Uchwała Składu Siedmiu Sędziów Sądu Najwyższego
z dnia 9 czerwca 2005 r.
II PZP 4/05

Przewodniczący Prezes SN Walerian Sanetra, Sędziowie SN Teresa
Flemming-Kulesza, Katarzyna Gonera (sprawozdawca, uzasadnienie), Józef Iwulski,
Kazimierz Jaśkowski, Jerzy Kwaśniewski, Andrzej Wróbel (sprawozdawca).

Sąd Najwyższy, z udziałem prokuratora Prokuratury Krajowej Iwony Kaszczy-
szyn, po rozpoznaniu na posiedzeniu jawnym w dniu 9 czerwca 2005 r. sprawy z po-
wództwa Grzegorza C. przeciwko Szefowi Służby Cywilnej o stwierdzenie nieważno-
ści uchwały w sprawie wyników konkursu na wyższe stanowiska w służbie cywilnej,
na skutek zagadnienia prawnego przedstawionego przez Sąd Najwyższy postano-
wieniem z dnia 22 marca 2005 r. [...]

,,Czy na postanowienie sądu drugiej instancji oddalające zażalenie na posta-
nowienie sądu pierwszej instancji o przekazaniu sprawy do rozpoznania wojewódz-
kiemu sądowi administracyjnemu przysługuje kasacja ?"

p o d j ą ł uchwałę:

Na postanowienie sądu drugiej instancji oddalające zażalenie na posta-
nowienie sądu pierwszej instancji o przekazaniu sprawy do rozpoznania woje-
wódzkiemu sądowi administracyjnemu przysługuje kasacja.

U z a s a d n i e n i e

I.

Przedstawione powiększonemu składowi Sądu Najwyższego do rozstrzygnię-
cia zagadnienie prawne: ,,czy na postanowienie sądu drugiej instancji oddalające za-
żalenie na postanowienie sądu pierwszej instancji o przekazaniu sprawy do rozpo-
znania wojewódzkiemu sądowi administracyjnemu przysługuje kasacja" powstało w
następującym stanie sprawy. Powód wystąpił do Sądu Rejonowego-Sądu Pracy
przeciwko ,,Urzędowi Służby Cywilnej w W." o ,,unieważnienie przeprowadzonego
konkursu" na stanowisko dyrektora wydziału w W. Urzędzie Wojewódzkim w P. oraz
o nakazanie stronie pozwanej ponownego przeprowadzenia konkursu na to stanowi-
sko z zachowaniem wszelkich wymogów prawnych.

,,W imieniu pozwanego Szefa Służby Cywilnej" wniesiona została odpowiedź
na pozew z żądaniem oddalenia powództwa.

Postanowieniem z 11 marca 2004 r. Sąd Rejonowy-Sąd Pracy uznał się nie-
właściwym i na podstawie art. 476 § 1 k.p.c. w związku z art. 200 § 1 k.p.c. przekazał
sprawę Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Warszawie jako właściwemu
do jej rozpoznania i rozstrzygnięcia. W uzasadnieniu tego postanowienia stwierdzo-
no, że żądanie uchylenia uchwał konkursowych zmierzających do wyłonienia kandy-
data na wyższe stanowisko w służbie cywilnej i związane z tym inne żądania nie sta-
nowią roszczenia ze stosunku pracy, albowiem postępowanie konkursowe ma cha-
rakter postępowania z zakresu administracji publicznej, zaś rozstrzygnięcia zapada-
jące w jego toku mają de facto charakter decyzji administracyjnych pozostających
poza stosunkiem pracy, tymczasem sądy pracy orzekają jedynie w sprawach z za-
kresu prawa pracy zdefiniowanych w art. 476 § 1 k.p.c. W ocenie Sądu Rejonowego,
materia objęta przedmiotem niniejszego postępowania nie może być uznana za spór
z zakresu prawa pracy. Nie oznacza to, że uczestnik konkursu ma zamkniętą drogę
do wniesienia odwołania od wyników procedury konkursowej. Zgodnie z art. 45
ustawy z dnia 18 grudnia 1998 r. o służbie cywilnej (Dz.U. z 1999 r. Nr 49, poz. 483
ze zm.) od uchwał w przedmiocie rozstrzygnięcia konkursu przysługuje odwołanie do
Szefa Służby Cywilnej, a w razie jego negatywnej decyzji - skarga do wojewódzkiego
sądu administracyjnego, który sprawuje wymiar sprawiedliwości przez kontrolę dzia-
łalności administracji publicznej.

Od postanowienia Sądu Rejonowego wniósł zażalenie Szef Służby Cywilnej,
domagając się jego uchylenia i merytorycznego rozpoznania sprawy przez Sąd
Pracy. W zażaleniu zarzucono naruszenie art. 200 § 1 k.p.c. w związku z art. 476 § 1
k.p.c., a także art. 1 i art. 2 k.p.c. oraz art. 464 § 1 k.p.c. Skarżący wskazał, że w
sprawach z zakresu prawa pracy przepisem regulującym przekazanie sprawy orga-
nowi właściwemu z uwagi na brak drogi sądowej przed sądem powszechnym jest art.
464 § 1 k.p.c. (którego Sąd Rejonowy nie zastosował), a nie art. 200 § 1 k.p.c. (który
został przez ten Sąd błędnie zastosowany), ponieważ ten ostatni przepis stanowi
wyłącznie o przekazywaniu spraw między sądami powszechnymi. W ocenie pozwa-
nego rozpoznawana sprawa jest sprawą z zakresu prawa pracy w rozumieniu art.
476 k.p.c. w związku z art. 7 ust. 2 ustawy o służbie cywilnej, a ponadto sprawą cy-
wilną w rozumieniu art. 1 i art. 2 k.p.c. i powinien ją rozpoznać merytorycznie sąd
powszechny (sąd pracy).

Sąd Okręgowy-Sąd Pracy postanowieniem z 18 sierpnia 2004 r. oddalił zaża-
lenie pozwanego, podzielając stanowisko Sądu Rejonowego, że żądanie uchylenia
uchwały w sprawie wyników konkursu na wyższe stanowisko w służbie cywilnej nie
jest sprawą z zakresu prawa pracy, lecz ma charakter administracyjnoprawny. Przy-
taczając liczne orzeczenia Naczelnego Sądu Administracyjnego dotyczące tej kwestii
- z których wynika, że rozstrzygnięcie o wyniku konkursu na wyższe stanowisko w
służbie cywilnej podlega zaskarżeniu do Naczelnego Sądu Administracyjnego - Sąd
Okręgowy stwierdził, że rozstrzygnięcia konkursów na wyższe stanowiska w służbie
cywilnej są aktami stosowania prawa przez Szefa Służby Cywilnej jako organ admi-
nistracji publicznej. Uznanie rozstrzygnięcia konkursu za decyzję administracyjną
otwiera drogę do wniesienia przez zainteresowanego skargi do sądu administracyj-
nego. ,,Właściwość sądu" w przedmiotowej sprawie powinna być ustalana na pod-
stawie art. 45 ustawy o służbie cywilnej. Wobec powyższego ,,sądem właściwym rze-
czowo" jest Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie.

Postanowienie Sądu Okręgowego o oddaleniu zażalenia zaskarżył kasacją
pozwany, zarzucając naruszenie art. 328 § 2 k.p.c. w związku z art. 391 i art. 397 § 2
k.p.c., art. 378 § 1 k.p.c. i art. 476 § 1 i § 2 k.p.c.

Sąd Okręgowy-Sąd Pracy postanowieniem z 15 listopada 2004 r. odrzucił ka-
sację jako niedopuszczalną, stwierdzając, że zaskarżone (kasacją) postanowienie
nie mieści się w katalogu postanowień zaskarżalnych tym środkiem odwoławczym do
Sądu Najwyższego, wymienionych w art. 392 k.p.c., ponieważ nie ma ono charakteru
postanowienia kończącego postępowanie w sprawie, a ponadto nie jest postanowie-
niem w przedmiocie odrzucenia pozwu lub umorzenia postępowania. Zdaniem Sądu
Okręgowego, postanowienie z 18 sierpnia 2004 r. (o oddaleniu zażalenia) jest w
ogóle niezaskarżalne - nie przysługuje od niego ani kasacja na podstawie art. 392
k.p.c., ani zażalenie na podstawie art. 39318 k.p.c.

Na postanowienie o odrzuceniu kasacji wniósł zażalenie pozwany, zarzucając
naruszenie art. 392 k.p.c. w związku z art. 464 § 1 k.p.c. W uzasadnieniu zażalenia
stwierdzono, że przedmiotowa sprawa jest sprawą z zakresu prawa pracy. Zgodnie z
art. 464 § 1 k.p.c. w postępowaniu odrębnym w sprawie z zakresu prawa pracy od-
rzucenie pozwu nie może nastąpić z powodu niedopuszczalności drogi sądowej, gdy
do rozpoznania sprawy właściwy jest inny organ; w takim wypadku sąd przekaże
sprawę temu organowi. Sąd Rejonowy, uznając się niewłaściwym w sprawie, przeka-
zał ją Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu jako ,,innemu organowi" w rozu-
mieniu wskazanego przepisu. Postanowienie to jako kończące postępowanie w
sprawie podlega zaskarżeniu w drodze zażalenia do Sądu drugiej instancji oraz ka-
sacji do Sądu Najwyższego. Stanowisko w sprawie dopuszczalności kasacji znajduje
potwierdzenie w dotychczasowym orzecznictwie Sądu Najwyższego (np. w postano-
wieniu z 5 grudnia 1996 r., I PKN 34/96, OSNAPiUS 1997 nr 13, poz. 237 oraz po-
stanowieniu z 28 września 2001 r., I PZ 58/01, OSNP 2003 nr 19, poz. 466).

Rozpoznając zażalenie na postanowienie o odrzuceniu kasacji zwykły skład
Sądu Najwyższego przedstawił powiększonemu składowi Sądu Najwyższego do roz-
strzygnięcia przedstawione na wstępie zagadnienie prawne.

Powołując się na dotychczasowe orzecznictwo Sądu Najwyższego dotyczące
wykładni art. 464 § 1 k.p.c. w związku z art. 393 § 1 k.p.c. (w szczególności posta-
nowienie z 5 grudnia 1996 r., I PKN 34/96, oraz postanowienie z 28 września 2001 r.,
I PZ 58/01) zwykły skład Sądu Najwyższego zwrócił uwagę, że orzecznictwo to
ukształtowało się w sytuacji, gdy: po pierwsze - w sprawach należących do kognicji
Naczelnego Sądu Administracyjnego sądowa kontrola administracji miała charakter
kontroli jednoinstancyjnej; po drugie - prawomocne orzeczenia Naczelnego Sądu
Administracyjnego w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych
mogły być w drodze rewizji nadzwyczajnej zaskarżane do Sądu Najwyższego przez
uprawnione podmioty, co sprzyjało zapewnieniu jednolitości orzecznictwa sądowego
sądów powszechnych i sądu administracyjnego w tym zakresie; po trzecie - w wy-
padku (pozytywnego lub negatywnego) sporu o właściwość między organami admi-
nistracji publicznej a sądami powszechnymi obowiązywała procedura ich rozstrzyga-
nia przez Kolegium Kompetencyjne przy Sądzie Najwyższym (art. 190 - art. 195
k.p.a.).

Sytuacja ta uległa zmianie z dniem 1 stycznia 2004 r., w związku z wprowa-
dzeniem dwuinstancyjnego sądownictwa administracyjnego, a następnie w wyniku
wejścia w życie z dniem 6 lutego 2005 r. zmian wprowadzonych w życie ustawą z
dnia 22 grudnia 2004 r. o zmianie ustawy - Kodeks postępowania cywilnego oraz
ustawy - Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz.U. z 2005 r. Nr 13, poz. 98). W
obowiązującym stanie prawnym: po pierwsze - postępowanie sądowoadministracyjne
ma charakter postępowania dwuinstancyjnego; po drugie - obowiązuje zasada pełnej
rozłączności i autonomii jurysdykcji sądów administracyjnych z jednej strony i jurys-
dykcji sądów powszechnych z drugiej strony, przy jednoczesnym braku instytucjonal-
nych rozwiązań prawnych umożliwiających zapewnienie jednolitości orzecznictwa
sądowego w wypadku zaistnienia ewentualnej rozbieżności w odniesieniu do inter-
pretacji lub stosowania prawa przez sądy powszechne oraz sądy administracyjne,
także w sprawach z zakresu prawa pracy; po trzecie - równocześnie, zamiast obo-
wiązującej poprzednio procedury rozstrzygania sporów kompetencyjnych pomiędzy
organami administracji publicznej a sądami powszechnymi przez Kolegium Kompe-
tencyjne przy Sądzie Najwyższym, wprowadzona została instytucja podejmowanych
w tym zakresie in concreto i ad casum autonomicznych rozstrzygnięć sądowych
przez sądy powszechne oraz przez sądy administracyjne (art. 1991 k.p.c. i art. 58 § 4
ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administra-
cyjnymi); po czwarte - wprowadzona została do porządku prawnego skarga o stwier-
dzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia sądu drugiej instancji
kończącego postępowanie w sprawie (art. 4241 k.p.c.).

Wskazany kontekst prawny - zarówno w wersji obowiązującej po 1 stycznia
2004 r. a przed 6 lutego 2005 r., jak i w wersji aktualnie obowiązującej - ani nie uza-
sadnia, ani nie usprawiedliwia interpretacji art. 464 § 1 k.p.c. w związku z art. 392
k.p.c. niezgodnej z literalnym brzmieniem tych przepisów. Z brzmienia tego wynika
bowiem jednoznacznie, że sam ustawodawca czyni wyraźne rozróżnienie pomiędzy
,,przekazaniem przez sąd sprawy z zakresu prawa pracy lub ubezpieczeń społecz-
nych innemu właściwemu organowi z powodu niedopuszczalności drogi sądowej" z
jednej strony oraz ,,odrzuceniem pozwu" z drugiej strony (art. 464 § 1 k.p.c.), co w
konsekwencji powinno prowadzić do wniosku, że od postanowienia o przekazaniu
przez sąd sprawy z zakresu prawa pracy lub ubezpieczeń społecznych innemu wła-
ściwemu organowi z powodu niedopuszczalności drogi sądowej kasacja nie przysłu-
guje (art. 392 k.p.c. a contrario, a obecnie art. 3981 § 1 in principio k.p.c. a contrario).
II.

Rozstrzygając przedstawione zagadnienie prawne powiększony skład Sądu
Najwyższego zważył, co następuje:


1. Kasacja wpłynęła od orzeczenia (postanowienia sądu drugiej instancji o od-
daleniu zażalenia na postanowienie sądu pierwszej instancji) wydanego 18 sierpnia
2004 r., a zatem przed wejściem w życie zmian wynikających z dwóch ustaw noweli-
zujących Kodeks postępowania cywilnego - ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o zmianie
ustawy Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 172,
poz. 1804) oraz ustawy z dnia 22 grudnia 2004 r. o zmianie ustawy - Kodeks postę-
powania cywilnego oraz ustawy - Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz.U. z
2005 r. Nr 13, poz. 98). Oznacza to, że przedstawione zagadnienie prawne powinno
być rozstrzygnięte w oparciu o przepisy dotyczące kasacji, obowiązujące przed
ostatnimi nowelizacjami, nie zaś w oparciu o przepisy dotyczące skargi kasacyjnej,
obowiązujące poczynając od 6 lutego 2005 r. w następstwie wejścia w życie wskaza-
nych nowelizacji. Zgodnie bowiem z art. 3 ustawy z dnia 22 grudnia 2004 r., do zło-
żenia i rozpoznania kasacji od orzeczenia wydanego przed dniem wejścia w życie tej
ustawy, a także do odmowy przyjęcia jej do rozpoznania, stosuje się przepisy do-
tychczasowe.

Oznacza to, że dopuszczalność kasacji w rozpoznawanej sprawie powinna
być oceniana według treści art. 392 k.p.c. sprzed zmian, nie zaś według treści nowe-
go art. 3981 § 1 k.p.c. Uwaga ta ma jednak drugorzędne znaczenie, ponieważ oby-
dwa te przepisy - i ten dotyczący kasacji (dotychczasowy art. 392 k.p.c.), i ten doty-
czący skargi kasacyjnej (obecnie obowiązujący art. 3981 § 1 k.p.c.), w jednakowy
sposób określają orzeczenia zaskarżalne kasacją (skargą kasacyjną) - w obydwu
wypadkach chodzi o wydany przez sąd drugiej instancji wyrok lub o wydane przez
sąd drugiej instancji postanowienie w przedmiocie odrzucenia pozwu lub umorzenia
postępowania kończące postępowanie w sprawie (różnica dotyczy jedynie tego, że
skarga kasacyjna przysługuje od prawomocnego orzeczenia sądu drugiej instancji).

2. Rozważania o dopuszczalności kasacji od postanowienie sądu drugiej in-
stancji oddalającego zażalenie na postanowienie sądu pierwszej instancji o przeka-
zaniu sprawy do rozpoznania wojewódzkiemu sądowi administracyjnemu należy roz-
począć od oceny charakteru prawnego i istotnej treści postanowienia Sądu pierwszej
instancji wydanego w rozpoznawanej sprawie. Sąd Rejonowy - Sąd Pracy uznał się
niewłaściwym do rozpoznania sprawy i na podstawie art. 476 § 1 k.p.c. w związku z
art. 200 § 1 k.p.c. przekazał sprawę Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w
Warszawie jako właściwemu do jej rozpoznania i rozstrzygnięcia. Wskazana podsta-
wa prawna przekazania przez sąd powszechny (sąd pracy) do rozpoznania woje-
wódzkiemu sądowi administracyjnemu sprawy zakwalifikowanej nie jako sprawa cy-
wilna (sprawa z zakresu prawa pracy), lecz jako sprawa z zakresu administracji pu-
blicznej, jest nietypowa, a nawet zaskakująca.

Przepis art. 200 § 1 k.p.c., zgodnie z którym: ,,sąd, który stwierdzi swą niewła-
ściwość, przekaże sprawę sądowi właściwemu", nie może stanowić podstawy praw-
nej przekazania przez sąd powszechny sprawy sądowi administracyjnemu. Przepis
ten reguluje kwestię przekazywania spraw cywilnych (w ujęciu art. 1 k.p.c.) pomiędzy
sądami powszechnymi (przede wszystkim rejonowymi i okręgowymi, wyjątkowo
także apelacyjnymi), zgodnie z właściwością miejscową, rzeczową lub (rzadko) funk-
cjonalną. W przepisie tym chodzi zatem o właściwość sądu powszechnego w rozu-
mieniu przepisów Kodeksu postępowania cywilnego (art. 15 - art. 46 k.p.c.).

Tymczasem, w rozpoznawanej sprawie, przepis ten został zastosowany przez
Sąd Rejonowy do przekazania sprawy, która w ocenie tego Sądu nie ma charakteru
sprawy cywilnej (ponieważ jest sprawą administracyjną), wojewódzkiemu sądowi
administracyjnemu, który z pewnością nie jest sądem powszechnym.

Jeżeli zatem pojęcie ,,sąd" użyte w art. 200 k.p.c. należy rozumieć w sensie
ustawowym (kodeksowym) - przyjmując, że chodzi w nim o sąd rozpoznający sprawy
cywilne według przepisów Kodeksu postępowania cywilnego, a więc o sąd po-
wszechny - a nie w sensie konstytucyjnym jako każdy sąd sprawujący wymiar spra-
wiedliwości (art. 175 Konstytucji), w tym sąd administracyjny, zaś pojęcie ,,sprawa"
użyte w tym przepisie nie ma szerokiego znaczenia konstytucyjnego (art. 45 Konsty-
tucji), lecz jest synonimem sprawy cywilnej (art. 1 k.p.c.), której rozpoznanie należy
do sądu powszechnego, to brak jest wystarczających podstaw do zastosowania tego
przepisu w okolicznościach rozpoznawanej sprawy. Brak jest przy tym podstaw do
przyjęcia, aby dyrektywy konstytucyjne płynące z przepisu art. 45 ust. 1 oraz art. 175
i art. 177 Konstytucji prowadzić mogły do konkluzji, że przepis art. 200 § 1 k.p.c.
może mieć zastosowanie do przekazania przez sąd powszechny sprawy administra-
cyjnej wojewódzkiemu sądowi administracyjnemu. W postanowieniu z 28 września
1977 r., III CRN 224/77 (OSNCP 1978 nr 8, poz. 140) Sąd Najwyższy stwierdził, że
przepis art. 200 § 1 k.p.c. odnosi się tylko do przekazania sprawy w granicach wła-
ściwości sądowej; przepisy Kodeksu postępowania cywilnego nie dozwalają nato-
miast na przekazanie sprawy - według właściwości - innemu organowi, z wyjątkiem
przewidzianym w art. 464 k.p.c. Jeżeli sąd (sąd powszechny rozpoznający sprawę
cywilną w rozumieniu art. 1 k.p.c.) dojdzie do wniosku, że właściwy do rozpoznania
sprawy jest inny organ (organ administracji publicznej) albo sąd administracyjny, po-
winien odrzucić pozew z powodu niedopuszczalności drogi sądowej na podstawie
art. 199 § 1 pkt 1 k.p.c. Jedynie w sprawie z zakresu prawa pracy (ściślej: w sprawie
rozpoznawanej w postępowaniu odrębnym w sprawach z zakresu prawa pracy i
ubezpieczeń społecznych) nie może nastąpić odrzucenie pozwu z powodu niedo-
puszczalności drogi sądowej, gdy do rozpoznania sprawy właściwy jest inny organ; w
tym wypadku sąd przekaże mu sprawę (art. 464 § 1 k.p.c.).
Przepis art. 200 § 1 k.p.c. w ogóle nie dotyczy kwestii dopuszczalności drogi
sądowej w rozumieniu art. 199 § 1 pkt 1 k.p.c. w związku z art. 1 i 2 k.p.c. - czyli
drogi postępowania cywilnego przed sądem powszechnym w sprawie cywilnej - a
tylko i wyłącznie kwestii właściwości (miejscowej, rzeczowej, funkcjonalnej) sądu
powszechnego. Inaczej mówiąc, w przepisie tym w ogóle nie chodzi o to, czy sprawa
jest sprawą cywilną w znaczeniu materialnym lub formalnym (art. 1 k.p.c.) i czy w
związku z tym powinien ją rozpoznać sąd powszechny w postępowaniu cywilnym
(art. 2 k.p.c.), czy też sprawa nie jest sprawą cywilną, lecz sprawą administracyjną
(publicznoprawną), którą powinien (powinny) rozpoznać organ (organy) administracji
publicznej w postępowaniu administracyjnym, a następnie sąd administracyjny w ra-
mach kontroli legalności decyzji administracyjnych. W art. 200 § 1 k.p.c. chodzi wy-
łącznie o właściwość sądu w sprawach cywilnych - czyli wybór między różnymi
wchodzącymi w grę sądami powszechnymi, przy oczywistej skądinąd kwalifikacji
sprawy jako sprawy cywilnej w rozumieniu art. 1 k.p.c.
Powyższe rozważania nie tylko stawiają pod znakiem zapytania prawidłowość
wydanego w rozpoznanej sprawie postanowienia Sądu Rejonowego-Sądu Pracy,
który uznał się niewłaściwym do rozpoznania sprawy i na podstawie art. 476 § 1
k.p.c. w związku z art. 200 § 1 k.p.c. przekazał sprawę Wojewódzkiemu Sądowi Ad-
ministracyjnemu w Warszawie jako właściwemu do jej rozpoznania i rozstrzygnięcia.
Wskazują na konieczność zinterpretowania istotnego sensu i rzeczywistego charak-
teru prawnego tego postanowienia.
Postanowienie to mogło być zinterpretowane jedynie w dwojaki sposób.
Po pierwsze, jako postanowienie, którego istotnym sensem było stwierdzenie
przez Sąd Rejonowy-Sąd Pracy niedopuszczalności drogi sądowej (niedopuszczal-
ności drogi postępowania przed sądem powszechnym) i odrzucenie pozwu z tego
powodu na podstawie art. 199 § 1 pkt 1 k.p.c. Po drugie, jako postanowienie, którego
istotnym sensem było stwierdzenie niedopuszczalności drogi sądowej i przekazanie
sprawy innemu organowi na podstawie art. 464 § 1 k.p.c. Tylko między tymi dwoma
sposobami formalnego zakończenia postępowania przed sądem powszechnym -
przewidzianymi wyraźnie przez prawo procesowe - mógł dokonać wyboru Sąd Rejo-
nowy. Trzeciej możliwości - przekazania sprawy przez sąd powszechny ,,według wła-
ściwości" wojewódzkiemu sądowi administracyjnemu jako ,,właściwemu do jej rozpo-
znania i rozstrzygnięcia" - nie można brać pod uwagę jako wchodzącej w grę opcji,
ponieważ do takiego przekazania sprawy między sądem powszechnym a sądem
administracyjnym brak jest w obecnie obowiązującym stanie prawnym podstaw for-
malnych. Możliwe jest tylko albo przekazanie przez sąd powszechny sprawy innemu
organowi na podstawie art. 464 § 1 k.p.c., albo odrzucenie pozwu przez sąd pow-
szechny na podstawie art. 199 § 1 pkt 1 k.p.c. ze skutkiem dla postępowania sądo-
woadministracyjnego, wynikającym z art. 58 § 4 Prawa o postępowaniu przed są-
dami administracyjnymi. Zgodnie z tym ostatnim przepisem, sąd administracyjny nie
może odrzucić skargi z tej przyczyny, że sprawa nie należy do właściwości sądu ad-
ministracyjnego, jeżeli w tej sprawie sąd powszechny uznał się za niewłaściwy (w
przepisie tym mowa jest o ,,właściwości" oraz ,,niewłaściwości" sądu powszechnego i
sądu administracyjnego, lecz w istocie nie chodzi tu o właściwość miejscową, rze-
czową lub funkcjonalną, ale o wybór sposobu realizacji prawa do sądu na drodze
postępowania sądowego - przed sądem powszechnym albo sądem administracyj-
nym).
Ze względu na to, że sprawa została zakwalifikowana przez samego powoda
jako sprawa z zakresu prawa pracy - i w taki sam sposób potraktował ją przewodni-
czący w Sądzie Rejonowym, kwalifikując ją do rozpoznania według przepisów o po-
stępowaniu odrębnym w sprawach z zakresu prawa pracy (art. 201 § 1 k.p.c.), nale-
żało przyjąć, że Sąd Rejonowy mógł zastosować w istocie jedynie drugą ze wskaza-
nych możliwości (przekazanie sprawy innemu organowi ze względu na niedopusz-
czalność drogi sądowej), chociaż nie powołał jako podstawy prawnej rozstrzygnięcia
art. 464 § 1 k.p.c. Samo sformułowanie sentencji postanowienia ma w tym wypadku
mniejsze znaczenie, decydujące powinny być argumenty prawne zawarte w jego
uzasadnieniu.
W sprawach z zakresu prawa pracy (a ściślej: w sprawach rozpoznawanych
przez sąd pracy w postępowaniu odrębnym w sprawach z zakresu prawa pracy) od-
rzucenie pozwu z powodu niedopuszczalności drogi sądowej jest niemożliwe, jeżeli
do rozpoznania sprawy właściwy jest inny organ - w takim wypadku sąd pracy powi-
nien przekazać sprawę temu organowi (art. 464 § 1 k.p.c.). Nie zmienia to jednak
przyczyny wydania takiego postanowienia - jest nią niedopuszczalność drogi sądo-
wej, czyli bezwzględna przesłanka procesowa, która we wszystkich innych katego-
riach spraw rozpoznawanych w postępowaniu cywilnym - poza sprawami z zakresu
prawa pracy i ubezpieczeń społecznych - prowadzi do odrzucenia pozwu (art. 199 §
1 pkt 1 k.p.c.).
3. Z uzasadnienia postanowienia Sądu Rejonowego zdaje się jednak wynikać,
że Sąd ten uznał, iż zastosowanie art. 464 § 1 k.p.c. w okolicznościach faktycznych
rozpoznawanej sprawy nie jest możliwe, ponieważ sprawa nie ma charakteru sprawy
z zakresu prawa pracy, lecz jest sprawą z zakresu administracji publicznej. Ozna-
czać by to mogło, że Sąd ten w istocie miał zamiar odrzucić pozew na podstawie art.
199 § 1 pkt 1 k.p.c., a z niewyjaśnionych przyczyn nie uczynił tego, lecz przekazał
sprawę według właściwości do wojewódzkiego sądu administracyjnego. W innych
sprawach, wnoszonych przeciwko Szefowi Służby Cywilnej przez zainteresowanych
kwestionujących wyniki konkursu na wyższe stanowiska w służbie cywilnej, w razie
stwierdzenia niedopuszczalności drogi sądowej (drogi procesu cywilnego przed są-
dem powszechnym) sądy pracy wydają postanowienia o odrzuceniu pozwu na pod-
stawie art. 199 § 1 pkt 1 k.p.c. (tak np. w sprawie toczącej się w Sądzie Najwyższym
pod sygnaturą II PK 337/04).
Być może przyczyną wydania przez Sąd Rejonowy-Sąd Pracy postanowienia
o przekazaniu sprawy według właściwości wojewódzkiemu sądowi administracyjne-
mu (zamiast odrzucenia pozwu na podstawie art. 199 § 1 k.p.c.) było błędne odczy-
tanie argumentacji zawartej w najnowszych orzeczeniach Sądu Najwyższego doty-
czących zagadnienia dopuszczalności drogi sądowej (por. postanowienie z 21 maja
2002 r., III CK 53/02, OSNC 2003 nr 2, poz. 31, uchwała z 12 marca 2003 r., III CZP
85/02, OSNC 2003 nr 1, poz. 129, postanowienie z 19 grudnia 2003 r., III CK 319/03,
OSNC 2005 nr 2, poz. 31). W orzeczeniach tych podkreślono, że sąd (powszechny),
odrzucając pozew z powodu niedopuszczalności drogi sądowej, nie może poprzestać
na stwierdzeniu, że sprawa przedstawiona do rozstrzygnięcia nie jest sprawą cywil-
ną, lecz powinien w uzasadnieniu postanowienia wskazać sąd, do którego właściwo-
ści rozpoznanie tej sprawy zostało ustawowo zastrzeżone. Sądem innym niż sąd po-
wszechny, właściwym do rozpoznania sprawy, jest w większości wypadków sąd ad-
ministracyjny, niemniej rzeczą sądu powszechnego odrzucającego pozew jest wska-
zanie w każdym przypadku podstawy prawnej właściwości sądu administracyjnego.
Oczywiste jest, że we wskazanych orzeczeniach pojęcie ,,właściwości" sądu
czy też pojęcie ,,sądu właściwego do rozpoznania sprawy" ujmowane jest w znacze-
niu konstytucyjnym (art. 45 ust. 1, art. 175 i art. 177 Konstytucji), dla oznaczenia
kompetencji i zakresu kognicji różnych sądów, co wiąże się z koniecznością dokona-
nia wyboru między różnymi sądami sprawującymi wymiar sprawiedliwości (w szcze-
gólności między sądem powszechnym rozpoznającym sprawę cywilną w postępowa-
niu cywilnym a sądem administracyjnym rozpoznającym skargę na decyzję organu
administracji publicznej), a nie jako synonim właściwości w znaczeniu, jakie temu
pojęciu przypisują przepisy Kodeksu postępowania cywilnego (art. 15 - art. 46 k.p.c.,
a także art. 200 § 1 k.p.c.).
Błędne odczytanie przytoczonych orzeczeń Sądu Najwyższego mogło dopro-
wadzić Sąd Rejonowy do wniosku, że konieczne jest nie tylko wskazanie w uzasad-
nieniu postanowienia o odrzuceniu pozwu z powodu niedopuszczalności drogi sądo-
wej właściwego do rozpoznania sprawy sądu administracyjnego, ale wręcz przeka-
zanie właściwemu sądowi administracyjnemu sprawy do rozpoznania ze wskazaniem
formalnej podstawy przekazania. Podobnie potraktował obowiązek wskazania ,,sądu
właściwego" Sąd Okręgowy, który w uzasadnieniu zaskarżonego kasacją postano-
wienia z 18 sierpnia 2004 r., oddalającego zażalenie, wyraźnie stwierdził, że właści-
wość sądu w przedmiotowej sprawie powinna być ustalana na podstawie art. 45
ustawy o służbie cywilnej, a wobec tego sądem ,,właściwym rzeczowo" jest Woje-
wódzki Sąd Administracyjny w Warszawie.
Z przytoczonych powyżej orzeczeń Sądu Najwyższego (najwyraźniej z posta-
nowienia z 21 maja 2002 r., III CK 53/02), wynika konieczność wskazania w uzasad-
nieniu postanowienia odrzucającego pozew, jaki sąd - inny niż sąd powszechny - jest
właściwy do rozpoznania sprawy (w istocie chodzi przede wszystkim o sąd admini-
stracyjny). Owego wskazania sądu administracyjnego jako sądu właściwego do roz-
poznania sprawy nie dokonuje się nigdy w sposób, w jaki uczynił to Sąd Pracy w ni-
niejszej sprawie. Jest bowiem oczywiste, że sentencja postanowienia powinna spro-
wadzać się do odrzucenia pozwu (z ewentualnym wskazaniem przyczyny odrzucenia
- z powodu niedopuszczalności drogi sądowej - lub przytoczeniem podstawy formal-
nej odrzucenia pozwu - art. 199 § 1 pkt 1 k.p.c.). Dopiero w uzasadnieniu postano-
wienia należy wskazać powodowi, że sądem właściwym do rozpoznania sprawy jest
sąd administracyjny.
Wydaje się, że Sąd Rejonowy - przez stwierdzenie, że przedstawione w roz-
poznawanej sprawie żądania nie mają charakteru roszczeń z zakresu prawa pracy,
lecz kwalifikują sprawę jako sprawę z zakresu administracji publicznej - chciał wyraź-
nie podkreślić, że w sprawie tej nie ma zastosowania art. 464 k.p.c. Oznacza to, że
przy przyjętej argumentacji prawnej powinien był odrzucić pozew.
Taki pogląd Sądu Rejonowego - zrekonstruowany w oparciu o uzasadnienie
postanowienia o przekazaniu sprawy według właściwości do wojewódzkiego sądu
administracyjnego - należy ocenić jako wadliwy. W postępowaniu odrębnym w spra-
wie z zakresu prawa pracy nie jest bowiem w ogóle możliwe odrzucenie pozwu z po-
wodu niedopuszczalności drogi sądowej, niezależnie od tego, jak sprawę rozpozna-
waną w tym postępowaniu kwalifikuje materialnoprawnie sąd pracy - czy jako sprawę
z zakresu prawa pracy, w której droga postępowania sądowego przed sądem pow-
szechnym jest niedopuszczalna, czy jako sprawę z zakresu administracji publicznej.
4. Postanowienie Sądu Rejonowego, mimo że nie doszło w nim do wyraźnego
stwierdzenia niedopuszczalności drogi sądowej (drogi postępowania przed sądem
powszechnym w sprawie cywilnej), w istocie jest postanowieniem równoznacznym z
postanowieniem o odrzuceniu pozwu z powodu niedopuszczalności drogi sądowej.
Tak należy bowiem ocenić jego istotną treść - zamiarem Sądu Rejonowego było ,,wy-
prowadzenie" rozpoznawanej sprawy spod kognicji sądownictwa powszechnego i
przekazanie jej do kognicji sądownictwa administracyjnego. Było to zatem postano-
wienie w przedmiocie odrzucenia pozwu z powodu niedopuszczalności drogi sądo-
wej.
Przy takim ujęciu istoty tego postanowienia odpowiedź na postawione przez
zwykły skład Sądu Najwyższego pytanie prawne jest oczywista - wynika bowiem
bezpośrednio z treści art. 392 k.p.c. Postanowienie Sądu Okręgowego, oddalające
zażalenie na postanowienie Sądu Rejonowego zawierające błędnie sformułowaną
sentencję o przekazaniu sprawy według właściwości do wojewódzkiego sądu admini-
stracyjnego, a faktycznie będące postanowieniem w przedmiocie odrzucenia pozwu
z powodu niedopuszczalności drogi sądowej (art. 464 § 1 k.p.c.), podlega zaskarże-
niu kasacją.
Pojęcie drogi sądowej jest niejednoznaczne. Doktryna prawa procesowego
cywilnego wyróżnia dwa jego podstawowe znaczenia: drogę sądową w ścisłym zna-
czeniu (sensu stricto) oraz drogę sądową w szerokim znaczeniu (sensu largo). W
pierwszym znaczeniu chodzi o postępowanie przed sądami powszechnymi (w tym
sądami pracy) oraz Sądem Najwyższym, w drugim - o postępowanie przed jakimi-
kolwiek sądami, a więc także sądami administracyjnymi. W art. 199 § 1 pkt 1 k.p.c.
przewidziano odrzucenie pozwu z powodu niedopuszczalności drogi sądowej w tym
pierwszym ujęciu (w znaczeniu niedopuszczalności drogi sądowego postępowania
cywilnego przed sądem powszechnym). Odrzucenie pozwu na tej podstawie nie wy-
klucza drogi sądowej w ogóle - wskazuje jedynie na to, że konstytucyjnie zagwaran-
towane prawo do sądu nie może być realizowane w postępowaniu cywilnym przed
sądami powszechnymi i Sądem Najwyższym, będzie natomiast realizowane w po-
stępowaniu sądowoadministracyjnym - przed wojewódzkim sądem administracyjnym
i przed Naczelnym Sądem Administracyjnym. Przekazanie przez sąd pracy sprawy z
zakresu prawa pracy do rozpoznania innemu organowi na podstawie art. 464 § 1
k.p.c. jest w istocie stwierdzeniem niedopuszczalności drogi sądowej. I chociaż w
samej sentencji tego postanowienia nie pojawia się stwierdzenie o niedopuszczalno-
ści drogi sądowej, to przecież jest oczywiste, że gdyby nie istnienie tej bezwzględnej
przesłanki negatywnej, do zastosowania art. 464 § 1 k.p.c. w ogóle by nie doszło.
Przekazanie sprawy innemu organowi na tej podstawie prawnej jest równoznaczne z
odrzuceniem pozwu, skoro sąd pracy w ten sposób stwierdza, że sprawy rozpozna-
wać nie będzie, bo z powodu niedopuszczalności drogi sądowej rozpoznać jej nie
może.
5. W rozpoznawanej sprawie powinien być zastosowany przez Sąd Rejonowy
art. 464 § 1 k.p.c. Przepis ten dotyczy spraw z zakresu prawa pracy oraz z zakresu
ubezpieczeń społecznych w ujęciu formalnym, dla których droga sądowa jest niedo-
puszczalna, a zarazem dla ich rozpoznania właściwy jest inny organ niż sąd pow-
szechny (por. J.Gudowski [w:] T.Ereciński, J.Gudowski, M.Jędrzejewska, Komentarz
do Kodeksu postępowania cywilnego, Część pierwsza - Postępowanie rozpoznaw-
cze, tom 1, teza 1 do art. 464). Rozpoznawana sprawa została zakwalifikowana
przez Sądy obu instancji jako sprawa z zakresu administracji publicznej, niebędąca
przy tym sprawą z zakresu prawa pracy (którą to kwalifikację - jako błędną - stanow-
czo i konsekwentnie kwestionuje w odpowiedzi na pozew, w zażaleniu na postano-
wienie Sądu Rejonowego oraz w kasacji od postanowienia Sądu Okręgowego Szef
Służby Cywilnej). Kwestię materialnoprawnego charakteru sprawy rozstrzygnie Sąd
Najwyższy, jeżeli dojdzie do rozpoznania kasacji.
Przepis art. 464 § 1 k.p.c. ma zastosowanie wówczas, gdy do rozpoznania
sprawy właściwy jest ,,inny organ", przy czym tym ,,innym organem" nie może być sąd
administracyjny. Nie stosuje się zatem tego przepisu do przekazywania przez sąd
powszechny sprawy niebędącej sprawą cywilną (w rozumieniu art. 1 k.p.c.) do roz-
poznania sądowi administracyjnemu, który jest być może ,,innym sądem", ale nie ,,in-
nym organem". Przekazanie sprawy na podstawie tego przepisu może nastąpić za-
tem tylko ,,innemu organowi", przez co rozumie się organ administracji publicznej (w
przedmiotowej sprawie chodziłoby o Szefa Służby Cywilnej jako organ rządowej ad-
ministracji publicznej), nie zaś do sądu administracyjnego (na przykład wojewódzkie-
go sądu administracyjnego).
6. Potraktowanie wydanego przez Sąd Rejonowy-Sąd Pracy postanowienia z
11 marca 2004 r., w którym Sąd ten uznał się niewłaściwym i na podstawie art. 476 §
1 k.p.c. w związku z art. 200 § 1 k.p.c. przekazał sprawę Wojewódzkiemu Sądowi
Administracyjnemu w Warszawie jako właściwemu do jej rozpoznania i rozstrzygnię-
cia, jako postanowienia wydanego na podstawie art. 464 § 1 k.p.c. nie wpływa na
ocenę co do dopuszczalności kasacji ze względu na charakter tego postanowienia
jako wydanego ,,w przedmiocie odrzucenia pozwu", czyli mieszczącego się wśród
zaskarżalnych kasacją postanowień kończących w sposób formalny postępowanie
cywilne, o jakich stanowi art. 392 k.p.c. Jest bowiem oczywiste, że postanowienie to
kończy postępowanie cywilne przed sądami powszechnymi, a jednocześnie unie-
możliwia wydanie wyroku (merytorycznego rozstrzygnięcia) przez sądy powszechne.
Do czasu nowelizacji art. 392 k.p.c. wprowadzonej ustawą z dnia 24 maja
2000 r. (Dz.U. Nr 48, poz. 554) w orzecznictwie i doktrynie nie budziło wątpliwości,
że postanowienie w przedmiocie przekazania sprawy na podstawie art. 464 § 1 k.p.c.
właściwemu organowi innemu niż sąd powszechny zawiera rozstrzygnięcie analo-
giczne do odrzucenia pozwu (por. wyrok z 20 marca 1970 r., III PRN 1/70, OSNCP
1970 nr 11, poz. 210, postanowienie z 25 października 1974 r., III PRN 45/74,
OSNCP 1975 nr 4, poz. 70) i jako postanowienie kończące postępowanie w sprawie
jest zaskarżalne kasacją (por. postanowienie z 5 grudnia 1996 r., I PKN 34/96,
OSNAPiUS 1997 nr 13, poz. 237). Po zmianie treści art. 392 k.p.c., w wyniku której
kasacja przysługuje już tylko od dwóch rodzajów postanowień sądu drugiej instancji
kończących postępowanie w sprawie - w przedmiocie odrzucenia pozwu i w przed-
miocie umorzenia postępowania - pojawiły się w doktrynie prawa procesowego cy-
wilnego głosy, że zmiana ta wpływa na ocenę dopuszczalności kasacji od postano-
wień w przedmiocie przekazania sprawy innemu organowi na podstawie art. 464 § 1
k.p.c., a w każdym razie kwestia dopuszczalności kasacji od takich postanowień jest
dyskusyjna (por. J.Gudowski: Kasacja w postępowaniu cywilnym po zmianach doko-
nanych ustawami z dnia 12 i 24 maja 2000 r., Przegląd Sądowy 2001 nr 2, s. 8; zda-
niem tego autora, należy bowiem, opierając się na ścisłej wykładni art. 392 k.p.c. - a
tylko taka wykładnia jest w tym wypadku uzasadniona - wyrazić pogląd, że kasacja
od tego postanowienia nie przysługuje; jakkolwiek bowiem przekazanie sprawy in-
nemu organowi wywołuje na płaszczyźnie procesowej analogiczne skutki jak odrzu-
cenie pozwu, to jednak odrzuceniem pozwu nie jest).
Pogląd, że kasacja nie przysługuje od postanowienia sądu drugiej instancji w
przedmiocie przekazania sprawy innemu organowi na podstawie art. 464 § 1 k.p.c.,
ponieważ na taki wniosek nie pozwala na zastosowanie ścisłej wykładni językowej
określenia ,,postanowienie w przedmiocie odrzucenia pozwu" użytego w art. 392
k.p.c., wynika ze zbyt rygorystycznego podejścia do normatywnego znaczenia poję-
cia ,,postanowienie w przedmiocie odrzucenia pozwu". Pojęcie to obejmuje nie tylko
postanowienie sądu drugiej instancji o odrzuceniu pozwu albo o oddaleniu zażalenia
na postanowienie sądu pierwszej instancji o odrzuceniu pozwu, lecz także każde
inne postanowienie, które ma za ,,przedmiot" odrzucenie pozwu, a zatem niekoniecz-
nie dosłownie jest postanowieniem ,,o" odrzuceniu pozwu. Postanowienie sądu pracy
o przekazaniu sprawy z zakresu prawa pracy innemu organowi na podstawie art. 464
§ 1 k.p.c. z powodu niedopuszczalności drogi sądowej jest postanowieniem ,,w
przedmiocie" odrzucenia pozwu.
Postanowienie sądu o przekazaniu sprawy innemu organowi na podstawie art.
464 § 1 k.p.c. stwierdza w istocie niedopuszczalność drogi sądowej i zamyka drogę
do wydania merytorycznego orzeczenia przez sąd powszechny w postępowaniu cy-
wilnym. Może być bowiem wydane tylko wówczas, gdy z powodu niedopuszczalności
drogi sądowej nie jest możliwe wydanie merytorycznego rozstrzygnięcia i powinno w
związku z tym nastąpić odrzucenie pozwu, ale ponieważ sprawa jest sprawą z zakre-
su prawa pracy (lub ubezpieczeń społecznych), a właściwy do jej rozpoznania jest
inny organ, odrzucenie pozwu nastąpić nie może, a zastępuje je przekazanie sprawy
innemu organowi. Z punktu widzenia celu procesu cywilnego (którym jest wydanie
merytorycznego rozstrzygnięcia) i sposobu jego zakończenia jest to postanowienie
równoważne postanowieniu o odrzuceniu pozwu, kończącemu postępowanie w
sprawie bez merytorycznego rozstrzygnięcia. Z tej przyczyny do postanowień sądu w
przedmiocie przekazania sprawy innemu organowi na podstawie art. 464 § 1 k.p.c. (z
powodu niedopuszczalności drogi sądowej) powinny być odpowiednio stosowane
przepisy dotyczące postanowień w przedmiocie odrzucenie pozwu.

Przekazanie sprawy innemu organowi na podstawie art. 464 § 1 k.p.c. z po-
wodu niedopuszczalności drogi sądowej zamiast odrzucenia pozwu jest instytucją
chroniącą interesy pracownika lub ubezpieczonego, pozwalającą na zachowanie
terminu zwrócenia się do tego organu (art. 464 § 2 k.p.c.). Z ochronną funkcją prze-
kazania sprawy innemu organowi z powodu niedopuszczalności drogi sądowej
sprzeczne byłoby uznanie, że pracownik lub ubezpieczony jednocześnie pozbawiony
zostaje możliwości zaskarżenia kasacją postanowienia sądu w tym przedmiocie i
domagania się rozpoznania sprawy przez sąd powszechny w postępowaniu cywil-
nym. Trudno zaakceptować ograniczenie możliwości kontroli przez Sąd Najwyższy
orzeczeń dotyczących tak doniosłej kwestii prawnej jak dopuszczalność (niedopusz-
czalność) drogi sądowej w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecz-
nych.
Zrównanie w płaszczyźnie procesowej postanowienia o przekazaniu sprawy
innemu organowi z powodu niedopuszczalności drogi sądowej na podstawie art. 464
§ 1 k.p.c. z postanowieniem o odrzuceniu pozwu na podstawie art. 199 § 1 pkt 1
k.p.c. przemawia - także ze względów systemowych i celowościowych - za przyję-
ciem dopuszczalności kasacji od postanowień sądu drugiej instancji w tym przedmio-
cie. Takie stanowisko zajął Sąd Najwyższy w postanowieniu z 28 września 2001 r., I
PZ 58/01, OSNP 2003 nr 19, poz. 466; prezentuje je również doktryna (por. J.Iwulski:
Kasacja po nowelizacji, PiZS 2000 nr 12, s. 26 i G.Wydra: Warunki dopuszczalności
kasacji w sprawach z zakresu prawa pracy na podstawie badań aktowych, PiZS
2002 nr 11, s. 11).
Za przyjęciem proponowanej wykładni art. 464 § 1 k.p.c. w związku z art. 392
k.p.c., powinny przemawiać także realia obecnej sytuacji normatywnej, w której - na
co słusznie zwrócił uwagę zwykły skład Sądu Najwyższego przedstawiając ujęte na
wstępie zagadnienie prawne do rozstrzygnięcia składowi powiększonemu - prawo-
mocne orzeczenia Naczelnego Sądu Administracyjnego w sprawach z zakresu
prawa pracy i ubezpieczeń społecznych nie mogą już być zaskarżane w drodze rewi-
zji nadzwyczajnej do Sądu Najwyższego, co sprzyjało zapewnieniu jednolitości
orzecznictwa sądowego sądów powszechnych i sądów administracyjnych w tym za-
kresie, a jednocześnie brak jest mechanizmu rozpoznawania sporów kompetencyj-
nych między sądami powszechnymi i sądami administracyjnymi (ponieważ nie obo-
wiązuje już procedura rozstrzygania sporów kompetencyjnych przez Kolegium Kom-
petencyjne przy Sądzie Najwyższym). Wskazany w uzasadnieniu pytania prawnego
kontekst normatywny (obowiązującego porządku prawnego), w którym panuje zasa-
da pełnej rozłączności i autonomii jurysdykcyjnej sądów administracyjnych i sądów
powszechnych, przy braku instytucjonalnych rozwiązań prawnych umożliwiających
zapewnienie jednolitości orzecznictwa sądowego w wypadku powstania ewentualnej
rozbieżności w interpretacji lub stosowaniu prawa przez sądy powszechne i sądy
administracyjne, przemawia zdecydowanie za przyjęciem dopuszczalności kasacji w
sprawach, w których doszło do zastosowania art. 464 § 1 k.p.c., jako sprawach, które
zakończyły się postanowieniem w przedmiocie odrzucenia pozwu w rozumieniu art.
392 k.p.c., jeżeli oczywiście są spełnione inne przesłanki dopuszczalności kasacji.
Dopuszczalność kasacji stwarza możliwość zapewnienia przez Sąd Najwyższy jed-
nolitości orzecznictwa, przynajmniej w obrębie sądów powszechnych, i kontroli - do-
konywanej przez Sąd Najwyższy w wyniku rozpoznania kasacji - zgodności z po-
rządkiem prawnym przekazania sprawy z systemu sądownictwa powszechnego do
systemu sądownictwa administracyjnego. Dwuinstancyjność sądownictwa admini-
stracyjnego nie ma z tego punktu widzenia znaczenia.
Z przedstawionych względów Sąd Najwyższy udzielił na przedstawione do
rozstrzygnięcia zagadnienie prawne odpowiedzi przedstawionej w sentencji.
========================================