Postanowienie z dnia 8 maja 2003 r.
III SW 16/03

Przepisy ustawy z dnia 14 marca 2003 r. o referendum ogólnokrajowym
(Dz.U. Nr 57, poz. 507 ze zm.) nie przewidują wezwania podmiotu zainteresowa-
nego udziałem w kampanii referendalnej w programach radiowych i telewizyj-
nych do usunięcia braków skargi na odmowę wydania zaświadczenia.

Przewodniczący SSN Krystyna Bednarczyk, Sędziowie SN: Roman
Kuczyński, Zbigniew Myszka (sprawozdawca).

Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 8 maja
2003 r. sprawy ze skargi Stowarzyszenia Na Rzecz Wolnego Handlu na uchwałę
Państwowej Komisji Wyborczej z dnia 30 kwietnia 2003 r. odmawiającą wydania za-
świadczenia o przysługiwaniu uprawnienia do udziału w kampanii referendalnej w
programach radiowych i telewizyjnych.

o d d a l i ł skargę.

U z a s a d n i e n i e

Państwowa Komisja Wyborcza uchwałą z dnia 30 kwietnia 2003 r. odmówiła
Stowarzyszeniu Na Rzecz Wolnego Handlu z siedzibą w Krakowie wydania zaświad-
czenia o przysługiwaniu uprawnienia do udziału w kampanii referendalnej w progra-
mach radiowych i telewizyjnych nadawców publicznych w formie audycji referendal-
nych, argumentując, że żaden z celów określonych w § 7 Statutu tego Stowarzysze-
nia nie jest związany z przedmiotem referendum w sprawie wyrażenia zgody na raty-
fikację Traktatu dotyczącego przystąpienia Rzeczypospolitej Polskiej do Unii Euro-
pejskiej. W konsekwencji nie może być ono podmiotem uprawnionym do udziału w
kampanii referendalnej w programach radiowych i telewizyjnych nadawców publicz-
nych, a jedynie może uczestniczyć w tej kampanii na zasadach ogólnych.
W skardze na tę uchwałę Stowarzyszenie zwróciło uwagę, iż jego cele statu-
towe są opisane § 1 Statutu i wypełniają wymagania określone w art. 48 ust. 1 pkt 3
lit. c ustawy o referendum, natomiast § 7 stanowi jedynie o sposobach realizacji tych
celów.
W odpowiedzi na skargę Państwowa Komisja Wyborcza podtrzymała stanowi-
sko zawarte w zaskarżonej uchwale, przyznając, iż w jej uzasadnieniu omyłkowo po-
wołała się na § 7 (zamiast § 1) Statutu Stowarzyszenia, jednak rozpatrując zawiado-
mienie badała treść całego Statutu i stwierdziła, że żaden z jego przepisów nie okre-
śla celów statutowych związanych z przedmiotem referendum. Przy definiowaniu
pojęcia ,,przedmiot referendum" Państwowa Komisja Wyborcza dokonała analizy
uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 17 kwietnia 2003 r. o zarządzeniu
ogólnokrajowego referendum w sprawie wyrażenia zgody na ratyfikację Traktatu do-
tyczącego przystąpienia Rzeczypospolitej Polskiej do Unii Europejskiej (Dz.U. Nr 66,
poz. 613) ,,w kontekście przepisów ustawy, a w szczególności art. 20 ust. 2 w
związku a art. 71 ust. 2. Zgodnie z tymi przepisami na karcie do głosowania można
zamieścić wyjaśnienie dotyczące przedmiotu referendum, którego treść ustala organ
zarządzający referendum. W myśl § 4 powołanej uchwały Sejmu przedmiotem refe-
rendum jest sprawa ratyfikacji wymienionego Traktatu z uwzględnieniem skutków
głosowania na ,,Tak" i na ,,Nie". Do tak zdefiniowanego przedmiotu referendum w
żadnym zakresie nie nawiązują cele Związku wskazane w statucie".

Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

Skarga nie jest zasadna. Zgodnie z art. 48 ust. 1 pkt 3c ustawy z dnia 14
marca 2003 r. o referendum ogólnokrajowym (Dz.U. Nr 57, poz. 507), za podmiot
uprawniony do udziału w kampanii referendalnej w programach radiowych i telewi-
zyjnych może być uznane stowarzyszenie lub organizacja społeczna, która prowadzi
działalność związaną z przedmiotem referendum, a działalność ta mieści się w za-
kresie jego celów statutowych. Powołana norma wymienia zatem dwa warunki ko-
nieczne do nabycia statusu podmiotu uprawnionego do udziału w kampanii referen-
dalnej, które muszą występować łącznie. Tymczasem rozpatrywana skarga została
oparta tylko na twierdzeniu, że cele statutowe opisane w § 1 Statutu Stowarzyszenia,
takie jak ,,podejmowanie inicjatyw, postaw i działań sprzyjających: 1. Zwiększaniu
wolności gospodarczej na terenie Polski,... oraz wspieranie organizacyjne i rzeczowe
osób fizycznych i jednostek organizacyjnych, które podejmują takie działania" wska-
zują na ich związanie z przedmiotem referendum w sprawie wyrażenia zgody na ra-
tyfikację Traktatu dotyczącego przystąpienia Rzeczypospolitej Polskiej do Unii Euro-
pejskiej. Równocześnie skarżące Stowarzyszenie ani w zawiadomieniu do Państwo-
wej Komisji Wyborczej o zamiarze skorzystania z uprawnienia określonego w art. 48
ust. 1 ustawy o referendum, ani w skardze do Sądu Najwyższego nie podało żad-
nych okoliczności, które wskazywałyby na powadzenie przez nie jakiejkolwiek dzia-
łalności na rzecz referendum.
Powyższe oznacza, że skarżące Stowarzyszenie nie spełnia jednego z dwóch
koniecznych warunków określonych w art. 48 ust. 1 pkt 3c ustawy o referendum,
gdyż przepisy tej ustawy nie przewidują wzywania zainteresowanego podmiotu do
usuwania braków (wad) skargi, co zwalniało Sąd Najwyższy od potrzeby oceny za-
sadności zarzutu zawartego w skardze dotyczącego drugiego z tych warunków.
Mając powyższe na uwadze Sąd Najwyższy oddalił skargę na podstawie art.
48 ust. 7 tej ustawy.
========================================