Postanowienia z dnia 7 czerwca 2005 r.
III SPP 110/05

Zgodne z prawem, obligatoryjne zawieszenie przez sąd z urzędu postę-
powania w sprawie na podstawie art. 174 § 1 pkt 4 k.p.c. nie wywołuje przewle-
kłości postępowania i nie narusza prawa stron do rozpoznania sprawy w postę-
powaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki.

Przewodniczący SSN Roman Kuczyński, Sędziowie SN: Zbigniew Hajn,
Zbigniew Myszka (sprawozdawca).

Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 7 czerwca
2005 r. sprawy ze skargi Antoniego B. z udziałem Prezesa Sądu Apelacyjnego w
Białymstoku na przewlekłość postępowania Sądu Apelacyjnego w Białymstoku [...]

o d d a l i ł skargę.

U z a s a d n i e n i e

W skardze powoda Antoniego B. na przewlekłość postępowania przed Sądem
Apelacyjnym w Białymstoku w sprawie o zapłatę przeciwko Wandzie G. [...] skarżący
wniósł o stwierdzenie przewlekłości postępowania apelacyjnego, wydanie zalecenia
rozpoznania złożonej apelacji i zasądzenie od Skarbu Państwa kwoty 10.000 zł. W
uzasadnieniu skargi skarżący wywodził, że sprawa o zapłatę zawisła przed Sądem
Okręgowym w Olsztynie w dniu 11 kwietnia 2001 r. Sąd ten wydał wyrok zasądzają-
cy na rzecz skarżącego kwotę 130.000 zł z odsetkami od dnia 11 kwietnia 2001 r.
oraz kwotę 14.100 zł kosztów procesu.
Natomiast Sąd Apelacyjny zawiesił postępowanie dotyczące rozpoznania
apelacji pozwanej do czasu prawomocnego zakończenia postępowania upadłościo-
wego dotyczącego firmy pozwanej prowadzonego przez Sąd Rejonowy w Olsztynie
Wydział Gospodarczy. Działania Sądu Apelacyjnego ograniczają się jedynie do wy-
syłania co kilka miesięcy zapytań do Sądu Rejonowego o stan tego postępowania
upadłościowego, na które otrzymuje odpowiedź, że zakończone nie zostało. Tym-
czasem w ocenie skarżącego postępowanie upadłościowe firmy Wandy G. nie ma
nic wspólnego z zobowiązaniem, które ją wobec skarżącego obciąża. Znaczny upływ
czasu spowodował, że Wanda G. wyzbyła się majątku, wszczyna liczne procesy są-
dowe, korzystając ze zwolnienia od kosztów sądowych, co dla skarżącego oznacza,
zakładając, iż wyrok sądu pierwszej instancji zostanie utrzymany w mocy, utratę
możliwości wyegzekwowania zasądzonej należności. Wprawdzie kwota żądanego
odszkodowania nie zrównoważy poniesionej straty wynikającej z przewlekłości po-
stępowania przed Sądem Apelacyjnym, ale przynajmniej w niewielkiej części pozwoli
mu na uzyskanie materialnej satysfakcji.
W odpowiedzi na skargę Prezes Sądu Apelacyjnego w Białymstoku wniósł o
jej oddalenie, podkreślając, że istniały przesłanki do obligatoryjnego zawieszenia po-
stępowania w sprawie z urzędu z mocy art. 174 pkt 4 k.p.c., co potwierdzało zgło-
szenie przez skarżącego jego wierzytelności do masy upadłości firmy pozwanej. W
aktualnym stanie sprawy Sąd Apelacyjny uzyskał informację o umorzeniu postępo-
wania upadłościowego postanowieniem Sądu Rejonowego w Olsztynie Wydziału V
Gospodarczego z dnia 15 marca 2005 r. , co sprawi, że niezwłocznie - po zwrocie akt
sprawy z Sądu Najwyższego dołączonych do skargi o przewlekłość - zostanie pod-
jęte zawieszone postępowanie.

Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

Na gruncie wyczerpujących wyjaśnień zawartych w odpowiedzi na skargę
Prezesa Sądu Apelacyjnego w Białymstoku, skarga okazała się bezzasadna. W
szczególności za całkowicie gołosłowne należało uznać twierdzenie skarżącego, że
przedmiot jego wierzytelności nie wchodził w skład masy upadłości prywatnej firmy
pozwanej Wandy G., która zobowiązała się z własnego majątku do zwrotu spornej
kwoty pożyczki, przeznaczonej - według dotychczasowych ustaleń Sądu Okręgowe-
go - na cele prowadzonej działalności gospodarczej. Taki charakter prawny spornej
wierzytelności potwierdził sam skarżący, zgłaszając tę wierzytelność do masy upa-
dłości firmy pozwanej. Zachodziły zatem klasyczne przesłanki do obligatoryjnego
zawieszenia postępowania z urzędu wskutek ogłoszenia upadłości strony, gdy spór
dotyczy przedmiotu wchodzącego w skład masy upadłości (art. 174 § 1 pkt 4 k.p.c.),
co w żadnym razie nie prowadziło do naruszenia prawa skarżącego przeciwnika pro-
cesowego do rozpoznania sprawy w postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej
zwłoki. W okresie zawieszonego postępowania w sprawie Sąd Apelacyjny intereso-
wał się przebiegiem postępowania upadłościowego, a po uzyskaniu wiadomości o
jego umorzeniu - deklaruje niezwłoczne podjęcie zawieszonego postępowania.
Oznaczało to, iż zgodne z prawem obligatoryjne zawieszenie przez sąd z urzędu po-
stępowania w sprawie nie wywołuje przewlekłości postępowania i nie narusza prawa
stron do rozpoznania sprawy w postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki.
W konsekwencji powyższego Sąd Najwyższy oddalił niezasadną skargę na
podstawie art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 17 czerwca 2004 r. o skardze na naruszenie
prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej
zwłoki (Dz.U. Nr 179, poz. 1843).
========================================