35

POSTANOWIENIE Z DNIA 15 LUTEGO 2005 R.
WK 1/05

Wojskowy sąd garnizonowy wydaje wyrok łączny w składzie określonym
przez art. 28 § 1 k.p.k. (wyjątkowo art. 28 § 2 k.p.k.), to jest jednego sędziego i
dwóch ławników nawet wówczas, gdy podlegające połączeniu wyroki wydane
zostały jednoosobowo, stosownie do art. 671a § 1 k.p.k.

Przewodniczący: sędzia SN J. Steckiewicz (sprawozdawca).
Sędziowie SN: A. Tomczyk, W. Maciak.
Prokurator Naczelnej Prokuratury Wojskowej: płk J. Żak.

Sąd Najwyższy w sprawie szer. rez. Bogusława U., po rozpoznaniu w Izbie
Wojskowej na rozprawie w dniu 15 lutego 2005 r. kasacji, wniesionej na niekorzyść
przez Naczelnego Prokuratora Wojskowego od wyroku łącznego Wojskowego Sądu
Garnizonowego w L. z dnia 20 lipca 2004 r.,

o d d a l i ł kasację (...).

U z a s a d n i e n i e :

Wojskowy Sąd Garnizonowy w L. w dniu 20 lipca 2004 r. wydał wyrok łączny
obejmujący skazania szer. rez. Bogusława U. prawomocnymi wyrokami
Wojskowego Sądu Garnizonowego w L. z dnia 3 lutego 2004 r. i z dnia 30 marca
2004 r.
Wyrok łączny wydany został w składzie jednego sędziego i dwóch ławników,
natomiast wyroki podlegające połączeniu - jednoosobowo.
Naczelny Prokurator Wojskowy wniósł kasację od wyroku łącznego i zarzucając
,,uchybienie w postaci bezwzględnej przyczyny odwoławczej, określonej w art. 439
§ 1 pkt 2 k.p.k., polegające na procedowaniu i wydaniu wyroku łącznego przez sąd
nienależycie obsadzony, w składzie ławniczym, podczas gdy w tym przypadku,
zgodnie z treścią art. 671a § 1 k.p.k., orzeczenie winno być wydane przez wojskowy
sąd garnizonowy w składzie jednoosobowym", postulował uchylenie zaskarżonego
orzeczenia i przekazanie sprawy Wojskowemu Sądowi Garnizonowemu w L. do
ponownego rozpoznania.
Uzasadniając kasację jej autor powołał się na art. 671a § 1 k.p.k., który nakazuje
wojskowemu sądowi garnizonowemu rozpoznanie sprawy jednoosobowo, jeżeli
oskarżony pozostaje na wolności, a zarzucane mu przestępstwo zagrożone jest karą
pozbawienia wolności nieprzekraczającą 5 lat lub karą łagodniejszą. Skoro zatem
szer. rez. Bogusław U. skazany został za przestępstwa określone w art. 357 § 1 k.k.
zagrożone karą ograniczenia wolności, aresztu wojskowego albo pozbawienia
wolności do lat 2, a w dniu wydania wyroku łącznego ,,sąd nie dysponował
informacją o tym, że szer. rez. Bogusław U. jest pozbawiony wolności w innej
sprawie", to ,,sprawa powinna być rozpatrzona przez wojskowy sąd garnizonowy w
składzie określonym w art. 671a § 1 k.p.k., gdyż wskazany przepis jako przepis
szczególny miał pierwszeństwo przed zasadami określonymi w art. 28 k.p.k.". W tej
s t acji procedo anie
skład ie ła nic m
daniem Nac elnego Prok ratora
Wojskowego - stanowiło bezwzględną przesłankę odwoławczą wskazaną w art. 439
§ 1 pkt 2 k.p.k., i dlatego zaskarżony wyrok powinien zostać uchylony, a sprawa
przekazana wskazanemu sądowi do ponownego rozpoznania.
Sąd Najwyższy uznając kasację za niezasadną zważył, co następuje:
Przepisy Kodeksu postępowania karnego nie regulują wprost składu sądu w
postępowaniu o wydanie wyroku łącznego. Stanowią jedynie (art. 574 zd. 1 k.p.k.),
że w tego typu postępowaniu stosuje się odpowiednio przepisy o postępowaniu
zwyczajnym przed sądem pierwszej instancji.
Zdaniem autora kasacji przepisem, który określa skład sądu w postępowaniu
przed wojskowym sądem garnizonowym o wydanie wyroku łącznego jest art. 671a
§ 1 k.p.k., a nie art. 28 § 1 k.p.k. Uzasadnieniem tego twierdzenia ma być to, że
przepis z części wojskowej postępowania karnego, jako przepis szczególny, ma
pierwszeństwo przed przepisem z części ogólnej Kodeksu postępowania karnego.
Nie negując poglądu, że art. 671a § 1 k.p.k. jest rzeczywiście przepisem
szczególnym do art. 28 § 1 k.p.k., wysnuty z tego wniosek jest błędny.
Przepis, o którym mowa, wprowadzony został do Kodeksu postępowania
karnego nowelą z dnia 10 stycznia 2003 r. (Dz.U. Nr 17, poz. 155) i z woli
ustawodawcy miał umożliwić osiągnięcie jednego celu - przyczynić się do
usprawnienia postępowania sądowego przez to, że wojskowy sąd garnizonowy
(podobnie jak ma to miejsce w postępowaniu przed odpowiednim sądem
powszechnym) będzie mógł rozpoznawać niektóre sprawy jednoosobowo (patrz
uzasadnienie do art. 1 pkt 201 projektu ustawy o zmianie ustawy - Kodeks
postępowania karnego... Druk sejmowy nr 182). Nowe unormowanie nawiązywało
zatem do postępowania uproszczonego, bowiem w postępowaniu przed sądami
wojskowymi wyłączone są tryby szczególne, a zatem sądy te na rozprawie
procedowały dotychczas w składzie jednego sędziego i dwóch ławników (patrz
szerzej H. Kmieciak: Zmiany w procedurze karnej sądowej, WPP 2003, Nr 2, s. 31-
32).
Dodany powołaną ustawą przepis, dlatego że jest wyjątkowy, może jednak
odnosić się tylko do sytuacji, dla której został ustanowiony, tj. orzekania na
rozprawie głównej i dlatego niedopuszczalne jest jego stosowanie w postępowaniu
po uprawomocnieniu się orzeczenia, a więc również o wydanie wyroku łącznego.
Wyrażony w kasacji pogląd, gdyby go podzielić, byłby również odstępstwem od
linii orzeczniczej Sądu Najwyższego, który w swoich orzeczeniach konsekwentnie
twierdził, że niezależnie od składów sądów, które wydawały wyroki podlegające
łączeniu (dotyczyło to składów rozszerzonych - dwóch sędziów i trzech ławników),
właściwym składem sądu do wydania wyroku łącznego jest skład przewidziany w
art. 19 § 1 (obecnie art. 28 § 1) k.p.k. - (patrz uchwały SN: z dnia 17 lutego 1972 r.,
VI KZP 78/71, OSNKW 1972, z. 4, poz. 60 i z dnia 24 maja 1995 r., I KZP 15/95,
OSNKW 1995, z. 7-8, poz. 46).
W podsumowaniu należy zatem stwierdzić, że wojskowy sąd garnizonowy
wydaje wyrok łączny w składzie określonym przez art. 28 § 1 k.p.k. (wyjątkowo art.
28 § 2 k.p.k.), to jest jednego sędziego i dwóch ławników nawet wówczas, gdy
podlegające połączeniu wyroki wydane zostały jednoosobowo, stosownie do art.
671a § 1 k.p.k.
Skoro więc Wojskowy Sąd Garnizonowy w L. wydał wyrok łączny w składzie
należytym, zarzut obrazy art. 439 § 1 pkt 2 k.p.k. jest bezpodstawny i dlatego
należało orzec jak na wstępie.