Postanowienie z dnia 10 maja 2006 r.
III SPP 19/06

Prawomocne zakończenie postępowania sądowego przed rozpoznaniem
skargi na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu
sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki oznacza bezprzedmiotowość postępowa-
nia wywołanego jej wniesieniem.

Przewodniczący SSN Kazimierz Jaśkowski (sprawozdawca), Sędziowie SN:
Krystyna Bednarczyk, Józef Iwulski.

Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 10 maja
2006 r., z udziałem Prezesa Sądu Apelacyjnego w Poznaniu, skargi Janusza M. na
przewlekłość postępowania Sądu Apelacyjnego w Poznaniu w sprawie [...]

u m o r z y ł postępowanie.

U z a s a d n i e n i e

Janusz M. wniósł skargę, domagając się stwierdzenia, iż w sprawie przeciwko
Spółdzielni Mieszkaniowej Budowy Domów Jednorodzinnych ,,M." w S. [...], w postę-
powaniu apelacyjnym przed Sądem Apelacyjnym w Poznaniu doszło do przewlekło-
ści postępowania. Jako okoliczność uzasadniającą żądanie skarżący podał, iż postę-
powanie w przedmiotowej sprawie, prowadzone przez Sąd Apelacyjny w Poznaniu
trwa już 8 lat (w pierwszej instancji proces trwał 7 lat). Jego przewlekłość jest pozba-
wiona racjonalnych podstaw, które uzasadniałyby tak długi czas rozpatrywania
sprawy.


Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

W sprawie trzeba mieć na względzie, że skarga została wniesiona dnia 14
marca 2006 r., kiedy skarżący wiedział o terminie rozprawy wyznaczonej na 28
marca 2006 r. Rozprawa ta odbyła się. Ogłoszenie wyroku odroczono do dnia 12
kwietnia 2006 r., w którym to dniu faktycznie tego dokonano.
Stosownie do art. 2 ustawy z dnia 17 czerwca 2004 r. o skardze na naruszenie
prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej
zwłoki (Dz.U. Nr 179, poz. 1843), strona może wnieść skargę o stwierdzenie, że w
postępowaniu, którego skarga dotyczy, nastąpiło naruszenie jej prawa do rozpozna-
nia sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki, jeżeli postępowanie w sprawie trwa dłużej,
niż to konieczne dla wyjaśnienia tych okoliczności faktycznych i prawnych, które są
istotne dla rozstrzygnięcia sprawy (ust. 1), przy czym dla stwierdzenia, czy w sprawie
doszło do przewlekłości postępowania, należy w szczególności ocenić terminowość i
prawidłowość czynności podjętych przez sąd w celu wydania w sprawie rozstrzygnię-
cia co do istoty (ust. 2). Oznacza to, iż celem skargi na przewlekłość w toku postę-
powania jest przeciwdziałanie trwającej przewlekłości, zaś jej funkcją przede wszyst-
kim wymuszenie nadania sprawie odpowiedniego, sprawnego biegu procesowego.
Służy temu zarówno samo stwierdzenie wystąpienia przewlekłości w postępowaniu
(art. 12 ust. 2 ustawy), jak i możliwość zalecenia podjęcia przez sąd rozpoznający
sprawę co do istoty odpowiednich czynności w wyznaczonym terminie (art. 12 ust. 3
ustawy).
W sytuacji, jaka wystąpiła w przedmiotowej sprawie wyżej wymienione cele i
funkcje skargi nie mogły już być spełnione. Jeżeli więc celem skargi jest przeciw-
działanie przewlekłości w czasie trwania postępowania, wobec wydania przez Sąd
drugiej instancji wyroku w dniu 12 kwietnia 2006 r. podczas rozpatrywania tej skargi
postępowanie już ,,nie trwało" i skarga nie mogła przeciwdziałać przewlekłości postę-
powania.

Pomimo wątpliwości co do zasadności zawieszenia postępowania przez Sąd
Apelacyjny w Poznaniu na blisko 6 lat, Sąd Najwyższy nie mógł jednak rozważać
uwzględnienia skargi.

Zgodnie bowiem z art. 355 § 1 k.p.c. w związku z art. 8 ust. 2 ustawy z dnia 17
czerwca 2004 r. sąd rozpatrujący skargę na przewlekłość postępowania wydaje po-
stanowienie o umorzeniu postępowania, jeżeli skargę cofnięto ze skutkiem prawnym
lub jeżeli wydanie wyroku stało się z innych przyczyn zbędne lub niedopuszczalne.
Wydanie orzeczenia staje się zbędne, jeżeli strona postępowania osiągnęła jego cel
(por. postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 14 stycznia 1987 r.,
IV SAB 14/86, ONSA 1987 nr 1, poz. 7, postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 19
stycznia 2006 r., III SPP 165/05, dotąd nieopublikowane). Wobec zatem zakończenia
postępowania wyrokiem Sądu drugiej instancji wydanym przed rozpoznaniem skargi
przez Sąd Najwyższy stwierdzenie orzeczeniem faktu przewlekłości postępowania i
ewentualne zasądzenie stosownego odszkodowania stało się bezprzedmiotowe.

Z powyższych motywów Sąd Najwyższy w oparciu o przytoczone przepisy
orzekł jak w sentencji postanowienia.
========================================