Wyrok z dnia 23 sierpnia 2005 r.
I PK 43/05

Przekazane przez Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych
środki - także przed wejściem w życie art. 177 ust. 2 ustawy z dnia 28 lutego
2003 r. - Prawo upadłościowe i naprawcze (Dz.U. Nr 60, poz. 535 ze zm.) - mogły
służyć zaspokojeniu jedynie uprawnionych do ich odbioru wierzycieli (pra-
cowników) i nie wchodziły do masy upadłości upadłego pracodawcy.

Przewodniczący SSN Katarzyna Gonera (sprawozdawca), Sędziowie SN:
Krystyna Bednarczyk, Andrzej Wróbel.

Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 23 sierpnia 2005 r.
sprawy z powództwa Zakładów Przemysłu Odzieżowego ,,N." Przedsiębiorstwa Pań-
stwowego w upadłości w S. przeciwko Funduszowi Gwarantowanych Świadczeń
Pracowniczych - Biuru Terenowemu w B. o zapłatę, na skutek kasacji strony pozwa-
nej od wyroku Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 4 listopada 2004 r. [...]

u c h y l i ł zaskarżony wyrok w części zasądzającej od pozwanego Funduszu
Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych - Biura Terenowego w B. na rzecz po-
woda Zakładów Przemysłu Odzieżowego ,,N." Przedsiębiorstwa Państwowego w
upadłości w S. kwotę ponad 399.371,36 (trzysta dziewięćdziesiąt dziewięć tysięcy
trzysta siedemdziesiąt jeden i 36/100) złotych oraz odsetki ustawowe od kwoty
523.501, 21 (pięćset dwadzieścia trzy tysiące pięćset jeden i 21/100) złotych (punkt
I.) oraz w części orzekającej o kosztach procesu (punkt III.) i w tym zakresie przeka-
zał sprawę Sądowi Apelacyjnemu w Białymstoku do ponownego rozpoznania i orze-
czenia o kosztach postępowania kasacyjnego.

U z a s a d n i e n i e

Sąd Okręgowy-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Suwałkach wyrokiem
z 27 czerwca 2003 r. [...] oddalił powództwo Zakładów Przemysłu Odzieżowego ,,N."
Przedsiębiorstwa Państwowego w S. w upadłości przeciwko Funduszowi Gwaranto-
wanych Świadczeń Pracowniczych w W. - Biuru Terenowemu w B. o zapłatę kwoty
526.330,81 zł. Sąd Okręgowy ustalił, że postanowieniem z 20 sierpnia 2002 r. [...]
Sąd Rejonowy w Suwałkach ogłosił upadłość Zakładów Przemysłu Odzieżowego ,,N."
Przedsiębiorstwa Państwowego w S. w związku z zaprzestaniem płacenia długów.
Przedsiębiorstwo to prowadziło działalność gospodarczą w zakresie produkcji odzie-
żowej, zatrudniając w ostatnim okresie 193 osoby. W dniu 16 września 2002 r. syn-
dyk masy upadłości Przedsiębiorstwa złożył w siedzibie Biura Terenowego Funduszu
Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych w B. wykaz zbiorczy obejmujący nieza-
spokojone roszczenia pracownicze za okres poprzedzający dzień wystąpienia niewy-
płacalności Przedsiębiorstwa z tytułu wynagrodzeń pracowniczych za czerwiec i sier-
pień 2002 r., odpraw pieniężnych oraz ekwiwalentów za niewykorzystany urlop wy-
poczynkowy. Wykaz ten zawierał uchybienia, które po wezwaniu przez pozwanego
zostały przez syndyka usunięte w złożonym 19 września 2002 r. poprawionym wyka-
zie zbiorczym. Wykaz ten został zweryfikowany przez pracowników Funduszu pod
względem formalnym i merytorycznym w dniach 18-20 oraz 23-27 września 2002 r. i
zatwierdzony do wypłaty środków z Funduszu. W dniu 30 września 2002 r. syndyk
złożył pozwanemu wykaz uzupełniający obejmujący roszczenia 201 pracowników,
powstałe po dniu ogłoszenia upadłości Przedsiębiorstwa, z tytułu wynagrodzeń za
pracę za sierpień i wrzesień 2002 r., ekwiwalentów za niewykorzystane urlopy wypo-
czynkowe oraz odszkodowań z art. 7a ustawy o szczególnych zasadach rozwiązy-
wania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy oraz
odpraw pieniężnych. Wykaz ten został sprawdzony przez pozwanego pod względem
formalnym i merytorycznym jedynie w stosunku do roszczeń z tytułu odpraw pienięż-
nych i tylko w tym zakresie został zatwierdzony do wypłaty przez Fundusz. Repre-
zentujący powodowe Przedsiębiorstwo w upadłości syndyk masy upadłości domagał
się zasądzenia kwoty 526.330,81 zł tytułem pozostałych roszczeń objętych wykazem
uzupełniającym z 30 września 2002 r. Zdaniem Sądu Okręgowego, zbiorczy wykaz
uzupełniający niezaspokojonych roszczeń pracowniczych złożony 30 września 2002
r. mógł być tego samego dnia sprawdzony jedynie pod względem formalnym, co czę-
ściowo zrobiono, nie była natomiast możliwa jego merytoryczna weryfikacja. Tym-
czasem z dniem 1 października 2002 r. zmienił się stan prawny, a mianowicie ustawą
z dnia 30 sierpnia 2002 r. o restrukturyzacji niektórych należności publicznoprawnych
od przedsiębiorców (Dz.U. Nr 155, poz. 1287) z katalogu świadczeń podlegających
zaspokojeniu przez pozwany Fundusz usunięte zostały między innymi roszczenia z
tytułu wynagrodzenia za pracę i składek na ubezpieczenie społeczne sprzed wystą-
pienia niewypłacalności pracodawcy, ekwiwalentu za urlop wypoczynkowy należny
za rok kalendarzowy, w którym ustał stosunek pracy, oraz odprawy pieniężnej w
razie rozwiązania stosunku pracy z przyczyn dotyczących pracodawcy. Skoro kie-
rownikowi biura pozwanego Funduszu nie można przypisać ,,zbędnej zwłoki i zawi-
nionego opóźnienia" w dokonaniu merytorycznej weryfikacji zbiorczego wykazu uzu-
pełniającego, poczynając od 1 października 2002 r. żądania powoda stały się nie-
uzasadnione.
Wyrok Sądu Okręgowego zaskarżyła apelacją strona powodowa, jednak Sąd
Apelacyjny-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Białymstoku wyrokiem z 28
października 2003 r. [...] oddalił apelację.
Od wyroku Sądu Apelacyjnego powód wniósł kasację. Uwzględniając kasację
Sąd Najwyższy wyrokiem z 9 czerwca 2004 r., w sprawie I PK 708/03 (OSNP 2005
nr 4, poz. 54), uchylił zaskarżony wyrok i sprawę przekazał Sądowi Apelacyjnemu w
Białymstoku do ponownego rozpoznania. Sąd Najwyższy stwierdził, że podstawowe
znaczenie ma ustalenie, iż powodowy pracodawca znajdował się w stanie upadłości
od 20 sierpnia 2002 r., a zatem przed dniem wejścia w życie ustawy z 30 sierpnia
2002 r. o restrukturyzacji, w szczególności przed dniem wejścia w życie wprowadzo-
nych przez jej art. 27 w związku z art. 29 zmian w ustawie o ochronie roszczeń pra-
cowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy. Sąd Najwyższy przyjął, że do po-
wodowego pracodawcy, znajdującego się w stanie upadłości od 20 sierpnia 2002 r.,
nie miały w ogóle zastosowania zmiany w dotychczasowych przepisach wprowadzo-
ne przez ustawę z 30 sierpnia 2002 r. o restrukturyzacji, obejmujące między innymi
zmiany w ustawie o ochronie roszczeń pracowniczych. Prawidłowe orzekanie w roz-
poznawanej sprawie wymaga zastosowania dotychczasowych (sprzed zmian wpro-
wadzonych w życie od 1 października 2002 r.) przepisów ustawy o ochronie rosz-
czeń pracowniczych, czyli w brzmieniu sprzed zmian wprowadzonych przez art. 27 i
art. 29 ustawy o restrukturyzacji.
W toku ponownego rozpoznania sprawy przez Sąd Apelacyjny powód pod-
trzymał roszczenie o zasądzenie kwoty 523.501,81 zł z ustawowymi odsetkami od 8
października 2002 r. do dnia zapłaty. Na wysokość roszczenia składały się: kwota
124.129,85 zł, co do której powód zaspokoił roszczenia pracownicze z masy upadło-
ści (po spieniężeniu elementów majątku masy), ale która powinna - zdaniem syndyka
- powrócić do masy upadłości, oraz kwota 399.371,36 zł, co do której pozwany uznał
powództwo. Jednocześnie we wspólnym piśmie procesowym powoda i pozwanego
(z 17 listopada 2004 r.) strony oświadczyły, że: strona pozwana uznaje roszczenia
powoda w zakresie 399.371,36 zł jako kwoty pozostającej do zaspokojenia przez po-
zwany Fundusz; strona powodowa z kolei oprócz kwoty 399.371,36 zł żąda kwoty
124.129,85 zł - łącznie kwota żądania powoda wynosi 523.501,21 zł oraz odsetki za
opóźnienie od dnia odmowy wypłaty świadczeń dokonanej przez pozwanego, czyli
od 8 października 2002 r. do dnia zapłaty; strona pozwana uznając kwotę 399.371,36
zł nie uznaje roszczenia w zakresie kwoty 124.129,85 zł oraz w zakresie odsetek,
ponieważ Fundusz zaspokaja tylko należności niezaspokojone przez pracodawcę, a
w związku z tym, że roszczenie główne powoda nie ma charakteru cywilnoprawnego,
odsetki za opóźnienie w zapłacie świadczenia się nie należą.
Sąd Apelacyjny-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Białymstoku wyro-
kiem z 4 listopada 2004 r. [...] uwzględniając apelację powoda od wyroku Sądu
Okręgowego z 27 czerwca 2003 r. [...], I. zmienił zaskarżony wyrok w pkt I (oddalają-
cym powództwo) i zasądził od pozwanego Funduszu Gwarantowanych Świadczeń
Pracowniczych w W. - Biura Terenowego w B. na rzecz powoda Zakładów Przemy-
słu Odzieżowego ,,N." Przedsiębiorstwa Państwowego w upadłości w S. kwotę
523.501,21 zł z ustawowymi odsetkami od 8 października 2002 r. do dnia zapłaty; II.
nadał wyrokowi w pkt I rygor natychmiastowej wykonalności do kwoty 399.371,36 zł,
III. zmienił zaskarżony wyrok w pkt II (orzekającym o kosztach procesu) i zasądził od
pozwanego na rzecz powoda kwotę 25.230 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa
procesowego za wszystkie instancje.
Sąd Apelacyjny wskazał, że zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 29 grudnia
1993 r. o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy
(jednolity tekst: Dz.U. z 2002 r., Nr 9, poz. 85 ze zm., w brzmieniu obowiązującym
przed zmianami wprowadzonymi przez art. 27 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. o
restrukturyzacji niektórych należności publicznoprawnych od przedsiębiorców, Dz.U.
Nr 155, poz. 1287, czyli przed 1 października 2002 r.), w razie niewypłacalności pra-
codawcy niezaspokojone roszczenia pracownicze podlegają zaspokojeniu ze środ-
ków Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, zwanego dalej Fundu-
szem. Jednocześnie art. 6 ust. 2 pkt 2 tej ustawy stanowi, że zaspokojeniu ze środ-
ków Funduszu podlegają należności główne z tytułu wynagrodzenia za pracę oraz
przysługującego pracownikowi na podstawie powszechnie obowiązujących przepi-
sów prawa pracy ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy należny za rok
kalendarzowy, w którym ustał stosunek pracy (art. 6 ust. 2 pkt 3 lit. f), a także od-
szkodowania, o których mowa w art. 7a ustawy z dnia 28 grudnia 1989 r. o szczegól-
nych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn dotyczą-
cych zakładu pracy oraz o zmianie niektórych ustaw (art. 6 ust. 2 pkt 3 lit. i).
Sąd Apelacyjny zwrócił uwagę, że początkowo między stronami sporny był
fakt, czy wynagrodzenia pracownicze należne pracownikom powodowego Przedsię-
biorstwa za sierpień i wrzesień 2002 r. oraz ekwiwalent za niewykorzystane urlopy
wypoczynkowe podlegają zaspokojeniu z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń
Pracowniczych zgodnie z ustawą z dnia 29 grudnia 1993 r. o ochronie roszczeń pra-
cowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy. Według Sądu, w ustalonym stanie
faktycznym, do kwestionowanych przez pozwany Fundusz roszczeń z tytułu wyna-
grodzenia pracowników za sierpień i wrzesień 2002 r. oraz ekwiwalentu za niewyko-
rzystane urlopy wypoczynkowe, które były ujęte w wykazie uzupełniającym przedsta-
wionym przez syndyka masy upadłości pozwanemu Funduszowi 30 września 2002
r., czyli przed dniem wejścia w życie ustawy o restrukturyzacji niektórych należności
publicznoprawnych od przedsiębiorstw, należy stosować przepisy ustawy o ochronie
roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy, w tym jej art. 6 za-
kreślający katalog należności głównych zaspokajanych ze środków Funduszu, w
brzmieniu obowiązującym do dnia 30 września 2002 r. włącznie. Jednocześnie, w
ocenie Sądu Apelacyjnego, nie ma podstaw do przyjęcia, że należności z tytułu wy-
nagrodzenia pracowników upadłego Przedsiębiorstwa za sierpień i wrzesień 2002 r.,
w sytuacji gdy upadłość pracodawcy została ogłoszona 20 sierpnia 2002 r., a zatem
powstałe po dniu ogłoszenia upadłości, nie zaliczają się do wynagrodzeń za pracę
podlegających zaspokojeniu ze środków Funduszu zgodnie z art. 6 ust. 2 ustawy o
ochronie roszczeń pracowniczych. Zgodnie bowiem z art. 7 ust. 1a tej ustawy, jeżeli
zaspokojeniu ze środków Funduszu podlegają świadczenia z okresów następujących
po dniu wystąpienia niewypłacalności pracodawcy, podmiot określony w ust. 1 spo-
rządza niezwłocznie, po ustaniu stosunku pracy osób uprawnionych, wykazy uzupeł-
niające, przy czym wykazy te obejmują wskazanie tych osób oraz rodzaj i wysokość
należnych im świadczeń. Natomiast niewypłacalność pracodawcy, w rozumieniu
ustawy o ochronie roszczeń pracowniczych, zachodzi w sytuacji, gdy na podstawie
Prawa upadłościowego ogłoszono upadłość pracodawcy. Według Sądu prawo do
zaliczenia do katalogu roszczeń zaspokajanych ze środków Funduszu wynagrodzeń
pracowniczych powstałych po dniu ogłoszenia upadłości pracodawcy jest zrozumiałe,
jeżeli zważyć, że art. 6 ust. 4 ustawy o ochronie roszczeń pracowniczych stanowi, iż
świadczenia wymienione w ust. 2 pkt 2 podlegają zaspokojeniu za okres nie dłuższy
niż trzy miesiące poprzedzające ustanie stosunku pracy, jeżeli ustanie stosunku
pracy przypada w czasie nie dłuższym niż dziewięć miesięcy następujących po dniu
wystąpienia niewypłacalności pracodawcy.
Zdaniem Sądu bez znaczenia jest fakt, że należność w kwocie 124.129,85 zł
została zaspokojona z masy upadłości powoda, wobec czego na Funduszu nie spo-
czywa obowiązek jej zapłaty. Sąd Apelacyjny zgodził się ze stanowiskiem strony po-
wodowej, że kwota ta powinna wpłynąć do masy upadłości stosownie do art. 204 § 1
pkt 1, art. 205 i art. art. 206 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z
dnia 24 października 1934 r. - Prawo upadłościowe (jednolity tekst: Dz.U. z 1991 r.
Nr 118, poz. 512 ze zm.). Sąd wskazał, że zaspokajanie wierzycieli następuje w ko-
lejności określonej w art. 204, art. 205 oraz art. 206 Prawa upadłościowego. Istnieje
możliwość zaspokojenia pierwszej kategorii wierzytelności, do której zalicza się na-
leżności za pracę oraz koszty postępowania upadłościowego, co nie zwalnia Fundu-
szu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych z obowiązku uregulowania tych
należności zgodnie z ustawą o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypła-
calności pracodawcy.
Sąd Apelacyjny stwierdził, że porównanie treści powołanych przepisów ze
stanem faktycznym sprawy prowadzi do wniosku, iż wykaz uzupełniający obejmujący
roszczenia 201 pracowników powstałe po ogłoszeniu upadłości powodowego Przed-
siębiorstwa z tytułu wynagrodzeń za pracę za sierpień i wrzesień 2002 r., ekwiwa-
lentów za niewykorzystane urlopy wypoczynkowe oraz odszkodowań z art. 7a
ustawy o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z
przyczyn dotyczących zakładu pracy, a także odpraw pieniężnych, spełnia przesłanki
konieczne zakreślone przepisem art. 6 ust. 2 ustawy o ochronie roszczeń pracowni-
czych w razie niewypłacalności pracodawcy. Wykaz ten powinien być sprawdzony
pod względem formalnym i merytorycznym przez Fundusz Gwarantowanych Świad-
czeń Pracowniczych i zatwierdzony do wypłaty środków tego Funduszu. Skoro Fun-
dusz nie wykonał obowiązków ustawowych nałożonych na niego przez ustawę o
ochronie roszczeń pracowniczych, zobowiązany jest do zapłaty odsetek za czas
opóźnienia zgodnie z art. 481 § 1 k.c.
Kasację od powyższego wyroku Sądu Apelacyjnego wniósł pozwany, zaskar-
żając ten wyrok w części, a mianowicie co do pkt. I, w zakresie kwoty 124.129,85 zł
należności głównej oraz odsetek ustawowych od całości świadczenia zasądzonego
w wyroku, tj. od kwoty 523.301,21 zł, od dnia 8 października 2002 r. do dnia zapłaty.
Pozwany wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku w pkt. I w zakresie kwoty
124.129,85 zł oraz odsetek i oddalenie powództwa w tej części.
Jako podstawy kasacji skarżący wskazał:
1) naruszenie prawa materialnego, a mianowicie: a) art. 1, art. 6 ust. 1 i art. 9
ustawy z dnia 29 grudnia 1993 r. o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewy-
płacalności pracodawcy, przez ich błędną wykładnię polegającą na przyjęciu, że po-
wodowi - niewypłacalnemu pracodawcy, w którego imieniu działał syndyk - należy
przekazać ze środków pozwanego Funduszu również kwotę 124.129,85 zł, którą
syndyk wypłacił pracownikom upadłego pracodawcy z masy upadłości już po złoże-
niu wykazu uzupełniającego i otrzymaniu odmowy pozwanego przekazania środków
z Funduszu, w trybie ustalonym w art. 7 ust. 2 ustawy i tym samym zaspokoił część
roszczeń pracowniczych ujętych w tymże wykazie, a w związku z tym - w tej części -
zaskarżony wyrok narusza zasadę wynikającą z powołanych przepisów, w myśl
której środki finansowe pozwanego Funduszu mogą być przeznaczone wyłącznie na
wypłatę uprawnionym osobom świadczeń pracowniczych przewidzianych w ustawie;
jeśli zaś w masie upadłości powodowego Przedsiębiorstwa wystarczyło środków na
zaspokojenie części świadczeń pracowniczych ujętych w wykazie uzupełniającym,
brak było podstaw do podtrzymywania przez powoda powództwa w tym zakresie
oraz do jego uwzględnienia przez Sąd Apelacyjny; b) art. 204 § 1, art. 205 i art. 206
rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 24 października 1934 r.
- Prawo upadłościowe, przez niewłaściwe zastosowanie, polegające na przyjęciu, że
przepisy te są podstawą do tego, by masa upadłości Zakładów Przemysłu Odzieżo-
wego ,,N.", niebędąca stroną niniejszego sporu, otrzymała kwotę 124.129,85 zł, którą
już wypłaciła pracownikom z własnych środków; c) art. 481 § 1 k.c., przez niewłaści-
we zastosowanie w tej sprawie, bez uwzględnienia faktu, że odsetki wzbogacą masę
upadłości powoda, a brak ku temu podstawy prawnej, chyba że odsetki te byłyby
przeznaczone dla pracowników, z których świadczeniami są związane; taki zamiar
przeznaczenia odsetek nie wynikał jednak z twierdzeń strony powodowej, jak też nie
wynika z uzasadnienia zaskarżonego wyroku Sądu Apelacyjnego;

2) naruszenie przepisów postępowania, a mianowicie art. 233 § 1 k.p.c., przez
błędną ocenę zebranych w postępowaniu dowodów świadczących o wypłacie przez
syndyka masy upadłości pracownikom ujętym w złożonym pozwanemu wykazie uzu-
pełniającym kwoty 124.129,85 zł i uznanie w zaskarżonym wyroku, że fakt ten nie
miał znaczenia w sprawie.

Jako okoliczności uzasadniające rozpoznanie kasacji, skarżący powołał wy-
stępujące w sprawie istotne zagadnienia prawne. Po pierwsze, czy ustawa o ochro-
nie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy, w szczególności
jej art. 6 ust. 1, pozwala na dochodzenie przez pracodawcę lub inną osobę zobowią-
zaną do sporządzenia zbiorczego wykazu lub wykazu uzupełniającego niezaspoko-
jonych roszczeń pracowniczych wypłaty z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń
Pracowniczych środków finansowych na pokrycie kwoty wypłaconej pracownikom ze
środków własnych pracodawcy, a ściślej z masy upadłości, na zaspokojenie części
(lub całości) roszczeń pracowniczych, które były ujęte w wykazie uzupełniającym
złożonym w trybie art. 7 ust. 1a ustawy i które w chwili udzielania przez pozwanego
odmowy przekazania środków Funduszu były jeszcze niezaspokojone przez niewy-
płacalnego pracodawcę. Po drugie, czy istnieje podstawa prawna, by zasądzić od-
setki od pozwanego Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych za czas
jego opóźnienia spowodowanego odmową zaspokojenia świadczeń (przekazania
środków na ten cel), jako że sądy powszechne na terenie kraju orzekają w tej spra-
wie odmiennie, zarówno zasadzając odsetki, jak też odmawiając ich zasądzenia ze
względu na fakt, iż z art. 6 ust. 2 ustawy o ochronie roszczeń pracowniczych wynika,
że ze środków Funduszu mogą być zaspokojone należności główne z tytułu określo-
nych roszczeń pracowniczych i brak jest odesłania w tej ustawie do przepisów mate-
rialnych Kodeksu cywilnego lub Kodeksu pracy, w których przewidziane są odsetki;
jest natomiast odesłanie w art. 7 ust. 4 omawianej ustawy do przepisów Kodeksu
postępowania administracyjnego, co mogłoby wskazywać, że w przypadku sprawy
prowadzonej na podstawie ustawy z dnia 29 grudnia 1993 r., która od dnia odmowy
jest sprawą o charakterze administracyjnoprawnym, odsetki za opóźnienie przysługi-
wałyby tylko wtedy, gdyby szczególny przepis prawa je przewidywał; znamienne jest
przy tym, że ustawa w art. 8 i pozostałych przepisach nie przewiduje żadnego termi-
nu do wniesienia przez osoby uprawnione powództwa do sądu o rozstrzygnięcie
sporu związanego z odmową wypłaty świadczeń pracowniczych z Funduszu (ograni-
czenie czasowe dochodzenia ,,odmówionych" świadczeń może wynikać tylko z
upływu terminu przedawnienia pieniężnych roszczeń ze stosunku pracy), stąd obcią-
żanie tego Funduszu celowego, którego dochodami są głównie składki od pracodaw-
ców, także odsetkami za zwłokę (nawet od dnia odmowy), można byłoby uznać za
nadmierne obciążenie, niezgodne z zasadami art. 5 k.c. W sytuacji gdyby stanowisko
Sądu Najwyższego w powyższej materii było twierdzące, skarżący przedstawił kolej-
ne kwestie, a mianowicie, czy odsetki ustawowe w niniejszej sprawie: a) mogły być
zasądzone przez Sąd Apelacyjny od 8 października 2002 r., w sytuacji gdy odmowa
wypłaty - przekazania środków z Funduszu - została udzielona przez pozwanego
pismem z 2 grudnia 2002 r. i od tego dnia można ewentualnie liczyć początek termi-
nu zwłoki ze względów podanych wyżej, przy czym bardziej uzasadniony - jako po-
czątek terminu zwłoki pozwanego - wydaje się być, zdaniem skarżącego, dzień wy-
dania przez Sąd Apelacyjny zaskarżonego wyroku, jako dzień, w którym po raz
pierwszy Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę objętą zaskarżonym
wyrokiem; b) mogą wzbogacać masę upadłości powoda i być przeznaczone przez
syndyka, jak uznał Sąd Apelacyjny, na koszty postępowania upadłościowego, czy też
c) powinny być rozdzielone przez syndyka pomiędzy poszczególnych byłych pracow-
ników powoda objętych wykazem, którym świadczenia zostały wypłacone z opóźnie-
niem na skutek odmowy Funduszu i braku środków w masie upadłości ich pracodaw-
cy, w sytuacji gdy pracownicy nie składali wniosków indywidualnych, a ponadto, jak
wynika z ustaleń powoda, nie zgłaszali wierzytelności z tytułu odsetek do masy upa-
dłości i takie odsetki nie były uznane w liście wierzytelności; d) czy uzasadnione i
możliwe było zasądzenie odsetek również od kwoty 124.129,85 zł za okres od 8 paź-
dziernika 2002 r. do dnia jej zapłaty przez pozwany Fundusz na rachunek upadłego
pracodawcy, w sytuacji gdy syndyk wcześniej zaspokoił z masy upadłości roszczenia
pracowników w tej kwocie i od chwili wypłat dokonanych przez syndyka odsetki od
należności składających się na tę kwotę na rzecz pracowników już nie biegły.


Sąd Najwyższy zważył, co następuje:


W wydanym w rozpoznawanej sprawie wyroku z 9 czerwca 2004 r., I PK
708/03 (OSNP 2005 nr 4, poz. 54) Sąd Najwyższy przesądził w sposób wiążący kwe-
stię stosowania do ustalonego stanu faktycznego przepisów ustawy z dnia 29 grud-
nia 1993 r. o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy
w brzmieniu sprzed nowelizacji wynikającej z art. 27 w związku z art. 29 ustawy z
dnia 30 sierpnia 2002 r. o restrukturyzacji niektórych należności publicznoprawnych
od przedsiębiorców, stwierdzając, że do pracodawców znajdujących się w stanie
upadłości lub likwidacji przed dniem wejścia w życie tej ostatniej ustawy nie stosuje
się zmian wprowadzonych tą ustawą do ustawy o ochronie roszczeń pracowniczych.
Powracanie w uzasadnieniu kasacji do tego zagadnienia jest pozbawione racji nie
tylko ze względu na treść art. 39317 k.p.c., lecz również ze względu na treść i uza-
sadnienie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 30 maja 2005 r., P 7/04 (Dz.U. Nr
101, poz. 851).

Już w toku ponownego rozpoznania sprawy zostało ujawnione, że część
świadczeń pracowniczych ujętych w zbiorczym wykazie uzupełniającym, zgłoszo-
nych - jako należności pracownicze niezaspokojone z powodu braku środków po
stronie pracodawcy - do zaspokojenia przez pozwany Fundusz, została zaspokojona
z funduszy masy upadłości, ze środków pochodzących ze sprzedaży przedsiębior-
stwa upadłego, na podstawie sporządzonego w postępowaniu upadłościowym planu
podziału. Po podliczeniu sum przyznanych pracownikom w planie podziału funduszy
masy upadłości okazało się, że z należności zgłoszonych do pozwanego Funduszu
w wykazie uzupełniającym i objętych odmową wypłaty zostały zaspokojone, z masy
upadłości, roszczenia pracowników w kwocie 124.129,85 zł. Mimo zaspokojenia
roszczeń pracowników w tej części, strona powodowa nadal domagała się od po-
zwanego Funduszu zapłaty kwoty 124.129,85 zł jako zwrotu równowartości świad-
czeń wypłaconych przez syndyka pracownikom z funduszy masy upadłości, opiera-
jąc swoje żądanie na przepisach art. 204 § 1 - art. 206 Prawa upadłościowego,
twierdząc przy tym, że kwota ta powinna wpłynąć do masy upadłości, ponieważ
wpłynięcie jej do masy upadłości spowoduje proporcjonalne zaspokojenie wierzytel-
ności - wierzytelności Funduszu wobec masy oraz wierzytelności w zakresie kosztów
postępowania upadłościowego. Sąd Apelacyjny stanowisko to zaaprobował, nie
rozważając szczegółowo, czy rzeczywiście z treści art. 204 § 1 - art. 206 Prawa upa-
dłościowego można wyprowadzić skutek w postaci roszczenia masy upadłości do
pozwanego Funduszu.

Rozważenie odpowiedzi na przedstawione w kasacji zagadnienie prawne na-
leży poprzedzić stwierdzeniem, że obowiązek pozwanego Funduszu uregulowania
należności pracowniczych dotyczy wyłącznie wypłaty środków na roszczenia nieza-
spokojone, co wynika jednoznacznie z treści art. 6 ust. 1 ustawy o ochronie roszczeń
pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy. Przepis ten stanowi, że w razie
niewypłacalności pracodawcy niezaspokojone roszczenia pracownicze podlegają
zaspokojeniu ze środków Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.
Jeżeli niewypłacalny pracodawca uzyskał we własnym zakresie środki finansowe
pozwalające na częściowe zaspokojenie roszczeń pracowniczych, to brak jest pod-
staw prawnych do dalszego żądania tych środków od Funduszu. W uchwale z 2
marca 1995 r. , I PZP 4/95 (OSNP 1995 nr 16, poz. 203), Sąd Najwyższy zwrócił
uwagę, że Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, zgodnie z art. 12
ust. 2 ustawy, ma osobowość prawną i z tego względu jest legitymowany biernie do
występowania w charakterze pozwanego przed sądem pracy w sprawie z powództwa
pracodawcy o przekazanie środków na wypłatę świadczeń pracowniczych. Legityma-
cję czynną ma pracodawca (art. 7 ust.1 ustawy), który może działać osobiście (gdy
jest osobą fizyczną), przez swoich pełnomocników, swoje organy (gdy jest osobą
prawną), a także poprzez syndyka, likwidatora lub inną osobę sprawującą zarząd
majątkiem pracodawcy. Powodem w takiej sprawie nie jest masa upadłości, lecz pra-
codawca, nawet po ogłoszeniu upadłości. Pracodawca ma własny interes w uzyska-
niu środków pieniężnych na wypłatę świadczeń pracownikom, gdyż w ten sposób
zwalnia się z własnego długu wobec nich, stając się jednocześnie dłużnikiem Fundu-
szu (art. 10 ustawy). Środki przekazane przez Fundusz oddawane są do dyspozycji
pracodawcy, jednakże mogą one być użyte tylko na zaspokojenie roszczeń pracow-
ników objętych zbiorczym wykazem niezaspokojonych roszczeń pracowniczych.
Czynnie legitymowana jest zatem osoba, która złożyła zbiorczy wykaz niezaspokojo-
nych roszczeń pracowniczych; może ona wnosić o zasądzenie na swoją rzecz
świadczeń objętych wykazem. W istocie rzeczy jednak środki te przekazywane są
pracodawcy w celu zaspokojenia roszczeń pracowników, a syndyk, likwidator lub
inna osoba zarządzająca majątkiem pracodawcy jedynie działają w imieniu praco-
dawcy jako podmiotu zatrudniającego. Ostatecznym beneficjentem środków wypła-
conych przez Fundusz nie jest pracodawca - beneficjentami są pracownicy. W sytua-
cji gdy pracownicy nie mogą uzyskać należnych świadczeń od pracodawcy w
związku z jego niewypłacalnością, obowiązek wypłaty tych świadczeń przechodzi -
na mocy ustawy o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności praco-
dawcy - na Fundusz. Oznacza to, że dług, który jest w istocie długiem pracodawcy,
spłaca - wykonując swoje własne ustawowo określone zobowiązanie - Fundusz, jed-
nak tylko w granicach długu pracodawcy. Zaspokojenie roszczeń pracowników ze
stosunku pracy (przysługujących względem pracodawcy) powoduje wygaśnięcie zo-
bowiązania pracodawcy, a tym samym wygaśnięcie zobowiązania Funduszu. Obo-
wiązek wypłaty świadczeń przez Fundusz istnieje dopóty, dopóki pracownicy nie
mogą uzyskać zaspokojenia swoich roszczeń pracowniczych bezpośrednio od nie-
wypłacalnego pracodawcy. Okoliczność, że Fundusz po wypłacie zasądzonej kwoty
stanie się wierzycielem masy upadłości i będzie uczestniczyć w podziale środków
masy na równi z kosztami postępowania upadłościowego (w pierwszej kategorii wie-
rzytelności), nie zmienia podstawowej zasady wynikającej z art. 6 ust. 1 ustawy, że
zaspokojeniu ze środków Funduszu podlegają jedynie niezaspokojone roszczenia
pracownicze. Dodatkowo przemawia za tym treść art. 9 ustawy o ochronie roszczeń
pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy, zgodnie z którym środki finan-
sowe przekazane na zaspokojenie świadczeń pracowniczych mogą podlegać egze-
kucji prowadzonej jedynie na rzecz osób, dla których zostały przekazane. Ze środ-
ków Funduszu nie podlegają zaspokojeniu inne należności, na przykład koszty pro-
wadzenia postępowania upadłościowego. Wypłacenie pracownikom upadłego
Przedsiębiorstwa przez syndyka masy upadłości łącznej kwoty 124.129,85 zł ozna-
cza ich zaspokojenie do tej kwoty, co jest równoznaczne z wygaśnięciem zobowią-
zania pracodawcy i wygaśnięciem zobowiązania Funduszu. Powyższe rozważania
prowadzą do wniosku, że uzasadniony jest zarzut naruszenia zaskarżonym wyro-
kiem art. 6 ust. 1 ustawy.

Jako podstawę uwzględnienia roszczeń powoda do kwoty 124.129,85 zł Sąd
Apelacyjny wskazał art. 204 § 1 pkt 1, art. 205 i art. 206 Prawa upadłościowego z
1934 r. Stwierdzenie Sądu, że wskazana kwota powinna wpłynąć do masy upadłości
na podstawie tych przepisów, nie zostało poparte w istocie jakąkolwiek argumentacją
prawną. Przepisy te - zawarte w rozdziale regulującym podział funduszów masy -
dotyczą bowiem kolejności zaspokajania należności z masy upadłości. Według art.
204 § 1 pkt 1 Prawa upadłościowego, w pierwszej kolejności są zaspokajane: koszty
postępowania upadłościowego oraz koszty postępowania układowego poprzedzają-
cego ogłoszenie upadłości; wydatki połączone z zarządem i likwidacją masy upadło-
ści, nie wyłączając podatków i innych danin publicznych; należności za pracę i renty
z tytułu odszkodowania za wywołanie choroby, niezdolności do pracy, kalectwa lub
śmierci; wsparcie dla upadłego i jego rodziny oraz ciążące na nim należności ali-
mentacyjne, jak również koszty ostatniej choroby i pogrzebu upadłego odpowiadają-
cego miejscowym zwyczajom. Zgodnie z art. 205 Prawa upadłościowego, należności
pierwszej i drugiej kategorii są zaspokajane przez syndyka w miarę wpływania po-
trzebnych sum do masy; jeżeli w ten sposób nie będą uiszczone, zaspokojone zosta-
ną w drodze podziału. Wreszcie, art. 206 Prawa upadłościowego stanowi, że jeżeli
suma przeznaczona do podziału nie wystarcza na zaspokojenie w całości wszystkich
należności, należności dalszej kategorii będą uiszczone dopiero po zupełnym zaspo-
kojeniu należności poprzedzającej kategorii, a gdy majątek nie wystarcza na pokrycie
w całości wszystkich należności tej samej kategorii, należności te będą zaspokojone
stosunkowo do wysokości każdej z nich.

Jest wątpliwe, czy przytoczone przepisy Prawa upadłościowego mogą stano-
wić podstawę materialnoprawną zasądzenia od pozwanego Funduszu na rzecz po-
wodowego Przedsiębiorstwa kwoty zaspokojonych z masy upadłości roszczeń pra-
cowniczych. Wątpliwość ta wynika ze szczególnego, publicznego charakteru środ-
ków z Funduszu, przeznaczonych tylko na określone świadczenia pracownicze, nie-
zapłacone przez niewypłacalnego pracodawcę. Zasady wypłaty tych środków i za-
kres ochrony roszczeń pracowniczych, przewidziane ustawą z dnia 29 grudnia 1993
r., stanowią uregulowanie szczególne w stosunku do przepisów Prawa upadłościo-
wego. Środki z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych nie mogą być
przeznaczone na inne cele (na spłatę innych długów niewypłacalnego pracodawcy, w
tym także upadłego pracodawcy) poza zaspokojeniem roszczeń pracowniczych
szczegółowo określonych w ustawie z dnia 29 grudnia 1993 r. Brak jest także pod-
staw prawnych do twierdzenia, że skoro pewne należności były objęte pozwem prze-
ciwko Funduszowi, to muszą wpłynąć do masy upadłości, choćby wierzyciele (w tym
przypadku pracownicy) zostali zaspokojeni z podziału funduszy masy upadłości.
Zdaniem Sądu Apelacyjnego, bez znaczenia jest zaspokojenie pracowników z masy
upadłości, albowiem zaspokojenie pierwszej kategorii wierzytelności, do której zali-
cza się należności za pracę oraz koszty postępowania upadłościowego (art. 204 § 1
pkt 1 Prawa upadłościowego), nie zwalnia Funduszu Gwarantowanych Świadczeń
Pracowniczych z obowiązku uregulowania tych należności zgodnie z ustawą o
ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy. Jest to po-
gląd niczym nieuzasadniony. Przyjęcie takiego punktu widzenia oznaczałoby, że wy-
płacenie pracownikom należnych im świadczeń z masy upadłości stanowi swoistego
rodzaju zaspokojenie przez masę cudzego długu (długu pozwanego pracodawcy bę-
dącego w upadłości w stosunku do pracowników), co pozwala syndykowi masy upa-
dłości na domaganie się pokrycia w dalszym ciągu tych należności przez Fundusz.
Jest to błędny pogląd. Stroną niniejszego postępowania nie jest masa upadłości, lecz
pracodawca znajdujący się w upadłości, którego reprezentuje syndyk. Zgłoszone
roszczenie jest formalnie roszczeniem pracodawcy (upadłego) w stosunku do Fun-
duszu, ale ostatecznym beneficjentem nie jest masa upadłości (czyli w istocie wszy-
scy inni wierzyciele), lecz tylko i wyłącznie pracownicy i to w zakresie objętym zbior-
czym wykazem niezaspokojonych roszczeń pracowniczych. Dlatego środki Funduszu
mogą być przeznaczone tylko na zaspokojenie roszczeń pracowniczych. Pracodaw-
ca występuje z roszczeniem o przekazanie mu środków na zaspokojenie niezaspo-
kojonych roszczeń pracowniczych (określonych roszczeń określonych pracowników,
ujętych w wykazie). Środki pochodzące z Funduszu nie mogą zaspokajać żadnych
innych należności.

Przedstawiony pogląd znajduje potwierdzenie w przepisach ustawy z dnia 28
lutego 2003 r. - Prawo upadłościowe i naprawcze, która w art. 177 ust. 2 stanowi, że
przekazane z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych środki nie
wchodzą do masy upadłości i nie mogą służyć zaspokojeniu innych niż uprawnieni
do ich odbioru wierzyciele. Co prawda, do stanu faktycznego rozpoznawanej sprawy
mają zastosowanie przepisy Prawa upadłościowego z 1934 r., ponieważ upadłość
powodowego Przedsiębiorstwa została ogłoszona pod rządami poprzednio obowią-
zującego aktu prawnego, tym niemniej już z art. 9 ustawy o ochronie roszczeń pra-
cowniczych można było wyprowadzić ten sam wniosek, jaki wypływa z wyraźnej tre-
ści obecnie obowiązującego art. 177 ust. 2 Prawa upadłościowego i naprawczego.

Otrzymując z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych środki
finansowe, których przeznaczenie jest jednoznacznie ustawowo zdefiniowane, syn-
dyk masy upadłości reprezentujący w procesie powodowe Przedsiębiorstwo nie
mógłby przeznaczyć tych środków na żaden inny cel, niż na wypłatę należności ob-
jętych wcześniej złożonym wykazem, a skoro należności te zostały częściowo za-
spokojone, to w zaspokojonej części syndyk musiałby te środki zwrócić Funduszowi
(por. obowiązujący w czasie ocenianych zdarzeń § 6 ust. 3 rozporządzenia Ministra
Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 31 lipca 1995 r. w sprawie trybu składania wykazów i
wniosków o wypłatę świadczeń z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowni-
czych, przekazywania środków z tego Funduszu oraz dokonywania wypłat świad-
czeń, Dz.U. Nr 91, poz. 452 ze zm., które zostało zastąpione przez rozporządzenie
Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 18 marca 2005 r. w sprawie wykazów i wniosków
o wypłatę świadczeń z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, Dz.U.
Nr 61, poz. 539). Masa upadłości nie może tych środków otrzymać z uwagi na ich
szczególne ustawowe przeznaczenie - wyłącznie na niezaspokojone roszczenia pra-
cownicze. Nie można nimi pokryć kosztów postępowania upadłościowego ani prze-
znaczyć na inne kategorie należności. Przepisy ustawy o ochronie roszczeń pracow-
niczych w razie niewypłacalności pracodawcy są przepisami szczególnymi w stosun-
ku do przepisów Prawa upadłościowego.

Powyższe rozważania prowadzą do wniosku, że uzasadniony jest również za-
rzut naruszenia zaskarżonym wyrokiem art. 204 § 1 pkt 1, art. 205 i art. 206 Prawa
upadłościowego z 1934 r.

Zasądzając odsetki ustawowe od całej zasądzonej kwoty poczynając od 8
października 2002 r., Sąd Apelacyjny stwierdził, że skoro Fundusz nie wykonał obo-
wiązków ustawowych nałożonych na niego przez ustawę o ochronie roszczeń pra-
cowniczych, zobowiązany jest do zapłaty odsetek za czas opóźnienia zgodnie z art.
481 § 1 k.c. Z uzasadnienia zaskarżonego wyroku nie wynika, dlaczego przyjęto datę
8 października 2002 r. jako datę wymagalności roszczeń, od której należy liczyć
opóźnienie pozwanego Funduszu w spełnieniu świadczenia. Opóźnienie powinno
być liczone od daty przekroczenia przez pozwanego terminów wypłaty świadczeń, a
te można odnieść do terminu "załatwienia sprawy" (art. 7 ust. 4 ustawy o ochronie
roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy w związku z art. 35 §
3 k.p.a.). W wyroku z 26 września 2000 r., I PKN 53/00, OSNAPiUS 2002 nr 9, poz.
205, Sąd Najwyższy wyraził pogląd, że ze środków Funduszu Gwarantowanych
Świadczeń Pracowniczych nie podlegają zaspokojeniu odsetki za okres opóźnienia
pracodawcy w spełnieniu świadczenia na rzecz pracownika. Fundusz natomiast
obowiązany jest spełnić świadczenie na rzecz pracownika wraz z odsetkami za wła-
sne opóźnienie liczone od daty upływu terminu określonego przez art. 35 § 3 k.p.a.
Orzeczenie to zapadło, co prawda, w stanie faktycznym, w którym świadczeń od
Funduszu domagał się bezpośrednio pracownik, a nie upadły pracodawca na rzecz
swoich pracowników, jednak pogląd Sądu Najwyższego co do początkowego terminu
biegu odsetek ustawowych za opóźnienie ma walor ogólniejszy.

Zgodnie z art. 7 ust. 3 ustawy o ochronie roszczeń pracowniczych osoba
uprawniona (pracownik) może zgłosić swoje roszczenia do Funduszu. Wypłata po-
winna nastąpić niezwłocznie po stwierdzeniu, że wniosek obejmuje roszczenia pod-
legające zaspokojeniu. Z chwilą zgłoszenia takiego wniosku po stronie Funduszu
powstaje jego własne zobowiązanie o charakterze cywilnoprawnym (spory powstałe
w związku z odmową wypłaty rozstrzyga sąd pracy - art. 8 ust. 2 ustawy). Takiego
materialnoprawnego charakteru tego roszczenia nie zmienia to, że do postępowania
(i tylko do postępowania) w zakresie wypłaty świadczeń przez Fundusz stosuje się
odpowiednio przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego (jednak świadcze-
nie nie wynika ze stosunku administracyjnoprawnego). Jeżeli więc Fundusz nie wy-
płaca świadczenia w terminie, to popada w opóźnienie i wierzycielowi (pracownikowi)
przysługują odsetki z mocy art. 481 § 1 k.c. w związku z art. 300 k.p. Termin spełnie-
nia świadczenia przez Fundusz wynika z art. 35 § 3 k.p.a., a więc zasadniczo wynosi
jeden miesiąc, a w sprawie szczególnie skomplikowanej, nie więcej niż dwa miesiące
od dnia złożenia wniosku. O skomplikowaniu rozpoznawanej sprawy może świadczyć
konieczność jej dwukrotnego rozpoznania przez Sąd Najwyższy, co może przema-
wiać za przyjęciem dłuższego, bo dwumiesięcznego terminu na spełnienie świadcze-
nia przez Fundusz. Tymi okolicznościami powinien kierować się Sąd Apelacyjny przy
ocenie, kiedy Fundusz popadł w opóźnienie z wypłatą świadczeń na rzecz pracowni-
ków. Odsetki bowiem niewątpliwie należą się pracownikom.

Zasadność domagania się przez powodowe Przedsiębiorstwo na swoją rzecz
odsetek za opóźnienie w spełnieniu świadczenia powinna być oceniona w kontekście
przedstawionego powyżej charakteru kierowanego w stosunku do pozwanego Fun-
duszu roszczenia o wypłacenie stosownych kwot na pokrycie niezaspokojonych
roszczeń pracowniczych. Pracodawca nie jest beneficjentem świadczeń wypłacanych
przez Fundusz. Jest wobec tego wątpliwe czy może domagać się odsetek za opóź-
nienie na swoją rzecz. Odsetek za opóźnienie w wypłacie środków przez Fundusz
mogliby się domagać bezpośrednio pracownicy. Środki funduszu celowego nie mogą
być przeznaczone na żaden inny cel niż określony w ustawie o ochronie świadczeń
pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy. Z ustaleń Sądu drugiej instan-
cji nie wynika, czy w zbiorczym wykazie niezaspokojonych roszczeń pracowniczych
zostały ujęte tylko należności główne, czy także odsetki, a jeśli także odsetki, to od
jakich kwot i za jaki okres wymagalności. Można jednak założyć, że zbiorczy wykaz
obejmował tylko należności główne.

Zgodnie bowiem z art. 6 ust. 2 ustawy o ochronie roszczeń pracowniczych
zaspokojeniu ze środków Funduszu podlegają należności główne stanowiące nieza-
spokojone przez pracodawcę roszczenia pracownicze wymienione w dalszej części
tego przepisu. Fundusz odpowiada za cudzy dług, a więc zaspokojeniu z jego środ-
ków mogą podlegać tylko świadczenia określone w ustawie, a więc tylko należności
główne. Oznacza to, że Fundusz nie odpowiada za należności uboczne (odsetki)
należne od pracodawcy. Nie można więc Funduszu obciążać odpowiedzialnością za
opóźnienie pracodawcy w wypłacie świadczeń pracowniczych. Nie oznacza to jed-
nak, że pracownikowi nie przysługują odsetki za opóźnienie Funduszu w spełnieniu
świadczenia na jego rzecz. Odsetki te przypadają jednak wierzycielom upadłego, a
nie masie upadłości. Wypłacone przez Fundusz odsetki nie mogłyby zasilić masy
upadłości i służyć jako środki mające zaspokoić inne niż należności pracownicze wie-
rzytelności, także z tytułu kosztów postępowania upadłościowego.

Ponieważ materialnoprawne podstawy kasacji okazały się usprawiedliwione,
zbędne jest rozważanie zasadności zarzutów procesowych.

Mając powyższe na uwadze Sąd Najwyższy orzekł jak w sentencji na podsta-
wie art. 39313 k.p.c.
========================================