Wyrok SN - I CK 33/05
Izba:Izba Cywilna
Sygnatura:I CK 33/05
Typ:Wyrok SN
Opis:Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Cywilna 2006/6/104
Data wydania:2005-07-13
Wyrok z dnia 13 lipca 2005 r., I CK 33/05

Przepisy ustawy o zamówieniach publicznych nie mają zastosowania
przy zatrudnianiu, także na podstawie umowy cywilnoprawnej, kierownika
samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej.

Sędzia SN Stanisław Dąbrowski (przewodniczący, sprawozdawca)
Sędzia SN Mirosław Bączyk
Sędzia SN Iwona Koper

Sąd Najwyższy w sprawie z powództwa Jacka K. przeciwko Województwu M.
o zapłatę, po rozpoznaniu na rozprawie w Izbie Cywilnej w dniu 13 lipca 2005 r.
kasacji powoda od wyroku Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 29 lipca 2004 r.
uchylił zaskarżony wyrok i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania
Sądowi Apelacyjnemu w Warszawie, pozostawiając temu Sądowi rozstrzygnięcie o
kosztach postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

Sąd Okręgowy w Warszawie wyrokiem z dnia 2 czerwca 2003 r. zasądził od
pozwanego Województwa M. na rzecz powoda Jacka K. kwotę 212 000 zł z
ustawowymi odsetkami od dnia 6 grudnia 1999 r., ustalając, że dniu 1 października
1998 r. Wojewoda R. zawarł z powodem, który był dyrektorem Wojewódzkiego
Szpitala Specjalistycznego w R., umowę o zarządzanie Szpitalem na czas do dnia
31 grudnia 2004 r. Obowiązkiem powoda jako zarządzającego było nie tylko
kierowanie działającym zakładem opieki zdrowotnej, lecz także realizacja inwestycji
centralnej jaką była budowa Szpitala. Powód miał prawo reprezentowania Szpitala
na zewnątrz, składania jednoosobowych oświadczeń woli, podpisywania w imieniu
Zakładu umów i zobowiązań wobec osób trzecich w wysokości wynikającej ze
zwykłego zarządzania bieżącą działalnością zakładu, podejmowanie jednak
czynności wykraczających poza zakres zwykłego zarządu wymagało uprzedniej
pisemnej zgody organu założycielskiego, udzielonej po zaopiniowaniu przez radę
społeczną. Zgody takiej wymagało dokonanie czynności pociągających
zobowiązania finansowe dla Szpitala, przekraczające jednorazowo kwotę 1 000 000
zł.
Organ założycielski mógł rozwiązać umowę bez wypowiedzenia ze skutkiem
natychmiastowym m.in. w przypadku, gdyby zarządzający rażąco naruszał
postanowienia umowy lub ustawy o zakładach opieki zdrowotnej, działając na
niekorzyść Zakładu. Na wypadek, gdyby organ założycielski rozwiązał umowę bez
wypowiedzenia ez podania przyczyn albo gdyby podana przyczyna została uznana
przez sąd za nieuzasadnioną, powodowi przysługiwało odszkodowanie umowne w
wysokości 24-miesięcznego wynagrodzenia, które wynosiło 7875 zł.
Od dnia 1 stycznia 1999 r., w związku z reformą administracyjną kraju,
organem założycielskim Wojewódzkiego Szpitala Specjalistycznego stało się
Województwo M. W piśmie z dnia 6 października 1999 r. Marszałek Województwa
M. poinformował powoda, że z dniem 7 października 1999 r. zostaje z nim
rozwiązana umowa o zarządzanie. Jako przyczyny wskazał dokonanie czynności
powodujących zobowiązania finansowe zakładu przekraczające jednorazowo kwotę
1 000 000 zł, nieprzestrzeganie terminów realizacji inwestycji określonych w
harmonogramach rzeczowo-finansowych oraz narażenie zakładu na dodatkowe
koszty w wyniku niedokładnego przeprowadzenia procedur przetargowych.
W rzeczywistości żadna z tych przyczyn nie istniała.
Na skutek apelacji pozwanego Sąd Apelacyjny w Warszawie wyrokiem z dnia
29 lipca 2004 r. zmienił wyrok Sądu Okręgowego w ten sposób, że powództwo
oddalił.
Sąd Apelacyjny stwierdził, że z art. 44a ustawy z dnia 30 sierpnia 1991 r. o
zakładach opieki zdrowotnej (Dz.U. Nr 91, poz. 408 ze zm. - dalej: "u.z.o.z.")
wynika w sposób jednoznaczny, iż wyboru kandydata na stanowisko kierownika
samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej nie dokonuje się według
procedury w przepisie tym określonej, zgodnie bowiem z ust. 1 pkt 1, konkurs
przeprowadza się na stanowisko kierownika zakładu, z wyjątkiem kierownika
samodzielnego zakładu opieki zdrowotnej oraz kierownika szpitala klinicznego. O ile
jednak tryb wyłaniania kandydata na stanowisko kierownika szpitala klinicznego
reguluje art. 44 ust. 5 i 6 u.z.o.z., o tyle ustawa ta w ogóle nie normuje sposobu
wyboru kandydata do zawarcia umowy cywilnoprawnej (art. 44 ust. 4 u.z.o.z.) na
kierowanie samodzielnym publicznym zakładem opieki zdrowotnej.
Sąd Apelacyjny wskazał, że w grę mogą wchodzić dwa rozwiązania. Pierwsze,
to dokonywanie w sposób dowolny wyboru kandydata przez organ pełniący funkcję
założyciela osoby prawnej, jaką jest samodzielny publiczny zakład opieki
zdrowotnej, i drugie, to wyłonienie kandydata w drodze postępowania o zamówienie
publiczne. W ocenie Sądu Apelacyjnego, za prawidłowe należy uznać rozwiązanie
drugie, a przemawiają za tym następujące względy.
Organ założycielski nie ma swobody w wyborze kandydata na stanowisko
kierownika niesamodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej, gdyż musi
przeprowadzić konkurs, o jakim stanowi art. 44a u.z.o.z. W pierwszym wypadku
chodzi o zakład opieki zdrowotnej, prowadzony w formie jednostki budżetowej lub
zakładu budżetowego (art. 35c u.z.o.z..), który gospodaruje przekazaną mu częścią
mienia państwowego lub komunalnego i przydzielonymi środkami finansowymi na
zasadach określonych w prawie budżetowym (art. 50 u.z.o.z.). Samodzielny
publiczny zakład opieki zdrowotnej gospodaruje przekazanymi w nieodpłatne
użytkowanie nieruchomościami i majątkiem Skarbu Państwa lub komunalnym oraz
majątkiem własnym samodzielnie na podstawie planu finansowego ustalanego
przez kierownika zakładu i nie wymagającego akceptacji organu założycielskiego
(art. 53 ust. 1 i 3 u.z.o.z.). Organ ten ma jedynie wpływ na decyzje dotyczące
zbycia, wydzierżawienia lub wynajęcia majątku trwałego zakładu oraz wniesienia
majątku do spółek lub fundacji (art. 53 ust. 2 u.z.o.z.). Skoro zatem swoboda w
zarządzaniu niesamodzielnym publicznym zakładem opieki zdrowotnej jest
mniejsza niż w zarządzaniu zakładem samodzielnym, a obydwa gospodarują
przekazanym im (choć na innych zasadach) majątkiem państwowym lub
komunalnym, to nie ma uzasadnienia teza, że kandydata na stanowisko
samodzielnego zakładu może organ założycielski obrać nie będąc skrępowanym
żadnymi szczególnymi procedurami, czyli w istocie według własnego tylko uznania,
podczas, gdy aby wyłonić kandydata na stanowisko niesamodzielnego zakładu,
musi ogłosić i przeprowadzić konkurs, o jakim mowa w art. 44a u.z.o.z.
Usprawiedliwieniem powyższej różnicy nie mogą być odmienne dla tych obu
zakładów podstawy odpowiedzialności za zobowiązania, gdyż chociaż co do
zasady samodzielny publiczny zakład opieki zdrowotnej, jako odrębny od Skarbu
Państwa podmiot prawa, odpowiada za swoje zobowiązania i pokrywa we własnym
zakresie ujemny wynik finansowy (art. 60 ust. 1 u.z.o.z.), to jednak organ
założycielski, w wypadku, gdy dalsze istnienie zakładu uzasadnione jest celami i
zadaniami, pokrywa ujemny wynik finansowy zakładu ze środków publicznych (art.
60 ust. 4 u.z.o.z.). W przypadku zaś likwidacji samodzielnego zakładu, jego
zobowiązaniami i należnościami Skarbu Państwa lub właściwej jednostki
samorządu terytorialnego (art. 60 ust. 6 u.z.o.z.).
Zdaniem Sądu Apelacyjnego, z tych względów przyjąć należy, że sposób
wyboru kierownika publicznego zakładu opieki zdrowotnej nie może być
pozostawiony swobodnemu uznaniu organu założycielskiego, wymaga procedur
jasnych i obiektywnych, gwarantujących uczciwe i efektywne gospodarowanie
środkami publicznymi.
Ponieważ ustawa o zakładach opieki zdrowotnej nie przewiduje takich
procedur, a chodzi o finansowanie działalności z udziałem środków publicznych
Sąd Apelacyjny, uznał, że w grę mogą wchodzić tylko zasady przewidziane w
ustawie z dnia 10 czerwca 1994 r. o zamówieniach publicznych (jedn. tekst: Dz.U. z
2002 r. Nr 72, poz. 664 ze zm. - dalej: "u.z.p."). Wśród podmiotów wymienionych w
art. 4 ust. 1 tej ustawy, które zobowiązane są do jej stosowania, znajdują się
państwowe i komunalne jednostki organizacyjne wykonujące zadania o charakterze
użyteczności publicznej. Należą do nich publiczne zakłady opieki zdrowotnej,
których zadanie polega na udzielaniu świadczeń zdrowotnych finansowanych ze
środków publicznych (art. 33 u.z.o.z.), co prawda warunki i tryb przekazywania
środków publicznych samodzielnemu publicznemu zakładowi opieki zdrowotnej nie
podlega, zgodnie z art. 54 ust. 3 u.z.o.z., ustawie o zamówieniach publicznych,
jednakże ich wydatkowanie przez ten zakład jest objęte, zgodnie z art. 4 ust. 1 pkt 6
w związku z art. 3 ust. 1 u.z.p., reżimem tej ustawy.
W ocenie Sądu Apelacyjnego, zarządzanie samodzielnym publicznym
zakładem opieki zdrowotnej jest wykonywaniem usług, o jakich stanowi art. 3 ust. 1
u.z.p. Zgodnie z art. 2 pkt 3 tej ustawy, ilekroć mowa w niej o ,,usługach", należy
przez to rozumieć wszelkie prace, które nie są robotami budowlanymi ani dostawą.
Usługi, których nie można zaliczyć do robót budowlanych ani dostawy, w zależności
od ich przedmiotu, mogą być przedmiotem różnych umów. Ustawa o zakładach
opieki zdrowotnej, która ustawą z dnia 20 czerwca 1997 r. o zmianie ustawy o
zakładach opieki zdrowotnej oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 104,
poz. 661) wprowadziła możliwość zarządzania publicznym zakładem opieki
zdrowotnej na podstawie umowy cywilnoprawnej, nie zawiera jednak przepisów
regulujących tę umowę ani nie określa jej charakteru prawnego. Jest ona nazywana
kontraktem menadżerskim, co też nie wyjaśnia jej istoty. Odnosząc do niej przepisy
kodeksu cywilnego, trzeba ją zaliczyć do umów nienazwanych, chociaż zawiera
najwięcej elementów umowy zlecenia.
Sąd Apelacyjny wskazał, że w doktrynie przyjmuje się, iż mimo treści art. 44
ust. 4 u.z.o.z., przez zawarcie umowy cywilnoprawnej z kierownikiem publicznego
zakładu opieki zdrowotnej nie nawiązuje się stosunek pacy (określenie to stanowi
uchybienie językowe ustawodawcy), lecz podobny do niego stosunek zatrudnienia.
W świetle natomiast ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń
społecznych oraz ustawy z dnia 6 lutego 1997 r. o powszechnym ubezpieczeniu
zdrowotnym, umowa o zarządzanie jest umową zlecenia, a tym samym kierownika
samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej, z którym zawarto umowę o
zarządzanie, należy w świetle powyższych ustaw uznać za osobę wykonującą
pracę na podstawie takiej właśnie umowy. Ponieważ na gruncie prawa cywilnego
omawianą umowę należy zaliczyć do umów nienazwanych, najbardziej zbliżonych
do świadczenia usług (art. 750 k.c.), to jej zawarcie powinno nastąpić z kandydatem
wyłonionym w drodze postępowania o zamówienie publiczne.
W niniejszej sprawie tryb ten nie został zachowany. Sąd Apelacyjny uznał, że
umowa o zarządzanie zawarta wbrew wymogom ustawy o zamówieniach
publicznych, z pominięciem postępowania o udzielenie zamówienia publicznego,
jest na podstawie art. 58 § 1 k.c. bezwzględnie nieważna. Wyeliminowanie z obrotu
umowy jako nieważnej powoduje, że nie może ona stanowić podstawy roszczeń
strony, która ją zawierała, dlatego powództwo oparte na postanowieniu nieważnej
umowy jako niezasadne podlega oddaleniu.
Od wyroku Sądu Apelacyjnego powód wniósł kasację opartą na obu
podstawach wymienionych w art. 3931 pkt 1 k.p.c. Zarzucił naruszenie prawa
materialnego - art. 44 ust. 2 i ust. 4, art. 44a u.z.o.z. w związku z art. 2 pkt 3 i 6, art.
3 ust., art. 4 ust. 1 i art. 17 ust. 1 u.z.p. w brzmieniu tych przepisów obowiązującym
w dacie zawarcia umowy o zarządzanie, tj. w dniu 1 października 1998 r., oraz
przepisów postępowania, które mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy - art.
231, 233 § 1 i art. 328 § 2 k.p.c.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje: (...)
Przepisy ustawy o zakładach opieki zdrowotnej podlegały wielokrotnym
zmianom, a art. 44 w zakresie dotyczącym powoływania kierownika publicznego
zakładu opieki zdrowotnej był nowelizowany trzykrotnie. Poczynając od jego
pierwszej nowelizacji, dokonanej ustawą z dnia 5 grudnia 1997 r. o zmianie ustawy
o zakładach opieki zdrowotnej oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr
104, poz. 661), przepis ten przewiduje trzy sposoby zatrudnienia kierownika
publicznego zakładu opieki zdrowotnej: powołanie, umowę o pracę i umowę
cywilnoprawną.
W razie powołania lub zawarcia umowy o pracę z kierownikiem publicznego
zakładu opieki zdrowotnej nawiązuje się stosunek pracy, regulowany przez prawo
pracy. Ze względu na odrębny od prawa cywilnego charakter tej dziedziny prawa,
przepisy o zamówieniu publicznym, zamieszczone w ustawie o zamówieniach
publicznych, nie mogą regulować nawiązania stosunku pracy. Zastosowanie
przepisów ustawy o zamówieniach publicznych mogłaby wchodzić w grę tylko przy
zawieraniu umowy cywilnoprawnej. Dopuszczalność ich zastosowania zależy od
tego, czy przepisy te mają charakter komplementarny w stosunku do przepisów
ustawy o zakładach opieki zdrowotnej, czy też przepisy ustawy o zakładach opieki
zdrowotnej stanowią lex specialis w stosunku do przepisów ustawy o zamówieniach
publicznych.
Przepis art. 44 ust. 4 u.z.o.z. w brzmieniu obowiązującym w dniu zawierania
umowy przez powoda wskazywał, że z kierownikiem publicznego zakładu opieki
zdrowotnej nawiązuje się stosunek pracy także na podstawie umowy
cywilnoprawnej. Sąd Apelacyjny trafnie zauważył, że umowa cywilnoprawna nie
może być podstawą nawiązania stosunku pracy; na podstawie takiej umowy
nawiązuje się stosunek zatrudnienia, zbliżony do stosunku pracy, a ściśle
stosunkiem pracy nie będący. W każdym razie z użytego w ustawie sformułowania
wyraźnie wynika, że kierownikiem publicznego zakładu opieki zdrowotnej może być
tylko osoba fizyczna, nie może nim być np. spółka prawa handlowego. Krąg osób,
które mogą ubiegać się o udzielenie im zamówienia publicznego, zupełnie inaczej
kształtuje obowiązująca ustawa o zamówieniach publicznych oraz mająca
zastosowanie w sprawie ustawa z dnia 10 czerwca 1994 r. Z art. 12a w związku z
art. 2 ust. 6 u.z.p. wynika, że zamówienie publiczne może zostać udzielone nie tylko
osobie fizycznej, ale również osobie prawnej i jednostce organizacyjnej niemającej
osobowości prawnej. Przepis art. 17 ust. 1 ustawy nakazuje przedmiot zamówienia
określać za pomocą obiektywnych cech technicznych i jakościowych przy
przestrzeganiu Polskich Norm lub klasyfikacji wydanych na podstawie ustawy z dnia
29 czerwca 1995 r. o statystyce publicznej (Dz.U. Nr 88, poz. 439 ze zm.).
Określenie w ten sposób zakresu umowy o zarządzanie publicznym zakładem
opieki zdrowotnej jest niemożliwe, gdyż tego rodzaju działalność nie występuje w
Klasyfikacji Wyrobów i Usług czy też Europejskiej Klasyfikacji Działalności, które są
standardami klasyfikacyjnymi w rozumieniu art. 40 ust. 1 wymienionej ustawy. Już z
tych względów przepisów ustawy o zamówieniach publicznych nie można traktować
jako uzupełniających przepisy ustawy o zakładach opieki zdrowotnej, dotyczące
zatrudnienia kierownika publicznego zakładu opieki zdrowotnej.
Sąd Apelacyjny, przyjmując, że umowa o zarządzanie szpitalem, będącym
samodzielnym publicznym zakładem opieki zdrowotnej, powinna być zawarta w
trybie postępowania o zamówienie publiczne, wskazywał dwa argumenty. Po
pierwsze, uznał za niesłuszne zatrudnianie kierownika samodzielnego publicznego
zakładu opieki zdrowotnej na podstawie dowolnego lub swobodnego wyboru przez
organ założycielski. Szczególnie dużo miejsca przeznaczył Sąd Apelacyjny na
uzasadnienie tezy, że skoro kierownik niesamodzielnego publicznego zakładu
opieki zdrowotnej wybierany jest zgodnie z ustawą (art. 44a pkt 1) w trybie
konkursowym, to nie powinno być dowolności w wyborze kierownika samodzielnego
zakładu. Po drugie, zdaniem Sądu Apelacyjnego, art. 44 i art. 44a u.z.o.z. nie
normują sposobu wyboru kandydata do zawarcia umowy cywilnoprawnej.
Niewątpliwie trudno znaleźć podstawę natury słusznościowej w wyłączeniu
stanowiska kierownika samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej z
procedury konkursowej, więc krytyka takiego rozwiązania może być trafna,
jednakże istnieją granice możliwości "poprawiania" prawa w drodze wykładni,
których przekraczać nie wolno; zadaniem sądu jest stosowanie, a nie stanowienie
prawa. Przepis art. 44a ust. 1 pkt 1 u.z.o.z. wyraźnie wyłącza stanowisko
kierownika samodzielnego zakładu opieki zdrowotnej z procedury konkursowej.
Wynika to ze sformułowania, że ,,w publicznych zakładach opieki zdrowotnej (...)
przeprowadza się konkurs na kierownika zakładu, z wyjątkiem kierownika
samodzielnego zakładu opieki zdrowotnej". Przepis ten dodany został ustawą
nowelizującą z dnia 5 grudnia 1997 r., wcześniej, wszyscy kierownicy zakładów
opieki zdrowotnej, tak samodzielnych jak i niesamodzielnych, zatrudniani byli bez
konkursu, na podstawie swobodnego uznania organu założycielskiego.
Sąd Apelacyjny, omawiając wybór bez konkursu stosownego kandydata przez
organ założycielski, użył zamiennie wyrażeń ,,dowolny wybór" i ,,swobodny wybór",
pojęcia te trzeba jednak rozróżniać. W ustawie o zakładach opieki zdrowotnej nie
zostały określone wymagania, jakie powinien spełniać kandydat na kierownika
zakładu opieki zdrowotnej. Przepis art. 10 ust. 2 u.z.o.z. upoważnił Ministra Zdrowia
Opieki Społecznej do określenia w drodze rozporządzenia wymagań, jakim powinny
odpowiadać osoby na stanowiskach kierowniczych w zakładach opieki zdrowotnej.
Minister Zdrowia wydał w dniu 17 maja 2000 r. rozporządzenie w sprawie
wymagań, jakim powinny odpowiadać osoby na stanowiskach kierowniczych w
zakładach opieki zdrowotnej określonego rodzaju (Dz.U. Nr 44, poz. 520 ze zm.)
zarządzając, że kierownikiem zakładu opieki zdrowotnej może być wyłącznie osoba
mająca wyższe wykształcenie i co najmniej sześcioletni staż pracy w zawodzie lub
posiadająca wyższe wykształcenie i ukończone studia podyplomowe o kierunku
zarządzanie w służbie zdrowia oraz co najmniej trzyletni staż pracy w zawodzie
bądź posiadająca wyższe wykształcenie i szkolenie zagraniczne i co najmniej
trzyletni staż pracy (§ 1 rozporządzenia). Rozporządzenia tego jeszcze nie było w
chwili zawierania umowy z powodem, tj. w dniu 1 października 1998 r. Nie oznacza
to, że każda osoba fizyczna mogła zostać kierownikiem zakładu opieki zdrowotnej.
Obowiązywało wówczas rozporządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z
dnia 14 kwietnia 1992 r. w sprawie kwalifikacji wymaganych od pracowników na
poszczególnych stanowiskach pracy w publicznych zakładach opieki zdrowotnej
(Dz.U. Nr 37, poz. 162 ze zm.), które w załączniku (część II, pkt 1) określało, że
kierownik zakładu powinien mieć wyższe wykształcenie i osiem lat pracy w
zawodzie. Biorąc pod uwagę wymogi stawiane kierownikowi zakładu opieki
zdrowotnej w zakresie wykształcenia i doświadczenia zawodowego, można mówić
o jego swobodnym wyborze przez organ założycielski, ale nie o wyborze dowolnym.
Przyjmując zastosowanie ustawy o zamówieniach publicznych przy
zatrudnianiu kierownika samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej na
podstawie umowy cywilnoprawnej, Sąd Apelacyjny miał na względzie, że eliminuje
to nieuzasadnioną - zdaniem Sądu - swobodę organu założycielskiego w doborze
kandydata, jednakże większość kierowników samodzielnych publicznych zakładów
opieki zdrowotnej zatrudniana jest na podstawie powołania albo umowy o pracę;
w tych przypadkach o osobie kierownika zakładu nadal decydowałaby swobodna
wola organu założycielskiego.
Nieprzekonywujący jest także argument, że za stosowaniem ustawy o
zamówieniach publicznych przemawiać ma okoliczność, że art. 44 i 44a u.z.o.z. nie
normują sposobu wyboru kandydata do zawarcia umowy cywilnoprawnej. Jeżeli
uznać, że przepisy ustawy o zakładach opieki zdrowotnej są wystarczającą
podstawą prawną do zatrudnienia kierownika samodzielnego publicznego zakładu
opieki zdrowotnej na podstawie powołania albo umowy o pracę, to niezrozumiałe
jest, dlaczego podstawa ta miałaby być niedostateczna przy zatrudnianiu
kierownika na podstawie umowy cywilnoprawnej.
Reasumując, przepisy ustawy o zamówieniach publicznych nie mają
zastosowania do zatrudnienia kierownika samodzielnego publicznego zakładu
opieki zdrowotnej, także na podstawie umowy cywilnoprawnej, nie jest zatem trafny
pogląd, że zawarcie takiej umowy z pominięciem postępowania o udzielenie
zamówienia publicznego powoduje jej nieważność na podstawie art. 58 § 1 k.c.
Nieważność umowy zawartej z powodem albo tylko klauzuli dotyczącej
odszkodowania w wysokości 24-miesięcznego wynagrodzenia mogłaby
ewentualnie wchodzić w grę ze względu na zasady współżycia społecznego (art. 58
§ 2 k.c.), jednakże, wobec braku ustaleń Sądu meriti dotyczących konkretnej
umowy w aspekcie jej zgodności bądź sprzeczności z zasadami współżycia
społecznego, zagadnienie to nie może być przedmiotem rozważań.
Z powyższych względów Sąd Najwyższy orzekł, jak w sentencji (art. 39313
k.p.c.).



Izba Cywilna - inne orzeczenia:
dokumentdata wyd.
[IC] I CK 381/05   Wyrok SN
Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Cywilna 2006/12/204
2006-03-08 
[IC] I CK 361/05   Wyrok SN
Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Cywilna 2006/11/189
2006-02-03 
[IC] I CK 334/05   Wyrok SN
Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Cywilna 2006/11/188
2006-02-03 
[IC] I CK 298/05   Postanowienie SN
Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Cywilna 2006/9/152
2005-11-17 
[IC] I CK 281/05   Wyrok SN
Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Cywilna 2006/11/186
2006-01-25 
  • Adres publikacyjny: