Wyrok z dnia 26 czerwca 1998 r.
I PKN 212/98

Okolicznością przemawiającą za zasądzeniem odszkodowania zamiast
dochodzonego przywrócenia do pracy (art. 45 § 2) na rzecz nauczyciela aka-
demickiego, uprzednio zatrudnionego w jednostce organizacyjnej uczelni
wyższej, jest fakt, iż można by mu powierzyć zbyt małą ilość godzin zajęć.


Przewodniczący SSN: Kazimierz Jaśkowski (sprawozdawca), Sędziowie SN:
Adam Józefowicz, Jadwiga Skibińska-Adamowicz.

Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu w dniu 26 czerwca 1998 r. sprawy z po-
wództwa Antoniego H. przeciwko Politechnice K. [...] w K. o przywrócenie do pracy,
na skutek kasacji powoda od wyroku Sądu Wojewódzkiego-Sądu Pracy i Ubezpie-
czeń Społecznych w Krakowie z dnia 30 grudnia 1997 r. [...]


o d d a l i ł kasację.

U z a s a d n i e n i e


Powód Andrzej H. w sprawie przeciwko Politechnice K. [...] w K. o przywróce-
nie do pracy wniósł kasację od wyroku Sądu Wojewódzkiego-Sądu Pracy i Ubezpie-
czeń Społecznych w Krakowie z dnia 30 grudnia 1997 r. [...]. Zaskarżonym wyrokiem
zmieniono wyrok Sądu pierwszej instancji (oddalający powództwo) i zasądzono na
rzecz powoda odszkodowanie w wysokości trzymiesięcznego wynagrodzenia, od-
dalając rewizję w zakresie żądania przywrócenia do pracy. Spór o przywrócenie do
pracy był już przedmiotem rozstrzygnięcia Sądu Najwyższego. W wyroku z dnia 7
marca 1997 r., I PKN 32/97 (OSNAPiUS 1997 nr 24, poz. 490), uchylono wyrok Sądu
Wojewódzkiego w Krakowie z dnia 10 października 1996 r., oddalający rewizję
powoda od wyroku Sądu pierwszej instancji, oddalającego powództwo. Sąd Najwyż-
szy stwierdził w tym wyroku, że nieznaczny brak obciążenia dydaktycznego nie jest
ważną przyczyną uzasadniającą wypowiedzenie nauczycielowi akademickiemu sto-
sunku pracy na podstawie art. 93 ust. 3 ustawy z dnia 12 września 1990 r. o szkol-
nictwie wyższym (Dz. U. Nr 65, poz. 385 ze zm.). Sąd Najwyższy zalecił Sądowi dru-
giej instancji rozważenie zaspokojenia roszczeń powoda z tytułu sprzecznego z pra-
wem rozwiązania stosunku pracy przez zasądzenie odszkodowania zamiast przy-
wrócenia do pracy (art. 45 § 2 KP). W kasacji powód zarzucił naruszenie art. 45 § 1
KP (w brzmieniu obowiązującym przed dniem 2 czerwca 1996 r.) w związku z art.
124 ustawy o szkolnictwie wyższym przez uznanie, iż jego przywrócenie do pracy
byłoby niecelowe. Zarzucono także naruszenie art. 386 § 5 KPC w związku z art.
39319 KPC polegające na pominięciu przez Sąd drugiej instancji wskazań i oceny
prawnej zawartej w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 7 marca 1997 r.


Sąd Najwyższy rozważył, co następuje:


Kasacja nie jest uzasadniona. Według art. 45 § 2 KP (w brzmieniu obowiązu-
jącym przed dniem 2 czerwca 1996 r.) sąd może nie uwzględnić żądania pracownika
uznania wypowiedzenia za bezskuteczne lub przywrócenia do pracy, jeżeli ustali, że
uwzględnienie takiego żądania jest niemożliwe lub niecelowe ze względu na likwida-
cję lub upadłość zakładu albo zmiany organizacyjne lub produkcyjne związane z
ograniczeniem zatrudnienia w zakładzie; w takim wypadku sąd orzeka o odszkodo-
waniu. Sąd Najwyższy podziela pogląd Sądu drugiej instancji, że przywrócenie po-
woda do pracy byłoby niecelowe ze względu na zmiany organizacyjne u strony poz-
wanej. Powód był zatrudniony w Instytucie Nauk Społecznych i Ekonomicznych, który
zlikwidowano w 1992 r. i zwolniono prawie wszystkich pracowników. Powodowi nie
wypowiedziano stosunku pracy, ponieważ przebywał na zwolnieniu lekarskim. Po
jego ukończeniu wręczono powodowi wypowiedzenie, które zostało uznane przez
Sąd Pracy za bezskuteczne z przyczyn formalnych. Ponowne wypowiedzenie z
marca 1994 r. jest przedmiotem niniejszego procesu. W tym czasie powód był za-
trudniony w Zakładzie Socjologii nowo utworzonego w 1992 r. Instytutu Ekonomii,
Socjologii i Filozofii. Po jego utworzeniu przeprowadzono konkursy w celu obsadze-
nia stanowisk naukowo-dydaktycznych. Powód - mimo że nieprzerwanie kontynuował
zatrudnienie - przystąpił do konkursu, zajął jednakże miejsce, które nie zapewniałoby
mu nawiązania stosunku pracy. W wyniku zmian organizacyjnych z 1992 r.
zatrudnienie w Instytucie zmalało o 6 osób. Trafnie Sąd drugiej instancji podniósł, że
przeciwko celowości przywrócenia powoda do pracy przemawia negatywny wynik
konkursu oraz niedobór zajęć w Zakładzie Socjologii (40 godzin w roku akademickim
1993/1994) przy malejącym zainteresowaniu studentów tym przedmiotem. W istocie
rzeczy, gdyby nie choroba powoda w 1992 r., to już wówczas utraciłby pracę u strony
pozwanej, gdyż z uwagi na negatywny wynik konkursu nie doszłoby do ponownego
zatrudnienia w nowym Instytucie.

Z tych względów na podstawie art. 39312 KPC orzeczono jak w sentencji.
========================================