Uchwała SN - III CZP 8/04
Izba:Izba Cywilna
Sygnatura:III CZP 8/04
Typ:Uchwała SN
Opis:Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Cywilna 2005/6/97
Data wydania:2004-03-31
Uchwała z dnia 31 marca 2004 r., III CZP 8/04

Sędzia SN Marian Kocon (przewodniczący)
Sędzia SN Tadeusz Domińczyk (sprawozdawca)
Sędzia SN Iwona Koper

Sąd Najwyższy w sprawie z powództwa Witolda B. przeciwko "N.H.", sp. z o.o. w
W. o zapłatę, po rozstrzygnięciu w Izbie Cywilnej na posiedzeniu jawnym w dniu 31
marca 2004 r., przy udziale prokuratora Prokuratury Krajowej Jana Szewczyka,
zagadnienia prawnego przedstawionego przez Sąd Okręgowy w Krakowie
postanowieniem z dnia 27 listopada 2003 r.:
"Czy od zażalenia, wniesionego w trybie art. 795 § 1 k.p.c. pobiera się opłatę w
postaci wpisu stosunkowego obliczonego na podstawie § 9 ust. 3 pkt 2
rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 17 grudnia 1996 r. w sprawie
określania wysokości wpisów, w sprawach cywilnych (Dz.U. Nr 154 poz. 753 ze
zm.) od całej wartości roszczenia podstawowego czy też obliczana według tych
samych reguł od opłaty pobieranej w trybie § 1 ust. 1 rozporządzenia Ministra
Sprawiedliwości z dnia 15 listopada 1996 r. w sprawie wysokości opłat
kancelaryjnych w sprawach cywilnych (Dz.U. Nr 139 poz. 650 ze zm.) przy
uwzględnieniu ograniczenia wynikającego z treści § 2 rozporządzenia Ministra
Sprawiedliwości z dnia 17 grudnia 1996 r.?"
podjął uchwałę:

Zażalenie na odmowę wydania ponownego tytułu wykonawczego nie
podlega opłacie sądowej.

Uzasadnienie

Nakazem zapłaty z dnia 5 września 2002 r., wydanym w postępowaniu
upominawczym, Sąd Rejonowy dla Krakowa-Śródmieścia w Krakowie zasądził od
"N.H.", spółki z o.o. w W. na rzecz powoda Witolda B. kwotę 3904 zł. Nakaz ten
uprawomocnił się.
Pismem z dnia 27 listopada 2002 r. powód wniósł o nadanie nakazowi klauzuli
wykonalności, a we wniosku z dnia 5 marca 2003 r. domagał się wydania mu
drugiego tytułu wykonawczego, wskazując na zamiar wystąpienia z wnioskiem o
ustanowienie hipoteki przymusowej na nieruchomości strony pozwanej.
Zarządzeniem przewodniczącego wniosek ten został zwrócony wobec
nieuzupełnienia go w wyznaczonym terminie. Od zażalenia na zarządzenie zwrotu
wniosku zażądano wpisu w wysokości 65,50 zł, wyliczonego na podstawie § 9 ust.
3 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 17 grudnia 1996 r. w
sprawie określenia wysokości wpisów w sprawach cywilnych (Dz.U. Nr 154, poz.
753 ze zm.).
W zażaleniu na zarządzenie o opłacie sądowej od zażalenia o zwrocie wniosku
powód zarzucił, że zażalenie to jest wolne od opłaty ze względu na uregulowanie
zawarte w art. 16 ust. 4 ustawy z dnia 13 czerwca 1967 r. o kosztach sądowych w
sprawach cywilnych (jedn. tekst: Dz.U. z 2002 r. Nr 9, poz. 88 ze zm. - dalej:
"u.k.s.c."), a gdyby było inaczej, opłata powinna wynosić kwotę 15 zł.
Rozpoznając zażalenie Sąd Okręgowy powziął wątpliwość prawną, którą wyraził
w przedstawionym na wstępie pytaniu.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
W myśl art. 3 ustawy z dnia 13 czerwca 1967 r. o kosztach sądowych w
sprawach cywilnych (Dz.U. Nr 24, poz. 110 ze zm.), opłatami sądowymi są wpis i
opłata kancelaryjna. Taki podział wynika z założenia, że wpis (stosunkowy, stały, o
określonej dolnej i górnej granicy) pozostaje w ścisłej zależności od rodzaju sprawy
lub wartości jej przedmiotu, a opłacie kancelaryjnej podlega czynność oznaczona w
ustawie.
Uiszczenie wpisu z reguły daje początek postępowaniu zmierzającemu do
wyjaśnienia sprawy i jej rozstrzygnięcia, albo wszczyna postępowanie odwoławcze,
w przeciwieństwie do opłaty kancelaryjnej, której uiszczenie pozwala
zainteresowanemu uzyskać dostęp do konkretnego efektu już przeprowadzonych w
sprawie czynności.
Obowiązek uiszczenia wpisu lub opłaty kancelaryjnej obejmuje tylko te wnoszone
do sądu pisma, które - zgodnie z art. 15 u.k.s.c. - należą do kategorii
,,podlegających opłacie". Katalog spraw, w których wnoszone pisma podlegają
wpisowi ujęty został w rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z dnia 17 grudnia
1996 r. w sprawie określenia wysokości wpisów w sprawach cywilnych (Dz.U. Nr
154, poz. 753 ze zm.). Rozporządzenie to, w odniesieniu do postępowania
wywołanego wnioskiem o ponowne wydanie tytułu wykonawczego, przewiduje wpis
stały (§ 49 pkt 1), w razie zaś wystąpienia z wnioskiem o nadanie klauzuli
wykonalności tytułowi egzekucyjnemu innemu niż orzeczenie sądu, ugoda sądowa
albo nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym lub upominawczym - dziesiątą
część wpisu stosunkowego (§ 54 ust. 1 pkt 1). Powołane rozporządzenie nie
przewiduje natomiast wpisu od wniosku o nadanie klauzuli wykonalności sądowemu
tytułowi egzekucyjnemu. Dzieje się tak dlatego, że samo tylko nadanie klauzuli
wykonalności, stosownie do art. 38 ust. 1 u.k.s.c., podlega w takim przypadku
opłacie kancelaryjnej, a jej wysokość określa wydane z upoważnienia ustawowego
(art. 40 u.k.s.c.) rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 15 listopada 1996
r. w sprawie wysokości opłat kancelaryjnych w sprawach cywilnych (Dz.U. Nr 139,
poz. 650 ze zm.).
Nadanie tytułowi egzekucyjnemu klauzuli wykonalności jest czynnością
jednorazową. Ponowne wydanie tytułu wykonawczego nie pozostaje zatem w
związku z nadaniem klauzuli wykonalności, a tym samym brak podstaw do
pobierania kolejnej opłaty kancelaryjnej za nadanie klauzuli wykonalności, co nie
oznacza, że takiej opłacie nie podlegają inne czynności, o których mowa w art. 38
ust. 1 u.k.s.c.
Brak podstawy do żądania uiszczenia opłaty od wniosku o wydanie stronie
dalszego tytułu wykonawczego sprawia, że nie podlegają opłacie także zażalenia
na wydane w tym zakresie zarządzenia przewodniczącego. Z brzmienia art. 23
u.k.s.c. należy wyprowadzić wniosek, że skoro wolne od opłaty są zażalenia
kwestionujące wysokość opłaty, to tym bardziej dotyczy to sytuacji, w której
kwestionowana jest sama zasada żądania opłaty.
Z tych względów Sąd Najwyższy orzekł, jak w uchwale (art. 390 § 1 k.p.c.).



Izba Cywilna - inne orzeczenia:
dokumentdata wyd.
[IC] III CZP 118/08   Uchwała siedmiu sędziów SN
Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Cywilna 2009/6/76
2009-01-23 
[IC] III CZP 117/08   Uchwała siedmiu sędziów SN
Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Cywilna 2009/7-8/91
2009-02-17 
[IC] III CZP 115/08   Uchwała SN
Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Cywilna 2009/5/71
2008-11-26 
[IC] III CZP 110/08   Uchwała SN
Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Cywilna 2009/5/70
2008-11-20 
[IC] III CZP 102/08   Uchwała siedmiu sędziów SN
Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Cywilna 2009/5/65
2008-12-16 
  • Adres publikacyjny: