POSTANOWIENIE Z DNIA 18 LIPCA 2007 R.
WO 12/07


Pozostawienie bez rozpoznania przez sąd odwoławczy apelacji
oskarżonego, którego dotyczy prośba o ułaskawienie, nie jest orzekaniem
w rozumieniu art. 564 § 2 k.p.k., a więc nie stanowi podstawy do rozpozna-
nia takiej prośby oraz wydania opinii w przedmiocie ułaskawienia przez ten
sąd.

Przewodniczący: sędzia SN J. Steckiewicz.
Sędziowie SN: M. Pietruszyński, A. Tomczyk (sprawozdawca).

Sąd Najwyższy w sprawie kpt. rez. Roberta G., skazanego za popeł-
nienie przestępstwa określonego w art. 228 § 6 w zw. z art. 228 § 4 k.k., w
Izbie Wojskowej na posiedzeniu, bez udziału stron, w dniu 18 lipca 2007 r.,
z powodu prośby skazanego o ułaskawienie

1. o d m ó w i ł wydania opinii,
2. p r z e s ł a ł akta Prokuratorowi Generalnemu.


U Z A S A D N I E N I E

Wojskowy Sąd Okręgowy w W., po pozytywnym zaopiniowaniu proś-
by skazanego kpt. rez. Roberta G. o ułaskawienie, postanowieniem z dnia
1 czerwca 2007 r., na podstawie art. 564 § 1 i 2 k.p.k. przesłał akta do Izby
Wojskowej Sądu Najwyższego. W uzasadnieniu wskazał, że uczynił tak,

ponieważ w sprawie tej orzekał - jako instancja odwoławcza - Sąd Naj-
wyższy.
Z analizy akt sprawy Sądu Najwyższego wynika, że wyrok Wojsko-
wego Sądu Okręgowego w W. z dnia 23 lipca 2005 r. skazujący Roberta
G., został zaskarżony przez jego obrońcę apelacją. Jednak skazany w pi-
śmie z dnia 3 marca 2006 r. oświadczył, że apelację tę cofa. W związku z
tym, postanowieniem z dnia 4 kwietnia 2006 r. Sąd Najwyższy apelację
obrońcy oskarżonego kpt. rez. Roberta G. pozostawił bez rozpoznania.
W zaistniałej sytuacji rozważenia wymaga, czy tego rodzaju rozstrzy-
gnięcie sądu odwoławczego jest orzekaniem w rozumieniu przepisu § 2 art.
564 k.p.k. Wykładnia językowa wskazuje, że tak; wszak sąd odwoławczy
wydał orzeczenie, a więc orzekł, mimo iż nie rozpoznał sprawy merytorycz-
nie.
Jest to jednak wykładnia, która nie uwzględnia ani brzmienia przepisu
art. 562 § 1 k.p.k., ani celu postępowania ułaskawieniowego. Zasadą w tym
postępowaniu na etapie postępowania przed sądem jest rozpoznanie
prośby o ułaskawienie przez sąd w takim samym składzie, w jakim orzekał.
Mało tego, ustawodawca stawia wymóg, by w skład sądu rozpoznającego
prośbę o ułaskawienie - oczywiście w miarę możliwości - wchodzili sę-
dziowie i ławnicy, którzy brali udział w wydaniu wyroku (art. 562 § 1 zd. 2
k.p.k.). Nie ma żadnego powodu, aby przepisu tego nie odnosić również do
postępowania przed sądem odwoławczym, jeżeli w sprawie, w której wnie-
siono prośbę o ułaskawienie, orzekał. Tak więc w skład sądu odwoławcze-
go - zgodnie z zasadą wyrażoną w art. 562 § 1 zd. 2 - powinni w miarę
możliwości wchodzić sędziowie, którzy brali udział w wydaniu wyroku. Tym
samym niewątpliwe jest, że orzekaniem w rozumieniu przepisu art. 564 § 2
k.p.k. jest wydanie przez sąd odwoławczy wyroku. Wychodząc nieco poza
zakres niezbędny do wyjaśnienia podstawy rozstrzygnięcia w rozpoznawa-
nej sprawie stwierdzić należy, że wykładnia celowościowa prowadzi do

wniosku jeszcze dalej idącego, a mianowicie, iż sądem zobowiązanym do
rozpoznawania prośby o ułaskawienie jest ten sąd odwoławczy, który orze-
kał w sprawie nie tylko co do meritum, ale i odnośnie do osoby, której
wniosek dotyczy oraz by wydał wyrok merytoryczny a nie kasacyjny. Taki
sposób wykładni zdecydowanie przeważa w doktrynie (nieco inaczej A.
Murzynowski: Ułaskawienie w Polsce Ludowej, Warszawa 1965, s. 171) i
jednoznacznie wynika z dotychczasowego orzecznictwa Sądu Najwyższe-
go (por. postanowienie z dnia 16 grudnia 1988 r., I KO 68/88, OSNKW
1989 r., z. 1-2, poz. 17).
Wracając na grunt rozpoznawanej sprawy, stwierdzić należy przez
pryzmat powyższych rozważań, że pozostawienie bez rozpoznania przez
sąd odwoławczy apelacji oskarżonego, którego dotyczy prośba o ułaska-
wienie nie jest orzekaniem w rozumieniu art. 564 § 2 k.p.k. i nie rodzi obo-
wiązku rozpoznania prośby i wydania opinii w przedmiocie ułaskawienia.
Dlatego też należało odmówić wydania opinii.
Z uwagi na to, że sąd pierwszej instancji zaopiniował pozytywnie
prośbę skazanego kpt. rez. Roberta G., zaistniały warunki do przesłania akt
Prokuratorowi Generalnemu (art. 564 § 1 k.p.k.) bez konieczności zwraca-
nia ich Wojskowemu Sądowi Okręgowemu w W., mimo że to ten sąd powi-
nien to uczynić po wydaniu opinii pozytywnej.
Z przytoczonych powodów Sąd Najwyższy orzekł jak na wstępie.