Uchwała SN - II PZP 11/04
Izba:Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych
Sygnatura:II PZP 11/04
Typ:Uchwała SN
Opis:Orzecznictwo Sądu Najwyższego Zbiór Urzędowy Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych 2005/1/2
Wokanda 2005/2/29
Data wydania:2004-10-07

Uchwała z dnia 7 października 2004 r.
II PZP 11/04

Przewodniczący SSN Katarzyna Gonera, Sędziowie SN: Zbigniew Myszka
(sprawozdawca), Andrzej Wróbel.

Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 7 października 2004 r.
sprawy z powództwa Wojciecha B. i Jadwigi K. przeciwko Samodzielnemu Publicz-
nemu Szpitalowi Klinicznemu [...] Akademickiemu Centrum Klinicznemu Akademii
Medycznej w G. i Skarbowi Państwa - Ministrowi Zdrowia o wynagrodzenie za pracę
w godzinach nadliczbowych, na skutek zagadnienia prawnego przekazanego posta-
nowieniem Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 22 kwietnia 2004 r. [...]

,,Czy w sprawie o roszczenia ze stosunku pracy powstałe do dnia przekształ-
cenia Szpitala Klinicznego będącego jednostką budżetową w Samodzielny Publiczny
Szpital Kliniczny wyłącznie legitymowany biernie jest Skarb Państwa - Minister Zdro-
wia, czy też legitymowany biernie jest wyłącznie Samodzielny Publiczny Szpital Kli-
niczny, czy też oba te podmioty są legitymowane biernie na zasadzie solidarności
nieprawidłowej (in solidum) ?"

p o d j ą ł uchwałę:

W sprawach o roszczenia ze stosunku pracy powstałe do dnia prze-
kształcenia szpitala klinicznego, mającego status jednostki organizacyjnej (bu-
dżetowej) Skarbu Państwa, w samodzielny publiczny szpital kliniczny bierną
legitymację procesową mają Skarb Państwa oraz samodzielny publiczny szpital
kliniczny.

U z a s a d n i e n i e

Przedstawione Sądowi Najwyższemu do rozstrzygnięcia zagadnienie prawne
ujawniło się w następującym stanie sprawy. Sąd Okręgowy w Gdańsku wyrokiem z
dnia 28 sierpnia 2003 r. zasądził od pozwanego Skarbu Państwa-Ministra Zdrowia na
rzecz powoda Wojciecha B. kwotę 3.343,45 oraz od tego samego pozwanego na
rzecz powódki Jadwigi K. kwotę 3.650,22 zł, a ponadto od pozwanego Samodzielne-
go Publicznego Szpitala Klinicznego [...] Akademickiego Centrum Klinicznego Aka-
demii Medycznej w G. na rzecz powoda kwotę 1.024 zł, a na rzecz powódki kwotę
311,90 zł (wszystkie kwoty z ustawowymi odsetkami) tytułem wynagrodzenia za
pracę w godzinach nadliczbowych. Sąd ten uznał, że podstawowe znaczenie dla wy-
rokowania miało ustalenie podmiotu zobowiązanego do wypłaty dochodzonych przez
powodów świadczeń, a mianowicie - czy powodowie powinni kierować swoje rosz-
czenia przeciwko pozwanemu Szpitalowi przed i po jego przekształceniu organiza-
cyjno-prawnym, czy też przeciwko Skarbowi Państwa, który na podstawie art. 80 ust.
1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. - Przepisy reformujące administrację pu-
bliczną (Dz.U. Nr 133, poz. 872 ze zm., powoływanej dalej jako ustawa reformująca
administrację publiczną lub ustawa z 13 października 1998 r.) ponosił odpowiedzial-
ność za zobowiązania cywilnoprawne powstałe do końca 1998 r. w jednostkach bu-
dżetowych lub zakładach budżetowych, które zostały przekazane (przejęte) przez
samorządy terytorialne. Sąd ten uznał, iż przedmiotową kwestię rozstrzygnął Sąd
Najwyższy w wyroku z dnia 18 grudnia 2002 r., I PKN 668/01, w którym wskazał, że
Skarb Państwa ponosi na podstawie tego przepisu odpowiedzialność za powstałe do
dnia 31 grudnia 1998 r. zobowiązania tych samodzielnych publicznych zakładów
opieki zdrowotnej, które zostały objęte wykazem - załącznikiem do rozporządzenia
Prezesa Rady Ministrów z dnia 22 czerwca 2001 r. W konsekwencji Sąd Okręgowy
,,podzielił" roszczenia powodów, w ten sposób, że wynagrodzenie z tytułu pracy w
godzinach nadliczbowych należne za okres sprzed daty przekształcenia pozwanego
Szpitala w samodzielną placówkę (4 grudnia 1998 r.) zasądził od Skarbu Państwa -
,,jako jedynie zobowiązanego", a należności przypadające po tej dacie zasądził od
pozwanego Szpitala.
Sąd Apelacyjny wstępnie poczynił rozważania dotyczące statusu prawnego
pozwanego Szpitala, który twierdził, że jako szpital kliniczny nie podlegał przejęciu
przez jednostkę samorządu terytorialnego. Ostatecznie Sąd ten wskazał, że na mocy
§ 1 zarządzenia [...] Ministra Zdrowia z dnia 4 grudnia 1998 r. w sprawie przekształ-
cenia Państwowego Szpitala Klinicznego w Samodzielny Publiczny Zakład Opieki
Zdrowotnej (powoływanego dalej jako zarządzenie) - Państwowy Szpital Kliniczny
[...] z siedzibą w G. został przekształcony w Samodzielny Publiczny Zakład Opieki
Zdrowotnej pod nazwą Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny [...] Akademii Me-
dycznej w G. Fundusz założycielski tego szpitala stanowiło mienie Skarbu Państwa
lub komunalne znajdujące się w użytkowaniu jednostki budżetowej Państwowego
Szpitala Klinicznego [...] w G. w dniu przekształcenia, z zachowaniem praw osób
trzecich (§ 4 zarządzenia). Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny [...] Akademii
Medycznej w G. - jako następca prawny Państwowego Szpitala Klinicznego [...] w G.
- został pracodawcą wszystkich pracowników zatrudnionych w chwili przekształcenia
(§ 5 zarządzenia w związku z art. 231 k.p.). W zarządzeniu nie było mowy o tym, czy i
jakie zobowiązania pozostałe po jednostce budżetowej stały się zobowiązaniami
Skarbu Państwa. Z protokołu przejęcia zobowiązań Państwowego Szpitala Klinicz-
nego [...] w G. wynikało, że ,,do oddłużenia przez Skarb Państwa" przyjęto kwotę wie-
rzytelności głównej w wysokości 43.412.425,50 zł, jednak wierzyciele byłej jednostki
nie zostali wymienieni. Pełnomocnik Ministra Zdrowia wyjaśnił, że porozumienie nie
obejmowało zobowiązań wynikających ze stosunków pracy pracowników Szpitala, a
podstawę przejęcia, z wyłączeniem zobowiązań pracowniczych, stanowił art. 40 k.c.
W ocenie Sądu Apelacyjnego taka formuła rozliczenia wierzycieli byłego szpitala-
jednostki budżetowej ,,dotyczyła tylko wierzytelności bezspornych i zasadnych w
ocenie szpitala". Zmiany przepisów dotyczących statusu prawnego szpitali klinicz-
nych nie rozwiązywały problemu odpowiedzialności za zobowiązania ze stosunków
pracy powstałe do dnia przekształcenia szpitali, działających w formie jednostek bu-
dżetowych, w samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej. Równocześnie ,,brak
było podstaw prawnych do rozważania odpowiedzialności Skarbu Państwa za zobo-
wiązania szpitala jednostki budżetowej przed jego przekształceniem, czy również po
przekształceniu w samodzielny publiczny zakład - na podstawie art. 80 ustawy z dnia
13.10. 1998 roku".
Dalej Sąd Apelacyjny podzielając motywy zawarte w uchwale Sądu Najwyż-
szego z dnia 5 grudnia 2002 r., III CZP 75/02 (OSNC 2003 nr 10, poz. 134), w której
Sąd Najwyższy dopatrzył się podstaw do przyjęcia, że zobowiązania z tytułu odpo-
wiedzialności deliktowej, powstałe w związku z działalnością szpitala klinicznego-
jednostki budżetowej, przeszły z chwilą dokonanego przekształcenia w samodzielny
publiczny zakład opieki zdrowotnej ze Skarbu Państwa na ten zakład na podstawie
art. 40 k.c., zasygnalizował, że przejście zobowiązań Skarbu Państwa związanych z
działalnością szpitala klinicznego - jednostki budżetowej na samodzielny publiczny
zakład - szpital kliniczny byłoby dopuszczalne, gdyby tak stanowiła ustawa. Tymcza-
sem z motywów uchwały Sądu Najwyższego z dnia 7 lipca 2000 r., III ZP 16/00
(OSNAPiUS 2000 nr 23, poz. 847), wynika, że brak jest wyraźnego przepisu przewi-
dującego taki skutek. W tej uchwale wyrażono pogląd, że samodzielny publiczny za-
kład opieki zdrowotnej, który powstał w wyniku przekształcenia zakładu publicznego
prowadzonego w formie jednostki budżetowej ponosił odpowiedzialność za zobowią-
zania wynikające ze stosunku pracy powstałe przed dokonaniem przekształcenia.
Wynika to z prawidłowej interpretacji art. 231 § 2 k.p., skoro bowiem z tego przepisu
wynika odpowiedzialność nowego pracodawcy za ,,stare długi pracownicze", jeżeli
przejął on tylko część zakładu pracy (mimo że istnieje poprzedni pracodawca), to tym
bardziej ponosi on taką odpowiedzialność, gdy przejmuje cały zakład pracy, a do-
tychczasowy pracodawca przestaje istnieć. Sąd Najwyższy dopuścił w tej uchwale
dodatkowe gwarancje realizacji zobowiązań pracowniczych wynikających ze szcze-
gólnych regulacji ustawowych, np. z art. 80 ustawy z dnia 13 października 1998 r.,
nie wyjaśniając jednak na czym polega ,,ta współodpowiedzialność i w jaki sposób
procesowo ma być wyrażona w sprawie o zapłatę wynagrodzenia za okres przed
przekształceniem placówki zdrowia w podmiot samodzielny i samofinansujący". Z
prezentowanych orzeczeń Sądu Najwyższego zdaje się wynikać, w ocenie Sądu
Apelacyjnego, że ,,pracownik może dochodzić wynagrodzenia ze stosunku pracy na-
leżnego za okres do przekształcenia jednostki budżetowej w podmiot samodzielny i
samofinansujący od Skarbu Państwa, a także od zakładu pracy". Równocześnie nie
wyjaśniono w nich jak ma ,,kształtować się ta odpowiedzialność obu podmiotów - ak-
tualnego pracodawcy i Skarbu Państwa". Sugerowana w motywach uchwały z dnia 7
lipca 2000 r. odpowiedzialność in solidum nie uzyskała potwierdzenia w uzasadnie-
niu wyroku Sądu Najwyższego z dnia 18 grudnia 2002 r. Tymczasem w przedmioto-
wej sprawie Sąd Okręgowy przyjął, że za zobowiązania pracownicze do czasu prze-
kształcenia wyłączną odpowiedzialność ponosi Skarb Państwa.
Dodatkowo Sąd Apelacyjny wskazał, że nie jest jednolite orzecznictwo Sądu
Najwyższego co do tego, czy przekształcenie zakładu opieki zdrowotnej w samo-
dzielny zakład jest objęte konstrukcją z art. 231 k.p., czy też jako ,,zmiana zasad fi-
nansowania jego działalności nie ma znaczenia dla podmiotowości w stosunkach
pracy" (wyrok z dnia 10 lutego 2000 r., II UKN 390/99, OSNAPiUS 2001 nr 15, poz.
495). Z drugiej strony ugruntowany zdaje się w tym zakresie być pogląd, że prze-
kształcenie zakładu opieki zdrowotnej nie jest tylko zmianą zasad jego finansowania,
lecz stanowi przejęcie w całości przez inny podmiot (art. 231 k.p.).
W konkluzjach Sąd Apelacyjny wywodził, że w rozpoznawanej sprawie nie
może być mowy o solidarnej odpowiedzialności Skarbu Państwa i nowego praco-
dawcy - Samodzielnego Publicznego Szpitala Klinicznego [...] w G., gdyż pracodaw-
cą powodów nigdy nie był Skarb Państwa, lecz jednostka budżetowa - Państwowy
Szpital Kliniczny, który przestał istnieć, a w jego miejsce i na bazie mienia dotych-
czasowej jednostki budżetowej powstał Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny. W
konsekwencji nie ma solidarnej odpowiedzialności tych podmiotów z art. 231 § 2 k.p.,
ponieważ nie ma już dotychczasowego pracodawcy, który odpowiadałby solidarnie z
nowym pracodawcą za zobowiązania powstałe przed dokonaniem tego przekształ-
cenia. Nie ma również przesłanek do przyjęcia odpowiedzialności in solidum (soli-
darności nieprawidłowej), w ramach której wierzyciel może dochodzić zasądzenia
tego samego świadczenia od kilku dłużników równocześnie odpowiedzialnych z od-
rębnych tytułów prawnych, najczęściej z umowy i (lub) z czynu niedozwolonego) al-
bowiem ,,nie ma podstaw prawnych do twierdzenia, że w związku z tym przekształ-
ceniem obok stosunku pracy powstał jeszcze jeden stosunek prawny pomiędzy pra-
cownikami Szpitala a Ministerstwem Zdrowia, a jeśli miałby powstać to jaki (?), prze-
cież nie stosunek pracy". W szczególności art. 231 k.p. ani przepisy ustawy o zakła-
dach opieki zdrowotnej nie kreują odpowiedzialności ,,Ministerstwa Zdrowia wobec
pracownika wspólnie z pracodawcą na zasadzie solidarności, czy innej". Powyższe
doprowadziło Sąd Apelacyjny do wniosku, że za zobowiązania pracownicze powstałe
przed przejęciem zakładu pracy odpowiada wyłącznie nowy zakład pracy jako nowy
pracodawca, który przejął cały dotychczasowy zakład pracy i stał się stroną w do-
tychczasowych stosunkach pracy. Ten nowy pracodawca jest jedynym podmiotem
zobowiązanym do zapłaty wszelkich należności ze stosunku pracy powstałych przed
przekształceniem dotychczasowego zakładu pracy, a zatem jest on także procesowo
wyłącznie biernie legitymowany w sprawie z powództwa pracownika o zapłatę zale-
głego wynagrodzenia. Z uwagi na uregulowanie w art. 231 k.p. zasad odpowiedzial-
ności, nie można wywodzić prawa pracownika ,,do żądania bezpośrednio od Mini-
sterstwa Zdrowia zapłaty wynagrodzenia ze stosunku pracy" z art. 40 k.c., ponieważ
nie dopuszcza tego zasada określona w art. 300 k.p., a Skarb Państwa nie ma statu-
su prawnego pracodawcy, który przysługuje jego jednostkom organizacyjnym. Takie
jednostki organizacyjne, którym przysługuje status pracodawców w stosunkach
pracy, powinny ,,otrzymać od Skarbu państwa środki finansowe na pokrycie wszel-
kich zobowiązań, w tym zobowiązań ze stosunku pracy", nie można zatem uznać, że
wobec pracownika są równocześnie zobowiązane dwa podmioty - Skarb Państwa i,
obok tej osoby prawnej, pracodawca. Taka konstrukcja jest obca Kodeksowi pracy.
Natomiast jeżeli samodzielny publiczny szpital kliniczny zaspokoił zobowiąza-
nia, które materialnie obciążały Skarb Państwa, to może na podstawie art. 40 k.c.
dochodzić ,,zwrotu wyłożonych na ten cel środków pieniężnych, bądź też zgłosić listę
wierzytelności pracowniczych do Skarbu Państwa". W tym zakresie Sąd Apelacyjny
podzielił pogląd wyrażony w uchwale Sądu Najwyższego z dnia 8 października 2003
r., III CZP 64/03, ,,że samodzielnemu publicznemu zakładowi opieki zdrowotnej, po-
wstałemu z przekształcenia publicznego zakładu opieki zdrowotnej prowadzonego w
formie jednostki budżetowej, który spełnił świadczenie z tytułu wynagrodzenia za
okres pracy w zakładzie budżetowym, przysługuje do Skarbu Państwa roszczenie o
zwrot spełnionego świadczenia".

Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

Na gruncie prawa pracy nie ma wątpliwości, że pozwany samodzielny publicz-
ny szpital kliniczny jest następcą prawnym szpitala klinicznego, a zatem jest sukce-
sorem praw i obowiązków tego pracodawcy, który był jednostką organizacyjną (bu-
dżetową) Skarbu Państwa. Samodzielny publiczny szpital kliniczny, który powstał w
wyniku ustawowo wymuszonego przekształcenia zakładu publicznego, prowadzone-
go w formie jednostki budżetowej, stał się nowym pracodawcą, który odpowiada za
zobowiązania wynikające ze stosunków pracy powstałe przed dokonaniem tego
przekształcenia (por. uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 7 lipca 2000 r., III ZP 16/00,
OSNAPiUS 2000 nr 23, poz. 847). W związku z tym prawidłowy jest pogląd, że sa-
modzielny publiczny szpital kliniczny powstały w formie nowej osoby prawnej jest
odrębnym podmiotem prawa i nowym pracodawcą, gdyż jego poprzednik (pracodaw-
ca będący jednostką budżetową Skarbu Państwa) przestał funkcjonować w sensie
prawnym i faktycznym, skoro przestała istnieć ta organizacyjna jednostka budżeto-
wa, a powadzony przez nią zakład pracy w znaczeniu przedmiotowym przeszedł na
innego, nowego pracodawcę, którym z mocy art. 231 k.p. stał się samodzielny pu-
bliczny szpital kliniczny. Na takim podłożu, nieracjonalna i w gruncie rzeczy bezpod-
stawna byłaby taka interpretacja w szczególności art. 231 § 2 k.p., która prowadziłaby
do niedopuszczalnego przyjęcia, jakoby za dotychczasowe zobowiązania ze stosun-
ków pracy żaden podmiot nie ponosił odpowiedzialności, gdyż nowy pracodawca nie
odpowiadałby za dawne zobowiązania poprzedniego pracodawcy, dlatego że nie
były one jego zobowiązaniami, a jego poprzednik z tej przyczyny, że został zlikwido-
wany w drodze ustawowo wymuszonego przekształcenia w samodzielny publiczny
szpital kliniczny. Takim próbom zapobiega ochronny charakter imperatywnego art.
231 k.p., którego prawidłowa wykładnia zawsze kreuje odpowiedzialność pracodaw-
cy-sukcesora prawnego, który przejął w całości zakład pracy, w którym powstały zo-
bowiązania pracownicze, a nie wiąże (łączy) tej odpowiedzialności z osobą praco-
dawcy, u którego te zobowiązania powstały, z wyjątkiem przypadków przejęcia czę-
ści zakładu pracy, kiedy to obaj pracodawcy odpowiadają solidarnie (art. 231 § 2
k.p.). Powyższe oznacza, że w sprawach o roszczenia ze stosunków pracy, powstałe
do dnia przekształcenia szpitala klinicznego będącego jednostką budżetową w sa-
modzielny publiczny szpital kliniczny, który przejmuje w całości dawne zobowiązania
pracownicze z mocy art. 231 k.p., ten nowy pracodawca ma bierną legitymację pro-
cesową.
Równocześnie uznanie art. 231 k.p. za podstawę odpowiedzialności nowego
pracodawcy (samodzielnego publicznego szpitala klinicznego) za dawne zobowiąza-
nia pracownicze powstałe w zlikwidowanym (w sensie prawnym) szpitalu klinicznym
o statusie jednostki organizacyjnej (budżetowej) Skarbu Państwa, nie oznacza, że
odpowiada za nie wyłącznie samodzielny publiczny szpital kliniczny jako nowy pra-
codawca, który przejął cały dotychczasowy zakład pracy i stał się z mocy prawa
stroną w dotychczasowych stosunkach pracy. Ten nowy pracodawca nie może być
postrzegany jako jedyny podmiot zobowiązany do zapłaty lub zaspokojenia dawnych
należności ze stosunku pracy powstałych przed przekształceniem (przejęciem w ca-
łości) dotychczasowego zakładu pracy. Rację ma Sąd Apelacyjny tylko w tym zakre-
sie, kiedy twierdzi, że podstawy prawnej odpowiedzialności Skarbu Państwa za
dawne zobowiązania pracownicze jego jednostki organizacyjnej (budżetowej) nie
stanowi art. 80 ust. 1 ustawy reformującej administrację publiczną, dotyczący wy-
łącznie zobowiązań finansowych państwowych jednostek budżetowych lub zakładów
budżetowych, które zostały przejęte przez jednostki samorządu terytorialnego. Skoro
pozwany samodzielny szpital kliniczny nie był przejęty przez jednostkę samorządu
terytorialnego, to powołany art. 80 ust. 1 nie normuje jego sytuacji prawnej w zakre-
sie przejętych ,,dawnych" zobowiązań pracowniczych powstałych w zlikwidowanym
szpitalu klinicznym, będącym jednostką budżetową Skarbu Państwa.
Równocześnie jednak tej szczególnej regulacji prawnej (art. 80 ust. 1 ustawy z
13 października 1998 r.) nie można odczytywać w ten sposób, że Skarb Państwa
został uwolniony (wyłączony) od odpowiedzialności za zobowiązania finansowe po-
zostałe po zlikwidowanych państwowych jednostkach budżetowych i zakładach bu-
dżetowych, przejmowanych przez inne - niż jednostki samorządu terytorialnego - sa-
modzielne podmioty prawa, ponieważ tego rodzaju zobowiązania pozostają zobo-
wiązaniami Skarbu Państwa, za które ten odpowiada jak za zobowiązania własne
według reguły wyrażonej w zdaniu pierwszym art. 40 § 1 k.c. (por. uchwała Sądu
Najwyższego z dnia 5 grudnia 2002 r., III CZP 75/02, OSNC 2003 nr 10, poz. 134).
Dokonując takiej wykładni Sąd Najwyższy wskazywał, że skutek w postaci przejścia
zobowiązań majątkowych związanych z działalnością szpitala klinicznego - jednostki
budżetowej - na powstały w wyniku jego przekształcenia samodzielny publiczny za-
kład opieki zdrowotnej mógłby nastąpić, gdyby został wyraźnie przewidziany w usta-
wie. W przeciwnym razie do odpowiedzialności Skarbu Państwa znajduje zastoso-
wanie reguła wyrażona w art. 40 § 1 zdanie pierwsze k.c., wykluczająca odpowie-
dzialność samodzielnego publicznego szpitala klinicznego za tego rodzaju zobowią-
zania.
Jeszcze wyraźniej obarczenie Skarbu Państwa tego rodzaju odpowiedzialno-
ścią zostało przesądzone w uchwale Sądu Najwyższego z dnia 8 października 2003
r., III CZP 64/03 (OSNC 2004 nr 7-8, poz. 108), z której jednoznacznie wynika, że
samodzielnemu publicznemu zakładowi opieki zdrowotnej, powstałemu z przekształ-
cenia publicznego zakładu opieki zdrowotnej prowadzonemu w formie jednostki bu-
dżetowej Skarbu Państwa, który spełnił świadczenie z tytułu wynagrodzenia pracow-
nika za okres jego pracy w tym zakładzie przed przekształceniem, przysługuje rosz-
czenie do Skarbu Państwa o zwrot spełnionego świadczenia. Stanowisko to zostało
oparte na założeniu, że przyznanie jednostce organizacyjnej, będącej jednostką bu-
dżetową Skarbu Państwa, podmiotowości w stosunkach pracy (art. 3 k.p.) nie zwal-
nia Skarbu Państwa z odpowiedzialności majątkowej wobec pracowników, zważyw-
szy że pracodawca o statusie jednostki organizacyjnej Skarbu Państwa jest jedynie
dłużnikiem formalnym pracowników, a ich dłużnikiem rzeczywistym (w znaczeniu
materialnym) pozostaje Skarb Państwa odpowiedzialny za wszelkie zobowiązania
finansowe, w tym pracownicze, własnych jednostek organizacyjnych, które nie są
(nie były) przedsiębiorstwami państwowymi lub innymi państwowymi osobami praw-
nymi (a contrario art. 40 § 1 k.c.). W takim rozumieniu rozważanej i niewątpliwie zło-
żonej sytuacji prawnej, należy przyjąć, że wprawdzie art. 231 k.p. stanowi o przejęciu
w stosunkach pracy przez samodzielny publiczny szpital kliniczny odpowiedzialności
za dawne zobowiązania pracownicze powstałe w zlikwidowanym szpitalu klinicznym,
będącym jednostką organizacyjną (budżetową) Skarbu Państwa, ale w żadnym razie
reguły zawarte w tym przepisie nie wyłączają (nie uchylają) odpowiedzialności
Skarbu Państwa za dawne zobowiązania majątkowe jego własnych jednostek orga-
nizacyjnych, które nie były państwowymi osobami prawnymi (a contrario art. 40 § 1
k.c.). Oznacza to, że za tego rodzaju dawne zobowiązania pracownicze ponosi od-
powiedzialność zarówno nowy pracodawca - samodzielny publiczny szpital kliniczny,
który odpowiada według reguł odpowiedzialności pracodawców określonych w art.
231 k.p., jak i Skarb Państwa odpowiedzialny na podstawie art. 40 § 1 k.c. (a contra-
rio) za ,,własne" zobowiązania finansowe jego budżetowych jednostek organizacyj-
nych, które nie były państwowymi osobami prawnymi. Odpowiedzialność z tych róż-
nych tytułów (podstaw) prawnych jest odpowiedzialnością typu in solidum także dla-
tego, że wyłącznie w razie zaspokojenia dawnych roszczeń pracowniczych, powsta-
łych w zlikwidowanym szpitalu klinicznym (będącym jednostką budżetową Skarbu
Państwa), przez samodzielny publiczny szpital kliniczny - tylko temu nowemu praco-
dawcy przysługuje roszczenie do Skarbu Państwa o zwrot spełnionych ,,dawnych"
świadczeń pracowniczych. Natomiast w razie zaspokojenia przez Skarb Państwa
tego rodzaju ,,własnych" obciążeń majątkowych nie przysługuje mu roszczenie o
zwrot wypłaconych świadczeń od nowego pracodawcy - samodzielnego publicznego
szpitala klinicznego.
Mając powyższe na uwadze Sąd Najwyższy rozstrzygnął przedstawione za-
gadnienie jak w uchwale (art. 390 § 1 k.p.c.).
========================================
Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych - inne orzeczenia:
dokumentdata wyd.
[IA] II PZP 9/09   Uchwała SN
Orzecznictwo Sądu Najwyższego Zbiór Urzędowy Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych 2010/1-2/2
2009-08-12 
[IA] II PZP 6/09   Uchwała SN
Orzecznictwo Sądu Najwyższego Zbiór Urzędowy Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych 2009/21-22/275
2009-06-09 
[IA] II PZP 2/09   Uchwała SN
Orzecznictwo Sądu Najwyższego Zbiór Urzędowy Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych 2009/19-20/249
2009-04-08 
[IA] II PZP 1/09   Uchwała SN
Orzecznictwo Sądu Najwyższego Zbiór Urzędowy Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych 2009/17-18/220
2009-04-08 
[IA] II PZP 14/08   Uchwała SN
Orzecznictwo Sądu Najwyższego Zbiór Urzędowy Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych 2009/17-18/218
2009-02-04 
  • Adres publikacyjny: