Wyrok z dnia 18 czerwca 2002 r.
I PKN 164/01

Informacja o możliwości wystąpienia z wnioskiem o przeniesienie w stan
nieczynny lub wyrażenia zgody na ograniczenie wymiaru zatrudnienia, zawarta
w piśmie rozwiązującym za wypowiedzeniem stosunek pracy z nauczycielem
mianowanym, nie stanowi składnika oświadczenia woli w przedmiocie rozwią-
zania stosunku pracy.


Przewodniczący SSN Andrzej Kijowski, Sędziowie SN: Zbigniew Myszka,
Herbert Szurgacz (sprawozdawca)

Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 18 czerwca 2002 r.
sprawy z powództwa Iwony M. przeciwko Szkole Podstawowej [..] w P. o przywróce-
nie do pracy, na skutek kasacji powódki od wyroku Sądu Okręgowego-Sądu Pracy i
Ubezpieczeń Społecznych w Poznaniu z dnia 24 listopada 2000 r. [...]


o d d a l i ł kasację.

U z a s a d n i e n i e

Pozwem z dnia 7 czerwca 2000 r. powódka Iwona M. domagała się uznania
za bezskuteczne wypowiedzenia umowy o pracę, dokonanego w dniu 31 maja przez
pozwaną Szkołę Podstawową [...] w P. Sąd Rejonowy-Sąd Pracy w Poznaniu wyro-
kiem z dnia 31 sierpnia 2000 r. orzekł o bezskuteczności dokonanego wypowiedze-
nia umowy o pracę.
Sąd ustalił, że powódka pracowała w pozwanej Szkole od 1 stycznia 1991 r.
Dnia 28 czerwca 1999 r. została mianowana na stanowisko nauczyciela. W dniu 16
maja 2000 r. strona pozwana poinformowała powódkę, iż ze względu na zmiany or-
ganizacyjne w Szkole, nie będzie dla niej pracy w pełnym wymiarze godzin w
związku z czym stosunek pracy zostanie z powódką rozwiązany z dniem 31 sierpnia
2000 r. Powódka może wystąpić z wnioskiem o przeniesienie jej w stan nieczynny
albo pracować nadal w wymiarze 2/18 godzin tygodniowo przy jednoczesnym pro-
porcjonalnie obniżonym wynagrodzeniu. O swoim stanowisku w tej sprawie powódka
miała poinformować dyrekcję Szkoły do dnia 23 maja. W piśmie z dnia 31 maja skie-
rowanym do powódki strona pozwana poinformowała, iż wobec braku odpowiedzi na
pismo z dnia 16 maja przyjmuje, że powódka akceptuje rozwiązanie stosunku pracy z
.dniem 31 sierpnia.
Zdaniem Sądu, wypowiedzenie umowy o pracę powinno być jednoznaczne,
nie można uznać za wypowiedzenie pisma, w którym jest zawarta informacja o za-
mierzonym rozwiązaniu umowy w przyszłości. Ponadto pismo zwalniające powinno
wskazywać przyczynę wypowiedzenia oraz zawierać pouczenie o przysługującym
pracownikowi prawie odwołania się do sądu.
W apelacji od powyższego wyroku strona pozwana wskazała, iż oświadcze-
niem woli rozwiązania stosunku pracy było pismo z dnia 16 maja, które zawierało
podanie przyczyny rozwiązania stosunku pracy w postaci zmian organizacyjnych w
Szkole, datę ustania stosunku pracy z zachowaniem okresu wypowiedzenia oraz
pouczenie o możliwości złożenia wniosku o przeniesienie w stan nieczynny bądź dal-
sze zatrudnienie przy ograniczonym pensum. Brak pouczenia o możliwości odwoła-
nia się do sądu pracy nie może skutkować uznaniem wypowiedzenia za bezsku-
teczne.
Sąd Okręgowy-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Poznaniu wyrokiem z
dnia 24 listopada 2000 r. zmienił zaskarżony wyrok i oddalił powództwo. Zdaniem
Sądu mimo niefortunnej redakcji, pismo pozwanej z dnia 16 maja zawiera wolę roz-
wiązania z powódką stosunku pracy. Spełnia ono wymagania art. 20 ustawy Karta
Nauczyciela oraz wymagania prawa pracy niezbędne dla skutecznego rozwiązania
stosunku pracy; brak pouczenia o możliwości odwołania się do sądu pracy od doko-
nanego wypowiedzenia nie powoduje jego bezskuteczność.
Kasacja powódki została oparta na podstawach naruszenia prawa materialne-
go: art. 65 k.c. oraz art. 20 ust. 1 pkt 2 Karty Nauczyciela i przepisów postępowania,
a mianowicie art. 233 § 1, 316, 328 § 2 oraz 224 k.p.c. W uzasadnieniu kasacji skar-
żąca zarzuciła, że Sąd Okręgowy zmienił ustalenia faktyczne dokonane przez Sąd
pierwszej instancji przez przyjęcie, że pismem wypowiadającym było pismo z dnia 16
maja 2000 r., a nie z dnia 31 maja - bez przeprowadzenia uzupełniającego postępo-
wania dowodowego, a także przyjęcie w sposób dowolny, że pismo strony pozwanej
z 16 maja spełnia wymagania art. 20 Karty Nauczyciela. Uzasadnienie wyroku w
wymienionym zakresie jest lakoniczne. Powyższe uchybienia stanowią naruszenie
art. 233 § 1 oraz art. 328 k.p.c. Nadto kasacja zarzuca naruszenie art. 65 k.c. przez
błędną wykładnię treści pisma z dnia 16 maja, które - zdaniem skarżącej - nie jest
oświadczeniem o wypowiedzeniu stosunku pracy, a jedynie jego zapowiedzią, spo-
wodowaną pominięciem notatki służbowej i pisma do ZNP i NSZZ Solidarność. Art.
20 Karty Nauczyciela został zastosowany przez pozwaną niewłaściwie, z pominię-
ciem uregulowań art. 10 i art. 22 tej ustawy.

Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 39311 k.p.c. Sąd Najwyższy rozpoznaje sprawę w granicach ka-
sacji, co oznacza, że jest związany wskazanymi w skardze kasacyjnej podstawami i
uzasadnieniem kasacji. Odnośnie do zarzutu naruszenia przepisu art. 233 § 1 k.p.c.
oraz art. 328 k.p.c. należy stwierdzić, że kasacja nie uwzględnia odróżnienia ustale-
nia treści oświadczenia woli od wykładni uprzednio ustalonej treści oświadczenia woli
oraz jego kwalifikacji prawnej. Ustalenie treści oświadczenia woli należy do ustaleń
faktycznych. Treść oświadczeń strony pozwanej zawarta w pismach z dnia 16 i 31
maja 2000 r. nie była sporna. Sporna była natomiast ich wykładnia, w tym znaczeniu,
czy i które z nich wyrażało wolę podmiotu zatrudniającego rozwiązania stosunku
pracy. W tych warunkach zarzut kasacji naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. należy uznać
za chybiony.
Za chybiony należy uznać również zarzut naruszenia przepisu art. 328 § 2
k.p.c. Kasacja zarzucająca zaskarżonemu wyrokowi, że został wadliwie uzasadniony
powinna wykazać, że nie ma możliwości jednoznacznej rekonstrukcji podstaw roz-
strzygnięcia (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 22 września 2000 r., I PKN 32/00,
Wokanda 2001 nr 7-8, poz. 62). W rozpoznawanej sprawie zarzut kasacji naruszenia
art. 328 § 2 k.p.c. sprowadza się do stwierdzenia, iż ,,uzasadnienie zaskarżonego
wyroku jest nader lakoniczne".
Skarżący ma rację wskazując, iż wykładnia oświadczeń woli należy do kwestii
prawnych i podlega kontroli kasacyjnej. Odmiennie jednak niż przyjmuje to skarżący
w kasacji, Sąd Najwyższy stoi na stanowisku, że Sąd drugiej instancji dokonał prawi-
dłowej kwalifikacji oświadczenia woli zawartego w piśmie strony pozwanej z dnia 16
maja 2000 r. jako wypowiedzenia powódce stosunku pracy i nie naruszył zasad wy-
kładni oświadczeń woli przewidzianych art. 65 § 1 k.c. Pracodawca powołał się w
wymienionym piśmie na zmiany organizacyjne w Szkole, z których wynikało, że dla
powódki nie będzie pracy w pełnym wymiarze godzin i że z tej przyczyny stosunek
pracy z powódką zostanie rozwiązany z dniem 31 sierpnia 2000 r. Istotą wypowie-
dzenia jest wyrażenie woli rozwiązania stosunku pracy po upływie okresu wypowie-
dzenia (art. 30 § 1 pkt 2 k.p. w związku z art. 91c Karty Nauczyciela). Te dwa wymie-
nione wyżej elementy zostały zawarte w skierowanym do powódki piśmie z dnia 16
maja. Pismo to zawiera ponadto dodatkowe elementy, mianowicie informację, iż po-
wódka może wystąpić z wnioskiem o przeniesienie w stan nieczynny albo wyrazić
zgodę na ograniczenie wymiaru zatrudnienia. Nie stanowiły one jednak składnika
oświadczenia woli rozwiązania stosunku pracy. Zgodnie z art. 20 ust. 1 pkt 2 Karty
Nauczyciela dyrektor szkoły w razie częściowej likwidacji szkoły albo w razie zmian
organizacyjnych powodujących zmniejszenie liczby oddziałów w szkole lub zmian
planu nauczania uniemożliwiających dalsze zatrudnianie nauczyciela w pełnym wy-
miarze zajęć rozwiązuje z nim stosunek pracy lub, na wniosek nauczyciela, przenosi
go w stan nieczynny. Nauczyciel zatrudniony na podstawie mianowania może wyra-
zić zgodę na ograniczenie zatrudnienia w trybie określonym w art. 22 ust. 2. Powód-
ka nie udzieliła odpowiedzi w sprawie przeniesienia w stan nieczynny ani co do dal-
szej pracy w warunkach ograniczenia zatrudnienia, co strona pozwana potraktowała
w piśmie z dnia 31 maja 2000 r. jako brak akceptacji ze strony powódki na przewi-
dziane prawem (art. 20 i art. 22 Karty Nauczyciela) możliwości kontynuowania za-
trudnienia w zmienionych warunkach bądź przeniesienia w stan nieczynny. Zawarty
w kasacji zarzut naruszenia art. 22 Karty Nauczyciela przez propozycję ograniczenia
zatrudnienia poniżej 1/2 obowiązkowego wymiaru zajęć nie może być wiązany z
kwestią istnienia lub braku oświadczenia woli rozwiązania stosunku pracy; mógłby on
być podnoszony w ramach ewentualnego sporu o warunki zatrudnienia w związku ze
skorzystaniem z możliwości pracy przy ograniczonym zatrudnieniu.
Skoro kasacja nie zawiera usprawiedliwionych podstaw, na podstawie art.
39312 k.p.c. Sąd Najwyższy oddalił kasację.
========================================