Wyrok z dnia 13 listopada1997 r.
I PKN 353/97

Przepis art. 117 § 1 KP nie może być podstawą do oddalenia w całości
powództwa o odszkodowanie z tytułu odpowiedzialności materialnej pracow-
nika.

Przewodniczący SSN: Walerian Sanetra, Sędziowie SN: Kazimierz Jaśkowski,
(sprawozdawca), Barbara Wagner.

Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu w dniu 13 listopada 1997 r. sprawy z po-
wództwa Syndyka Masy Upadłości Spółki "A.I." w N.S. przeciwko Januszowi G. o
zapłatę, na skutek kasacji pozwanego od wyroku Sądu Wojewódzkiego-Sądu Pracy i
Ubezpieczeń Społecznych w Krakowie z dnia 6 marca 1997 r. [...]

o d d a l i ł kasację.

U z a s a d n i e n i e

Pozwany Janusz G. w sprawie z powództwa syndyka masy upadłości "A.-I."
spółki z o.o. w N.S. o zapłatę, wniósł kasację od wyroku Sądu Wojewódzkiego-Sądu
Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Krakowie z dnia 6 marca 1997 r. [...]. Zaskar-
żonym wyrokiem zmieniono wyrok Sądu I instancji, oddalający powództwo i zasą-
dzono od pozwanego na rzecz powoda 6.000 zł z ustawowymi odsetkami oraz koszty
postępowania. W kasacji zarzucono naruszenie art. 124 KP oraz art. 378 § 1, art.
382 i art. 328 § 2 KPC. Wniesiono o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie
sprawy do ponownego rozpoznania, ewentualnie o jego zmianę przez oddalenie
apelacji powoda od wyroku Sądu I instancji. Zarzut naruszenia art. 124 KP uzasad-
niono twierdzeniem, że skoro Sąd I instancji ustalił, iż sporna kwota została przez
pozwanego wpłacona do kasy powódki, a Sąd Wojewódzki te ustalenia uznał za
prawidłowe, to powódka nie poniósła szkody. Zdaniem wnoszącego kasację Sąd II
instancji naruszył art. 378 § 1 i art. 382 KPC przez przekroczenie przy rozpoznawa-
niu sprawy granic apelacji oraz nieuwzględnienie zasady bezpośredniości postępo-

- 2 -

wania. Według skarżącego naruszenie art. 328 § 2 KPC polega na niewskazaniu w
uzasadnieniu przyczyn, dlaczego nie zostały uznane za wiarygodne zeznania
świadków stwierdzających, że otrzymali zaliczki po wpłaceniu przez pozwanego pie-
niędzy do kasy powódki. Powódka wniosła o oddalenie kasacji.

Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

Kasacja nie jest uzasadniona.
Przede wszystkim należy podnieść, iż nie jest prawdziwe twierdzenie doty-
czące ustaleń Sądu I instancji co do wypłacenia powódce kwoty dochodzonej poz-
wem. Sąd ten oddalił bowiem powództwo nie z tej przyczyny, iż strona powodowa nie
poniosła szkody, ale dlatego, że - jego zdaniem - przyczyniła się ona do powstania
szkody w takim stopniu, iż pozwany nie powinien w ogóle ponosić odpowiedzialności.
Z tego względu na podstawie art. 117 § 1 KP oddalono powództwo. Sąd II instancji
trafnie wskazał, że ten przepis nie może być podstawą do oddalenia powództwa, a
jedynie do ograniczenia odpowiedzialności pracownika stosownie do stopnia
przyczynienia się zakładu pracy (pracodawcy) do powstania szkody. Słusznie także
podniesiono w zaskarżonym wyroku, iż znaczny upływ czasu od powstania szkody
do wytoczenia powództwa (nie powodujący jednak przedawnienia roszczenia o od-
szkodowanie) nie jest okolicznością świadczącą o przyczynieniu powódki do po-
wstania szkody. O tym, iż pozwany nie wpłacił do jej kasy spornej kwoty, którą pobrał
od osoby trzeciej z tytułu usług świadczonych jej przez powódkę, dowiedział się on
dopiero po upływie ponad 2 lat i wtedy wystąpił z powództwem.
Sąd II instancji nie dokonywał nowych ustaleń faktycznych i dlatego posta-
wione w kasacji zarzuty naruszenia prawa procesowego są pozbawione podstaw.
Zmiana wyroku Sądu I instancji, polegająca na uwzględnieniu powództwa, jest nas-
tępstwem prawidłowej wykładni art. 124 § 3 KP. Z przepisu tego wprost wynika, że
od odpowiedzialności za powierzone mienie pracodawcy pracownik może się uwolnić
wtedy, gdy wykaże, iż szkoda powstała z przyczyn od niego niezależnych. Nie
zostało to w sprawie wykazane. Dowody przedstawione przez pozwanego miały na
celu wykazanie, iż powódka nie poniosła szkody, gdyż sporna kwota została przez
pozwanego wpłacona. Wykazanie tego faktu oczywiście także przesądzałoby o braku

- 3 -

odpowiedzialności pozwanego, gdyż nie istniałaby szkoda. Okoliczność ta nie została
jednak udowodniona w postępowaniu przed Sądem I instancji, a pozwany nie wnosił
o jego uzupełnienie przez Sąd Wojewódzki.
Z tych względów n a podstawie art. 39312 KPC orzeczono jak w sentencji.
========================================