Wyrok z dnia 2 września 1998 r.
I PKN 273/98

Dyrektor przedsiębiorstwa spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w
okresie od odwołania go z zarządu spółki do rozwiązania stosunku pracy, nie
uzyskuje wynikających z zakładowego układu zbiorowego pracy pracowni-
czych uprawnień w zakresie wynagrodzenia za pracę.


Przewodniczący SSN: Józef Iwulski, Sędziowie SN: Maria Mańkowska (spra-
wozdawca), Zbigniew Myszka.

Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu w dniu 2 września 1998 r. sprawy z powódz-
twa Tadeusza Henryka N. przeciwko Komunalnemu Przedsiębiorstwu Komunikacyj-
nemu Spółce z o.o. w B. o zapłatę, na skutek kasacji powoda i strony pozwanej od
wyroku Sądu Apelacyjnego-Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Białymstoku z
dnia 25 marca 1998 r. [...]


1. z m i e n i ł zaskarżony wyrok w ten sposób, że zasądzoną w punkcie 1
kwotę 13.545 złotych zastąpił kwotą 3.870 zł (trzy tysiące osiemset siedemdziesiąt
złotych),

2. o d d a l i ł kasację powoda i nie obciążył go kosztami postępowania kasa-
cyjnego.

U z a s a d n i e n i e


Powód Tadeusz Henryk N. w pozwie przeciwko Komunalnemu Przedsiębiors-
twu Komunikacyjnemu Spółce z o.o. w B. wniósł, po ostatecznym sprecyzowaniu
powództwa, o zasądzenie kwoty 15.480 zł tytułem nagrody jubileuszowej za 40 lat
pracy oraz kwoty 13.545 zł tytułem odprawy emerytalnej z ustawowymi odsetkami.

Strona pozwana nie uznała powództwa, twierdząc w odpowiedzi na pozew, że
do powoda, jako członka Zarządu Spółki, nie miały zastosowania postanowienia
Układu Zbiorowego Pracy Pracowników Komunalnego Przedsiębiorstwa Komunika-
cyjnego. Wynagrodzenie powoda ustalała Rada Nadzorcza, która nie przyznała mu
dochodzonych pozwem świadczeń.

Sąd Wojewódzki -Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Białymstoku, wyro-
kiem z dnia 19 listopada 1997 r., zasądził na rzecz powoda żądane pozwem kwoty
wraz z odsetkami i ustalił, iż powód był zatrudniony w pozwanym Przedsiębiorstwie
na podstawie umowy o pracę z dnia 16 września 1991 r. na stanowisku dyrektora. W
umowie o pracę została określona kwota miesięcznego wynagrodzenie zasadniczego
powoda, a pozostałe składniki wynagrodzenia miały być określane uchwałami Rady
Nadzorczej. W dniu 25 października 1996 r. powód został odwołany z funkcji członka
zarządu Spółki z dniem 1 grudnia 1996 r. Faktycznie obowiązki dyrektora wykonywał
do 28 listopada 1996 r., do 28 lipca 1997 r. przebywał na zwolnieniu lekarskim, a z
dniem 29 lipca 1997 r. umowa o pracę została rozwiązana bez wypowiedzenia w
trybie art. 53 § 1 pkt 1 lit. b KP. Zdaniem Sądu Wojewódzkiego, skoro powód nie był
członkiem zarządu od 1 grudnia 1996 r., to od tego czasu należy wobec niego
stosować w zakresie roszczeń płacowych przepisy układu zbiorowego dotyczące
ogółu pracowników.

Rozpoznając apelację strony pozwanej, Sąd Apelacyjny-Sąd Pracy i Ubez-
pieczeń Społecznych w Białymstoku zmienił zaskarżony wyrok w ten sposób, że za-
sądził na rzecz powoda jedynie kwotę 13.545 zł z odsetkami tytułem odprawy eme-
rytalno-rentowej, wskazując jako podstawę prawną art. 921 § 1 KP. Sąd Apelacyjny
uznał za zasadną apelację strony pozwanej w zakresie zasądzonej nagrody jubileu-
szowej i uznał, iż powód nie jest uprawniony do tej nagrody. Zgodnie z § 26 pkt 2
Układu Zbiorowego Pracy obowiązującego u strony pozwanej od 28 marca 1995 r.
zasady wynagradzania zawarte w tym układzie obowiązują wszystkich pracowników
spółki z wyjątkiem, między innymi, zarządu spółki. Zgromadzenie Wspólników poz-
wanej Spółki z o.o. w akcie notarialnym z 26 kwietnia 1994 r. postanowiło, że zarząd
spółki jest dwuosobowy, a w skład zarządu wchodzą dyrektor i zastępca dyrektora.
Zatem do powoda, jako członka zarządu, nie miały zastosowania zasady wynagra-
dzania przewidziane tym układem i nie zmienia tego fakt, że powód został z dniem 1
grudnia 1996 r. odwołany z zarządu spółki, a umowa o pracę została rozwiązana
dopiero 29 lipca 1997 r.

Powyższy wyrok zaskarżyły kasacjami obie strony.

Kasacja powoda dotyczy wyroku Sądu Apelacyjnego w części oddalającej
powództwo o zapłatę nagrody jubileuszowej i zarzuciła naruszenie prawa material-
nego przez błędną jego wykładnię i niewłaściwe zastosowanie, w szczególności
przez przyjęcie, że do powoda nie mają zastosowania zasady wynagradzania prze-
widziane w układzie zbiorowym pracy, jak również § 9 zarządzenia Ministra Pracy i
Polityki Socjalnej z 29 grudnia 1989 r. w sprawie ustalania okresów pracy i innych
okresów uprawniających do nagrody jubileuszowej oraz zasad jej obliczania i wypła-
cania (M.P. Nr 44, poz. 358), bowiem układ zbiorowy pracy nie zawierał odesłania do
stosowania tego przepisu.

Kasacja strony pozwanej dotyczy wyroku Sądu Apelacyjnego w części zasą-
dzającej kwotę 9.675 zł i zarzuca naruszenie prawa materialnego wskutek błędnej
wykładni art. 24126 § 2 KP oraz § 26 pkt 1 Zakładowego Układu Zbiorowego Pracy
Komunalnego Przedsiębiorstwa Komunikacyjnego Spółki z o.o. w B. poprzez przyję-
cie, iż powodowi, jako odwołanemu z funkcji dyrektora - członkowi zarządu, z którym
następnie rozwiązano umowę o pracę, przysługuje odprawa rentowa z § 23 tego
Układu, a nie odprawa rentowa na warunkach ogólnych z art. 921 § 1 KP.


Sąd Najwyższy zważył, co następuje:


Twierdzenia kasacji powoda o zawarciu między stronami w grudniu 1996 r.
umowy zmieniającej warunki pracy i płacy nie znajdują odzwierciedlenia w stanie
faktycznym ustalonym przez Sądy obu instancji. Istota tego zarzutu dotyczy sfery
stosowania przepisów postępowania, jednakże powód nie wskazał w ogóle jako
podstawy kasacji naruszenia tych przepisów, ani nie wymienił przepisów postępo-
wania, które, jego zdaniem, zostały naruszone przez Sąd drugiej instancji. W takich
warunkach Sąd Najwyższy jest związany ustalonym w sprawie stanem faktycznym
(art. 39315 KPC ), iż umowa o pracę z dnia 16 września 1991 r. obowiązywała strony
do daty jej rozwiązania w trybie art. 53 § 1 pkt 1 lit. b KP w dniu 29 lipca 1997 r. (por.
wyrok Sądu Najwyższego z dnia 21 marca 1997 r., I PKN 58/97, OSNAPiUS 1997 nr
22, poz. 436).

Stosownie do art. 24126 § 2 KP układ zakładowy nie może określać zasad wy-
nagradzania osób zarządzających w imieniu pracodawcy zakładem pracy. Zgodny z
tym przepisem § 26 pkt 2 Układu Zbiorowego Pracy, obowiązujący u strony pozwanej
od 28 marca 1995 r., stanowi, iż zasady wynagradzania zawarte w tym układzie nie
obowiązują w stosunku do zarządu spółki. Powód zatrudniony w charakterze dy-
rektora - członka zarządu był niewątpliwie osobą zarządzającą zakładem pracy w
imieniu pracodawcy, był więc wyłączony spod regulacji układowej dotyczącej zasad
wynagradzania, a więc zarówno odnośnie do nagrody jubileuszowej, jak i do odprawy
rentowej. Również odwołanie powoda z funkcji członka zarządu nie zmieniło tej
sytuacji, bowiem stosunek pracy na stanowisku dyrektora, łączący strony od 16
września 1991 r., nie uległ zmianie do czasu rozwiązania tej umowy, co z uwagi na
chorobę powoda, nastąpiło dopiero w dniu 29 lipca 1997 r. Oznacza to, iż dyrektor
przedsiębiorstwa - spółki z o.o. nie uzyskuje pracowniczych uprawnień w zakresie
wynagrodzenia za pracę, wynikających z zakładowego układu zbiorowego pracy z
chwilą odwołania go z zarządu tej spółki.

Sąd Apelacyjny, wyrażając analogiczny pogląd zasadnie przyjął, iż powodowi
nie przysługuje nagroda jubileuszowa, a do odprawy emerytalnej powód jest upraw-
niony z mocy art. 921 § 1 KP. Jednakże zasądzając tę odprawę w wysokości 350%
ekwiwalentu za urlop wypoczynkowy w kwocie 13.545 zł Sąd Apelacyjny zastosował
w rzeczywistości przepis § 23 Zakładowego Układu, zamiast powołanego w swoim
uzasadnieniu art. 921 § 1 KP, który przewiduje odprawę rentową lub emerytalną je-
dynie w wysokości jednomiesięcznego wynagrodzenia. Z tych też względów zaskar-
żony wyrok podlegał zmianie na podstawie art. 39315 KPC.

Kasacja powoda nie ma usprawiedliwionych podstaw również w zakresie do-
chodzonej nagrody jubileuszowej na podstawie § 9 zarządzenia Ministra Pracy i Po-
lityki Socjalnej z dnia 29 grudnia 1989 r. w sprawie ustalania okresów pracy i innych
okresów uprawniających do nagrody jubileuszowej oraz zasad jej obliczania i wypła-
cania (M.P. Nr 44, poz. 358 ), który to przepis, jak słusznie wskazał Sąd Apelacyjny,
nie obowiązywał w dniu 29 lipca 1997 r., to jest w dacie rozwiązania z powodem
umowy o pracę wobec art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 2 lutego 1996 r. o zmianie ustawy
- Kodeks pracy oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz.U. Nr 24, poz. 110 ).

Kierując się powyższymi uwagami Sąd Najwyższy oddalił kasację powoda na
podstawie art. 39312 KPC.
========================================