Postanowienie z dnia 9 maja 2003 r.
III SW 20/03

Niezgodna ze statutem reprezentacja stowarzyszenia składającego za-
wiadomienie o zamiarze skorzystania z uprawnienia z art. 48 ust. 1 ustawy z
dnia 14 marca 2003 r. o referendum ogólnokrajowym (Dz.U. Nr 57, poz. 507 ze
zm.) stanowi uchybienie uzasadniające odmowę wydania przez Państwową
Komisję Wyborczą zaświadczenia na podstawie art. 48 ust. 4 tej ustawy.

Przewodniczący SSN Krystyna Bednarczyk, Sędziowie SN: Roman Kuczyński
(sprawozdawca), Zbigniew Myszka.

Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 9 maja
2003 r. sprawy ze skargi Polskiego Regionalnego Oddziału Międzynarodowego
Zrzeszenia Stowarzyszeń ,,Sobór Wszechsłowiański" na uchwałę Państwowej Komi-
sji Wyborczej z dnia 30 kwietnia 2003 r. odmawiającą wydania zaświadczenia o
przysługiwaniu uprawnienia do udziału w kampanii referendalnej w programach ra-
diowych i telewizyjnych

o d d a l i ł skargę.

U z a s a d n i e n i e


Uchwałą z dnia 30 kwietnia 2003 r. Państwowa Komisja Wyborcza odmówiła
Polskiemu Oddziałowi Regionalnemu ,,Soboru Wszechsłowiańskiemu" - Międzynaro-
dowemu Zrzeszeniu Stowarzyszeń wydania zaświadczenia o przysługiwaniu upraw-
nienia do udziału w kampanii referendalnej w programach radiowych i telewizyjnych
nadawców publicznych w formie audycji regionalnych, z uzasadnieniem, że z jednej
strony cele statutowe tego Zrzeszenia określone w pkt 2 jego statutu nie są związane
z przedmiotem referendum, czego wymaga art. 48 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 14
marca 2003 r. o referendum ogólnokrajowym, z drugiej strony zaś zawiadomienie
Zrzeszenia dotknięte jest istotnym uchybieniem formalnym, polegającym na repre-
zentacji Zrzeszenia przy zgłoszeniu zawiadomienia niezgodnej z postanowieniami
pkt 8.4. statutu.

W skardze na powyższą uchwałę ,,Sobór Wszechsłowiański" kwestionuje sta-
nowisko Państwowej Komisji Wyborczej w przedmiocie niezgodności celów statuto-
wych Zrzeszenia z przedmiotem referendum, natomiast odnośnie do wadliwości re-
prezentacji przyznaje, że do skierowano Państwowej Komisji Wyborczej pismo z jed-
nym, zamiast z dwoma podpisami, jednakże nie jest to istotne uchybienie, a podob-
nego dopuściła się Państwowa Komisja Wyborcza posługując się w zaskarżonej
uchwale błędną nazwą Stowarzyszenia ,,Sobór Wszechsłowian" zamiast prawidłowej
nazwy ,,Sobór Wszechsłowiański".


Sąd Najwyższy rozważył, co następuje:


Przepis art. 48 ust. 2 ustawy o referendum przewiduje warunki formalne sta-
wiane podmiotom uprawnionym do udziału w kampanii referendalnej przy składaniu
do Państwowej Komisji Wyborczej zawiadomienia o zamiarze skorzystania z tego
uprawnienia. W przypadku stowarzyszenia jest to uwierzytelniony statut i wyciąg z
Krajowego Rejestru Sądowego o wpisaniu stowarzyszenia do tego Rejestru. Dowód
z wpisu do Rejestru jest bowiem dowodem legalnej działalności stowarzyszenia, na-
tomiast treść statutu nie tylko potwierdza cele stowarzyszenia, ale i właściwy tryb
jego reprezentacji. Z kolei przepis ustępu 4 art. 48 tej ustawy stanowi, że jeżeli za-
wiadomienie danego podmiotu nie spełnia warunków, o jakich mowa w ust. 2, Pań-
stwowa Komisja Wyborcza odmawia wydania zaświadczenia. Wymaganie to dotyczy
wszystkich warunków, a więc także formalnych, dotyczących właściwej reprezentacji
danego podmiotu, a wskazany przepis nie przewiduje możliwości uzupełnienia uchy-
bień formalnych. Jeżeli zatem z pkt 8.4. statutu Stowarzyszenia wynika, że do doko-
nywania czynności prawnych w jego imieniu wymagane jest współdziałanie dwóch
członków Zarządu, w tym Przywódcy Oddziału - Wiceprezesa Stowarzyszenia, a
inne osoby mogą dokonywać czynności prawnych w imieniu Stowarzyszenia wy-
łącznie na podstawie pełnomocnictwa udzielonego przez Zarząd, jak również repre-
zentowanie stowarzyszenia na zewnątrz należy do organu kolegialnego, jakim jest
Zarząd (pkt 5.1. i pkt 5.4.8) - to Państwowa Komisja Wyborcza zasadnie wytknęła
,,Soborowi Wszechsłowiańskiemu" wadliwość formalną zawiadomienia, polegającą
na jej niezgodności ze Statutem - czego zresztą skarga nie kwestionuje. Bagatelizuje
ona jednak to uchybienie przyrównując je do rzekomej nieprawidłowości użytej przez
Państwową Komisję Wyborczą nazwy Stowarzyszenia. Są to jednak kwestie nierów-
noznaczne, tym więcej, że o osobowości prawnej decyduje wpis do Krajowego Reje-
stru Sądowego, a w Rejestrze tym, według wpisu z dnia 25 listopada 2002 r., figuruje
nazwa ,,Polski Regionalny Oddział Międzynarodowego Zrzeszenia Stowarzyszeń
,,Sobór Wszechsłowian" i Państwowa Komisja Wyborcza miała prawo używać nazwy
zamieszczonej w urzędowym Rejestrze, jeżeli zaś nazwa ta jest błędna, obowiązek
jej sprostowania w Rejestrze spoczywa na Stowarzyszeniu. Zasadniczo jednak,
zważywszy na zgodność innych danych (adres, członkowie Zarządu) tożsamość
Stowarzyszenia jako autora zawiadomienia i adresata zaskarżonej uchwały nie może
budzić wątpliwości, natomiast wadliwość reprezentacji stanowi nieusuwalne uchybie-
nie formalne, uzasadniające przyjęty sposób rozstrzygnięcia sprawy przez Państwo-
wą Komisję Wyborczą, nawet niezależnie od oceny zgodności statutowych celów
Stowarzyszenia z przedmiotem referendum.

W konkluzji uznać należy, że zawiadomienie Stowarzyszenia było dotknięte
wadą nieusuwalną, co uzasadnia oddalenie skargi i Sąd Najwyższy na podstawie art.
48 ust. 7 ustawy o referendum orzekł jak w sentencji.
========================================