Postanowienie SN - III RN 34/97
Izba:Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych
Sygnatura:III RN 34/97
Typ:Postanowienie SN
Opis:Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych 1998/4/108
Przegląd Orzecznictwa Podatkowego 1999/7-8/393
Data wydania:1997-09-03

Postanowienie z dnia 3 września 1997 r.
III RN 34/97

Na ostateczne postanowienie organu egzekucyjnego w sprawie odmowy
wyłączenia rzeczy lub prawa majątkowego spod egzekucji administracyjnej służy
także skarga do Naczelnego Sądu Administracyjnego.


Przewodniczący SSN: Andrzej Wróbel (sprawozdawca), Sędziowie SN: Adam
Józefowicz, Janusz Łętowski.

Sąd Najwyższy, przy udziale Prokuratora Prokuratury Krajowej Włodzimierza
Skoniecznego, po rozpoznaniu sprawy ze skargi Jana K. na postanowienie Izby Skarbo-
wej w J.G. z dnia 31 lipca 1996 r. [...] w przedmiocie odmowy wyłączenia spod
zabezpieczenia samochodu Honda Civic na skutek rewizji nadzwyczajnej Ministra
Sprawiedliwości [...] od postanowienia Naczelnego Sądu Administracyjnego-Ośrodka
Zamiejscowego we Wrocławiu z dnia 18 listopada 1996 r. [...]

u c h y l i ł zaskarżone postanowienie.

U z a s a d n i e n i e

Minister Sprawiedliwości w rewizji nadzwyczajnej od postanowienia Naczelnego
Sądu Administracyjnego-Ośrodka Zamiejscowego we Wrocławiu z dnia 18 listopada
1996 r. [...] odrzucającego skargę Jana K. na postanowienie Izby Skarbowej w J.G. z
dnia 31 lipca 1996 r. [...] utrzymujące w mocy postanowienie Urzędu Skarbowego w
J.G. z dnia 20 maja 1996 r. [...] odmawiające zwolnienia spod egzekucji samochodu
marki Honda Civic [...], zarzucił zaskarżonemu postanowieniu rażące naruszenie art. 16
ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 11 maja 1995 r. o Naczelnym Sądzie Administracyjnym (Dz.
U. Nr 74, poz. 368 ze zm.) i wniósł o uchylenie tego postanowienia i przekazanie
sprawy Naczelnemu Sądowi Administracyjnemu-Ośrodkowi Zamiejscowemu we
Wrocławiu do ponownego rozpoznania.
W ocenie Ministra Sprawiedliwości przepis art. 16 ust. 1 pkt 3 ustawy o NSA w
sposób jednoznaczny określa właściwość Sądu w sprawach skarg na postanowienia
wydane w postępowaniu egzekucyjnym i zabezpieczającym, na które służy zażalenie.
Przepis ten nie przewiduje jakichkolwiek wyłączeń przedmiotowych lub podmiotowych.
Natomiast przepis art. 40 § 2 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji
przewiduje, że osobie, której żądanie wyłączenia rzeczy lub prawa nie zostały
uwzględnione, służy prawo żądania w trybie Kodeksu postępowania cywilnego
zwolnienia ich od egzekucji administracyjnej.
Istotne różnice między skargą do NSA i pozwem, a także różnice między rozs-
trzygnięciami uwzględniającymi skargę i powództwo wskazują, że nie ma kolizji pomię-
dzy wyżej wymienionymi przepisami, bowiem przepisy te regulują zupełnie odmienne
instytucje prawne. W związku z tym zbędne są rozważania Sądu w kwesti derogacji art.
42 § 2 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji przez przepisy ustawy o
NSA. Należy przyjąć, że ustawodawca pozostawił stronie wybór środka prawnego
(skargi, pozwu) w postępowaniu sądowym.

Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

Zgodnie z przepisem art. 16 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 11 maja 1995 r. o
Naczelnym Sądzie Administracyjnym (Dz. U. Nr 74, poz. 368 ze zm.) sąd administra-
cyjny orzeka w sprawach skarg na postanowienia wydane w postępowaniu egzekucyj-
nym i zabezpieczającym, na które służy zażalenie. Z wykładni językowej powyższego
przepisu oraz przepisu art. 40 § 1 ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu
egzekucyjnym w administracji (jednolity tekst: Dz. U. z 1991 r. Nr 36, poz. 161 ze zm.)
stanowiącego, że na postanowienie organu egzekucyjnego w sprawie odmowy wyłą-
czenia rzeczy lub prawa majątkowego służy zażalenie wynika, że sąd administracyjny
jest właściwy do rozpoznawania skarg na takie postanowienia. Nie sprzeciwia się temu
przepis art. 40 § 2 tej ustawy zgodnie z którym osobie, której żądanie wyłączenia rzeczy
lub prawa nie zostało uwzględnione, służy prawo żądania w trybie Kodeksu
postępowania cywilnego ich zwolnienia od egzekucji administracyjnej. Nie ma bowiem
sprzeczności między przepisem art. 16 ust. 1 pkt 3 ustawy o Naczelnym Sądzie
Administracyjnym ustanawiającym właściwość sądu w sprawach skarg na ostateczne
postanowienia wydane w postępowaniu egzekucyjnym, a przepisem art. 40 § 2 ustawy
o postępowaniu egzekucyjnym w administracji przewidującym uprawnienie osoby
trzeciej do wystąpienia z powództwem przeciwegzekucyjnym do sądu powszechnego.
Przepis art. 16 ust. 1 pkt 3 ustawy o Naczelnym Sądzie Administracyjnym ustanawiając
właściwość sądu administracyjnego w sprawach skarg na postanowienia wydane w
postępowaniu egzekucyjnym, na które służy zażalenie, nie zezwala bowiem na
zastosowanie w odniesieniu do tych skarg przepisu art. 19 pkt 1 tej ustawy, zgodnie z
którym sąd administracyjny nie jest właściwy w sprawach należących do właściwości
innych sądów. Wprawdzie przepis art. 40 § 2 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w
adminstracji ustanawia niewątpliwie właściwość sądu powszechnego do rozpoznania
określonego w tym przepisie żądania, jednakże nie jest to sprawa skargi na ostateczne
postanowienie wydane w postępowaniu egzekucyjnym, która podlega rozpoznaniu
przez sąd administracyjny. Jak bowiem trafnie stwierdził Minister Sprawiedliwości
przepis art. 16 ust. 1 pkt 3 ustawy o Naczelnym Sądzie Administracyjnym i przepis art.
40 § 2 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji regulują dwie odmienne
instytucje prawne. W postępowaniu przed sądem powszechnym o zwolnienie zajętego
przedmiotu od egzekucji osoba trzecia może podnosić wszelkie okoliczności faktyczne
lub prawne, które uzasadniają powództwo. W razie uwzględnienia powództwa wytoczo-
nego na podstawie art. 40 § 2 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji
sąd wydaje orzeczenie konstytutywne o zwolnieniu od egzekucji zajętego przedmiotu.
Zwolnienie to sprowadza się do ustanowienia przez sąd zakazu prowadzenia konkretnej
egzekucji do przedmiotu, którego wyłączenie powód uzyskał oraz uchylenia skutków
procesowych zajęcia. Sąd administracyjny rozpoznając skargę na ostateczne
postanowienie o odmowie wyłączenia spod egzekucji administracyjnej zajętej rzeczy lub
prawa ocenia jedynie zgodność z prawem tego rozstrzygnięcia, a w przypadku
uwzględnienia skargi nie wydaje orzeczenia o zwolnieniu przedmiotu lub prawa od
egzekucji, lecz jedno z przewidzianych w art. 22 ust. 1 ustawy o Naczelnym Sądzie
Administracyjnym orzeczeń typu kasacyjnego.
W konkluzji należy stwierdzić, że ustawodawca pozostawił osobie trzeciej wybór
między skargą na ostateczne postanowienie o odmowie wyłączenia rzeczy lub prawa
spod egzekucji administracyjnej a powództwem o zwolnienie zajętego przedmiotu od
egzekucji w trybie art. 842 Kodeksu postępowania cywilnego.
Biorąc powyższe pod rozwagę Sąd Najwyższy orzekł jak w sentencji.

========================================
Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych - inne orzeczenia:
dokumentdata wyd.
[IA] III RN 135/03   Wyrok SN
Orzecznictwo Sądu Najwyższego Zbiór Urzędowy Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych 2004/16/274
2003-12-12 
[IA] III RN 45/03   Postanowienie SN
Orzecznictwo Sądu Najwyższego Zbiór Urzędowy Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych 2004/11/185
2003-07-22 
[IA] III RN 36/03   Wyrok SN
Orzecznictwo Sądu Najwyższego Zbiór Urzędowy Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych 2004/12/201
2003-07-31 
[IA] III RN 17/03   Wyrok SN
Orzecznictwo Sądu Najwyższego Zbiór Urzędowy Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych 2004/11/186
2003-07-31 
[IA] III RN 12/03   Wyrok SN
Orzecznictwo Sądu Najwyższego Zbiór Urzędowy Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych 2004/13/218
2003-08-12 
  • Adres publikacyjny: