dyżuru zakładowego.
Pełnienie dyżuru zakładowego dla lekarzy jest więc normalnym
obowiązkiem pracowniczym. Przepis § 11 tego rozporządzenia
stanowi, że dyżur zakładowy to wykonywanie pracy i
pozostawanie w gotowości do jej wykonywania przez lekarza
przebywającego stale w zakładzie poza godzinami normalnej
ordynacji danego zakładu. W tym właśnie przepisie w sposób wy-
raźny zaznacza się specyfika dyżuru zakładowego lekarzy, w
stosunku do dyżurów innych pracowników. W dyżurze zakładowym
lekarza nie można bowiem rozdzielić godzin pracy efektywnie
wykonywanej od godzin pozostawania jedynie w gotowości do
pracy, które mogą być godzinami odpoczynku.

Czas dyżuru lekarza stanowi okres specyficzny, łączący w
sobie zarówno elementy efektywnie wykonywanej pracy, jak i
gotowości do niej. Dlatego też zgodnie z przepisem § 12 cyt.
rozporządzenia z dnia 27 grudnia 1974 r. za pełnienie dyżurów
zakładowych przysługuje odrębne wynagrodzenie, a czasu ich
pełnienia nie wlicza się do czasu pracy i w takich przypadkach
nie przysługuje dodatek za pracę w godzinach nadliczbowych.
Rozporządzenie z dnia 27 grudnia 1974 r. wydane zostało na
podstawie delegacji zawartej w art. 298 k.p., mogło więc w
sposób szczególny uregulować niektóre prawa i obowiązki
pracowników służby zdrowia. Sąd Najwyższy jednak zwrócił uwagę
na to, że przepisy cyt. rozporządzenia, jako szczególne i
wyjątkowe, muszą być interpretowane ściśle, a w przypadku
wątpliwości powinna przeważać wykładnia zrównująca prawa i
obowiązki pracowników służby zdrowia z uprawnieniami
pracowniczymi uregulowanymi w kodeksie pracy. Przepis § 12
cyt. rozporządzenia z dnia 27 grudnia 1974 r. nie pozwala
wliczać czasu dyżuru zakładowego lekarza do czasu jego pracy i
przyznawać za czas dyżuru, choćby był to czas efektywnie
przepracowany, dodatku za pracę w godzinach nadliczbowych.
Jest to więc wyraźnie tylko regulacja dotycząca wymiaru czasu
pracy, a w szczególności godzin nadliczbowych i wynagrodzenia
za takie godziny. Regulacja ta nie dotyczy więc wynagrodzenia
za pełnienie dyżuru w porze nocnej.

Z treści cyt. § 12 rozporządzenia z dnia 27 grudnia 1974
r. nie można także wyprowadzić wniosku, aby za czas pełnienia
dyżuru zakładowego przysługiwało wyłącznie wynagrodzenie
oddzielnie określone dla takiego dyżuru, w sposób wykluczający
inne, wynikające z zasad ogólnych, składniki wynagrodzenia. W
szczególności wniosek taki nie wynika z użycia w tym przepisie
sformułowania, że pracownikowi "przysługuje odrębne
wynagrodzenie". Słowo "odrębne" może bowiem oznaczać także to,
że wynagrodzenie za czas dyżuru jest specyficzne,
charakterystyczne i co za tym idzie oddzielne od wynagrodzenia
zasadniczego, czyli wobec tegoż wynagrodzenia zasadniczego -
dodatkowe.

Bardziej szczegółowe regulacje dotyczące wynagrodzenia
lekarzy za czas dyżuru zakładowego znajdują się w
rozporządzeniu Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 2
lipca 1992 r. w sprawie zasad wynagradzania pracowników
publicznych zakładów opieki zdrowotnej (Dz. U. Nr 55, poz.
273). Rozporządzenie to weszło w życie od dnia 1 czerwca 1992
r i uchyliło poprzednio obowiązujące rozporządzenie Ministra
Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 22 września 1989 r. w
sprawie uposażenia pracowników zakładów społecznych służby
zdrowia, zakładów pomocy społecznej i zakładów rehabilitacji
zawodowej inwalidów (Dz. U. Nr 58, poz. 346).

Rozporządzenie z dnia 2 lipca 1992 r. zostało wydane na
podstawie delegacji z art. 40 ust. 2 ustawy z dnia 30 sierpnia
1991 r. o zakładach opieki zdrowotnej (Dz. U. Nr 91, poz. 408
ze zm.). Taka podstawa wydania rozporządzenia wykonawczego
determinuje przyjęcie założenia, iż jego regulacje nie mogą
być sprzeczne z ogólnie obowiązującymi przepisami kodeksu
pracy. Rozporządzenie to, nie będąc wydane na podstawie art.
298 tego kodeksu, nie może wprowadzać unormowań odmiennych od
jego przepisów. Prowadzi to także do wniosku, że przepisy tego
rozporządzenia należy interpretować tak, aby były one zgodne z
kodeksem pracy. Regułą wyrażoną w art. 137 § 2 k.p. jest, aby
za pracę w porze nocnej pracownik otrzymał zwiększone
wynagrodzenie.

Zgodnie z przepisem § 11 ust. 1 tego rozporządzenia za
każdą godzinę pełnienia dyżuru zakładowego przysługuje odrębne
wynagrodzenie w wysokości stawki godzinowej wynagrodzenia
zasadniczego, ustalonego indywidualnie do celów dyżurów
zakładowych, stosownie do kategorii zaszeregowania stanowisk
pracy, określonych w załączniku nr 2 do rozporządzenia.
Zarówno analiza tego przepisu, jak i całego rozporządzenia
wskazuje, że "wynagrodzenie odrębne" to wynagrodzenie dodat-
kowe, oddzielne od wynagrodzenia zasadniczego. Z brzmienia
tego przepisu nie można więc wyprowadzić wniosku, aby
wynagrodzenie to stanowiło wyłączną należność za godziny
dyżuru zakładowego. Również wniosek taki nie wynika z tego, że
w kolejnych ustępach tego paragrafu regulowane są szczególne
sytuacje pełnienia dyżurów zakładowych w dniach wolnych od
pracy, czy ustalonych jako wolne dla pracownika w jego
rozkładzie czasu pracy. Z żadnego bowiem przepisu nie wynika,
aby była to regulacja zamknięta, wykluczająca stosowanie
innych przepisów.

Za uznaniem takiego wniosku przemawia także wykładnia
historyczna, gdyż w poprzednio obowiązującym rozporządzeniu z
dnia 22 września 1989 r., regulujący kwestię wynagrodzenia za
czas dyżuru przepis § 14 ust. 1 stanowił, że za każdą godzinę
dyżuru przysługuje odrębne wynagrodzenie wyłącznie w wysokości
stawki godzinowej uposażenia zasadniczego. Z treści tego
przepisu wynikało jednoznacznie, że wynagrodzenie za czas
dyżuru to wyłącznie wynagrodzenie określone tym przepisem, a
więc wyznaczone w sposób wykluczający dalsze elementy
wynagrodzenia. W nowym rozporządzeniu z dnia 2 lipca 1992 r.
pominięte zostało słowo "wyłącznie". Tym samym treść przepisu
stała się otwarta, dozwalająca na przyznanie lekarzowi
pełniącemu dyżur zakładowy dalszych składników wynagrodzenia.
Nie można twierdzić aby taka zmiana nie miała żadnego
znaczenia, gdyż prowadziłoby to do wniosku o nieracjonalnym
działaniu prawodawcy. Taka dyrektywa wykładni jest niedopusz-
czalne, bowiem tylko założenie celowego i rozumnego działania
prawodawcy daje możliwość prowadzenia rzetelnej wykładni
prawa. Jeżeli więc prawodawca wprowadza zmiany w brzmieniu
przepisu, to z reguły oznacza to także zmianę jego treści.

W cyt. rozporządzeniu z dnia 2 lipca 1992 r. przepis § 6
ust. 1 wprowadza dodatek w wysokości stawki uposażenia
zasadniczego za każdą godzinę pracy wykonywanej w porze
nocnej. Przepis ten dotyczy lekarzy jako pracowników
medycznych działalności podstawowej. Wynika to zwłaszcza z
treści ust. 2 tego paragrafu, regulującego w sposób szczególny
kwestię tego dodatku dla wymienionych w nim pracowników
(pielęgniarek, położnych itd). Nie ma bowiem wątpliwości, że
lekarze zgodnie z § 1 ust. 3 pkt 2 lit. a tego rozporządzenia
są pracownikami w jego rozumieniu.

Przepis § 11 ust. 1 cyt. rozporządzenia nie jest
przepisem szczególnym w stosunku do przepisu § 6 ust. 1, w
sposób wyłączający jego działanie. Przepisy te regulują dwie
różne kwestie i dwa różne składniki wynagrodzenia. Nie ma też
znaczenia, że w przepisie § 6 ust. 1 tego rozporządzenia
postanowiono, iż dodatek przysługuje za "pracę" w porze
nocnej. Specyficzną cechą dyżurów zakładowych lekarzy jest to,
że nie można w nich rozdzielić pracy rzeczywiście wykonywanej
od gotowości do pracy. Cały dyżur musi być więc traktowany
jednolicie, a wynagrodzenie należne za dyżur musi z istoty
spełniać rolę ryczałtu. O ile więc lekarz w ramach tego
ryczałtowego wynagrodzenia nie otrzyma dodatku za pracę w
godzinach nadliczbowych, choćby w czasie dyżuru zakładowego
efektywnie pracował ponad normę czasu pracy, to otrzyma
dodatek za pracę w porze nocnej, choćby w tej porze pozostawał
jedynie w gotowości do pracy.

Poglądy te podzielił i rozwinął Sąd Najwyższy w uchwale z
dnia 21 września 1995 r., I PZP 19/95 (OSNAPiUS 1996 nr 6 poz.
82), w której stwierdził, że za czas pełnienia dyżuru
zakładowego w porze nocnej lekarzowi przysługiwał dodatek
przewidziany w § 6 ust. 1 rozporządzenia Ministra Zdrowia i
Opieki Społecznej z dnia 2 lipca 1992 r., natomiast dodatek
taki nie przysługiwał w okresie obowiązywania rozporządzenia
Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 22 września 1989
r. w sprawie uposażenia pracowników zakładów społecznej służby
zdrowia, zakładów pomocy społecznej i zakładów rehabilitacji
zawodowej inwalidów (Dz. U. Nr 58, poz. 346).

Sąd Najwyższy w uzasadnieniu tej uchwały stwierdził, że
uznanie, iż z mocy § 6 ust. 1 rozporządzenia z dnia 2 lipca
1992 r., oprócz wynagrodzenia przewidzianego w jego § 11 ust.
1, lekarzowi pełniącemu dyżur zakładowy w porze nocnej
przysługuje dodatek za pracę nocną nie oznacza, że dodatek
taki należał mu się na podstawie poprzednio obowiązującego
rozporządzenia (z dnia 22 września 1989 r.), a nawet więcej,
uzasadnia twierdzenie, iż prawa do takiego dodatku był on
pozbawiony. Wynika to stąd, że zasadniczym argumentem na rzecz
tezy o przysługiwaniu lekarzom prawa do dodatku pod rządem
rozporządzenia z dnia 2 lipca 1992 r. była zmiana przepisów,
polegająca na uchyleniu rozporządzenia z dnia 22 września 1989
r. i usunięciu w nowym rozporządzeniu zastrzeżenia, że w grę
ma wchodzić "wyłącznie" odrębne wynagrodzenie w wysokości
stawki godzinowej uposażenia zasadniczego. Skoro przepisy te
zostały w ten sposób zmienione, to oznacza nie tylko, że w no-
wym stanie prawnym dodatek przysługuje, ale jednocześnie, że
nie przysługiwał według uregulowań poprzednich.

Wyłączenie prawa do dodatku za pracę (w tym także nocne
dyżury zakładowe jako równoważne "pracy") lekarzy w nocy nie
pozostaje przy tym w kolizji z regulacjami ustawowymi
(kodeksowymi). Wyłączenie takie nie stanowiłoby także przekro-
czenia ram delegacji ustawowej z art. 298 k.p., a to z uwagi
na szczególnie szeroki zakres swobody działań zakreślony dla
Rady Ministrów w tym przepisie. Istotniejsze jest jednak to,
że dotychczasowe przepisy rangi ustawowej nie ustanawiają
dodatku za pracę nocną, jako świadczenia o charakterze
powszechnym, przysługującego z mocy przepisu ustawy. W myśl
bowiem art. 137 § 2 k.p. za pracę w porze nocnej przysługuje
pracownikowi zwiększone wynagrodzenie określone przepisami o
wynagrodzeniu. Przepis ten nie ustanawia zasady, że za każdą
pracę nocną przysługuje dodatek, lecz że dodatek taki
przysługuje, jeżeli zostanie określony przepisami o wynagro-
dzeniu, a więc normami odrębnymi. Nie zawiera on więc
bezpośrednio treści regulacyjnej, ale jest nie tylko
deklaracją czy informacją o obowiązujących przepisach, gdyż ma
znaczenie, zwłaszcza jako dyrektywa legislacyjna oraz
interpretacyjna, polegająca - w razie wątpliwości co do
sposobu rozumienia poszczególnych unormowań w sprawie dodatków
za pracę w nocy, a zwłaszcza w kwestii ich zakresu podmiotowe-
go - na zaleceniu, by zakres zastosowania przepisów o takich
dodatkach wykładać w sposób rozszerzający, a w każdym razie
nie zwężający. Takie rozumienie art. 137 § 2 k.p. znajduje
dodatkowe wsparcie w propozycji jego nowej redakcji zawartej w
projekcie nowelizacji kodeksu pracy, w myśl której
pracownikowi [...] przysługiwać ma dodatkowe wynagrodzenie za
każdą godzinę pracy w porze nocnej w wysokości 20% stawki
godzinowej wynikającej z najniższego wynagrodzenia,
określonego na podstawie art. 774 k.p. Stanowi to
potwierdzenie tezy, że w myśl aktualnie obowiązujących
przepisów, dodatek za pracę nocną nie jest kodeksowym
świadczeniem o charakterze powszechnym, a stanie się on nim
dopiero w wyniku zaprojektowanej zmiany. W tym stanie rzeczy
nie można dopatrzeć się sprzeczności między uregulowaniami
rangi ustawowej (art. 137 § 2 k.p.), a przepisami wykonawczymi
rozporządzenia z dnia 27 września 1989 r., wykluczającymi
prawo lekarzy do dodatku za dyżur zakładowy w porze nocnej.
Jednocześnie jednakże wprowadzenie takiego dodatku przez
rozporządzenie z dnia 2 lipca 1992 r. należy uznać nie tylko
za dopuszczalne, ale ponadto za zgodne z dyrektywą
legislacyjną, jaką można wywieść z art. 137 § 2 k.p.

Sąd Najwyższy podkreślił, że wprowadzone ostatnio zmiany
w tym rozporządzeniu (rozporządzenie Ministra Zdrowia i Opieki
Społecznej z dnia 6 lipca 1995 r. zmieniające rozporządzenie w
sprawie zasad wynagradzania pracowników publicznych zakładów
opieki zdrowotnej - Dz. U. Nr 84, poz. 424), polegające na
dodaniu do § 11 rozporządzenia z dnia 2 lipca 1992 r. ustępu
1a stanowiącego, że za każdą godzinę pełnienia dyżuru
zakładowego w porze nocnej przysługuje dodatek w wysokości 20%
stawki godzinowej nie niższej niż wynikająca z wynagrodzenia
zasadniczego pracownika, nie mają zasadniczego znaczenia dla
oceny stanu prawnego, jaki został ukształtowany z chwilą
wejścia w życie rozporządzenia z dnia 2 lipca 1992 r. Nie sta-
nowią one zaprzeczenia tego sposobu wykładni rozporządzenia z
dnia 2 lipca 1992 r., która został przyjęta [...] w uchwale
Sądu Najwyższego z dnia 8 marca 1995 r., lecz oznaczają
jedynie potwierdzenie i jednoznaczne zapisanie tego, co
zawarte zostało już wcześniej - w budzących skądinąd
wątpliwości - przepisach rozporządzenia z dnia 2 lipca 1992 r.
W szczególności z dokonanej modyfikacji nie można wyprowadzać
wniosku, że dodatek za pełnienie dyżuru zakładowego w porze
nocnej przysługuje lekarzowi dopiero od wejścia w życie
dokonanej ostatnio zmiany w rozporządzeniu z dnia 2 lipca 1995
r., [...]

Podzielając w pełni tę wykładnię należy podsumowująco
stwierdzić, że za pełnienie dyżuru zakładowego przez lekarzy
nie przysługiwał dodatek za pracę w porze nocnej w okresie
obowiązywania rozporządzenia Ministra Zdrowia i Opieki
Społecznej z dnia 22 września 1989 r. w sprawie uposażenia
pracowników zakładów społecznej służby zdrowia, zakładów
pomocy społecznej i zakładów rehabilitacji zawodowej inwalidów
(Dz. U. Nr 58, poz. 346). Natomiast od dnia wejścia w życie
rozporządzenia Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 2
lipca 1992 r. dodatek taki przysługuje. Ponieważ powodowie
dochodzili roszczeń z tytułu tego dodatku za okres
obowiązywania obu wyżej wymienionych rozporządzeń, to należy
stwierdzić, że w zakresie dotyczącym roszczeń za okres
obowiązywania rozporządzenia z dnia 22 września 1989 r. ich
powództwa zostały prawidłowo oddalone i w tym zakresie zas-
karżone wyroki nie naruszają prawa. W tej części rewizja
nadzwyczajna podlega więc oddaleniu na podstawie art. 421 § 1
k.p.c., gdyż brak jest podstawy do uchylenia zaskarżonych
wyroków. W zakresie natomiast roszczeń za okres obowiązywania
rozporządzenia z dnia 2 lipca 1992 r. rewizja nadzwyczajna
jest zasadna, gdyż oddalenie powództw w tej części nastąpiło z
naruszeniem prawa. Ze względu na pozbawienie w ten sposób
pracowników należnych im świadczeń ze stosunku pracy, które to
świadczenia jako element wynagrodzenia za pracę, podlegają
szczególnej konstytucyjnej ochronie, należy uznać, iż
nastąpiło to z rażącym naruszeniem prawa, stanowiącym
równocześnie naruszenie interesu Rzeczypospolitej Polskiej
(art. 421 § 2 k.p.c.). W tym zakresie zaskarżone wyroki
podlegają więc uchyleniu, a sprawa przekazaniu do ponownego
rozpoznania, gdyż brak jest warunków do ostatecznego rozs-
trzygnięcia sprawy - brak wyliczenia wysokości należnych
świadczeń (art. 422 § 2 k.p.c.).
=======================================