POSTANOWIENIE Z DNIA 30 STYCZNIA 2008 R.
WO 1/08


Połączenie do wspólnego prowadzenia sprawy, którą sąd pierwszej
instancji po uchyleniu wyroku rozpoznaje ponownie i w której oskarżony
jest tymczasowo aresztowany, z inną sprawą tego oskarżonego, w której
nie wydano jeszcze wyroku i w której tymczasowego aresztowania nie sto-
suje się, nie znosi właściwości sądu ,,przed którym sprawa się toczy" (art.
250 § 2 k.p.k.) do orzekania w przedmiocie tymczasowego aresztowania
na podstawie art. 263 § 7 k.p.k.

Przewodniczący: sędzia SN J. Steckiewicz.
Sędziowie SN: M. Buliński, M. Pietruszyński (sprawozdawca).
Prokurator Naczelnej Prokuratury Wojskowej: G. Ocieczek.

Sąd Najwyższy w sprawie kmdr. rez. Henryka W., oskarżonego o po-
pełnienie przestępstwa określonego w art. 258 § 3 k.k. i innych, rozpozna-
jąc w Izbie Wojskowej na posiedzeniu w dniu 30 stycznia 2008 r. wniosek
Wojskowego Sądu Okręgowego w P. o przedłużenie stosowania wobec
oskarżonego tymczasowego aresztowania na okres 6 miesięcy, przekra-
czający dwuletni okres stosowania wobec niego tego środka zapobie-
gawczego, po wysłuchaniu Prokuratora wnoszącego o uwzględnienie
wniosku; na podstawie art. 35 § 1 w zw. z art. 263 § 7 k.p.k. s t w i e r d z i ł
swą niewłaściwość do rozpoznania wniosku Wojskowego Sądu Okręgowe-
go w P. w przedmiocie przedłużenia stosowania tymczasowego areszto-
wania wobec oskarżonego kmdr. rez. Henryka W. na okres oznaczony,
przekraczający termin określony w art. 263 § 3 k.p.k. i sprawę w tym zakre-

sie p r z e k a z a ł do rozpoznania Wojskowemu Sądowi Okręgowemu w
P.


U Z A S A D N I E N I E

W dniu 7 marca 2005r. do Wojskowego Sądu Okręgowego w P.
wpłynął akt oskarżenia, w którym m.in. kmdr. rez. Henrykowi W. przedsta-
wiono zarzut popełnienia przestępstwa określonego w art. 278 § 1 k.k. w
zb. z art. 294 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k., polegającego na zaborze w celu
przywłaszczenia, wspólnie i w porozumieniu z innymi osobami, w krótkich
odstępach czasu, w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, części mecha-
nicznych oraz sprzętu okrętowego na kwotę 562 537,65 zł na szkodę Logi-
styki Marynarki Wojennej RP. W tej sprawie /sygn. So 4/05/ Wojskowy Sąd
Okręgowy w P. zastosował wobec oskarżonego w dniu 2 lipca 2002r. tym-
czasowe aresztowanie, który to środek postanowieniem Sądu Najwyższe-
go Izby Wojskowej w Warszawie z dnia 14 sierpnia 2002 r. został zmienio-
ny na środek zapobiegawczy - zawieszenie w czynnościach służbowych.
W dniu 20 lipca 2006 r. do Wojskowego Sądu Okręgowego w P.
wpłynął kolejny akt oskarżenia w sprawie wieloosobowej, w którym oskar-
żono również oskarżonego kmdr. rez. Henryka W. o popełnienie trzech
przestępstw, kwalifikowanych z art. 258 § 3 k.k., art. 228 § 1 k.k. i art. 228
§ 3 k.k. Pierwsze z nich miało polegać na kierowaniu wspólnie z inną oso-
bą w celu osiągnięcia korzyści majątkowej grupą przestępczą, mającą na
celu popełnianie przestępstw na szkodę Marynarki Wojennej RP, przez za-
bór w celu przywłaszczenia mienia wojskowego w postaci części okręto-
wych, wystawiania fałszywej dokumentacji dla legalizacji przestępczej dzia-
łalności. Drugie i trzecie przestępstwo polegało na przyjęciu, w związku z
pełnieniem funkcji publicznej, korzyści majątkowych od przedstawiciela

prywatnej firmy za umożliwienie mu uczestnictwa w postępowaniach mają-
cych na celu udzielenie zamówień publicznych i zorganizowanie zmowy
przetargowej, stanowiącej naruszenie przepisów prawa.
Postanowieniem Wojskowego Sądu Okręgowego w P. z dnia 27
września 2006r. sprawę oskarżonego Henryka W. i innych wyłączono do
odrębnego postępowania /So 34/06/.
W tej sprawie zastosowano wobec kmdr. rez. Henryka W., już na
etapie postępowania przygotowawczego, mocą postanowienia Wojskowe-
go Sądu Garnizonowego w P. z dnia 6 lutego 2006 r. tymczasowe aresz-
towanie, które było sukcesywnie przedłużane, przy czym postanowieniem z
dnia 2 stycznia 2007 r., w toku rozprawy przed sądem pierwszej instancji,
przedłużono stosowanie tego środka do dnia 5 maja 2007 r.
W dniu 13 lutego 2007 r. we wskazanej sprawie zapadł wyrok Woj-
skowego Sądu Okręgowego w P. Tym wyrokiem oskarżony Henryk W. zo-
stał uznany za winnego popełnienia przestępstw określonych w art. 258 § 3
k.k., art. 228 § 1 k.k. i skazany na karę łączną 4 lat pozbawienia wolności
oraz karę łączną grzywny w rozmiarze 300 stawek dziennych po 100 zł
każda, przy czym na poczet kary pozbawienia wolności zaliczono okres
rzeczywistego pozbawienia wolności od dnia 5 lutego 2006 r. do dnia 13
lutego 2007 r.
Od zarzutu popełnienia przestępstwa określonego w art. 228 § 3 k.k.
oskarżony został uniewinniony.
Po wydaniu tego wyroku Wojskowy Sąd Okręgowy w P. postanowie-
niem z dnia 10 kwietnia 2007 r. przedłużył stosowanie tymczasowego
aresztowania wobec oskarżonego do dnia 5 sierpnia 2007 r.
Sąd Najwyższy - Izba Wojskowa wyrokiem z dnia 31 maja 2007r.
uchylił wskazany wyrok i tę sprawę przekazał Wojskowemu Sądowi Okrę-
gowemu w P. do ponownego rozpoznania. Sprawę tę zarejestrowano w
Wojskowym Sądzie Okręgowym w P. pod nową sygnaturą So 31/07. Po-

stanowieniem Wojskowego Sądu Okręgowego w P. z dnia 17 lipca 2007 r.
przedłużono stosowanie tymczasowego aresztowania wobec oskarżonego
Henryka W. o dalsze 6 miesięcy - do dnia 5 lutego 2008 r.
Następnie, postanowieniem z dnia 10 września 2007 r. Wojskowy
Sąd Okręgowy w P. połączył do wspólnego prowadzenia m.in. sprawę
kmdr. rez. Henryka W., oskarżonego wspólnie z innymi o popełnienie prze-
stępstw określonych w art. 258 § 3 k.k., art. 228 § 1 k.k. i art. 228 § 3 k.k.
(oznaczając tę sprawę błędną sygnaturą So 34/06, podczas gdy nowa sy-
gnatura nadana tej sprawie po uchyleniu wyroku i przekazaniu sprawy do
ponownego rozpoznania to So 31/07) ze sprawą o sygnaturze So 4/05, w
której był oskarżony wspólnie z innymi o popełnienie przestępstwa określo-
nego w art. 278 § 1 k.k. w zb. z art. 294 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k. i tą
ostatnią z wymienionych sygnatur objęto połączone sprawy.
Postanowieniem z dnia 22 stycznia 2008 r. Wojskowy Sąd Okręgowy
w P. wystąpił do Sądu Najwyższego Izby Wojskowej z wnioskiem o prze-
dłużenie tymczasowego aresztowania wobec oskarżonego o dalsze 6 mie-
sięcy, przekraczające dwuletni okres stosowania tego środka zapobie-
gawczego. W uzasadnieniu wniosku wskazano, że maksymalny czas sto-
sowania tymczasowego aresztowania w postępowaniu sądowym, łącznie z
czasem stosowania tego środka w postępowaniu przygotowawczym, liczo-
nym do wydania wyroku przez sąd pierwszej instancji, nie może przekro-
czyć 2 lat i wobec tego, że granica ta zostanie osiągnięta w postępowaniu
toczącym się przeciwko oskarżonemu w dniu 5 lutego 2008 r., należało
wystąpić do sądu wyższego rzędu, zgodnie z treścią art. 263 § 4 k.p.k.,
jako właściwego do dalszego stosowania tego środka zapobiegawczego,
na okres przekraczający 2 lata.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Analiza treści wniosku wskazuje, że Wojskowy Sąd Okręgowy w P,
występując do Sądu Najwyższego z wnioskiem w trybie art. 263 § 4 k.p.k.,

nie odniósł się w sposób właściwy do ustaleń w zakresie czynności proce-
sowych poczynionych w tej sprawie. Rozważając treść art. 263 § 3 k.p.k.
nie zwrócił bowiem uwagi na to, że w sprawie oznaczonej sygnaturą So
34/06, toczącej się przed Wojskowym Sądem Okręgowym w P., w której
rozpoznawano zarzuty popełnienia przez oskarżonego Henryka W. prze-
stępstw określonych w art. 258 § 3 k.k., art. 228 §1 i § 3 k.k. i w której za-
stosowano wobec niego tymczasowe aresztowanie oraz przedłużano jego
stosowanie, ten Sąd orzekając w pierwszej instancji wydał pierwszy wy-
rok.
Granicę dla możliwości orzekania o przedłużeniu tymczasowego
aresztowania, ponad łączny okres określony w art. 263 § 3 k.p.k., stanowi
data pierwszego wyroku wydanego przez sąd pierwszej instancji. Po wy-
daniu wyroku można dalej przedłużać tymczasowe aresztowanie, ale już
na innej podstawie prawnej. Związanie możliwości przedłużania tymczaso-
wego aresztowania wyłącznie z okresami rzeczywistego pozbawienia wol-
ności (podejrzanego) oskarżonego w sprawie o określone zarzuty ( art. 258
§ 3 k.k art. 228 § 1 i 3 k.k.), w której decyduje się o przedłużeniu, powodu-
je, że połączenie tej sprawy, po uchyleniu wydanego w tej sprawie pierw-
szego wyroku przez sąd pierwszej instancji i przekazaniu jej do ponownego
rozpoznania, z inną sprawą, w której tylko na wstępnym etapie postępowa-
nia przygotowawczego stosowane było tymczasowe aresztowanie, nie ma
znaczenia dla rozważań w kwestii przedłużenia tymczasowego aresztowa-
nia. W tym kontekście wskazać również należało na fakt, że połączenie
obu spraw do wspólnego rozpoznania nastąpiło dopiero po wydaniu przez
Sąd pierwszej instancji ostatniej decyzji w przedmiocie przedłużenia tym-
czasowego aresztowania. Przedstawionego stanowiska Sądu Najwyższego
nie może zmienić okoliczność, że w tej innej sprawie, w której postawiono
oskarżonemu zarzut popełnienia przestępstwa określonego w art. 278 § 1
k.k. w zb. z art. 294 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.p.k. nie zapadł wyrok, oskar-

żony był pozbawiony wolności - na wstępnym etapie postępowania
przygotowawczego - od dnia 2 lipca 2002 r. do dnia 14 sierpnia 2002 r.,
gdyż nie w tej sprawie rozstrzyga się o przedłużeniu tymczasowego
aresztowania. Okres ten może zostać zaliczony na poczet przyszłej kary
pozbawienia wolności, gdy zostanie wymierzona. Zatem, skoro w sprawie o
sygnaturze So 34/06 do chwili wydania pierwszego wyroku przez Sąd
pierwszej instancji łączny okres stosowania tymczasowego aresztowania
nie przekroczył okresu wskazanego w art. 263 § 3 k.p.k., to nie było
podstawy do uruchomienia procedury wskazanej w § 4 tegoż artykułu.
Po wydaniu pierwszego wyroku przez sąd pierwszej instancji możli-
wość stosowania tymczasowego aresztowania normuje § 7 art. 263 k.p.k.
Przepis ten dotyczy również przedłużenia stosowania tymczasowego
aresztowania po uchyleniu wyroku sądu pierwszej instancji, gdyż jest to
sytuacja następująca po wydaniu ,,pierwszego wyroku przez sąd pierwszej
instancji" (por. T. Grzegorczyk: Kodeks postępowania karnego, komentarz,
Kraków 2003, s. 694-695)). Korzystając z możliwości wskazanej w art. 263
§ 7 k.p.k., Sąd pierwszej instancji przedłużył, po uchyleniu wyroku i przeka-
zaniu sprawy So 34/06 do ponownego rozpoznania, tymczasowe areszto-
wanie wobec oskarżonego do dnia 5 sierpnia 2007 r. (akta So 31/07). Na-
tomiast kolejne i ostatnie przedłużenie tego środka w tej sprawie dokonane
zostało w dniu 17 lipca 2007 r., już na niewłaściwej podstawie prawnej ( art.
263 § 3 k.p.k.), pomijającej fakt wydania w tej sprawie pierwszego wyroku
przez Sąd pierwszej instancji.
Na marginesie prowadzonych rozważań podnieść również należało,
że nawet gdyby uznać za prawidłowe stanowisko wskazane we wniosku, iż
po połączeniu spraw, czynność procesowa sądu w zakresie merytoryczne-
go rozstrzygnięcia jednej ze spraw, dokonana w okresie poprzedzającym to
połączenie, nie ma znaczenia dla kwestii przedłużenia tymczasowego
aresztowania, to i tak wniosek ten został złożony po upływie łącznego

okresu tymczasowego aresztowania określonego w art. 263 § 3 k.p.k. Nie
uwzględniono bowiem, że przy określonym założeniu wnioskującego Sądu,
w sytuacji połączenia spraw do wspólnego rozpoznania, okresy tymczaso-
wego aresztowania liczy się od chwili wcześniejszego aresztowania (za-
trzymania) w którejkolwiek z połączonych spraw (postanowienie Sądu Naj-
wyższego z dnia 1 czerwca 2000r., II KZ 60/00, OSNKW 2000, z. 7-8, poz.
71).
Uwzględniając przedstawioną argumentację dotyczącą możliwości
uruchomienia procedury wskazanej w art. 263 § 4 k.p.k., stwierdzić należa-
ło, że Sąd Najwyższy nie jest właściwy do rozpoznania wniosku Wojsko-
wego Sądu Okręgowego w P., gdyż to w gestii tego Sądu leży rozstrzy-
gnięcie o konieczności dalszego stosowania tymczasowego aresztowania
wobec oskarżonego.