Postanowienie SN - III PO 11/96
Izba:Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych
Sygnatura:III PO 11/96
Typ:Postanowienie SN
Opis:Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych 1996/23/364
Data wydania:1996-06-20

Postanowienie z dnia 20 czerwca 1996 r.
III PO 11/96

Na podstawie art. 190 § 1 k.p.a. nie może powstać spór kompetencyjny
między sądami powszechnymi a Naczelnym Sądem Administracyjnym.

Przewodniczący Sędzia SN: Janusz Łętowski, Sędziowie SN: Andrzej Kijowski,
Jerzy Kwaśniewski (sprawozdawca), przedstawiciel Ministerstwa Sprawiedliwości
Zdzisław Zaziemski, przedstawiciel Ministra Spraw Wewnętrznych Beata Smal,

Kolegium Kompetencyjne przy Sądzie Najwyższym, po rozpoznaniu w dniu 20
czerwca 1996 r. na posiedzeniu jawnym sprawy z wniosku Adama S. o rozstrzygnięcie
sporu kompetencyjnego między Naczelnym Sądem Administracyjnym w W. a Sądem
Rejonowym-Sądem Pracy w R. o ustalenie organu właściwego do rozpoznania sprawy
o zasądzenie odsetek od opóźnionych świadczeń związanych ze służbą w Policji.

p o s t a n o w i ł o:

o d d a l i ć wniosek.


U z a s a d n i e n i e

We wniosku złożonym 6 maja 1996 r. do Kolegium Kompetencyjnego przy
Sądzie Najwyższym Adam S. wniósł o rozstrzygnięcie sporu negatywnego o właściwość
między Sądem Rejonowym-Sądem Pracy w R., Sądem Wojewódzkim-Sądem Pracy i
Ubezpieczeń Społecznych w R. oraz Naczelnym Sądem Administracyjnym w W. W
uzasadnieniu wnioskodawca powołał się na to, że żaden ze wskazanych organów
sądowych nie uznał się właściwym do rozpoznania jego sprawy dotyczącej roszczenia o
zasądzenie odpowiednich odsetek z tytułu opóźnionego wypłacenia należnych mu
świadczeń związanych ze służbą w Policji. Sądy orzekły w ten sposób w następujących
postanowieniach:
1. Sąd Rejonowy w R. Wydział [...] Pracy postanowieniem z dnia 7 listopada
1995 r. [...] uznał się niewłaściwym i przekazał sprawę do rozpoznania Komendantowi
Głównemu Policji. W uzasadnieniu Sąd ten, powołując uchwałę Sądu Najwyższego z
dnia 26 maja 1995 r., I PZP 13/95 stwierdził, że nie jest dopuszczalne dochodzenie
przed sądem powszechnym przez funkcjonariusza Policji uposażenia i innych
świadczeń pieniężnych przewidzianych w rozdziale 9 ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 r. o
Policji (Dz. U. Nr 30, poz. 179 ze zm.), a także odsetek za opóźnienie w wypłaceniu
tych należności. Policjant nie jest bowiem pracownikiem w rozumieniu Kodeksu pracy,
lecz funkcjonariuszem wykonującym służbę na podstawie stosunku administracyjno-
prawnego. Z tego względu policjantowi przysługuje droga postępowania ad-
ministracyjnego do dochodzenia roszczeń wynikających ze stosunku służbowego, łącz-
nie z możliwością zaskarżenia ostatecznej decyzji administracyjnej do Naczelnego
Sądu Administracyjnego (art. 196 § 1 k.p.a.).
2. Sąd Wojewódzki w R. rozpoznając sprawę w II instancji postanowieniem z
dnia 30 grudnia 1995 r. [...] oddalił zażalenie Adama S. na powyższe postanowienie
Sądu Rejonowego, podzielając w całości zawartą w nim wykładnię przepisów dotyczą-
cych trybu dochodzenia roszczeń wynikających ze stosunku służbowego policjanta. Sąd
Wojewódzki w R. powołał w uzasadnieniu swego postanowienia w szerszym zakresie
argumentację przedstawioną w uzasadnieniu uchwały Sądu Najwyższego z dnia 26
maja 1995 r., I PZP 13/95 (OSNAPiUS 1995 nr 23 poz. 286), a zwłaszcza to, iż brak
jest przepisów prawa materialnego i procesowego, które odsyłałyby do stosowania
Kodeksu cywilnego w odniesieniu do odsetek za opóźnienie wypłacenia świadczeń
wynikających ze stosunku administracyjno-prawnego oraz do Kodeksu postępowania
cywilnego w zakresie dopuszczalności drogi sądowej przed sądem powszechnym.
3. Naczelny Sąd Administracyjny w W. po rozpoznaniu sprawy ze skargi Adama
S. na decyzję Komendanta Głównego Policji z dnia 4 października 1994 r. [...], o
odmowie naliczenia i wypłaty odsetek od opóźnionego świadczenia ze stosunku
służbowego, postanowieniem z dnia 2 marca 1995 r. [...] skargę tę odrzucił. Podstawę
tego orzeczenia stanowi pogląd, iż właściwym do rozstrzygania w sprawach o odsetki
od świadczeń z tytułu stosunku służbowego policjanta jest sąd powszechny. Przyjmując
takie założenie, zgodne z dokonaną przez Trybunał Konstytucyjny w uchwale z dnia 25
stycznia 1995 r. nr 14/94 (Dz. U. Nr 14, poz. 67) powszechnie obowiązującą wykładnią
m.in. art. 105 w zw. z art. 78 ustawy o Policji i art. 481 § 1 k.c. Naczelny Sąd
Administracyjny nie oceniał jednakże legalności zaskarżonej decyzji, tylko uznał, że nie
może skargi Adama S. na zaskarżoną decyzję Komendanta Głównego Policji
rozpoznać, gdyż: "zachodzi niedopuszczalność skargi na decyzje w sprawach
należących do właściwości innych sądów (art. 196 § 4 pkt 7 k.p.a.)".
W wyniku odrzucenia skargi Adama S. Naczelny Sąd Administracyjny odmówił
zatem kontroli co do zgodności z prawem zaskarżonej decyzji wydanej, po wyczerpaniu
toku instancji w postępowaniu administracyjnym (art. 198 k.p.a.).
Tymczasem z dołączonych akt tego postępowania wynika, że sprawa Adama S.
o odsetki za opóźnienie wypłaty należnych mu świadczeń pieniężnych z tytułu stosunku
służbowego została rozstrzygnięta co do jej istoty w dwuinstancyjnym postępowaniu
administracyjnym.
W pierwszej instancji rozstrzygnął sprawę Komendant Wojewódzki Policji w R.,
który decyzją z dnia 16 września 1994 r. [...], odmówił: "naliczenia i wypłaty odsetek za
zwłokę wypłaty świadczeń pieniężnych wynikających ze stosunku służbowego
policjanta". W uzasadnieniu wskazano, że żądane przez Adama S. odsetki nie należą
mu się, gdyż ustawa o Policji: "nie przewiduje możliwości domagania się odsetek od
świadczeń wynikających ze stosunku służbowego o takim charakterze".
W drugiej instancji, wskutek odwołania Adama S., sprawę na podstawie
art. 138 § 1 k.p.a. rozstrzygnął Komendant Główny Policji, który decyzją z dnia 4
października 1994 r., [...] utrzymał zaskarżoną decyzję w mocy. W uzasadnieniu st-
wierdza się bezzasadność roszczenia zgłoszonego przez Adama S.
Kolegium Kompetencyjne przy Sądzie Najwyższym po rozważeniu w kontekście
własnej kompetencji powyższego stanu faktycznego sprawy uznało, że wniosek Adama
S. jest bezzasadny.
Stosownie do przepisów działu V k.p.a. określającego: "Rozstrzyganie sporów o
właściwość między organami administracji państwowej a sądami" Kolegium Kom-
petencyjne nie ma innej możliwości niż rozstrzygnięcie sporu o właściwość między
organami administracji państwowej a sądami (art. 190 § 1 k.p.a.). Kolegium Kom-
petencyjne przy Sądzie Najwyższym nie może rozpoznawać innych kategorii sporów o
właściwość, np. między organami administracji państwowej lub między sądami, w tym
np. między sądem powszechnym a Naczelnym Sądem Administracyjnym.
Według art. 192 § 1 k.p.a. należący do właściwości Kolegium Kompetencyjnego
przy Sądzie Najwyższym spór między organem administracji a sądem może mieć
dwojaką postać. Po pierwsze, może to być "spór pozytywny", gdy oba uznają się
równocześnie za właściwe do załatwienia sprawy, tzn. zarówno zainteresowany organ
administracji państwowej, jak i sąd. Po drugie może to być "spór negatywny", gdy w
sprawie za niewłaściwy uznaje się zarówno organ administracji państwowej, jaki i sąd.
Kolegium Kompetencyjne stwierdza, że w przedstawionej z wniosku Adama S.
sprawie o wypłacenie mu określonej kwoty z tytułu odsetek nie zachodzi żadne z wyżej
wymienionych kategorii sporu o właściwość między organem administracji państwowej
a sądem.
Jak to bowiem wyżej przedstawiono, sprawa Adama S. została rozpoznana co
do istoty w dwuinstancyjnym postępowaniu administracyjnym przez organy administracji
państwowej I i II instancji. Sprawa ta w tym postępowaniu została zakończona
ostateczną decyzją Komendanta Głównego Policji z dnia 4 października 1994 r. [...] (art.
16 § 1 k.p.a.). Tego ostatecznego charakteru decyzji Komendanta Głównego Policji w
żadnym stopniu nie zmieniło postępowanie sądowo-administracyjne, skoro Naczelny
Sąd Administracyjny postanowieniem z dnia 2 marca 1995 r., [...] - skargę odrzucił.
Z drugiej strony Sądy (Sąd Rejonowy w R. i Sąd Wojewódzki w R.) uznały się za
niewłaściwe do rozpoznania sprawy Adama S., przyjmując że właściwy jest Komendant
Główny Policji.
Jeżeli więc zarówno organ administracji państwowej, jak i sądy powszechne
zgodne są między sobą, że właściwy do rozpoznania sprawy jest wyłącznie organ
administracji państwowej, to oczywiście nie występuje sytuacja sporu o właściwość.
Bezzasadny jest wniosek o rozpatrzenie sporu przez Kolegium Kompetencyjne, skoro w
przedstawionej sytuacji sprawa została już merytorycznie (co do istoty) rozstrzygnięta
ostateczną decyzją organu administracji państwowej.
Powołana przez wnioskodawcę rozbieżność miedzy wskazanymi wyżej orze-
czeniami NSA oraz Sądów Rejonowego i Wojewódzkiego w R. może prowadzić do
wniosku o wadliwości któregoś z tych orzeczeń. Jednakże wobec braku sporu o właś-
ciwość Kolegium Kompetencyjne nie jest powołane do oceny prawomocnych orzeczeń
Sądów. Może to natomiast nastąpić w odpowiednim postępowaniu przed Sądem
Najwyższym w drodze rewizji nadzwyczajnej lub kasacji (art. 10 i art. 12 ustawy z dnia 1
marca 1996 r. o zmianie Kodeksu postępowania cywilnego, rozporządzeń Prezydenta
Rzeczypospolitej - Prawo upadłościowe i Prawo o postępowaniu układowym, Kodeksu
postępowania administracyjnego, ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych
oraz niektórych innych ustaw - Dz. U. Nr 43, poz. 189).
Z powyższych przyczyn Kolegium Kompetencyjne oddaliło wniosek wobec jego
bezzasadności.

========================================
Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych - inne orzeczenia:
dokumentdata wyd.
[IA] III PO 1/07   Wyrok SN
Orzecznictwo Sądu Najwyższego Zbiór Urzędowy Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych 2008/11-12/180
2007-03-14 
[IA] III PO 7/06   Wyrok SN
Orzecznictwo Sądu Najwyższego Zbiór Urzędowy Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych 2007/23-24/362
2006-12-06 
[IA] III PO 3/06   Wyrok SN
Orzecznictwo Sądu Najwyższego Zbiór Urzędowy Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych 2007/19-20/300
2006-09-06 
[IA] III PO 2/06   Wyrok SN
Orzecznictwo Sądu Najwyższego Zbiór Urzędowy Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych 2007/11-12/178
2006-05-10 
[IA] III PO 1/06   Wyrok SN
Orzecznictwo Sądu Najwyższego Zbiór Urzędowy Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych 2007/9-10/147
2006-04-12 
  • Adres publikacyjny: