Uchwała SN - III CZP 96/04
Izba:Izba Cywilna
Sygnatura:III CZP 96/04
Typ:Uchwała SN
Opis:Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Cywilna 2006/2/22
Data wydania:2005-03-02
Uchwała z dnia 2 marca 2005 r., III CZP 96/04

Sędzia SN Teresa Bielska-Sobkowicz (przewodniczący)
Sędzia SN Marian Kocon
Sędzia SN Hubert Wrzeszcz (sprawozdawca)

Sąd Najwyższy w sprawie postępowania upadłościowego z możliwością
zawarcia układu P.B.P. i O. "R.", S.A. w R. na skutek zażalenia "E.-B.", sp. z o.o. w
Z. na postanowienie sędziego komisarza w przedmiocie odrzucenia zażalenia
wierzyciela "E.-B.", sp. z o.o. w Z. na postanowienie z dnia 25 sierpnia 2004 r. przy
udziale nadzorcy sądowego - Bożeny N. po rozstrzygnięciu w Izbie Cywilnej na
posiedzeniu jawnym w dniu 2 marca 2005 r., przy udziale prokuratora Prokuratury
Krajowej Iwony Kaszczyszyn, zagadnienia prawnego przedstawionego przez Sąd
Rejonowy w Rzeszowie postanowieniem z dnia 22 listopada 2004 r.:
"Czy na postanowienie sędziego-komisarza o odrzuceniu zażalenia
przysługuje zażalenie?"
podjął uchwałę:

Na postanowienie sędziego-komisarza o odrzuceniu zażalenia na
postanowienie, którego przedmiotem jest odmowa zwolnienia od kosztów
sądowych, przysługuje zażalenie.

Uzasadnienie

Wierzyciel - na podstawie art. 257 § 2 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. -
Prawo upadłościowe i naprawcze (Dz.U. Nr 60, poz. 535 - dalej: "Pr.u.n.") - złożył
ponownie sprzeciw na odmowę uznania wierzytelności wraz z wnioskiem o
zwolnienie od kosztów sądowych. Sędzia-komisarz postanowieniem z dnia 3
sierpnia 2004 r. nie uwzględnił tego wniosku. Wierzyciel wniósł zażalenie, które
sędzia-komisarz postanowieniem z dnia 25 sierpnia 2004 r. odrzucił i zarządził
zwrot ponownie wniesionego sprzeciwu.
Sąd upadłościowy, rozpoznając zażalenie wierzyciela na postanowienie o
odrzuceniu jego zażalenia na odmowę zwolnienia od kosztów sądowych,
przedstawił przytoczone na wstępie zagadnienie prawne (art. 390 § 1 k.p.c. w
związku z art. 222 ust. 1 i art. 229 Pr.u.n.).
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Rozstrzygnięcie przedstawionego zagadnienia prawnego sprowadza się do
odpowiedzi na pytanie, czy o dopuszczalności zażalenia na postanowienie
sędziego-komisarza o odrzuceniu zażalenia na postanowienie, którego
przedmiotem jest odmowa zwolnienia od kosztów sądowych, rozstrzyga art. 222
ust. 1 Pr.u.n., czy - na podstawie odesłania wynikającego z art. 229 Pr.u.n. - art.
394 § 1 pkt 11 k.p.c.
Przepis art. 229 Pr.u.n. reguluje stosunek procesowego prawa
upadłościowego do kodeksu postępowania cywilnego i odnosi się do tego etapu
postępowania upadłościowego, który - według powszechnie uznawanej terminologii
- określany jest mianem właściwego postępowania upadłościowego. Wspomnianą
relację w fazie postępowania w przedmiocie ogłoszenia upadłości reguluje -
identycznie - art. 35 Pr.u.n. Przytoczone przepisy są odpowiednikami art. 68
rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 24 października 1934 r. -
Prawo upadłościowe (jedn. tekst: Dz.U. z 1991 r. Nr 118, poz. 512 ze zm. - dalej:
"Pr.upadł."), który odnosił się jednak do obu etapów postępowania upadłościowego.
Z art. 229 Pr.u.n. wynika, że przepisy procesowe prawa upadłościowego nie
normują wszystkich kwestii samodzielnie i wyczerpująco, przytoczony przepis
stanowi bowiem, że do postępowania upadłościowego - w sprawach
nieuregulowanych Prawem upadłościowym i naprawczym - stosuje się
odpowiednio przepisy księgi pierwszej części pierwszej kodeksu postępowania
cywilnego, z wyjątkiem przepisów o zawieszeniu i wznowieniu postępowania. Do
właściwego postępowania upadłościowego - gdy dane zagadnienie nie jest w nim
w ogóle uregulowane albo jest unormowane fragmentarycznie - znajdują więc
odpowiednie zastosowanie przepisy o procesie. (...)
Wykładnia art. 222 ust. 1 Pr.u.n., należącego do przepisów procesowych
prawa upadłościowego, dokonana w powiązaniu z art. 229 Pr.u.n. prowadzi do
wniosku, że ma on zastosowanie do tych postanowień sędziego-komisarza, których
przedmiotem są zagadnienia uregulowane przepisami postępowania
upadłościowego. Nie odnosi się ona natomiast do postanowień rozstrzygających
kwestie unormowane w przepisach kodeksu postępowania cywilnego, które
znajdują - na podstawie art. 229 Pr.u.n. - odpowiednie zastosowanie do
postępowania upadłościowego.
Do tych postanowień sędziego-komisarza należy zaliczyć postanowienie o
odrzuceniu zażalenia na odmowę zwolnienia od kosztów sądowych, kwestii
stanowiącej przedmiot rozstrzygnięcia tego postanowienia nie regulują bowiem
przepisy postępowania upadłościowego, normują ją natomiast przepisy kodeksu
postępowania cywilnego (art. 394 § 1 pkt 11). Uzasadniona jest zatem teza, że na
postanowienie sędziego-komisarza o odrzuceniu zażalenia na postanowienie,
którego przedmiotem jest odmowa zwolnienia od kosztów sądowych, przysługuje
zażalenie (art. 394 § 1 pkt 11 k.p.c. w związku z art. 229 Pr.u.n.).
Za takim kierunkiem wykładni przemawia uchwała z dnia 5 lutego 2004 r., III
CZP 111/03 (OSNC 2005, nr 4, poz. 62), w której Sąd Najwyższy przyjął - na
podstawie art. 394 § 1 pkt 11 k.p.c. w związku z art. 35 Pr.u.n. - że na zarządzenie
przewodniczącego, którego przedmiotem jest zwrot wniosku o ogłoszenia
upadłości, przysługuje zażalenie. Argumentu wspierającego wspomniany kierunek
interpretacji dostarcza także wykładnia historyczna. Sąd Najwyższy w
postanowieniu z dnia 19 listopada 1993 r., II CRN 132/93 ("Radca Prawny" 1994, nr
3, s. 57) przyjął, że - zgodnie z art. 394 § 1 pkt 11 k.p.c. w związku z art. 68
Pr.upadł. - na postanowienie sądu o odrzuceniu zażalenia w postępowaniu
upadłościowym przysługuje zażalenie.
Z przedstawionych powodów Sąd Najwyższy orzekł, jak w uchwale (art. 390
k.p.c.).



Izba Cywilna - inne orzeczenia:
dokumentdata wyd.
[IC] III CZP 118/08   Uchwała siedmiu sędziów SN
Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Cywilna 2009/6/76
2009-01-23 
[IC] III CZP 117/08   Uchwała siedmiu sędziów SN
Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Cywilna 2009/7-8/91
2009-02-17 
[IC] III CZP 115/08   Uchwała SN
Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Cywilna 2009/5/71
2008-11-26 
[IC] III CZP 110/08   Uchwała SN
Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Cywilna 2009/5/70
2008-11-20 
[IC] III CZP 102/08   Uchwała siedmiu sędziów SN
Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Cywilna 2009/5/65
2008-12-16 
  • Adres publikacyjny: