Wyrok z dnia 17 lutego 1998 r.
I PKN 523/97

Przewodniczący SSN: Józef Iwulski, Sędziowie SN Roman Kuczyński (spra-
wozdawca), Zbigniew Myszka.

Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu w dniu 17 lutego 1998 r. sprawy z powództwa
Ryszarda K. przeciwko H.C.W.O. w W. o przywrócenie do pracy i wynagrodzenie, na
skutek kasacji strony pozwanej od wyroku Sądu Wojewódzkiego-Sądu Pracy i Ubez-
pieczeń Społecznych w Warszawie z dnia 15 maja 1997 r. [...]

o d d a l i ł kasację.

U z a s a d n i e n i e

Wyrokiem z dnia 6 stycznia 1997 r. Sąd Rejonowy-Sąd Pracy dla Warszawy
Pragi przywrócił powoda Ryszarda K. do pracy w H.C.W.O. w W. Zasądził 8.640 zł
wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy, zasądził 743 zł wynagrodzenia za
pracę w okresie od dnia 1 do dnia 8 sierpnia 1995 r., zasądził 3.388,24 zł odszko-
dowania za wydanie niewłaściwej opinii i nakazał jej zniszczenie, umorzył postępo-
wanie w sprawie o sprostowanie świadectwa pracy i oddalił powództwo o ekwiwalent
pieniężny za nie wykorzystany urlop wypoczynkowy jako przedwczesne.
Sąd Rejonowy ustalił, że strony łączyła ustna umowa o pracę nazwana w piś-
mie stwierdzającym jej wygaśnięcie umową na okres wstępny 3 miesięcy, a w istocie
będąca umową o pracę na okres próbny, która wobec dopuszczenia powoda do
pracy po dacie, do której miała trwać przekształciła się w umowę o pracę na czas
nieokreślony, zaś z dniem 8 sierpnia 1995 r. powoda nie dopuszczono do pracy, a
wobec wydania mu niewłaściwej opinii - nie mógł on znaleźć zatrudnienia.
Sąd Wojewódzki-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Warszawie wyro-
kiem z dnia 15 maja 1997 r. oddalił apelację pozwanego od wyroku Sądu Rejonowe-
go, podzielając jego ustalenia.
Kasacja pozwanego zarzuca wyrokowi Sądu Wojewódzkiego naruszenie
prawa materialnego przez niewłaściwe zastosowanie i błędną wykładnię art. 52 KP

- 2 -

oraz art. 99 i 100 KP w brzmieniu sprzed nowelizacji w 1996 r.

Sąd Najwyższy rozważył, co następuje:

Kasacja jest bezzasadna. Sąd Najwyższy, zgodnie z treścią przepisu art.
39311 KPC rozpatruje sprawę w granicach kasacji, biorąc jedynie z urzędu pod roz-
wagę nieważność postępowania. Stwierdzając, że w przedmiotowej sprawie postę-
powanie przed Sądami obu instancji nie było dotknięte nieważnością Sąd Najwyższy
nie dopatruje się naruszenia przez Sąd II instancji wskazanych przepisów prawa
materialnego. Wprawdzie Sąd Najwyższy nie akceptuje postępowania powoda, na-
ruszającego lojalność wobec przełożonych, jednakże jednocześnie należy zauważyć,
że pozwany dopuścił się przy zatrudnianiu powoda ewidentnego naruszenia szeregu
przepisów Kodeksu pracy (w brzmieniu obowiązującym do dnia 2 czerwca 1996 r.), a
mianowicie nie zawarł umowy o pracę na piśmie (art. 29 KP), nie określił rodzaju
umowy, rodzaju pracy, terminu jej rozpoczęcia (i zakończenia), dopiero w piśmie re-
zygnującym z dalszego zatrudnienia nazwał ją umową na okres wstępny - który to
rodzaj umowy skreślony został już w 1989 r. ustawą z dnia 7 kwietnia 1989 r. o
zmianie ustawy Kodeks pracy oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz. U. Nr 20, poz.
107). Następnie twierdził, że zawarł umowę o pracę na okres próbny; tolerował za-
trudnianie powoda mimo upływu okresu próbnego, przez co przez czynności doro-
zumiane, nawiązała się umowa o pracę na czas nieokreślony. Dla jej rozwiązania,
czy to za wypowiedzeniem, czy też bez wypowiedzenia koniecznym było więc złoże-
nie stosownego oświadczenia woli na piśmie (art. 30 § 3 KP), czego pozwany zanie-
dbał.
Nie może zatem skutecznie kasacja powoływać się na naruszenie art. 52 § 1
pkt 1 KP, skoro strona pozwana przez cały czas trwania procesu stoi na stanowisku,
że umowa o pracę na okres próbny rozwiązała się z upływem terminu. Nie jest moż-
liwym zastosowanie art. 52 § 1 pkt 1 KP wobec osoby, która już nie jest pracowni-
kiem. Okoliczność, że powód nie przestał być pracownikiem, gdyż przez czynności
dorozumiane (dopuszczenie do pracy po wyekspirowaniu umowy na okres próbny),
została dopiero ustalona przez Sąd II instancji. Bez znaczenia dla oceny tego zarzutu
kasacji jest, iż postępowanie powoda mogłoby być oceniane jako ciężkie naruszenie

- 3 -

podstawowych obowiązków pracowniczych, a więc nie powinien on być przywrócony
do pracy. Kasacja bowiem nie zarzuca ani naruszenia art. 8 KP, ani art. 11 KP,(że
brak było woli pozwanego dalszego zatrudnienia powoda i pod nieobecność
przełożonego w istocie on sam zadecydował o kontynuowaniu pracy).
Sąd Najwyższy, rozpoznając kasację w jej granicach nie może zastępować
strony w jej działaniu i doszukiwać się podstaw kasacji nie wskazanych przez nią.
W tym stanie rzeczy Sąd Najwyższy doszedł go przekonania, że kasacja nie
znajduje usprawiedliwionych podstaw i w oparciu o art. 39312 KPC orzekł jak w sen-
tencji wyroku.
========================================