Wyrok z dnia 26 września 2001 r.
I PKN 628/00

Stosunek pracy z osobą pełniącą obowiązki powiatowego inspektora sa-
nitarnego nie wygasał, jeżeli propozycja nowych warunków pracy i płacy zo-
stała jej złożona do dnia 30 czerwca 1999 r. (art. 58 ust. 1 w związku z art. 28
ust. 7 zdanie pierwsze ustawy z dnia 8 sierpnia 1996 r. - Przepisy wprowadzają-
ce ustawy reformujące funkcjonowanie gospodarki i administracji publicznej,
Dz.U. Nr 106, poz. 497 ze zm.).


Przewodniczący SSN Józef Iwulski, Sędziowie SN: Andrzej Kijowski, Andrzej
Wróbel (sprawozdawca).

Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu w dniu 26 września 2001 r. sprawy z po-
wództwa Krystyny R. przeciwko Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w O.
o ustalenie, na skutek kasacji powódki od wyroku Sądu Okręgowego-Sądu Pracy i
Ubezpieczeń Społecznych w Warszawie z dnia 12 maja 2000 r. [...]


u c h y l i ł zaskarżony wyrok i poprzedzający go wyrok Sądu Rejonowego-
Sądu Pracy w Ostrołęce z dnia 28 września 1999 r. [...], przekazując sprawę temu
Sądowi Rejonowemu do ponownego rozpoznania.

U z a s a d n i e n i e

Sąd Rejonowy-Sąd Pracy w Ostrołęce wyrokiem z dnia 28 września 1999 r.
oddalił powództwo Krystyny R. przeciwko Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiolo-
gicznej o ustalenie istnienia stosunku pracy. Sąd ustalił, że powódka od 14 września
1987 r. była zatrudniona na stanowisku asystenta w Terenowej Stacji Sanitarno-Epi-
demiologicznej w O. Z dniem 2 listopada 1991 r. została powołana na stanowisko
dyrektora Stacji, a z dniem 2 marca 1992 r. na stanowisko Państwowego Terenowe-
go Inspektora Sanitarnego w O. Pismem z dnia 19 grudnia 1998 r. poinformowano
powódkę, że od dnia 1 stycznia 1999 r. będzie pełniła obowiązki do czasu powołania
Powiatowego Inspektora Sanitarnego w O., nie później jednak niż do 30 czerwca
1999 r. W dniu 29 czerwca 1999 r. Krystyna P.-M.nowo powołana na stanowisko
Powiatowego Inspektora Sanitarnego w O. w obecności Prezydenta Miasta O. i Sta-
rosty O. wyraziła ustnie wolę dalszego zatrudnienia powódki. Nie ustalono stanowi-
ska pracy, wynagrodzenia, ani też daty przystąpienia do pracy, gdyż powódka prze-
bywała na zwolnieniu lekarskim. Powiatowy Inspektor Sanitarny w O. w dniu 26 lipca
1999 r. wręczyła powódce umowę o pracę na czas określony do 31 grudnia 1999 r.
na stanowisko starszego asystenta. Powódka odmówiła przyjęcia powyższej umowy.
W ocenie Sądu powódka dowiedziała się w dniu 29 czerwca 1999 r. o fakcie powoła-
nia Krystyny P.-M. na stanowisko Powiatowego Inspektora Sanitarnego, co jednak
nie ma znaczenia prawnego wobec treści art. 28 ust. 6 ustawy z dnia 13 października
1998 r. - Przepisy wprowadzające ustawy reformujące administrację publiczną (Dz.U.
Nr 106, poz. 497 ze zm.). Zdaniem Sądu zgodnie z przepisem art. 28 ust. 7 tej
ustawy dotychczasowy stosunek pracy powódki wygasł w dniu 30 czerwca 1999 r.
Przepis art. 58 ust. 1 ustawy nie może mieć w tym przypadku zastosowania, bowiem
wymagane jest w nim zaproponowanie nowych warunków pracy do dnia 31 maja
1999 r., a niesporne jest, że taka propozycja nie padła. Z uwagi na wygaśnięcie do-
tychczasowego stosunku pracy uzgodnienia stron mogły dotyczyć tylko nowej
umowy. Strony nie mogły zawrzeć pisemnej lub ustnej umowy, gdyż nie mogły okre-
ślić istotnych jej postanowień. Z tego powodu poczynione wówczas uzgodnienia na-
leżało zdaniem Sądu traktować jak zawarcie umowy przedwstępnej zobowiązującej
do zawarcia umowy o pracę.
Sąd Okręgowy-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych wyrokiem z dnia 12
maja 2000 r. [...] oddalił apelację powódki od powyższego wyroku. Sąd uznał za
trafny pogląd Sądu pierwszej instancji, że stosunek pracy powódki wygasł z dniem
30 czerwca 1999 r., zaś powódce nie zaproponowano do 31 maja 1999 r. nowych
warunków pracy lub płacy. Powódka w piśmie z dnia 19 grudnia 1999 r. została poin-
formowana o tym, że będzie pełniła obowiązki Państwowego Inspektora Sanitarnego
do dnia jego powołania, nie dłużej jednak niż do dnia 30 czerwca 1999 r. W ocenie
Sądu drugiej instancji nie może być mowy o zgodnym zamiarze stron kontynuacji
stosunku pracy powódki. Bowiem dla takiej kontynuacji konieczne było zawarcie
nowej umowy o pracę, do czego, jak prawidłowo ustalił Sąd pierwszej instancji,
jednak nie doszło.
Powódka w kasacji od powyższego wyroku Sądu drugiej instancji zarzuciła na-
ruszenie art. 233 § 1 KPC przez przekroczenie zasad swobodnej oceny dowodów i
uznanie, że strony zawarły umowę przedwstępną co do nawiązania po dniu 30
czerwca 1999 r. nowego stosunku pracy; wskazując na powyższą podstawę kasacyj-
ną wniosła o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego
rozpoznania Sądowi drugiej stancji.

Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

Kasacja ma usprawiedliwione podstawy. W rozpoznawanej sprawie sporna
jest ocena charakteru ustnych uzgodnień dokonanych w dniu 29 czerwca 1999 r. w
obecności Prezydenta Miasta O. i Starosty O. między Krystyną P.-M. powołaną z
dniem 23 czerwca 1999 r. na stanowisko Powiatowego Inspektora Sanitarnego w O.
a powódką pełniącą od 1 stycznia 1999 r. do czasu powołania tego Inspektora, nie
później jednak niż do 30 czerwca 1999 r. obowiązki Państwowego Inspektora Sani-
tarnego. Ustalenie charakteru tych uzgodnień jest doniosłe prawnie dla oceny ich
skutków pod kątem dyspozycji przepisów art. 28 ust. 5 i 6 ustawy z dnia 13 paździer-
nika 1998 r. - Przepisy wprowadzające ustawy reformujące administrację publiczną
(Dz.U. Nr 106, poz. 497 ze zm.). Nie ulega bowiem wątpliwości, że status prawny
powódki jako Państwowego Terenowego Inspektora Sanitarnego w O. uległ na mocy
tych przepisów przekształceniu z dniem 1 stycznia 1999 r. w ten sposób, że z tym
dniem stała się pracownikiem pełniącym obowiązki Powiatowego Inspektora Sanitar-
nego w O. (art. 28 ust. 5 ustawy), do czasu powołania powiatowego inspektora sani-
tarnego, nie dłużej jednak niż do dnia 30 czerwca 1999 r. art. 28 ust. 6 ustawy), o
czym poinformowano powódkę pismem z dnia 19 grudnia 1998 r. W odniesieniu do
stanowiska zajmowanego przez powódkę odrębne przepisy nie stanowiły inaczej,
czyli nie przewidywały innych zasad i okresu pełnienia obowiązków powiatowego
inspektora sanitarnego.
Zgodnie z przepisem art. 28 ust. 7 zdanie pierwsze ustawy z dnia 13 paź-
dziernika 1998 r. stosunki pracy z osobami, o których mowa w ust. 2 i 5, wygasają z
dniem 30 czerwca 1999 r., zaś stosownie do zdania drugiego - przepisy art. 57 i 58
stosuje się odpowiednio. Przepis art. 58 ust. 1 tej ustawy stanowi, że stosunki pracy
z pracownikami, o których mowa w art. 52-54 i 56, wygasają z dniem 30 czerwca
1999 r., jeżeli przed dniem 31 maja 1999 r. nie zostaną im zaproponowane nowe
warunki pracy lub płacy na dalszy okres albo w razie ich nieprzyjęcia do dnia 15
czerwca 1999 r. Z przepisu art. 58 ust. 1 w związku z art. 28 ust. 7 zdanie pierwsze
ustawy z dnia 13 października 1998 r. wynika, że stosunki pracy z osobami pełnią-
cymi obowiązki powiatowego inspektora sanitarnego nie wygasają, mimo że nowe
warunki pracy lub płacy na dalszy okres zaproponowano im po dniu 31 maja 1999 r.
Przepis art. 28 ust. 7 zdanie drugie tej ustawy stanowi bowiem o odpowiednim sto-
sowaniu przepisu jej art. 58, a zatem należy ten ostatni przepis interpretować zgod-
nie z celem przepisu jej art. 28 ust. 7 i dojść do przekonania, że propozycja nowych
warunków pracy i płacy mogła być złożona tym osobom do dnia 29 czerwca 1999 r.
W tym stanie prawnym niezwykle doniosłe jest szczególnie staranne i przeko-
nujące ustalenie charakteru dokonanych w dniu 29 czerwca 1999 r. uzgodnień. Dla
oceny tych uzgodnień konieczne jest uwzględnienie tej okoliczności, że zostały one
dokonane w obecności Prezydenta Miasta O. i Starosty O., którzy zgodnie z art. 17
ust. 5 ustawy z dnia 13 października 1998 r. wykonywali wspólnie - w drodze poro-
zumienia - uprawnienia wymienione w art. 35 ust. 3 pkt 1 ustawy o samorządzie po-
wiatowym. Zgodnie zaś ze zdaniem drugim art. 17 ust. 5 tej ustawy w porozumieniu
określa się w szczególności organ właściwy do dokonania czynności w sprawach z
zakresu prawa pracy oraz składniki wynagrodzenia i ich wysokość.
Sąd drugiej instancji oceniając okoliczności i treść dokonanych uzgodnień
oparł je na arbitralnym ustaleniu, że skoro powódce nie przedstawiono do dnia 31
maja 1999 r. nowych warunków pracy i płacy, to jej stosunek pracy wygasł z dniem
30 czerwca 1999 r. Sąd nie wziął jednak pod rozwagę tej okoliczności, że sporne
uzgodnienia miały miejsce w dniu 29 czerwca 1999 r., a zatem przed dniem rzeko-
mego wygaśnięcia umowy o pracę. W związku z tym przedwczesne jest twierdzenie
Sądu, że nie może być mowy o zgodnym zamiarze stron kontynuowania stosunku
pracy powódki oraz że dla kontynuacji tego stosunku konieczne było zawarcie nowej
umowy o pracę, do której zawarcia nie doszło. Sądy obu instancji nie ustaliły bo-
wiem, kto ze względu na przepis art. 17 ust. 5 ustawy był organem uprawnionym do
podejmowania wobec powódki czynności z zakresu pracy, czy i jakiej treści oświad-
czenia woli zostały złożone w dniu 29 czerwca 1999 r. przez obecnych Prezydenta
Miasta O., Starostę O. i Powiatowego Inspektora Sanitarnego oraz które z tych
oświadczeń są oświadczeniami pracodawcy uprawnionego do dokonywania wobec
powódki czynności z zakresu prawa pracy. Staranne zbadanie tych okoliczności po-
zwoli na pełną i prawidłową ocenę materiału dowodowego w celu ustalenia, czy po-
wódce w dniu 29 czerwca 1999 r. przedstawiono propozycję nowych warunków
pracy i płacy, co w razie odpowiedzi twierdzącej, wykluczałoby przyjęcie, że stosunek
pracy powódki wygasł z dniem 30 czerwca 1999 r. O charakterze i skutkach praw-
nych uzgodnień dokonanych w dniu 29 czerwca 1999 r. nie może bowiem przesą-
dzać założony a priori skutek prawny, który ewentualnie wystąpi w dniu następnym,
tj. w dniu 30 czerwca 1999 r. w postaci wygaśnięcia z tym dniem stosunku pracy po-
wódki. Zależność logiczna i czasowa jest odwrotna, a mianowicie to ocena prawna
zdarzenia z dnia 29 czerwca 1999 r. może w konkretnym przypadku wykluczyć wy-
stąpienie skutku prawnego przewidzianego w art. 28 ust. 7 ustawy, a mianowicie wy-
gaśnięcia umowy o pracę.
Biorąc powyższe pod rozwagę Sąd Najwyższy orzekł jak w sentencji.
========================================