Wyrok SN - V CK 293/03
Izba:Izba Cywilna
Sygnatura:V CK 293/03
Typ:Wyrok SN
Opis:Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Cywilna 2005/3/51
Data wydania:2004-02-27
Wyrok z dnia 27 lutego 2004 r., V CK 293/03

1. Cena w zakresie obejmującym bezpodstawnie ustalony podatek VAT
jest świadczeniem nienależnym.
2. Przedmiotem odnowienia może być także zobowiązanie do zwrotu
nienależnego świadczenia.
3. Dopuszczalne jest zawarcie umowy odnowienia pod warunkiem.

Sędzia SN Kazimierz Zawada (przewodniczący, sprawozdawca)
Sędzia SN Henryk Pietrzkowski
Sędzia SN Zbigniew Strus

Sąd Najwyższy w sprawie z powództwa Tadeusza Ż. przeciwko
Górnośląskiemu Centrum Obrotu Wierzytelnościami, sp. z o.o. w K. o zapłatę, po
rozpoznaniu na rozprawie w Izbie Cywilnej w dniu 27 lutego 2004 r. kasacji powoda
od wyroku Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 13 lutego 2003 r.
oddalił kasację i zasądził od powoda na rzecz strony pozwanej kwotę 1800 zł
tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

Tadeusz Ż. w pozwie z dnia 27 listopada 2001 r. skierowanym przeciwko
Górnośląskiemu Centrum Obrotu Wierzytelnościami, spółce z o.o. w K. (dalej:
,,spółka") wniósł o zasądzenie na jego rzecz kwoty 128 432,50 zł z ustawowymi
odsetkami od dnia 19 kwietnia 2001 r.
Do wytoczenia powództwa doszło w następujących okolicznościach.
Dnia 8 stycznia 2001 r. spółka zawarła z powodem i jego żoną umowę
sprzedaży nieruchomości. Sprzedała im zabudowaną nieruchomość położoną w K.
przy ul. Ż. i W. nr 21 za kwotę 2 028 432,50 zł. Kwota ta, określona w umowie jako
,,cena brutto", została spółce uiszczona przez powoda w całości do dnia 11 stycznia
2001 r. W dniu sprzedaży spółka wystawiła powodowi fakturę, w której cena
budynku została określona na kwotę 1 834 750 zł, a cena gruntu na kwotę 65 250 zł
(łącznie 1 900 000 zł), podatek od towarów i usług (dalej: "podatek VAT") zaś od
budynku na kwotę 128 432,50 zł, obliczoną według stawki wynoszącej 7%.
Rozliczając podatek VAT za styczeń 2001 r., powód ujął kwotę podatku wymienioną
we wspomnianej fakturze jako kwotę podatku naliczonego i odjął ją od kwoty
podatku należnego. Faktura ta została jednak zakwestionowana w toku kontroli
przeprowadzonej w przedsiębiorstwie powoda przez Pierwszy Urząd
Skarbowy w K. Kontrola wykazała, że sprzedaż zabudowanej nieruchomości przez
spółkę powodowi i jego żonie była zwolniona od podatku VAT. Zwrócono także
uwagę na to, że kupującymi nieruchomość byli powód i jego żona, a faktura została
wystawiona na samego powoda jako przedsiębiorcę.
W następstwie stwierdzonych nieprawidłowości powód zażądał od spółki
zwrotu części zapłaconej ceny, równej kwocie bezpodstawnie ustalonego podatku
VAT w fakturze z dnia 8 stycznia 2001 r., spółka w dniu 4 kwietnia 2001 r. wystawiła
powodowi fakturę korygującą, w której cenę sprzedanej mu nieruchomości określiła
na 1 900 000 zł, tj. na kwotę nieobejmującą ustalonego wcześniej bezpodstawnie
podatku VAT. Niedługo potem, dnia 19 kwietnia 2001 r., spółka, z jednej strony,
a powód i jego żona z drugiej, złożyli w formie aktu notarialnego oświadczenia
nazwane ,,sprostowaniem umowy". W postanowieniu zawartym w § 4
sporządzonego w tym dniu aktu uzgodnili oni, że zmieniają treść § 3, 4 i 8 zdania
drugiego umowy sprzedaży z dnia 8 stycznia 2001 r. Paragraf 3 umowy z dnia 8
stycznia 2001 r. w nowym brzmieniu postanawiał, że spółka sprzedaje powodowi
nieruchomość położoną w K. przy ul. Ż. i W. nr 21 za cenę 1 900 000 zł, a powód tę
nieruchomość kupuje w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą, na co
jego żona, z którą pozostaje on w ustroju ustawowej wspólności majątkowej,
wyraża zgodę. Według § 5 sporządzonego w dniu 19 kwietnia 2001 r. aktu, spółka
w przypadku zwrotu przez Urząd Skarbowy podatku VAT pobranego od powoda
w kwocie 128 432,50 zł w związku z umową sprzedaży z dnia 8 stycznia 2001 r.
zobowiązuje się wypłacić powodowi otrzymaną tytułem zwrotu kwotę wraz ze
zwróconymi odsetkami w terminie siedmiu dni licząc od dnia zwrotu, natomiast
w przypadku uprawomocnienia się orzeczenia sądowego nieuwzględniającego
wniosku o zwrot tego podatku zobowiązuje się wypłacić powodowi 64 216,25 zł
w terminie siedmiu dni, licząc od dnia uprawomocnienia się wymienionego
orzeczenia.
Występując w dniu 27 listopada 2001 r. z pozwem o zapłatę przez spółkę
kwoty równej pobranemu przez nią podatkowi VAT, powód zarzucił spółce
niepodejmowanie efektywnych działań w celu odzyskania tego nienależnie
uiszczonego podatku oraz zakwestionował ważność postanowienia zawartego w §
5 aktu sporządzonego w dniu 19 kwietnia 2001 r.
Wyrokiem z dnia 5 kwietnia 2002 r. Sąd Okręgowy zasądził od spółki na rzecz
powoda kwotę 128 432,50 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 10 września 2001 r.,
tj. od dnia jej wymagalności, będącej następstwem wezwania spółki przez powoda
do zapłaty. w pozostałym zakresie, tj. co do odsetek ustawowych obejmujących
okres od dnia 19 kwietnia 2001 r. do dnia 9 września 2001 r., Sąd powództwo
oddalił.
W ocenie Sądu Okręgowego, umowa sprzedaży z dnia 8 stycznia 2001 r. była
w zakresie dotyczącym części ceny obejmującej podatek VAT nieważna ze względu
na sprzeczność z art. 7 ust. 1 pkt 5 ustaw z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od
towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (Dz.U. Nr 28, poz. 127 ze zm. - dalej
"ustawa o VAT"), zwalniającym sprzedaż używanych budynków od opodatkowania
podatkiem VAT. Tym samym zapłata spółce ceny w części obejmującej podatek
VAT była świadczeniem nienależnym, podlegającym zwrotowi na podstawie art.
410 § 1 k.c. Postanowienie zawarte w § 5 aktu sporządzonego w dniu 19 kwietnia
2001 r., uzależniające zwrócenie powodowi tego nienależnego świadczenia od
ziszczenia się warunku w postaci zwrotu przez Urząd Skarbowy nienależnie
pobranego podatku spółce, należy uznać za nieważne jako sprzeczne z zasadami
współżycia społecznego, nie zasługuje bowiem na ochronę zachowanie mające na
celu zwolnienie się od skutków bezprawnego działania.
W apelacji spółka zarzuciła nierespektowanie uzgodnień stron z dnia 19
kwietnia 2001 r., określających ostateczną cenę nieruchomości i sposób zwrotu
dokonanej nadpłaty ponad tę cenę.
Sąd Apelacyjny dopuścił dowód z decyzji Urzędu Skarbowego z dnia 11
marca 2002 r., odwołania spółki od tej decyzji, decyzji Izby Skarbowej w K. z dnia
21 czerwca 2002 r., skargi na tę decyzję do Naczelnego Sądu Administracyjnego
i pism uczestników postępowania apelacyjnego na okoliczność, że postępowanie
w sprawie zwrotu podatku nie zostało zakończone. Wyrokiem z dnia 13 lutego
2003 r. Sąd Apelacyjny zmienił wyrok Sądu Okręgowego i oddalił powództwo.
Według Sądu Apelacyjnego, nadpłata przez powoda kwoty 128 432,50 zł była
między stronami bezsporna. Spór dotyczył tylko dokonanego w dniu 19 kwietnia
2001 r. uzgodnienia co do zwrotu tej nadpłaty; czy uzgodnienie to było nieważne -
jak twierdzi powód, czy też ważne - jak twierdzi spółka. Uzgodnienie, o którym
mowa, stanowiło element szerszej umowy zawartej przez strony we wspomnianym
dniu, należy więc odpowiedzieć na pytanie, czy cała ta umowa była ważna, czy też
nieważna. Jeżeliby podzielić zapatrywanie powoda, że odwołanie się w § 5 umowy
z dnia 19 kwietnia 2001 r. do zdarzenia polegającego na zwróceniu spółce przez
Urząd Skarbowy podatku VAT oznaczało zastrzeżenie warunku zawieszającego
niemożliwego do spełnienia, to cała umowa z dnia 19 kwietnia 2001 r. musiałaby
być uznana, zgodnie z art. 94 k.c., za nieważną. Zdaniem Sądu Apelacyjnego,
zapatrywania tego nie można jednak podzielić. Odwołanie się w § 5 umowy z dnia
19 kwietnia 2001 r. do zdarzenia w postaci zwrócenia spółce przez Urząd Skarbowy
podatku VAT istotnie oznaczało zastrzeżenie warunku zawieszającego, lecz był to
warunek możliwy do spełnienia, art. 21 ustawy o VAT dopuszcza bowiem także
zwrot bezpośredni na rachunek bankowy podatnika nadwyżki podatku naliczonego
nad podatkiem należnym. W zastrzeżonym natomiast w § 5 umowy z dnia 19
kwietnia 2001 r. ograniczeniu należnej powodowi od spółki kwoty na wypadek,
gdyby Urząd Skarbowy nie zwrócił spółce pobranego od powoda podatku VAT, do
połowy sumy tego podatku, nie można dostrzegać warunku przeciwnego zasadom
współżycia społecznego. W konsekwencji, w ocenie Sądu Apelacyjnego, żądanie
powoda nie mogło być uwzględnione, ponieważ, wobec niezakończenia się
postępowania w sprawie zwrotu podatku przez Urząd Skarbowy, dotyczyło
należności niewymagalnej w dacie orzekania, a więc było przedwczesne.
W skardze kasacyjnej powód powołał się na naruszenie art. 381 k.p.c. przez
dopuszczenie dowodu z decyzji Urzędu Skarbowego z dnia 11 marca 2002 r., choć
dowód ten mógł być zgłoszony przed Sądem pierwszej instancji, art. 47912 § 1
w związku z art. 391 § 1 k.p.c. przez dopuszczenie dowodów zgłoszonych w piśmie
spółki z dnia 15 stycznia 2003 r., w szczególności dowodu z decyzji Izby Skarbowej
z dnia 21 czerwca 2002 r., pomimo że mogły one być zgłoszone w apelacji, art.
4799, 130 i 133 §3 k.p.c. przez nadanie biegu pismu procesowemu z dnia 15
stycznia 2003 r., pomimo braku dowodu doręczenia go wraz z załącznikami
pełnomocnikowi powoda, co miało istotny wpływ na wynik sprawy, ponieważ
pełnomocnik powoda nie mógł się ustosunkować do powołanych faktów i dowodów,
art. 378 k.p.c. przez - w szczególności - wykroczenie przy rozpoznawaniu sprawy
poza zarzuty apelacji, art. 410 k.c. przez przyjęcie na podstawie umowy z dnia 19
kwietnia 2001 r., iż świadczenie powoda w zakresie kwoty podatku VAT było
świadczeniem należnym, art. 89 i 65 k.c. przez kwalifikację oświadczeń spółki
złożonych w dniu 19 kwietnia 2001 r. jako warunku, gdy tymczasem
w rzeczywistości stanowiły one jednostronne potwierdzenie istnienia zobowiązania,
art. 21 ustawy o VAT przez przyjęcie, iż bezpośredni jednorazowy zwrot nadwyżki
podatku naliczonego nad podatkiem należnym na rachunek bankowy spółki jest
w jej sytuacji możliwy, oraz naruszenie art. 94 k.c. przez przeoczenie, że jeśliby
nawet w porozumieniu z dnia 19 kwietnia 2001 r. można było dostrzegać warunek,
to byłby to warunek w świetle art. 21 ustawy o VAT niewykonalny, a tym samym
sprzeczny z ustawą. (...)
Sąd Najwyższy zważył, co następuje: (...)
Zgodnie z art. 1 ust. 2 ustawy z dnia 26 lutego 1982 r. o cenach (jedn. tekst:
Dz.U. z 1988 r. Nr 27, poz. 195 ze zm.), jak i obecnie obowiązującego art. 3 ust. 1
pkt 1 ustawy z dnia 5 lipca 2001 r. o cenach (Dz.U. Nr 97, poz. 1050 ze zm.), cena
towaru lub usługi opodatkowanej podatkiem od towarów i usług obejmuje także
kwotę należnego podatku od towarów i usług. Sprzedaż przez spółkę w dniu 8
stycznia 2001 r. powodowi i jego żonie zabudowanej nieruchomości bezspornie
jednak była zwolniona od tego podatku (art. 7 ust. 1 pkt 5 ustawy o VAT).
W konsekwencji, umowa sprzedaży mająca za przedmiot tę nieruchomość była
nieważna w zakresie obejmującym jako składnik ceny podatek od towarów i usług
(art. 58 § 3 k.c.), w tym bowiem zakresie była ona sprzeczna z przepisami ustawy
o VAT, do której nawiązywała. W takich okolicznościach nie zachowuje aktualności
pogląd wyrażony w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 8 lutego 1978 r., II CR 1/78
("Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego" 1979, nr 8-9, s. 262), w myśl którego
nie jest nieważna umowa naruszająca przepisy prawa podatkowego. Zapłacona
więc przez powoda spółce kwota 128 432,50 zł, odpowiadająca sumie
bezpodstawnie ustalonego przez nią podatku VAT, była świadczeniem nienależnym
(art. 410 §2 k.c.), podlegającym zwrotowi przez spółkę powodowi i jego żonie,
stosownie do właściwych przepisów kodeksu cywilnego (art. 410 § 1) (por. wyrok
Sądu Najwyższego z dnia 22 marca 2002 r., I CKN 1344/99, OSNC 2003, nr 4, poz.
52).
Zgodnie z art. 33 ust. 1 ustawy o VAT, w razie wystawienia przez sprzedawcę
faktury wykazującej kwotę podatku VAT, mimo że - jak w niniejszej sprawie -
dokonana sprzedaż została zwolniona od tego podatku, sprzedawca jest
obowiązany do zapłaty wykazanej kwoty podatku. Kwota podatku VAT wykazanego
w takiej fakturze nie może być jednak elementem rozliczenia podatku w trybie art.
10 i 26 ustawy o VAT. W szczególności, odbiorca takiej faktury nie jest uprawniony
do obniżenia podatku należnego o kwotę wykazanego w niej podatku (zob.
uzasadnienie uchwały składu siedmiu sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego
z dnia 22 kwietnia 2002 r., FPS 2/02, ONSA 2002, nr 4, poz. 136). Kwestię, czy
zapłata przez sprzedawcę podatku wykazanego w fakturze określonej w art. 33 ust.
1 ustawy o VAT rzutuje na zastosowanie w stosunku pomiędzy sprzedawcą a jego
klientem przepisu art. 409 k.c., według którego obowiązek wydania bezpodstawnie
uzyskanej korzyści lub zwrotu jej wartości co do zasady wygasa, jeżeli ten, kto
korzyść uzyskał, zużył ją lub utracił w taki sposób, że nie jest już wzbogacony,
można w niniejszej sprawie pominąć.
Jeżeli fakturę, o której mowa w art. 33 ust. 1 ustawy o VAT, wystawił - tak jak
w rozpoznawanej sprawie - podatnik podatku od towarów i usług uprawniony do
wystawiania faktur dokumentujących ten podatek, nie ma przeszkód do usunięcia
zawartej w niej pomyłki przez wystawienie faktury korygującej (zob. uzasadnienie
uchwały składu siedmiu sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 22
kwietnia 2002 r., FPS 2/02). W sprawie taka faktura została wystawiona, co zrodziło
problem możliwości uzyskania przez spółkę od Urzędu Skarbowego zwrotu
zapłaconej mu kwoty, bezpodstawnie pobranej od powoda i jego żony tytułem
podatku VAT. Wyrazem oceny w tym względzie stron umowy z dnia 8 stycznia
2001 r. były złożone przez nie w dniu 19 kwietnia 2001 r. w formie aktu notarialnego
oświadczenia nazwane ,,sprostowaniem umowy". (...)
Decydujące znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy ma odpowiedź na pytanie,
czy w dniu 19 kwietnia 2001 r. doszło do zawarcia umowy odnowienia na zasadach
powoływanych przez spółkę.
W świetle art. 506 k.c. przedmiotem odnowienia może być także, powstające
ex lege, zobowiązanie do zwrotu nienależnego świadczenia. Choć nie wynika to
wyraźnie z art. 506 k.c., należy dopuścić również odnowienie połączone ze zmianą
osób, w szczególności połączone z pozostaniem po stronie wierzyciela w nowym
zobowiązaniu tylko jednej z osób występujących po tej stronie w dotychczasowym
zobowiązaniu. Za możliwe uznaje się też zawarcie umowy odnowienia pod
warunkiem (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 21 października 1997 r., III CKN
121/97, nie publ.).
Ustalenia faktyczne stanowiące podstawę wydania zaskarżonego wyroku
w zestawieniu z treścią unormowania zawartego w art. 506 k.c. nakazują przyjąć,
że w dniu 19 kwietnia 2001 r. pomiędzy spółką a powodem i jego żoną doszło do
zawarcia umowy odnowienia, prowadzącej do umorzenia wynikającego z przepisów
o bezpodstawnym wzbogaceniu zobowiązania spółki do zwrotu powodowi i jego
żonie nienależnie świadczonej spółce kwoty podatku VAT, i zastąpienia tego
zobowiązania wynikającym z zawartej umowy zobowiązaniem spółki do wypłacenia
powodowi (samemu powodowi) zwróconej jej przez Urząd Skarbowy kwoty podatku
wraz z odsetkami. Dla stron w dniu 19 kwietnia 2001 r. fakt nienależnego
zapłacenia spółce przez powoda kwoty podatku VAT był - jak trafnie wskazał Sąd
Apelacyjny - bezsporny. W złożonych w tym dniu oświadczeniach skupiły się one
przede wszystkim na uregulowaniu wyrównania powodowi uszczerbku doznanego
w wyniku nienależnie świadczonej spółce kwoty podatku VAT, przy czym uczyniły to
w sposób wyraźnie i istotnie odbiegający od wynikających z przepisów
o bezpodstawnym wzbogaceniu zasad dotyczących zwrotu nienależnego
świadczenia. Sąd Apelacyjny trafnie przyjął, że w chwili wydania zaskarżonego
wyroku żądanie powoda w świetle zawartej w dniu 19 kwietnia 2001 r. umowy było
przedwczesne.
Twierdzenia powoda o naruszeniu wymienionych w skardze kasacyjnej
przepisów postępowania, zmierzające do podważenia ustaleń faktycznych
stanowiących podstawę wydania zaskarżonego wyroku, są w znacznym stopniu
wynikiem niezrozumienia istoty postępowania apelacyjnego. Jak już to było
wielokrotnie wyjaśniane przez Sąd Najwyższy, postępowanie apelacyjne stanowi
w swej istocie kontynuację merytorycznego rozpoznania sprawy, w związku z czym
sąd odwoławczy nie może poprzestać na ustosunkowaniu się do zarzutów
apelacyjnych, lecz musi, w granicach zaskarżenia, dokonać samodzielnych ustaleń
faktycznych oraz ocen materialnoprawnych (por. w szczególności wyrok Sądu
Najwyższego z dnia 13 kwietnia 2000 r., III CKN 812/98, OSNC 2000, nr 10, poz.
193 i postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 4 października 2002 r., III CZP
62/02, OSNC 2004, nr 1, poz. 7). Wyjście przez Sąd Apelacyjny przy rozpoznaniu
sprawy poza zakres zarzutów apelacyjnych spółki nie naruszało więc art. 378 k.p.c.,
lecz pozostawało w zgodzie z podstawowym obowiązkiem tego Sądu. Sąd
Apelacyjny funkcjonujący jako sąd merytoryczny uprawniony był też do
dopuszczenia kwestionowanych przez skarżącego dowodów. Jeżeli na etapie
postępowania apelacyjnego niewyjaśniona pozostała kwestia przedwczesności
żądania powoda, dopuszczenie wspomnianych dowodów, istotnych dla wyjaśnienia
tej kwestii, było w pełni uzasadnione. Myli się przy tym skarżący, że spółka mogła
zgłosić wniosek o przeprowadzenie dowodu z decyzji Urzędu Skarbowego z dnia
11 marca 2002 r. na rozprawie przed Sądem Okręgowym w dniu 22 marca 2002 r.,
ponieważ rozprawa przed Sądem Okręgowym w tym dniu nie odbyła się. Sąd
Okręgowy zamknął rozprawę na posiedzeniu w dniu 28 lutego 2002 r., a na dzień -
najpierw - 13 marca 2002 r., następnie - 22 marca 2002 r., wreszcie - 5 kwietnia
2002 r., wyznaczył tylko posiedzenie w celu ogłoszenia wyroku (por. art. 316 i 326
k.p.c. oraz uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 25 czerwca 1968 r., III CZP 62/68,
OSNCP 1969, nr 3, poz. 41). Nie mogła też spółka zgłosić wniosku
o przeprowadzenie dowodu z decyzji Izby Skarbowej z dnia 21 czerwca 2002 r. już
w apelacji, gdyż apelacja została wniesiona dnia 26 kwietnia 2002 r. Powód
natomiast mógł podnieść zarzut dotyczący uchybień w doręczeniu pisma z dnia 15
stycznia 2003 r. już na rozprawie 30 stycznia 2003 r., wtedy jednak ograniczył się
tylko do żądania oddalenia zawartego w tym piśmie wniosku dowodowego. Jeżeli
wówczas nie uważał wspomnianego uchybienia za mogące mieć wpływ na wynik
sprawy, trudno zrozumieć dlaczego obecnie miałoby być inaczej (art. 3931 pkt 2
k.p.c.).
Nie mają również uzasadnionych podstaw oceny skarżącego kwestionujące
skuteczne zastrzeżenie w zawartej w dniu 19 kwietnia 2001 r. umowie odnowienia
warunku zawieszającego.
Interpretacja zgodnie z dyrektywami art. 65 k.c. postanowienia zawartego w §
5 sporządzonego w tym dniu aktu notarialnego prowadzi do jednoznacznego
stwierdzenia zastrzeżenia uzależniającego nastąpienie uzgodnionych skutków
prawnych od wydania bądź ostatecznej decyzji administracyjnej nakazującej zwrot
spółce zapłaconej kwoty podatku VAT z odsetkami, bądź prawomocnego
orzeczenia sądowego (chodzi o wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego),
pozostawiającego w mocy decyzję o nieuwzględnieniu wniosku o zwrot spółce
zapłaconej kwoty podatku VAT. Zastrzeżenie to ma wszystkie cechy warunku
zawieszającego (89 k.c.). Uzależnia powstanie uzgodnionych skutków prawnych od
zdarzeń przyszłych. Oceniając obiektywnie, zdarzenia te należy uznać także za
niepewne. Wspomniane rozstrzygnięcia (decyzja administracyjna lub orzeczenie
sądu) zapadają na podstawie art. 21 ustawy o VAT. Artykuł ten, w zależności od
stwierdzonych przesłanek, daje dwojaką możliwość rozstrzygnięcia wniosku spółki
o zwrot zapłaconego podatku VAT. W razie stwierdzenia w sprawie wszczętej na
skutek tego wniosku przesłanek określonych w art. 21 ust. 5 ustawy o VAT,
zwrócona na rachunek bankowy spółki powinna być cała nadwyżka podatku
naliczonego nad podatkiem należnym; rozstrzygnięcie tej treści oznaczałoby
w rozumieniu omawianej umowy odnowienia uwzględnienie wniosku spółki o zwrot
zapłaconej kwoty podatku VAT. W razie natomiast stwierdzenia w sprawie
wszczętej na skutek wniosku spółki przesłanek określonych w art. 21 ust.4 ustawy
o VAT, zwrócona na rachunek bankowy spółki powinna być tylko pewna niewielka
część nadwyżki podatku naliczonego nad podatkiem należnym; rozstrzygnięcie tej
treści oznaczałoby w rozumieniu omawianej umowy odnowienia nieuwzględnienie
wniosku spółki o zwrot zapłaconej kwoty podatku VAT. Nie można się zgodzić
z twierdzeniami powoda, że okoliczności sprawy z góry przesądzały jeden tylko
wynik rozstrzygnięcia, ten, o którym mowa w art. 21 ust. 4 ustawy o VAT.
Okoliczności te są, jak wynika z materiału sprawy, na tyle złożone i sporne, że
w grę wchodzą oba wymienione wyżej rozstrzygnięcia. Stan faktyczny sprawy nie
dawał także podstaw do zastosowania art. 94 k.c. Uwagi skarżącego odnoszące się
do tego przepisu w istocie dotyczyły wyjaśnionej już wyżej kwestii ,,niepewności"
warunku.
Należy jeszcze zaznaczyć, że analizowana umowa odnowienia nie wkracza
w zastrzeżoną wyłącznie dla regulacji ustawowej treść stosunków podatkowych
(por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 28 czerwca 2002 r., I CKN 841/00, OSNC
2003, nr 6, poz. 91 i dotyczącą go glosę), lecz jedynie reguluje w nawiązaniu do
zdarzeń z zakresu prawa podatkowego mieszczący się w sferze swobody umów
cywilnoprawny stosunek zobowiązaniowy.
Z przedstawionych przyczyn Sąd Najwyższy na podstawie art. 39313 § 1 k.p.c.
oddalił skargę kasacyjną.



Izba Cywilna - inne orzeczenia:
dokumentdata wyd.
[IC] V CK 286/05   Wyrok SN
Biuletyn Sądu Najwyższego 2005/9/13 Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Cywilna 2006/5/87
2005-06-08 
[IC] V CK 266/05   Postanowienie SN
Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Cywilna 2006/5/86
2005-05-31 
[IC] V CK 209/05   Postanowienie SN
Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Cywilna 2006/7-8/130
2005-10-11 
[IC] V CK 98/05   Wyrok SN
Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Cywilna 2006/7-8/124
2005-08-18 
[IC] V CK 54/05   Postanowienie SN
Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Cywilna 2006/7-8/138
2005-12-15 
  • Adres publikacyjny: