Uchwała 7 sędziów SN - II UZP 40/94
Izba:Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych
Sygnatura:II UZP 40/94
Typ:Uchwała 7 sędziów SN
Opis:Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych 1995/20/251
Prokuratura i Prawo - Orzecznictwo 1995/9/41
Data wydania:1995-03-23

Uchwała Składu Siedmiu Sędziów Sądu Najwyższego
z dnia 23 marca 1995 r.
II UZP 40/94

Przewodniczący: Sędzia SN Teresa Romer, Sędziowie SN: Józef Iwulski,
Kazimierz Jaśkowski, Jerzy Kwaśniewski, Stefania Szymańska (współsprawozdawca),
Maria Tyszel (sprawozdawca), Sędzia SA: Jerzy Kuźniar,

Sąd Najwyższy, przy udziale prokuratora Witolda Bryndy, po rozpoznaniu na
posiedzeniu w dniu 23 marca 1995 r. wniosku Ministra Pracy i Polityki Socjalnej skie-
rowanego przez Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego do rozpoznania przez skład
siedmiu sędziów Izby Administracyjnej, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Sądu Naj-
wyższego o podjęcie uchwały zawierającej odpowiedź na następujące zagadnienie
prawne:


Czy nagrody z zysku wypłacone pracownikom w formie akcji lub obligacji sta-
nowią dochód, o którym mowa w § 7 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 29
stycznia 1990 r. w sprawie wysokości i podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie
społeczne, zgłaszania do ubezpieczenia społecznego oraz rozliczania składek i świad-
czeń z ubezpieczenia społecznego (Dz. U. z 1993 r., Nr 68, poz. 330) ?

p o d j ą ł następującą uchwałę:

1. Nagrody i premie z zysku wypłacone pracownikom w formie obligacji
Skarbu Państwa stanowią dochód, o którym mowa w § 7 ust. 1 rozporządzenia
Rady Ministrów z dnia 29 stycznia 1990 r. w sprawie wysokości i podstawy wy-
miaru składek na ubezpieczenie społeczne, zgłaszania do ubezpieczenia społecz-
nego oraz rozliczania składek i świadczeń z ubezpieczenia społecznego (jednolity
tekst: Dz. U. z 1993 r., Nr 68, poz. 330 ze zm.).

2. Odmawia podjęcia uchwały w pozostałej części.

U z a s a d n i e n i e

I. Przedstawiając Sądowi Najwyższemu do rozpoznania zagadnienie prawne,
przytoczone w sentencji uchwały, Minister Pracy i Polityki Socjalnej wskazał na roz-
bieżności w orzecznictwie sądowym, powołując wyroki Sądów Wojewódzkich-Sądów
Pracy i Ubezpieczeń Społecznych: w Warszawie z dnia 16 maja 1994 r., sygn. akt XIV
U 446/94, oraz w Bielsku-Białej z dnia 25 sierpnia 1993 r., sygn. akt VI U 1019/93. W
obydwu tych sprawach właściwe miejscowo Oddziały Zakładu Ubezpieczeń
Społecznych, po przeprowadzeniu kontroli, wydały decyzje nakazujące zakładom pracy
odprowadzenie składek na ubezpieczenie społeczne od wartości wypłat zaliczek na
poczet przysługujących pracownikom nagród z zysku za rok 1990, dokonanych w
grudniu 1990 r. w formie obligacji Skarbu Państwa. Po rozpoznaniu odwołań
wniesionych od tych decyzji przez zakłady pracy, Sąd Wojewódzki-Sąd Pracy i
Ubezpieczeń Społecznych w Bielsku-Białej zmienił zaskarżoną decyzję orzekając, że,
"(...) od wypłat zrealizowanych w formie papierów wartościowych w miesiącu grudniu
1990 r. u strony odwołującej się, nie nalicza się składek na ubezpieczenie społeczne."
W uzasadnieniu Sąd orzekający uznał, że obligacje są papierami wartościowymi i nie
stanowią dochodu ani w gotówce ani w naturze, a więc od ich wartości nie nalicza się
składek na ubezpieczenie społeczne. Sąd Wojewódzki-Sąd Pracy i Ubezpieczeń
Społecznych w Warszawie natomiast oddalił odwołanie, a ponieważ - wobec braku
stosownego wniosku - nie sporządzono uzasadnienia, można się tylko domyślać, że
Sąd ten uznał, iż nagrody z zysku wypłacone w formie obligacji "państwowych" (jak to
określono w odwołaniu) stanowią dochód z tytułu wynagrodzenia za pracę, od którego
odprowadza się składkę na ubezpieczenie społeczne. W żadnej z tych spraw nie
wniesiono rewizji do Sądu Apelacyjnego. Biuro Prawne Zakładu Ubezpieczeń
Społecznych w Warszawie, odpowiadając na wniosek Oddziału w Bielsku-Białej, nie
znalazło uzasadnienia do wystąpienia o złożenie rewizji nadzwyczajnej.
Do rozbieżności pomiędzy przytoczonymi wyrokami doszło na tle stosowania § 7
ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 29 stycznia 1990 r. w sprawie wysokości i
podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne, zgłaszania do ubezpieczenia
społecznego oraz rozliczania składek z ubezpieczenia społecznego [...], zwanego dalej
rozporządzeniem w sprawie składek, stanowiącego, że: "Podstawę wymiaru składek na
ubezpieczenie społeczne pracowników stanowi dochód pracowników w gotówce i w
naturze z tytułu wykonywania pracy, w ramach stosunku, pracy z wyjątkiem:(...)". Wśród
tych wyjątków, wskazanych w 25 punktach, nie wymieniono papierów wartościowych, a
są nimi zarówno wszelkie obligacje, jak i akcje.
W obydwu sprawach, w których zapadły orzeczenia stanowiące dla Ministra Pra-
cy i Polityki Socjalnej inspirację do wystąpienia o wydanie uchwały, stan faktyczny był
taki sam. Zakłady pracy będące podmiotami, do których miały zastosowanie przepisy
ustawy z dnia 27 grudnia 1989 r. o opodatkowaniu wzrostu wynagrodzeń w 1990 r. (Dz.
U. Nr 74, poz. 438), zwanej dalej ustawą o opodatkowaniu wzrostu wynagrodzeń,
wypłaciły w grudniu 1990 r. swoim pracownikom zaliczkę na poczet nagrody z zysku za
rok 1990, dokonując tej wypłaty nie w formie pieniężnej lecz w formie obligacji Skarbu
Państwa.
II. Słusznie podniesiono w uzasadnieniu przedstawionego zagadnienia, że brak
jest w rozporządzeniu w sprawie składek odrębnego przepisu, który wprost określałby
obowiązek odprowadzenia składek od dochodu wypłaconego w formie akcji lub
obligacji.
Obligacje pożyczki państwowej, zwane potocznie obligacjami Skarbu Państwa, to
papiery wartościowe o stałym oprocentowaniu, na okaziciela (imienne są świadectwa
depozytowe będące potwierdzeniem nabycia obligacji), nie zawierające ograniczeń ich
zbytu, podlegające obrotowi publicznemu, emitowane przez Ministra Finansów na
podstawie ustawy z dnia 29 grudnia 1982 r. o urzędzie Ministra Finansów oraz o
urzędach i izbach skarbowych (jednolity tekst: Dz. U. z 1994 r., Nr 106, poz. 511) oraz z
upoważnień zawartych w kolejnych ustawach budżetowych.
Każda obligacja jest papierem wartościowym, w którym emitent stwierdza, że jest
dłużnikiem wobec właściciela obligacji (wierzyciela). Pracownik, który część przys-
ługującego mu wynagrodzenia za pracę otrzymał w formie obligacji Skarbu Państwa
stał się pożyczkodawcą, a więc wierzycielem Skarbu Państwa. Wypłacając
pracownikowi część należnej mu nagrody z zysku w formie obligacji Skarbu Państwa,
pracodawca wywiązał się ze swojego zobowiązania zapłaty temuż pracownikowi od-
powiedniej części wynagrodzenia, natomiast stosunek zobowiązaniowy, wierzyciel-
-dłużnik, powstał pomiędzy pracownikiem-właścicielem obligacji Skarbu Państwa a
Skarbem Państwa. Posiadanie tych obligacji pozwala pracownikowi zarówno na ich
natychmiastową realizację poprzez przedstawienie ich Skarbowi Państwa do wykupu po
cenie rynkowej, wynikającej ze skojarzenia popytu na nie z ich podażą, lub sprzedaż
innemu nabywcy po cenie z nim ustalonej, jak też na zachowanie obligacji przez okres,
na który zostały wyemitowane i zrealizowanie ich po tym okresie z zyskiem w postaci
oprocentowania.
Zdaniem składu orzekającego Sądu Najwyższego, rozstrzygnięcia rozpatrywa-
nego zagadnienia należy poszukiwać w ścisłej korelacji § 7 ust. 1 rozporządzenia w
sprawie składek z przepisami ustawy o opodatkowaniu wzrostu wynagrodzeń, która
wprowadziła możliwość wypłacenia w określonych zakładach pracy określonej części
wynagrodzenia za pracę w formie obligacji Skarbu Państwa lub akcji. Z mocy art. 6 ust.
2 ustawy o opodatkowaniu wzrostu wynagrodzeń w 1990 r. upoważniono podmioty
objęte tą ustawą do dokonywania w 1990 r., za zgodą pracownika, zaliczkowych wypłat
nagród i premii z zysku w formie obligacji Skarbu Państwa lub akcji, stanowiąc
równocześnie, że kwota odpowiadająca 50% wartości tych obligacji i akcji przekazanych
pracownikom zwiększa normę wypłaty nagród i premii z zysku bilansowego, do której to
wysokości wypłaty te podlegały zwolnieniu od podatku od ponadnormatywnych
wynagrodzeń. Ustawa z dnia 22 grudnia 1990 r. o opodatkowaniu wzrostu wynagrodzeń
(Dz. U. z 1991 r., Nr 1, poz. 1) na analogicznych zasadach przewidywała wypłaty
nagród i premii z zysku bilansowego za rok 1990 w formie gotówkowej lub obligacji
Skarbu Państwa i akcji, natomiast w 1991 r. zaliczkowe wypłaty tych należności mogły
nastąpić wyłącznie w formie tychże papierów wartościowych (art. 12 ). W 1992 r. formą
wypłaty nagród i premii z zysku, zwiększających normę nie podlegającą podatkowi od
ponadnormatywnych wynagrodzeń, stały się jedynie akcje nabyte od Skarbu Państwa
(ustawa z dnia 19 września 1992 r. o zmianie ustawy o opodatkowaniu wzrostu
wynagrodzeń - Dz. U. Nr 73, poz. 361), natomiast w 1993 r. i 1994 r. podobnych zasad
nie wprowadzono, chociaż ustawa o opodatkowaniu wzrostu wynagrodzeń utraciła moc
obowiązującą dopiero z dniem 31 marca 1994 r.(ustawa z dnia 28 grudnia 1993 r. o
utracie mocy obowiązującej przez ustawę z dnia 22 grudnia 1990 r. o opodatkowaniu
wzrostu wynagrodzeń - Dz. U. Nr 134, poz. 648).
Zdaniem składu orzekającego, wprowadzenie ustawami o opodatkowaniu wzros-
tu wynagrodzeń możliwości wypłacania pracownikom części należnych im nagród i
premii z zysku (zaliczek na poczet tych należności) w formie określonych papierów
wartościowych miało znaczenie wyłącznie przy obliczaniu tego konkretnego podatku. Z
jednej strony uregulowanie takie miało na celu mobilizację podmiotów objętych
podatkiem od wzrostu wynagrodzeń zainteresowanych możliwościami podwyższenia
wynagrodzeń pracowniczych, do wypracowania wyższych zysków, a z drugiej strony
Skarb Państwa był wówczas zainteresowany sprzedażą swych akcji i obligacji. Celem
emisji obligacji Skarbu Państwa jest bowiem między innymi przeciwdziałanie inflacji
poprzez ograniczenie ilości pieniądza na rynku. Żaden z przepisów wyżej powołanych
ustaw o opodatkowaniu wzrostu wynagrodzeń nie wskazuje, by część zysku wypłacona
pracownikom w formie akcji i obligacji, przestała stanowić część ich wynagrodzenia za
pracę. Uzyskane przez pracownika obligacje Skarbu Państwa, będące wierzytelnością
podlegającą natychmiastowej realizacji, nie powodują zmiany charakteru tej wypłaty
tylko dlatego, że wynagrodzenie to nie zostało wypłacone w formie banknotów i monet.
Wartość obligacji stanowi dochód pracownika-wierzyciela Skarbu Państwa w
rozumieniu powołanego wyżej § 7 rozporządzenia w sprawie składek. O tym, że
intencją ustawodawcy nie było wyłączenie wartości nagród i premii z zysku,
wypłaconych pracownikom w akcjach lub obligacjach Skarbu Państwa, z pojęcia
dochodu pracownika, a w konsekwencji wyłączenie tej części wynagrodzenia za pracę z
podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne, świadczy również art. 38
ustawy budżetowej na rok 1991 z dnia 23 lutego 1991 r. (Dz. U. Nr 21, poz. 89) sta-
nowiący, że składki na ubezpieczenie społeczne oraz na fundusz pracy od nagród i
premii z dochodu po opodatkowaniu podatkiem za lata 1990 i 1991, wypłaconych w
gotówce lub papierach wartościowych, obciążają dochód po opodatkowaniu podatkiem
dochodowym oraz, że w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 23 lipca 1991 r. w
sprawie dochodów nie zaliczonych do wynagrodzeń (Dz. U. Nr 73, poz. 322) wydanym
z upoważnienia ustawy z dnia 22 grudnia 1990 r. o opodatkowaniu wzrostu
wynagrodzeń, nie wymieniono akcji i obligacji Skarbu Państwa. Analogiczny przepis
zawierał art. 19 ustawy z dnia 25 stycznia 1992 r. o zasadach gospodarki finansowej
państwa w 1992 r. (Dz. U. Nr 21, poz. 83). Sąd Najwyższy nie podziela poglądu Naczel-
nego Sądu Administracyjnego, wyrażonego w uzasadnieniu wyroku z dnia 6 paź-
dziernika 1992 r. w sprawie sygn. akt III SA 1449/92 (nie publikowany), że art. 38
wymienionej ustawy budżetowej "nie ma zastosowania do wypłat w obligacjach
dokonanych w grudniu 1990 r., ponieważ byłoby to złamaniem zasady lex retro non
agit", bowiem Sąd ten pominął fakt, że w grudniu 1990 r. wypłacono pracownikom
jedynie zaliczkę na poczet nagród i premii z zysku za rok 1990, natomiast świadczenia
te stały się wymagalne dopiero w 1991 r., po dokonaniu rozliczenia bilansowego za rok
1990.
Przeciwko stanowisku, że od wypłat w formie obligacji Skarbu Państwa praco-
dawca nie ma obowiązku odprowadzania składek na ubezpieczenie społeczne przema-
wia również i to, że indywidualne świadczenia emerytalno-rentowe pracownika są
związane z wysokością opłacanej składki na ubezpieczenie społeczne. Zgodnie bowiem
z art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 17 października 1991 r. o rewaloryzacji emerytur i rent, o
zasadach ustalania emerytur i rent oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz. U. Nr 104, poz.
450 ze zm.) podstawę wymiaru emerytur lub rent stanowi (...) kwota wynagrodzenia lub
dochodu, która stanowiła podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie
społeczne...Zgodnie natomiast z powołanymi wyżej przepisami ustaw o opodatkowaniu
wzrostu wynagrodzeń, wypłata określonych części nagród i premii z zysków w formie
wskazanych w nich papierów wartościowych, mogła nastąpić jedynie za zgodą
pracownika. Słusznie więc Prokurator Generalny, zajmując stanowisko w sprawie, pod-
kreślił, że można przypuszczać, iż: "(...) pracownicy odmawialiby wyrażenia zgody na
wypłatę należnego im świadczenia pieniężnego w akcjach lub obligacjach Skarbu
Państwa, gdyby mieli wiedzę i świadomość, że wpływa to niekorzystnie na ich przyszłe
uprawnienia emerytalno-rentowe. Powszechnie bowiem wiadomo, że pracownicy
skrupulatnie w czasie pracy zabiegają o to, by ich przyszłe świadczenia
emerytalno-rentowe były możliwie najwyższe."
Dalsze argumenty za stanowiskiem przyjętym w niniejszej uchwale można zna-
leźć w ustawach regulujących podatek dochodowy. Ustawa z dnia 16 grudnia 1972 r. o
podatku dochodowym (jednolity tekst: Dz. U. z 1988 r., Nr 4, poz. 37) określając w art. 7
ust. 1 pkt 6 źródła przychodów, wymieniała kapitały niepieniężne i prawa majątkowe
(art. 7 ust. 1 pkt 6) oraz sprzedaż akcji i udziałów w zyskach (art. 7 ust. 2 pkt 3)
precyzując w art. 8 ust. 6, że za przychody pieniężne uważa się m.in. odsetki od
obligacji i innych papierów wartościowych. Podatkowi nie podlegały jednak te
przychody, do których stosowano przepisy o podatku od wynagrodzeń. Skoro zatem
nagrody i premie z zysku wypłacone pracownikom na podstawie art. 6 ust. 2 ustawy z
dnia 27 grudnia 1989 r. o opodatkowaniu wzrostu wynagrodzeń w 1990 r., a następnie
na podstawie analogicznych przepisów w kolejnych ustawach, były wliczane do
podstawy wymiaru podatku od wynagrodzeń, to wypłaty te stanowiły przychód, którego
źródłem było wynagrodzenie będące dochodem pracownika. Należy jeszcze raz
podkreślić, że wartość wypłat w formie papierów wartościowych powodowała jedynie
podwyższenie normy wynagrodzeń, od których nie było obowiązku opłacania
"dodatkowego" podatku tj. podatku od ponadnormatywnych wynagrodzeń, natomiast nie
powodowała obniżenia podstawy wymiaru podatku od wynagrodzeń.
To rozwiązanie potwierdza pogląd, że papiery wartościowe zakupione od Skarbu
Państwa i przekazane pracownikom jako część przysługującej im nagrody z zysku, czyli
przekazanie pracownikom części przysługującego wynagrodzenia za pracę w formie
wierzytelności wobec Skarbu Państwa, stanowią prawa majątkowe, pochodzące ze
stosunku pracy, a wobec nieograniczonej możliwości ich realizacji są wynagrodzeniem
za pracę stanowiącym dochód w rozumieniu § 7 ust. 1 rozporządzenia w sprawie
składek.
III. Przedstawiając rozpatrywane zagadnie prawne Minister Pracy i Polityki Soc-
jalnej podkreślił istotne znaczenie ustalenia, czy nagrody wypłacone w formie akcji i
obligacji mogą być uznane za dochód w gotówce, czy w naturze.
Wprawdzie przepisy prawa ubezpieczeń społecznych operując - gdy chodzi o
pracowników - pojęciami wynagrodzenia w gotówce lub w naturze (np. rozporządzenie
Rady Ministrów z dnia 1 kwietnia 1985 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania
podstawy wymiaru emerytur i rent - jednolity tekst: Dz. U. z 1989 r., Nr 11, poz. 63 ze
zm.) oraz dochodu w gotówce lub w naturze (jak w omawianym rozporządzeniu) nie
zawierają definicji tych pojęć, to w praktyce i w orzecznictwie sądowym ustalił się jednak
pogląd, że wynagrodzenie w gotówce jest równoznaczne z wypłaconym w formie
pieniężnej w przeciwieństwie do wynagrodzenia w naturze, które łączono z tzw.
deputatami (ziemniaki, węgiel, mleko, działka pod uprawę, udostępnienie lokalu miesz-
kalnego). Pojęcie: "wynagrodzenie w naturze" było niezbędne wówczas, gdy istniał
rozbudowany system takich deputatów i świadczeń rzeczowych. Możliwość wypłacania
tej części wynagrodzenia w postaci ekwiwalentu pieniężnego nie ma istotnego
znaczenia, ponieważ źródłem (podstawą) takiej wypłaty jest prawo do wynagrodzenia w
naturze. Papiery wartościowe, znajdujące się w powszechnym obrocie w gospodarce
rynkowej, opartej na pieniądzu, stanowią pieniądz zastępczy. Operacje pieniężne
dokonywane surogatami, a więc pieniądzem zastępczym, prowadzą do wypłat
gotówkowych, względnie wymagają istnienia gotówki w obrocie, jako punktu
odniesienia. (por. Encyklopedia Powszechna, Wydawnictwa "Gutenberga" Kraków, t. 12
str. 234).
Nie ulega wątpliwości, że nagroda z zysku, przysługująca pracownikowi, nie jest
świadczeniem rzeczowym ani deputatem, nie jest więc dochodem w naturze, o którym
mowa w § 7 ust. 1 rozporządzenia w sprawie składek. Ta część wynagrodzenia
przysługuje pracownikowi w gotówce, a jedynie - za jego zgodą - na podstawie upo-
ważnień wyżej wskazanych ustaw, służących określonemu w nich celowi, została wy-
płacona w formie obligacji Skarbu Państwa. Podstawę (źródło) tej części wynagrodzenia
stanowi zatem prawo do wypłaty w gotówce. Chociaż więc obligacje Skarbu Państwa
nie stanowią gotówki sensu stricto, to ich realizacja, poprzez przedstawienie w banku
do wykupu lub sprzedaży, następuje w gotówce. Podobna sytuacja występuje również
wówczas, gdy pracodawca - na wniosek pracownika - wpłaca przysługujące mu
wynagrodzenie za pracę na jego konto bankowe. Aby uzyskać swe wynagrodzenie w
gotówce pracownik musi więc w banku przedstawić do realizacji czek będący również
formą papierów wartościowych, czyli pieniądzem zastępczym. Jest oczywistym, że
chociaż wypłata wynagrodzenia pracowniczego następuje poprzez operacje bankowe
pomiędzy zakładem pracy a bankiem, w którym pracownik ma swoje konto, to
wynagrodzenie tak wypłacone nie traci swego charakteru dochodu w gotówce,
podlegającego składce na ubezpieczenie społeczne.
Sąd Najwyższy w pełni podziela pogląd wyrażony przez Prokuratora Generalne-
go w przedłożonym stanowisku, że charakter i istota obligacji jako papierów wartoś-
ciowych oraz podstawa prawna ich wypłacania zamiast należnej w pieniądzu nagrody z
zysku, a przede wszystkim odmienna podstawa prawna świadczeń wydawanych
pracownikom w naturze obok wynagrodzenia pieniężnego, przemawiają za sta-
nowiskiem, że obligacje Skarbu Państwa wypłacone pracownikom jako nagroda z
wypracowanego zysku stanowią dochód tego pracownika w gotówce. Argumentem
przemawiającym za tym poglądem jest uzależnienie wypłaty należnej nagrody lub
premii w tej formie od zgody pracownika. W razie braku takiej zgody, zakład pracy
miałby obowiązek wypłacenia tego wynagrodzenia w formie pieniężnej, a więc bez
żadnych wątpliwości, wynagrodzenie to było dochodem w gotówce, o którym stanowi §
7 rozporządzenia w sprawie składek.
IV. Na mocy art. 13 pkt 3 ustawy z dnia 20 września 1984 r. o Sądzie Najwyż-
szym (jednolity tekst: Dz. U. z 1994 r., Nr 13, poz. 48 ze zm.) jedną z form wykonywania
funkcji przez Sąd Najwyższy jest podejmowanie uchwał mających na celu wyjaśnienie
przepisów prawnych budzących wątpliwości w praktyce lub których stosowanie
wywołało rozbieżność w orzecznictwie.
Przedstawione przez Ministra Pracy i Polityki Socjalnej we wniosku o podjęcie
uchwały zagadnienie prawne wykracza poza wykazane rozbieżności w orzecznictwie.
Żadne bowiem z powołanych przez Ministra orzeczeń sądowych nie dotyczyło poboru
składek na ubezpieczenie społeczne od wartości nagród i premii z zysku wypłaconych
pracownikom w formie obligacji innych niż obligacje Skarbu Państwa, a więc emi-
towanych przez inne niż Minister Finansów podmioty uprawnione na podstawie ustawy
z dnia 27 września 1988 r. o obligacjach (Dz. U. Nr 34, poz. 254), ani też w formie akcji
Skarbu Państwa lub innych akcji. Pojęcie "wątpliwości w praktyce", uzasadniających
podjęcie uchwały na podstawie wyżej powołanego art. 13 pkt 3 ustawy o Sądzie
Najwyższym, było już niejednokrotnie przedmiotem wykładni powiększonych składów
Sądu Najwyższego, którą przypomniano w postanowieniu z dnia 16 czerwca 1994 r. w
sprawie sygn. akt II UZP 8/94 (OSNAPiUS Nr 8 poz. 13). Orzecznictwo to wyraża
jednolity pogląd, że Sąd Najwyższy staje się właściwym do podjęcia uchwały na
podstawie art. 13 pkt 3 ustawy o Sądzie Najwyższym wówczas, gdy wątpliwości co do
rozumienia prawa ujawniają się w praktyce tych organów, nad którymi Sąd Najwyższy
sprawuje nadzór w zakresie orzekania.
Składając wniosek o podjęcie uchwały Minister w żaden sposób nie wykazał, a
nawet w uzasadnieniu wniosku nie wspomniał, by jakikolwiek organ, nad którym Sąd
Najwyższy sprawuje nadzór w zakresie orzekania, dokonał wypłaty wynagrodzenia za
pracę w formie papierów wartościowych innych niż obligacje Skarbu Państwa
względnie, by wypłaty w tej formie były przedmiotem orzekania tych organów.
Zgodnie z art. 20 ust. 1 ustawy o Sądzie Najwyższym, właściwy skład Sądu Naj-
wyższego może z uzasadnionych przyczyn odmówić podjęcia uchwały, a w szcze-
gólności - jeżeli nie zachodzi potrzeba wyjaśnienia wątpliwości. Skład orzekający w
niniejszej sprawie doszedł do przekonania, że wniosek Ministra Pracy i Polityki
Socjalnej znajduje uzasadnienie w przytoczonym art. 13 pkt 3 ustawy o Sądzie Naj-
wyższym o tyle, o ile dotyczy nagród i premii z zysku wypłaconych pracownikom w for-
mie obligacji Skarbu Państwa. Jedynie bowiem w tym zakresie wystąpiły rozbieżności w
orzecznictwie sądowym. Ograniczył więc treść podjętej uchwały do rozstrzygnięcia tego
zagadnienia, odmawiając - na podstawie art. 20 ust. 1 tejże samej ustawy - podjęcia
uchwały w pozostałym zakresie tj. w zakresie innych papierów wartościowych
wymienionych w przedstawionym wniosku.

========================================
Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych - inne orzeczenia:
dokumentdata wyd.
[IA] II UZP 4/09   Uchwała SN
Orzecznictwo Sądu Najwyższego Zbiór Urzędowy Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych 2009/23-24/320
2009-06-09 
[IA] II UZP 2/09   Uchwała SN
Orzecznictwo Sądu Najwyższego Zbiór Urzędowy Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych 2009/19-20/265
2009-05-06 
[IA] II UZP 1/09   Uchwała siedmiu sędziów SN
Orzecznictwo Sądu Najwyższego Zbiór Urzędowy Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych 2009/19-20/263
2009-04-16 
[IA] II UZP 6/08   Uchwała SN
Monitor Prawa Pracy 2009/1/94 Orzecznictwo Sądu Najwyższego Zbiór Urzędowy Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych 2009/7-8/102
2008-12-04 
[IA] II UZP 4/08   Uchwała SN
Orzecznictwo Sądu Najwyższego Zbiór Urzędowy Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych 2008/23-24/354
2008-06-04 
  • Adres publikacyjny: