Wyrok z dnia 15 kwietnia 1999 r.
I PKN 611/98

Akt powołania na stanowisko inspektora kontroli skarbowej określonego
stopnia stanowi powierzenie pełnienia funkcji organu kontroli skarbowej (art. 8
ust. 1 pkt 3 i ust. 3 ustawy z dnia 28 września 1991 r. o kontroli skarbowej,
Dz.U. Nr 100, poz. 442 ze zm.) i odwołanie z tego stanowiska nie powoduje roz-
wiązania stosunku pracy z mianowanym urzędnikiem państwowym.


Przewodniczący: SSN Teresa Flemming-Kulesza (sprawozdawca), Sędziowie
SN: Walerian Sanetra, Barbara Wagner.

Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu w dniu 15 kwietnia 1999 r. sprawy z po-
wództwa Stanisława K. przeciwko Urzędowi Kontroli Skarbowej w P. o zapłatę, na
skutek kasacji powoda od wyroku Sądu Wojewódzkiego-Sądu Pracy i Ubezpieczeń
Społecznych w Poznaniu z dnia 21 listopada 1996 r. [...]

o d d a l i ł kasację.

U z a s a d n i e n i e

Stanisław K. wniósł ,,o ustalenie, że pozwany zakład pracy rozwiązał z nim
stosunek pracy bez wypowiedzenia mimo braku podstaw ku temu" oraz kwoty łącznie
9.267,75 zł tytułem: odszkodowania (w kwocie 5.754 zł), wyrównania odprawy rento-
wej i ekwiwalentu za urlop (w łącznej kwocie 3.513,72 zł).
Pozwany Urząd Kontroli Skarbowej w P. wniósł o oddalenie powództwa.
Sąd Rejonowy-Sąd Pracy w Pile wyrokiem z dnia 5 lipca 1996 r. oddalił po-
wództwo. Sąd ten ustalił, że powód był u pozwanego zatrudniony na stanowisku ins-
pektora kontroli III stopnia. Od 21 października 1994 r. do 15 października 1995 r.
powód nieprzerwanie przebywał na zwolnieniu lekarskim. ,,Decyzją z 26 września
1995 r. Komisja do Spraw Inwalidztwa i Zatrudnienia przyznała powodowi II grupę
inwalidztwa od 16 października 1995 r." (w istocie rzeczy decyzją z 26 września 1995
r. zaliczono powoda do II grupy inwalidów, a rentę przyznano od 16 października
1995 r.) Zawiadomienie o przyznaniu powodowi renty inwalidzkiej pozwany otrzymał
13 października 1995 r. i w tym dniu pracownica kadr skontaktowała się z powodem,
który oświadczył, że do pracy nie wróci, bo przechodzi na rentę. 16 października
1995 r. powód udał się do lekarza, nie otrzymał dalszego zwolnienia i nie starał się o
orzeczenie o zdolności do pracy. 17 października 1995 r. powód w związku z uzgod-
nieniem z 13 października przyszedł do zakładu pracy, odebrał świadectwo pracy i
napisał własnoręcznie oświadczenie, że w związku z przejściem od 16 października
1995 r. na rentę inwalidzką zobowiązuje się do zachowania tajemnicy państwowej i
służbowej. Wypełnił też kartę obiegową. Tego samego dnia poinformowano powoda
w księgowości o wysokości należnej mu odprawy rentowej i ekwiwalentu za 39 dni
urlopu wypoczynkowego, które to wyliczenie powód zakwestionował.
Powód ma ponad 40-letni staż pracy. Świadectwo pracy wraz z pouczeniem
powód odebrał 17 października 1995 r., zaś pozew złożył 7 lutego 1996 r. Sąd Rejo-
nowy stwierdził, że pozwany prawidłowo uznał, iż ,,umowa o pracę rozwiązała się z
dniem 15.10.95 r. na zasadzie porozumienia stron w związku z przejściem przez po-
woda od dnia 16.10.95 r. na rentę inwalidzką". Sąd uznał również za bezzasadne
roszczenie o zapłatę kwoty 3.513,72 zł tytułem wyrównania odprawy i ekwiwalentu,
uznawszy za prawidłowy sposób wyliczenia tych świadczeń przez pozwanego.
Sąd Wojewódzki-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Poznaniu wyrokiem
z dnia 21 listopada 1996 r. oddalił apelację powoda od tego wyroku. Zdaniem tego
Sądu rozwiązanie stosunku pracy z powodem nastąpiło w drodze porozumienia stron
na podstawie art. 15 ustawy z dnia 16 września 1982 r. o pracownikach urzędów
państwowych (Dz.U. Nr 31, poz. 214 ze zm.). Na zamiar rozwiązania stosunku pracy
za porozumieniem stron i przejścia na rentę wskazują jednocześnie wszystkie czyn-
ności poczynione przez powoda w celu załatwienia formalności związanych z za-
kończeniem pracy. Powód nie wniósł odwołania w zakreślonym terminie zgodnie z
pouczeniem zamieszczonym w świadectwie pracy. Wbrew twierdzeniom powoda art.
14 ust. 3 ustawy o pracownikach urzędów państwowych nie miał w sprawie zastoso-
wania. Sąd drugiej instancji uznał, że rozwiązanie stosunku pracy z powodem nas-
tąpiło zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa i stąd nie należy mu się odszko-
dowanie. Sąd Wojewódzki uznał też za prawidłowe wyliczenie odprawy rentowej i
ekwiwalentu za urlop.
Powód wniósł kasację od tego wyroku. Podniesiono w niej zarzut naruszenia
art. 16 ustawy z dnia ,,16 września 1962 r." o pracownikach urzędów państwowych
(Dz.U. Nr 31, poz. 214 ze zm.) przez uznanie rozmowy telefonicznej jako rozwiązania
stosunku pracy za porozumieniem stron. W konkluzji powód wniósł o uchylenie obu
wydanych w sprawie wyroków i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

Zarzut kasacji jest bezpodstawny. Przepis art. 16 ustawy z dnia 16 września
1982 r. o pracownikach urzędów państwowych (Dz.U. Nr 31, poz. 214 ze zm.) sta-
nowi, że ,,przepisy niniejszego rozdziału nie naruszają przepisów dotyczących szcze-
gólnej ochrony pracowników w zakresie wypowiedzenia i rozwiązania stosunku
pracy". Przepis ten nie został naruszony w zaskarżonym wyroku. Nie był on w ogóle
stosowany. Ustalenie faktyczne stanowiące podstawę zaskarżonego orzeczenia,
zgodnie z którym działania podjęte przez powoda (nie tylko rozmowa telefoniczna)
świadczą o porozumieniu stron co do rozwiązania stosunku pracy nie mogłoby być w
ogóle skutecznie zakwestionowane przez podniesienie jedynie zarzutu naruszenia
prawa materialnego. Jest to bowiem problem ustalenia faktycznego a nie wykładni
(stosowania) prawa materialnego. Zarzut uznania przez Sąd ,,rozmowy telefonicznej
jako rozwiązania stosunku pracy za porozumieniem stron", odniesiony do art. 16
ustawy o pracownikach urzędów państwowych, jest niezrozumiały i nieadekwatny do
ustaleń faktycznych stanowiących podstawę rozstrzygnięcia.
Natomiast badając sprawę poza granicami kasacji na podstawie art. 39311
KPC (i w związku z treścią pisma procesowego powoda) Sąd Najwyższy uznał, że
nie było nieważności postępowania w związku z niedopuszalnością drogi sądowej.
Okolicznością bezsporną jest, że powód był mianowanym urzędnikiem państwowym.
Na podstawie art. 8 ust. 3 ustawy z dnia 28 września 1991 r. o kontroli skarbowej
(Dz.U. Nr 100, poz. 442 ze zm.), powód był powołany przez Generalnego Inspektora
Kontroli Skarbowej kolejno na stanowiska inspektora kontroli skarbowej IV i III stop-
nia. Otrzymane przez powoda ,,akty powołania" stanowiły jedynie powierzenie mu
pełnienia funkcji organu kontroli skarbowej (art. 8 ust. 1 pkt 3 tej ustawy). Z art. 39
ustawy o kontroli skarbowej wyraźnie wynika, że inspektor kontroli skarbowej (co do
zasady) musi już wcześniej być zatrudniony w jednostkach organizacyjnych kontroli
skarbowej. W związku z tym odwołanie ze stanowiska przez głównego inspektora nie
powoduje również rozwiązania stosunku pracy. Przypadki, kiedy odwołanie stanowi
rozwiązanie stosunku pracy są wymienione w art. 42 ustawy. Nie ma wśród nich
rozwiązania stosunku pracy za porozumieniem stron. Nie zachodziły zatem przesłan-
ki z art. 38 ustawy urzędniczej do rozpoznania sprawy przez sąd administracyjny.
W rozpoznawanej sprawie nie zapadła wreszcie ,,decyzja w sprawie wypowie-
dzenia lub rozwiązania stosunku pracy z urzędnikiem państwowym mianowanym w
rozumieniu tego przepisu". Powód odwołał się od rozwiązania stosunku pracy na
podstawie porozumienia stron, żądając ustalenia i odszkodowania. Do rozpoznania
takich roszczeń właściwy był sąd pracy (art. 39 ustawy urzędniczej).
Z powyższych względów należało orzec jak w sentencji na podstawie art.
39312 KPC.
========================================