Wyrok z dnia 15 kwietnia 2004 r.
I PK 512/03

1. Świadczenia przewidziane regulaminem wydanym na podstawie art. 4
ust. 3 ustawy z dnia 28 grudnia 1989 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania
z pracownikami stosunków pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy (jed-
nolity tekst: Dz.U. z 2002 r. Nr 112, poz. 980 ze zm.) przysługują pracownikom
objętym zamiarem zwolnienia z pracy z uwagi na restrukturyzację zatrudnienia,
a nie zwolnionym z przyczyn niedotyczących pracodawcy.
2. Ugoda sądowa, w której strony zmieniły jedynie tryb rozwiązania
umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika na porozumienie stron,
nie przekreśla przyczyn, które zadecydowały o rozwiązaniu przez pracodawcę
stosunku pracy.

Przewodniczący SSN Jadwiga Skibińska-Adamowicz (sprawozdawca), Sę-
dziowie SN: Katarzyna Gonera, Zbigniew Hajn.

Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 15 kwietnia 2004 r.
sprawy z powództwa Adama C. przeciwko Bankowi [...] SA w K. o odprawę i odszko-
dowanie, na skutek kasacji strony pozwanej od wyroku Sądu Okręgowego-Sądu
Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Tarnobrzegu z dnia 28 maja 2003 r. [...]

1. z m i e n i ł zaskarżony wyrok w punkcie I (pierwszym) w ten sposób, że
oddalił apelację powoda od wyroku Sądu Rejonowego-Sądu Pracy w Tarnobrzegu z
dnia 14 marca 2003 r. [...],
2. z a s ą d z i ł od powoda Adama C. na rzecz Banku [...] SA w K. kwotę 700
zł (siedemset złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

U z a s a d n i e n i e


Sąd Rejonowy w Tarnobrzegu wyrokiem z dnia 14 marca 2003 r. oddalił po-
wództwo Adama C. skierowane przeciwko Bankowi [...] SA w K. w części dotyczącej
zapłaty kwoty 25.680 zł tytułem odszkodowania, umorzył natomiast postępowanie w
części dotyczącej kwoty 14.000 zł tytułem odszkodowania za wydanie niewłaściwego
świadectwa pracy.

Sąd pierwszej instancji ustalił, że powód był zatrudniony od dnia 1 grudnia
1998 r. w Banku [...] SA w W. - w Filii tego Banku w S.W., a od dnia 1 stycznia 2002
r. został pracownikiem Banku [...] SA w K. na podstawie art. 231 k.p. Zarządzeniem z
dnia 16 kwietnia 2002 r. prezes tego Banku, po uzgodnieniu z zespołem negocjacyj-
nym i organizacjami związkowymi, wprowadził w życie regulamin określający zasady
postępowania i obowiązki pracodawcy wobec pracowników w związku z przeprowa-
dzanym procesem restrukturyzacji zatrudnienia w latach 2002-2003 i koniecznością
zwalniania pracowników. Regulamin ten określał między innymi zasady zwalniania
pracowników oraz obowiązki pracodawcy, w tym także zasady przyznawania świad-
czeń z tytułu zwolnień, odszkodowań z uwagi na utratę pracy oraz terminy ich wypłat.
Pismem z dnia 31 lipca 2002 r. pozwany pracodawca rozwiązał z powodem umowę o
pracę w trybie art. 52 § 1 pkt 1 k.p. Zarzucił mu brak nadzoru nad rachunkami
oszczędnościowo-rozliczeniowymi, doprowadzenie do powiększenia salda debeto-
wego na rachunku jednego z klientów i niezastrzeżenie w odpowiednim czasie kart
płatniczych. W dniu 7 sierpnia 2002 r. pracodawca wystawił świadectwo pracy, w
którym podał zastosowany tryb rozwiązania umowy o pracę i które przesłał powo-
dowi pocztą następnego dnia. Świadectwo to powód otrzymał w dniu 12 sierpnia
2002 r. i odesłał je w dniu 14 sierpnia 2002 r. Po otrzymaniu pisma o rozwiązaniu
umowy o pracę powód wystąpił do Sądu Rejonowego w Tarnobrzegu z pozwem o
przywrócenie do pracy lub o rozwiązanie umowy o pracę w innym trybie. W dniu 10
października 2002 r. w sprawie [...] strony zawarły ugodę, mocą której zmieniły tryb
rozwiązania umowy o pracę - z trybu zastosowanego przez pracodawcę na porozu-
mienie stron, a także datę ustania stosunku pracy - z 31 lipca 2002 r. na 2 sierpnia
2002 r. Strona pozwana zobowiązała się ponadto zmienić świadectwo pracy. W dniu
25 października 2002 r. powód otrzymał pocztą świadectwo pracy (wysłane przez
stronę pozwaną trzy dni wcześniej), a w dniu 8 listopada 2002 r. wezwał pracodawcę
do zapłaty odszkodowania w kwocie 14.000 zł oraz odprawy w wysokości sześcio-
miesięcznego wynagrodzenia za pracę. Wyjaśnił, że wskutek otrzymania świadectwa
pracy po upływie terminu siedmiodniowego określonego w ugodzie stracił pracę w
firmie P. Witolda B. w T., natomiast odprawa pieniężna przysługuje mu na podstawie
regulaminu określającego zasady postępowania i obowiązki pracodawcy wobec
pracowników zwalnianych w związku z prowadzonym w pozwanym Banku procesem
restrukturyzacji zatrudnienia w latach 2002-2003 na podstawie zarządzenia [...] z
dnia 16 kwietnia 2002 r.

Sąd Rejonowy uznał, że obydwa roszczenia powoda są bezzasadne. Wpraw-
dzie strona pozwana wysłała mu świadectwo pracy z pięciodniowym opóźnieniem,
ale okoliczność ta nie miała wpływu na powstanie szkody wskutek niepodjęcia pracy
w firmie P., ponieważ powód był wówczas niezdolny do pracy i w czasie od 25 lipca
2002 r. do 25 stycznia 2003 r. korzystał nieprzerwanie z zasiłku chorobowego, pobie-
rając z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych najpierw 2.200 zł, potem 2.700 zł. Poza
tym oferta pracy we wskazanej firmie nie określała terminu podjęcia zatrudnienia.
Gdy chodzi o odprawę pieniężną, Sąd Rejonowy stwierdził, że ustanie stosunku
pracy powoda nie miało nic wspólnego z procesem restrukturyzacji zatrudnienia.
Przyczyną zwolnienia było ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowni-
czych, zaś zawierając ugodę, strony nie wprowadziły żadnych postanowień, poza
zmianą sposobu rozwiązania stosunku pracy. Tak więc § 11 regulaminu przewidują-
cy, że pracodawca może rozwiązać umowę o pracę z pracownikiem, który wyrazi
wolę rozwiązania umowy o pracę na mocy porozumienia stron oraz że warunkiem
rozwiązania umowy o pracę jest ponadto wyrażenie zgody przez pracodawcę, nie
miał zastosowania w istniejącym w sprawie stanie faktycznym. Przede wszystkim
stosunek pracy został rozwiązany z woli pracodawcy, natomiast zawarcie ugody są-
dowej, zmieniającej tryb rozwiązania stosunku pracy, nie oznacza ,,dobrowolnego
rozwiązania umowy o pracę na wniosek pracownika". Dlatego też Sąd Rejonowy od-
dalił powództwo o zapłatę odprawy pieniężnej oraz świadczenia odszkodowawczego
i umorzył postępowanie w części dotyczącej odszkodowania za niewydanie w termi-
nie świadectwa pracy, gdyż powód cofnął pozew w tej części.

Sąd Okręgowy-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Tarnobrzegu, na sku-
tek apelacji powoda, wyrokiem z dnia 28 maja 2003 r. zmienił wyrok Sądu pierwszej
instancji w części oddalającej powództwo w ten sposób, że zasądził od strony poz-
wanej na rzecz powoda kwotę 27.175,02 zł tytułem odprawy, oddalił apelację w po-
zostałej części i nie obciążył powoda obowiązkiem zwrotu stronie pozwanej kosztów
postępowania za drugą instancję.

Sąd Okręgowy uznał, że oddalenie roszczenia powoda nastąpiło z narusze-
niem postanowień regulaminu z dnia 16 kwietnia 2002 r. wprowadzającego prawo do
świadczeń dla pracowników zwalnianych z pracy w związku z restrukturyzacją za-
trudnienia. Zgodnie z § 11 tego regulaminu, gdy dojdzie do ,,dobrowolnego rozwiąza-
nia umowy o pracę na wniosek pracownika", pracownikowi temu przysługują wszyst-
kie świadczenia odszkodowawcze przewidziane w regulaminie, z wyjątkiem świad-
czenia pieniężnego na szkolenie umożliwiające uzyskanie nowego zatrudnienia. Gdy
chodzi o powoda, są to: 1. odprawa pieniężna w wysokości dwumiesięcznego wyna-
grodzenia za pracę przysługująca każdemu pracownikowi zwalnianemu z pracy na
podstawie regulaminu, uzależniona od stażu pracy (§ 4 regulaminu) oraz 2. świad-
czenie odszkodowawcze przysługujące pracownikom, z którymi umowy o pracę zo-
stały rozwiązane z przyczyn dotyczących zakładu pracy. Zdaniem Sądu Okręgowe-
go, § 11 regulaminu przyznał prawo do świadczeń tym pracownikom, ,,którzy sami
zgłoszą się do rozwiązania stosunku pracy za porozumieniem stron, w oderwaniu od
przyczyn podjęcia takiej decyzji". Przepis ten abstrahuje bowiem od przyczyn rozwią-
zania stosunku pracy. Błędny jest zatem pogląd Sądu Rejonowego, przyjmujący, że
świadczenia pieniężne określone w regulaminie należą się tylko tym pracownikom,
co do których bezpośrednią przyczyną rozwiązania umowy o pracę była redukcja
zatrudnienia dokonywana w formie zwolnień grupowych. Zawarcie przez strony
ugody zmieniającej sposób rozwiązania stosunku pracy nakazuje traktować po-
przednie rozwiązanie (w trybie art. 52 § 1 pkt 1 k.p.) jako nieistniejące. Z protokołu
rozprawy z dnia 10 października 2002 r., w sprawie IV P 376/02 zakończonej zawar-
ciem ugody, ,,wynika w sposób nie budzący najmniejszych wątpliwości, że do rozwią-
zania umowy o pracę za porozumieniem stron doszło z inicjatywy i na wniosek po-
woda i na taki sposób rozwiązania umowy o pracę pozwany wyraził zgodę". Stosow-
nie zatem do wyliczeń strony pozwanej powodowi należy się odprawa w wysokości
dwumiesięcznego wynagrodzenia za pracę, obliczona jak ekwiwalent pieniężny za
urlop wypoczynkowy (4.529,17 zł x 2) oraz odszkodowanie w wysokości czteromie-
sięcznego wynagrodzenia za pracę (4.529,14 zł x 4), razem 27.175 zł. Z tego
względu Sąd Okręgowy zmienił wyrok Sądu Rejonowego w części oddalającej po-
wództwo o te świadczenia i zasądził od strony pozwanej wymienioną kwotę (art. 386
§ 1 k.p.c.). Jest ona wprawdzie wyższa od żądanej w pozwie (25.680 zł), lecz Sąd
Okręgowy uznał to za dopuszczalne na podstawie art. 4771 § 1 k.p.c. Oddalił nato-
miast apelację co do odszkodowania za niewydanie w terminie świadectwa pracy,
gdyż uznał, że powodowi nie przysługuje roszczenie z tytułu wydania z opóźnieniem
świadectwa pracy, skoro nie mógł podjąć pracy ze względu na stan zdrowia, a nie ze
względu na brak świadectwa pracy (art. 385 k.p.c.).

Od powyższego wyroku w części zasądzającej kwotę 27.175,02 zł strona poz-
wana złożyła kasację opartą na obu podstawach przewidzianych w art. 3931 k.p.c.
Zarzuciła w niej naruszenie prawa materialnego wskutek błędnej wykładni i niewła-
ściwego zastosowania art. 65 § 1 i art. 917 k.c., art. 4 i art. 8 ust. 1 i 3 ustawy z dnia
28 grudnia 1989 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosun-
ków pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy (jednolity tekst: Dz.U. z 2002 r. Nr
112, poz. 980 ze zm.) oraz § 11 wydanego na podstawie tej ustawy regulaminu z
dnia 16 kwietnia 2002 r. przez przyjęcie, że zamiarem pozwanego Banku, wyrażo-
nym w ugodzie sądowej, było przyznanie powodowi świadczeń przewidzianych w
regulaminie, ponadto, że powodowi w ogóle przysługiwały świadczenia określone w
regulaminie oraz w ustawie z dnia 28 grudnia 1989 r. Zarzut naruszenia przepisów
postępowania w sposób mający istotny wpływ na wynik sprawy dotyczy art. 232 oraz
art. 233 k.p.c. i wynika z nieprzeprowadzenia przez Sąd Okręgowy jakichkolwiek do-
wodów co do istnienia okoliczności wyłączających prawo powoda do odprawy pie-
niężnej z ustawy z dnia 28 grudnia 1989 r., zwłaszcza co do przyczyn, które dopro-
wadziły do rozwiązania z powodem stosunku pracy w trybie art. 52 § 1 pkt 1 k.p.

Strona pozwana podniosła zwłaszcza to, że regulamin z dnia 16 kwietnia 2002
r. został wydany na podstawie art. 4 ust. 3 ustawy o szczególnych zasadach rozwią-
zywania stosunków pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy, co sprawia, że jest
nie tylko źródłem prawa pracy w rozumieniu art. 9 § 1 k.p., ale wymaga tłumaczenia
z punktu widzenia celu, dla którego został wydany, a było nim umożliwienie egzy-
stencji w okresie poszukiwania pracy pracownikom zwolnionym z pracy z przyczyn
leżących po stronie pracodawcy, takich jak restrukturyzacja zatrudnienia i reorgani-
zacja. Sąd Okręgowy nie rozważył w ogóle sprawy w tym aspekcie, a poza tym błęd-
nie przyjął, że gdy dochodzi do rozwiązania umowy o pracę w drodze porozumienia
stron, to z punktu widzenia prawa do różnych świadczeń jest obojętne, z jakich przy-
czyn strony rozwiązały umowę o pracę w tym trybie. Powód nie złożył wniosku o
rozwiązanie z nim umowy o pracę w trybie przewidzianym w regulaminie, a przy za-
warciu ugody w sprawie o przywrócenie do pracy [...] nie wyraził intencji uzyskania
od pracodawcy jakichkolwiek świadczeń. Doszło więc jedynie do zmiany zastosowa-
nego przez pracodawcę trybu rozwiązania umowy o pracę na tryb inny - uzgodniony
przez strony. Zdaniem strony pozwanej, żaden przepis prawa nie zobowiązywał jej
do zawarcia porozumienia przewidzianego w § 11 regulaminu. Stanowisko pracy
powoda nie podlegało bowiem redukcji i pozostało nadal, i gdyby nie naruszenie
przez powoda obowiązków pracowniczych, pracodawca nie byłby zainteresowany
zwolnieniem go z pracy. Paragraf 4 regulaminu pozwala przyznać odprawę pieniężną
tylko pracownikom ,,zwalnianym na podstawie regulaminu" i odsyła do ustawy z dnia
28 grudnia 1989 r., natomiast § 5 tego regulaminu ustala, że dodatkowe świadczenia
odszkodowawcze będą wypłacane tylko tym pracownikom, z którymi umowy o pracę
zostaną rozwiązane w trybie porozumienia stron z przyczyn leżących po stronie
zakładu pracy. Z § 10 i § 11 regulaminu wynika, że pracodawca powinien zapropo-
nować pracownikowi wskazany sposób rozwiązania umowy, ale dopuszcza również
inicjatywę pracownika. Jeżeli więc doszłoby do ,,dobrowolnego rozwiązania umowy o
pracę na mocy porozumienia stron", pracownik ma prawo otrzymywać świadczenia,
lecz ,,na zasadach i w wysokości określonych w regulaminie", co oznacza, że u pod-
stawy wypłaty świadczeń musi leżeć przyczyna po stronie pracodawcy w postaci
restrukturyzacji zatrudnienia i reorganizacji.

Przytaczając powyższe zarzuty i argumenty strona pozwana wniosła o uchyle-
nie wyroku Sądu Okręgowego i przekazanie sprawy temu Sądowi do ponownego
rozpoznania albo o zmianę zaskarżonego wyroku przez oddalenie apelacji powoda
od wyroku Sądu Rejonowego w Tarnobrzegu z dnia 14 marca 2003 r. i zasądzenie
na jej rzecz kosztów postępowania kasacyjnego.


Sąd Najwyższy zważył, co następuje:


Przepis art. 39315 k.p.c. stanowi, że jeżeli podstawa naruszenia prawa mate-
rialnego jest uzasadniona, a kasacji nie oparto także na podstawie naruszenia prze-
pisów postępowania lub podstawa ta okazała się nieuzasadniona, Sąd Najwyższy
może zmienić zaskarżony wyrok i orzec co do istoty sprawy. W orzecznictwie Sądu
Najwyższego oraz w piśmiennictwie zgodnie przyjmuje się, że przepis ten stanowi
wyjątek od zasady ustanowionej w art. 39313 k.p.c., według której konsekwencją
uwzględnienia skargi kasacyjnej jest uchylenie zaskarżonego orzeczenia i przekaza-
nie sprawy sądowi drugiej instancji do ponownego rozpoznania. Wprowadzenie
owego wyjątku zostało podyktowane względem na przyśpieszenie postępowania i
zmniejszenie jego kosztów, lecz dopuszczalność jego zastosowania została ograni-
czona do sytuacji, gdy sprawa dojrzała do wydania wyroku merytorycznego, tj. do
rozstrzygnięcia o żądaniu pozwu. Jest to możliwe wtedy, gdy wydaniu zaskarżonego
wyroku nie towarzyszyło naruszenie istotnych przepisów postępowania lub gdy
strona skarżąca nie powołała się w kasacji na takie naruszenie, poprzestając na za-
rzucie naruszenia prawa materialnego.

W ocenie Sądu Najwyższego, w rozpoznawanej sprawie powstały wystarcza-
jące przesłanki do zastosowania art. 39315 k.p.c., gdyż podstawa kasacji w postaci
naruszenia prawa materialnego jest usprawiedliwiona, natomiast zarzut naruszenia
przepisów postępowania okazał się nieuzasadniony. Zgodnie więc z art. 39315 k.p.c.
nie było przeszkód do wydania przez Sąd Najwyższy orzeczenia co do istoty sprawy.

Z uzasadnienia kasacji wynika, że tezę o naruszeniu art. 232 i art. 233 k.p.c.
strona pozwana wysunęła dlatego, że Sąd Okręgowy zasądził na rzecz powoda od-
prawę pieniężną bez sprawdzenia i ustalenia, czy po jego stronie nie występują oko-
liczności wyłączające prawo do odprawy, podczas gdy regulamin w § 4 wyraźnie na-
kazuje uwzględniać przepisy ustawy z dnia 28 grudnia 1989 r. Postanawia bowiem,
że pracodawca wypłaci każdemu pracownikowi zwalnianemu na podstawie regula-
minu odprawę pieniężną ,,na warunkach określonych w ustawie". Ponieważ jednak -
jak trafnie uznał Sąd pierwszej instancji - powodowi nie przysługuje odprawa ze
względu na brak przyczyny rozwiązania stosunku pracy określonej w regulaminie,
przeprowadzanie dowodów co do okoliczności, czy wystąpiły po jego stronie prze-
słanki wyłączające prawo do odprawy (np. prowadzenie działalności gospodarczej na
własny rachunek), było zbędne.

Przechodząc do drugiej postawy kasacji należy przede wszystkim podkreślić,
że ,,regulamin określający zasady postępowania i obowiązki pracodawcy wobec pra-
cowników Banku [...] SA w związku z prowadzonym procesem restrukturyzacji za-
trudnienia w latach 2002-2003" został wydany na podstawie art. 4 ust. 3 ustawy z
dnia 28 grudnia 1989 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami
stosunków pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy. Ma zatem oparcie w usta-
wie. Okoliczność ta sprawia, że stosownie do art. 9 § 1 k.p., stanowi on źródło prawa
pracy, czyli jest aktem o charakterze normatywnym. Drugą konsekwencją oparcia
regulaminu na tej ustawie jest, że przewidziane w nim świadczenia przysługują tylko
pracownikom objętym zamiarem zwolnienia z pracy z uwagi na restrukturyzację za-
trudnienia w pozwanym Banku.
Z § 1 ust. 2 regulaminu wyraźnie wynika, że określa on ,,zasady postępowania
w sprawach zwolnień grupowych" oraz ,,obowiązki pracodawcy wobec pracowników
objętych restrukturyzacją zatrudnienia". Już te postanowienia świadczą o zawężeniu
przedmiotu regulacji regulaminowej do takich sytuacji, w których jest możliwe stoso-
wanie ustawy z dnia 28 grudnia 1989 r. o tzw. zwolnieniach grupowych. Dalsze zaś
postanowienia regulaminu rozwijają powyższe założenie i wprowadzają postanowie-
nia szczegółowe. I tak, § 4 tego regulaminu przewiduje ,,na warunkach określonych w
ustawie" wypłacenie każdemu pracownikowi zwalnianemu z pracy na podstawie re-
gulaminu ,,odprawy pieniężnej w wysokości uzależnionej od stażu pracy", natomiast §
5 - ,,dodatkowe świadczenie odszkodowawcze" za rozwiązanie umowy o pracę ,,z
przyczyn dotyczących pracodawcy (zakładu pracy) na podstawie art. 1 ustawy w try-
bie porozumienia stron". Lektura tych ostatnich postanowień (§ 4 i § 5) uzasadnia
wniosek, że warunkiem przyznania wymienionych świadczeń nie jest jakikolwiek tryb
zwolnienia pracownika z pracy i jakiekolwiek przyczyny. Przeciwnie, warunkiem
prawa do odprawy pieniężnej jest zwolnienie z pracy z powodu zmniejszenia zatrud-
nienia spowodowanego procesem restrukturyzacji, zaś warunkiem prawa do świad-
czenia odszkodowawczego - przyczyny leżące po stronie pracodawcy, a ponadto
rozwiązanie umowy o pracę ,,w trybie porozumienia stron".
Trafny jest pogląd strony pozwanej, że powyższych zasad nie zmienia § 11
regulaminu. W przepisie tym została przewidziana możliwość wyjścia pracownika z
inicjatywą rozwiązania umowy o pracę, przejawiająca się ,,w wyrażeniu woli rozwią-
zania umowy o pracę na mocy porozumienia stron", ale otrzymanie świadczeń okre-
ślonych w regulaminie zostało uzależnione od zgody pracodawcy na wskazany spo-
sób rozwiązania umowy, nazwanej ,,zgodą pracodawcy na dobrowolne rozwiązanie
umowy o pracę na wniosek pracownika". Słusznie poza tym zauważyła strona po-
zwana, że zastosowanie wymienionego sposobu rozwiązania stosunku pracy nie
wyłącza zasady, iż pracownik może otrzymać świadczenia tylko ,,na zasadach i w
wysokości określonych w regulaminie". W podsumowaniu dotychczasowych rozwa-
żań należy zatem stwierdzić, że prawo do odprawy pieniężnej zostało uzależnione od
przyczyny rozwiązania umowy o pracę w postaci restrukturyzacji zatrudnienia powo-
dującej utratę stanowiska pracy przez pracownika, zaś prawo do świadczenia od-
szkodowawczego - od przyczyny rozwiązania umowy o pracę i - łącznie - od sposobu
rozwiązania umowy w drodze porozumienia stron.
Sąd Okręgowy niesłusznie przyjął, że powód jest uprawniony do otrzymania
obydwu tych świadczeń. Błędne znaczenie przypisał bowiem faktowi zawarcia w
sprawie [...] ugody, która doprowadziła do zmiany zastosowanego przez pracodawcę
sposobu rozwiązania stosunku pracy. Nietrafnie również ocenił zachowanie praco-
dawcy podczas postępowania w sprawie o przywrócenie powoda do pracy, polegają-
ce na przyjęciu jego propozycji, by ugodowo zakończyć spór. Gdyby bowiem podzie-
lić koncepcję Sądu Okręgowego, to należałoby uznać za dopuszczalne przyznawa-
nie świadczeń zastrzeżonych w regulaminie dla pracowników zwalnianych z określo-
nych przyczyn i w określonym trybie - również pracownikom zwalnianym na zasa-
dach niezgodnych z regulaminem, na przykład w trybie art. 52 § 1 k.p., co nastąpiło
w odniesieniu do powoda.

Należy podzielić zapatrywanie strony pozwanej, że z punktu widzenia posta-
nowień regulaminu oraz art. 1 ustawy z dnia 28 grudnia 1989 r. o szczególnych za-
sadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy umowna zmiana zastoso-
wanego trybu rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika na
rozwiązanie umowy o pracę w drodze porozumienia stron nie przekreśla przyczyn,
które zadecydowały o rozwiązaniu przez pracodawcę stosunku pracy, a tym bardziej
wtedy, gdy w ugodzie zawartej podczas obowiązywania regulaminu strony nie za-
warły żadnych postanowień co do świadczeń w nim przewidzianych, które miałyby
przysługiwać pracownikowi.

Na aprobatę zasługuje także pogląd strony pozwanej, w myśl którego zmiana
sposobu rozwiązania umowy dokonana przez strony oznacza tylko ,,zwykłe (kodek-
sowe) rozwiązanie umowy o pracę na mocy porozumienia stron", które nie może być
utożsamiane z rozwiązaniem umowy o pracę na podstawie § 11 regulaminu. Roz-
wiązanie umowy z powodem nastąpiło bowiem w dniu 31 lipca 2002 r. wskutek
oświadczenia pracodawcy, z uwagi na przypisane powodowi ciężkie naruszenie pod-
stawowych obowiązków pracowniczych. Sąd Okręgowy nietrafnie więc uznał, że po-
wód spełnił warunek z § 11 regulaminu, a to dlatego, że w sprawie o przywrócenie do
pracy wystąpił z wnioskiem o rozwiązanie umowy o pracę w drodze porozumienia
stron. Sąd Okręgowy pominął bowiem to, że w dniu złożenia wniosku (prośby) powód
nie był już pracownikiem strony pozwanej, gdyż jego stosunek pracy ustał ponad 2
miesiące wcześniej. Ponadto strona pozwana wyraziła zgodę na zmianę sposobu
rozwiązania umowy o pracę na prośbę powoda, ale powyższego oświadczenia nie
można poczytywać za tego rodzaju wyrażenie zgody, jakiego wymaga § 11 regula-
minu. W tej kwestii trafne jest stanowisko Sądu pierwszej instancji, zbieżne z zapa-
trywaniem strony pozwanej, że § 11 regulaminu nie miał zastosowania do powoda,
gdyż po pierwsze - do rozwiązania stosunku pracy nie doszło z jego woli, a po wtóre
- stanowisko powoda (kierownik Filii pozwanego Banku w S.W.) nie było objęte pro-
cesem restrukturyzacji i do tej pory istnieje.

Reasumując, należało stwierdzić, że inicjatywa powoda zmierzająca do zawar-
cia ugody nie stanowiła wniosku o rozwiązanie umowy o pracę w trybie przewidzia-
nym w § 11 regulaminu, gdyż umowa łącząca go z pracodawcą była już rozwiązana,
a co więcej - została rozwiązana z innych przyczyn niż te, które dopuszcza regula-
min. Tymczasem prawo powoda do świadczeń należało oceniać zgodnie z zasadami
regulaminu, to znaczy uzależnić je od tego, czy stanowisko powoda zostało objęte
restrukturyzacją zatrudnienia i czy rozwiązanie jego stosunku pracy nastąpiło z przy-
czyn ustalonych w regulaminie określającym zasady postępowania i obowiązki pra-
codawcy wobec pracowników w związku z przeprowadzanym procesem restruktury-
zacji zatrudnienia w latach 2002-2003 i koniecznością zwalniania pracowników,
wprowadzonym w życie zarządzeniem Prezesa pozwanego Banku z dnia 16 kwietnia
2002 r. Na to pytanie trafnej odpowiedzi udzielił Sąd Rejonowy w Tarnobrzegu w
uzasadnieniu wyroku z dnia 14 marca 2003 r.

W świetle przedstawionych rozważań Sąd Najwyższy uznał, że zaskarżony
wyrok naruszył wskazane w kasacji przepisy prawa materialnego w wyniku błędnej
ich wykładni, zwłaszcza art. 9 § 1 k.p. oraz §§ 1,4,5 i 11 regulaminu, wskutek czego
doszło do zasądzenia na rzecz powoda kwoty 27.175,02 zł tytułem odprawy pienięż-
nej i świadczenia odszkodowawczego.

Skoro więc kasacja okazała się zasadna, Sąd Najwyższy uwzględnił ją w spo-
sób przewidziany w art. 39315 k.p.c.
========================================