Wyrok SN - I PKN 426/97
Izba:Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych
Sygnatura:I PKN 426/97
Typ:Wyrok SN
Opis:Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych 1998/21/624
Data wydania:1997-12-08

Wyrok z dnia 8 grudnia 1997 r.
I PKN 426/97

Ogłoszenie upadłości pracodawcy nie jest przyczyną wypowiedzenia
umowy o pracę pracownikowi zatrudnionemu już po tym zdarzeniu (art. 1 ust.
2 ustawy z dnia 28 grudnia 1989 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z
pracownikami stosunków pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy oraz o
zmianie niektórych ustaw, Dz.U. z 1990 r. Nr 4, poz. 19 ze zm.). Całkowita
likwidacja zakładu pracy następująca po ogłoszeniu jego upadłości jest
przyczyną wypowiedzenia umowy o pracę wymienioną w art. 1 ust. 1 tej
ustawy.

Przewodniczący SSN: Walerian Sanetra, Sędziowie SN: Józef Iwulski (spra-
wozdawca), Adam Józefowicz.

Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu w dniu 8 grudnia 1997 r. sprawy z powódz-
twa Zenona Z. przeciwko Bankowi Komercyjnemu "P." S.A. w upadłości w P. o za-
płatę , na skutek kasacji strony pozwanej od wyroku Sądu Wojewódzkiego-Sądu
Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Poznaniu z dnia 21 marca 1997 r. [...

o d d a l i ł kasację.

U z a s a d n i e n i e

Powód Zenon Z. wniósł o zasądzenie od Syndyka masy upadłości Banku
Komercyjnego "P. " SA w W. kwoty 6 000 zł tytułem odprawy pieniężnej. Powód
podniósł, że pozwany odmówił mu wypłaty odprawy pomimo tego, że do rozwiązania
umowy o pracę doszło z przyczyn leżących po stronie pracodawcy.
Wyrokiem z dnia 30 grudnia 1996 r., [...], Sąd Rejonowy-Sąd Pracy w Pozna-
niu zasądził na rzecz powoda kwotę 6 000 zł z odsetkami. Sąd ustalił, że strony w
okresie od 1 kwietnia 1995 r. do 31 lipca 1996 r. łączył stosunek pracy nawiązany na
podstawie umowy o pracę na czas nie określony w pełnym wymiarze czasu pracy.

- 2 -

Powód zatrudniony był na stanowisku dyrektora [...] Oddziału Banku Komercyjnego
"P." SA w upadłości ze średnim miesięcznym wynagrodzeniem w wysokości 2 000
zł. W dniu 24 kwietnia 1996 r. powód otrzymał wypowiedzenie umowy o pracę, na
mocy którego, z zachowaniem trzymiesięcznego okresu wypowiedzenia, z dniem 31
lipca 1996 r. rozwiązano z nim stosunek pracy. Do rozwiązania umowy o pracę
doszło z przyczyn leżących po stronie pozwanego pracodawcy, a mianowicie z
uwagi na upadłość Banku. W chwili rozwiązania umowy o pracę powód posiadał 37-
letni staż pracy i nie korzystał ze świadczeń emerytalnych. Sąd Rejonowy zważył, że
zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 28 grudnia 1989 r. pracownikowi, z którym
rozwiązano stosunek pracy z przyczyn, o których mowa w art. 1 przysługuje od-
prawa pieniężna. Konieczną przesłanką nabycia uprawnienia do odprawy pieniężnej
jest, by przyczyną rozwiązania umowy o pracę była jedna z okoliczności określonych
w art. 1 ustawy. Skoro więc w myśl art. 1 ust. 2 ustawy jej przepisy stosuje się także
do zakładów pracy w przypadku ogłoszenia ich upadłości lub likwidacji, to Sąd
Rejonowy uznał, że rozwiązanie umowy o pracę z powodem kwalifikuje się jako
przyczyna wyznaczona zakresem przepisu art. 1 ust. 2 ustawy, gdyż rozwiązanie
umowy o pracę jest konsekwencją upadłości. Sąd Rejonowy uznał za niesłuszny
zarzut pozwanego, iż powód w związku z rozwiązaniem wcześniejszego stosunku
pracy z pozwanym otrzymał już raz odprawę, ponieważ dla ustalenia, czy powodowi
przysługuje odprawa pieniężna z tytułu rozwiązania danego stosunku pracy, bez
znaczenia jest okoliczność, że otrzymał on odprawę w związku z rozwiązaniem innej
umowy o pracę. Również bez znaczenia jest to, że przyczyna rozwiązania, jak i pra-
codawca w obu przypadkach były tożsame.
Sąd Wojewódzki-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Poznaniu, wyro-
kiem z dnia 21 marca 1997 r. [...], zmienił wyrok Sądu Rejonowego w ten sposób, że
obniżył zasądzoną na rzecz powoda kwotę do 5 550 zł i oddalił apelację strony poz-
wanej w pozostałym zakresie. Obniżenie zasądzonego roszczenia nastąpiło do
kwoty 15-krotnego najniższego wynagrodzenia zgodnie z art. 8 ust. 2a ustawy z dnia
28 grudnia 1989 r. Sąd Wojewódzki uznał, że bez znaczenia dla prawa powoda do
odprawy jest fakt wcześniejszego otrzymania przez niego odprawy w związku
rozwiązaniem poprzedniej umowy o pracę u tego samego pracodawcy.
Kasację od tego wyroku wniosła strona pozwana. Zarzuciła naruszenie prawa

- 3 -

materialnego przez błędną wykładnię art. 1 oraz art. 8 i 10 ustawy z dnia 28 grudnia
1989 r. Podniosła, że powód był zatrudniony w Banku Komercyjnym "P." SA na
podstawie umowy o pracę na czas nie określony od 1 października 1991 r. Dnia 11
stycznia 1995 r. ogłoszono upadłość Banku i 23 stycznia w związku z tym wypowie-
dziano powodowi umowę o pracę wypłacając odprawę. W dniu 1 kwietnia 1995 r.
strony zawarły kolejną umowę o pracę na czas nie określony, która została przez
stronę pozwaną wypowiedziana z dniem 30 kwietnia 1996 r. Zdaniem strony pozwa-
nej przepis art. 1 ust. 2 ustawy z dnia 28 grudnia 1989 r. należy interpretować w ten
sposób, że upadłość pracodawcy jest wówczas przyczyną wypowiedzenia umowy o
pracę, gdy następuje w czasie trwania stosunku pracy. Intencją ustawodawcy nie
było bowiem, zdaniem strony pozwanej, uznanie upadłości pracodawcy za przyczy-
nę wypowiedzenia umowy o pracę z pracownikiem, który został zatrudniony już po
ogłoszeniu upadłości.

Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 28 grudnia 1989 r. o szczególnych za-
sadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn dotyczących
zakładu pracy oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz. U. z 1990 r. Nr 4, poz. 19 ze
zm.) jej przepisy stosuje się do zakładów pracy, w których następuje zmniejszenie
zatrudnienia z przyczyn ekonomicznych lub w związku ze zmianami organizacyj-
nymi, produkcyjnymi albo technologicznymi, w tym także, gdy zmiany te następują w
celu poprawy warunków pracy lub warunków środowiska naturalnego, jeżeli po-
wodują one konieczność jednorazowego lub w okresie nie dłuższym niż 3 miesiące
rozwiązania stosunków pracy z grupą pracowników obejmującą co najmniej 10%
załogi w zakładach zatrudniających do 1000 pracowników lub co najmniej 100 pra-
cowników w zakładach zatrudniających powyżej 1000 pracowników. Przepisy ustawy
stosuje się także do zakładów pracy w przypadku ogłoszenia ich upadłości lub
likwidacji (art. 1 ust. 2) oraz w razie podejmowania przez kierownika zakładu pracy
indywidualnych decyzji o zwalnianiu pracowników z przyczyn wymienionych w art. 1
ust. 1, jeżeli przyczyny te stanowią wyłączny powód uzasadniający rozwiązanie
stosunku pracy (art. 10 ust. 1). Pracownikowi, z którym został rozwiązany stosunek

- 4 -

pracy z przyczyn, o których mowa w art. 1 przysługuje odprawa pieniężna (art. 8 ust.
1). W sprawie jest niesporne, że z powodem rozwiązano w drodze wypowiedzenia
umowę o pracę na czas nie określony ze względu na upadłość pracodawcy i
wypłacono mu wówczas stosowną odprawę. Następnie strony zawarły nową umowę
o pracę na czas nie określony, która również została rozwiązana za wypowiedze-
niem przez pracodawcę. Należy podzielić pogląd strony pozwanej, że rozwiązanie
drugiej z umów o pracę nie było już spowodowane upadłością pracodawcy. W mo-
mencie zawarcia tej umowy pracodawca pozostawał już w upadłości, a więc jej ogło-
szenie nie mogło stanowić przyczyny wypowiedzenia umowy o pracę zawartej w ta-
kiej sytuacji. Mimo tego zaskarżony wyrok odpowiada prawu, a kasacja strony poz-
wanej nie jest zasadna. Nie budzi bowiem wątpliwości, że przyczynami rozwiązania
z powodem umowy o pracę, zawartej już po ogłoszeniu upadłości, były okoliczności
wymienione w art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 28 grudnia 1989 r. Skutkiem bowiem
upadłości strony pozwanej jest jej całkowita likwidacja, a więc zmniejszenie zatrud-
nienia ze względów ekonomicznych, prowadzące do rozwiązania stosunków pracy
ze wszystkim pracownikami zatrudnionymi przez stronę pozwaną. Są więc spełnione
wszystkie przesłanki zastosowania wymienionej ustawy określone w jej art. 1 ust. 1 i
art. 10 ust. 1. Fakt, że w związku z rozwiązaniem poprzedniej umowy o pracę powód
już otrzymał odprawę z art. 8 ust. 1 ustawy jest bez znaczenia, co słusznie podniosły
Sądy obu instancji. Ważne jest bowiem, że w warunkach określonych ustawą doszło
do rozwiązania umowy o pracę.
Z tych względów na podstawie art. 39312 KPC Sąd Najwyższy oddalił kasację.
========================================
Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych - inne orzeczenia:
dokumentdata wyd.
[IA] I PKN 693/01   Wyrok SN
Orzecznictwo Sądu Najwyższego Zbiór Urzędowy Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych 2004/12/205
2002-12-18 
[IA] I PKN 685/01   Wyrok SN
Orzecznictwo Sądu Najwyższego Zbiór Urzędowy Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych 2004/10/168
2002-10-02 
[IA] I PKN 684/01   Postanowienie SN
Orzecznictwo Sądu Najwyższego Zbiór Urzędowy Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych 2004/12/212
2002-09-16 
[IA] I PKN 682/01   Postanowienie SN
Orzecznictwo Sądu Najwyższego Zbiór Urzędowy Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych 2004/12/211 Monitor Prawa Pracy 2004/11/14
2002-09-04 
[IA] I PKN 668/01   Wyrok SN
Prawo Pracy 2003/7-8/50 Orzecznictwo Sądu Najwyższego Zbiór Urzędowy Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych 2004/3/47
2002-12-18 
  • Adres publikacyjny: