Uchwała z dnia 25 czerwca 2003 r., III CZP 33/03

Sędzia SN Jacek Gudowski (przewodniczący)
Sędzia SN Marian Kocon (sprawozdawca)
Sędzia SN Tadeusz Żyznowski

Sąd Najwyższy w sprawie z wniosku wierzyciela Kredyt Banku S.A., III
Oddziału w W. przy uczestnictwie dłużniczki Renaty S. o nadanie klauzuli
wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu, po rozstrzygnięciu w Izbie
Cywilnej na posiedzeniu jawnym w dniu 25 czerwca 2003 r., przy udziale
prokuratora Prokuratury Krajowej Iwony Kaszczyszyn, zagadnienia prawnego
przedstawionego przez Sąd Okręgowy we Wrocławiu postanowieniem z dnia 21
stycznia 2003 r.:
"Czy § 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r.
w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb
Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego
ustanowionego z urzędu (Dz.U. Nr 163 poz. 1349) może być podstawą określenia
opłaty za czynności radcy prawnego w sprawie o nadanie klauzuli wykonalności
pozasądowemu tytułowi egzekucyjnemu obok opłaty wynikającej z § 10 ust. 1 ppkt
13 tegoż rozporządzenia ?"
podjął uchwałę:

Podstawą określenia wysokości opłaty za czynności radcy prawnego w
sprawie o nadanie bankowemu tytułowi egzekucyjnemu klauzuli
wykonalności jest § 10 ust. 1 pkt 13 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości
z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych
oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej
przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz.U. Nr 163, poz. 1349 ze
zm.).

Uzasadnienie

Sąd Rejonowy, nadając klauzulę wykonalności bankowemu tytułowi
egzekucyjnemu, zasądził od dłużniczki na rzecz wierzycielskiego banku 119 zł
tytułem zwrotu kosztów postępowania, w tym 60 zł kosztów zastępstwa
procesowego według stawki wynagrodzenia radcowskiego, określonej w § 10 ust. 1
pkt. 13 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w
sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb
Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego
ustanowionego z urzędu (Dz.U. Nr 163, poz. 1349 ze zm. - dalej: "rozporządzenie z
dnia 28 września 2002 r.").
Postanowienie o kosztach zaskarżył wierzyciel zażaleniem, w którym
powołując § 6 ust. 4 rozporządzenia z dnia 28 września 2002 r. żądał na podstawie
tego przepisu zmiany zaskarżonego postanowienia przez zasądzenie na jego rzecz
dalszej kwoty 1140 zł.
Sąd Okręgowy, rozpoznając zażalenie, przedstawił do rozstrzygnięcia,
przytoczone na wstępie, zagadnienie prawne budzące poważne wątpliwości.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Problem w sprawie sprowadza się do wykładni przepisów o wynagrodzeniu
radcy prawnego, zawartych w rozporządzeniu z dnia 28 września 2002 r., i
wskazania podstawy określenia wysokości opłaty za czynności radcy prawnego w
sprawie o nadanie bankowemu tytułowi egzekucyjnemu klauzuli wykonalności.
Według § 4 rozporządzenia z dnia 28 września 2002 r. wysokość stawki
minimalnej zależy od wartości przedmiotu sprawy lub jej rodzaju, a w postępowaniu
egzekucyjnym - od wartości egzekwowanego roszczenia.
W § 6 rozporządzenia z dnia 28 września 2002 r. podane zostały stawki
minimalne w oparciu o kryterium wartości przedmiotu każdej sprawy, w jakiej może
wystąpić radca prawny. W następnych paragrafach ustawodawca zawarł przepisy
szczególne - w oparciu o kryterium charakteru (rodzaju) sprawy (§ 7 - § 9), w której
występuje radca albo też (§ 10) rodzaju czynności i rodzaju sprawy (kryterium
przedmiotowe).
W grupie przepisów rozporządzenia z dnia 28 września 2002 r., w której
podane zostały stawki minimalne w oparciu o kryterium przedmiotowe - w § 10 ust.
1 pkt. 13 - ustawodawca zawarł szczególny przepis dotyczący wysokości stawki za
reprezentowanie strony w postępowaniu klauzulowym (,,o zaopatrzenie tytułu
egzekucyjnego w klauzulę wykonalności"), dopuszczający, ze względu na
jednoznaczne brzmienie, tylko jedną jego interpretację, określając tę stawkę na 60
zł.
Z układu przepisów § 6 i § 10 rozporządzenia z dnia 28 września 2002 r. oraz
ich wykładni językowej więc wynika, że uregulowanie stawek w § 10 rozporządzenia
jest szczególnym w stosunku do ogólnej normy § 6 tego rozporządzenia. Brak jest
natomiast uzasadnionych podstaw do twierdzenia - wbrew sugestii Sądu
Okręgowego - że ustawodawca świadomie pominął pozasądowe tytuły
egzekucyjne, czy też, regulując problematykę stawek minimalnych, nie miał
świadomości o ich istnieniu i specyfice. Prowadzi to do wniosku, że niezależnie od
wartości przedmiotu sprawy, uregulowanie § 10 (stawki minimalne) rozporządzenia
z dnia 28 września 2002 r. wyłącza stosowanie ogólnej regulacji z § 6 tego
rozporządzenia, a co za tym idzie, że podstawą określenia wysokości opłaty za
czynności radcy prawnego w sprawie o nadanie bankowemu tytułowi
egzekucyjnemu klauzuli wykonalności jest § 10 ust. 1 pkt 13 rozporządzenia z dnia
28 września 2002 r.
Z tych przyczyn Sąd Najwyższy podjął uchwałę, jak na wstępie.