Postanowienie z dnia 7 kwietnia 2004 r.
III KRS 2/04

Odwołanie od uchwały Krajowej Rady Sądownictwa powinno zawierać
wskazanie jego podstaw, rozumianych tak jak podstawy kasacyjne (art. 3933 § 1
pkt 2 w związku z art. 3931 k.p.c. oraz w związku z art. 13 ust. 6 ustawy z dnia 27
lipca 2001 r. o Krajowej Radzie Sądownictwa, Dz.U. Nr 100, poz. 1082 ze zm.).

Przewodniczący SSN Andrzej Wasilewski, Sędziowie SN: Katarzyna Gonera
(sprawozdawca), Jerzy Kwaśniewski.

Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 7 kwietnia 2004 r.
sprawy z odwołania Godzimierza G. od uchwały Krajowej Rady Sądownictwa z dnia
16 października 2003 r. [...] umarzającej postępowanie z wniosku zainteresowanego
o stwierdzenie nieważności uchwał Krajowej Rady Sądownictwa z dnia 11 paździer-
nika 2000 r. [...] i z dnia 12 grudnia 2000 r. [...] w przedmiocie stwierdzenia okolicz-
ności powodujących utratę uprawnień wynikających z sędziowskiego stanu spoczyn-
ku.

o d r z u c i ł odwołanie.

U z a s a d n i e n i e


Uchwałą z 11 października 2000 r. [...] utrzymaną w mocy uchwałą z 12 grud-
nia 2000 r. [...], Krajowa Rada Sądownictwa stwierdziła w stosunku do sędziego w
stanie spoczynku Godzimierza G. okoliczności wymienione w art. 7 ust. 1 pkt 4
ustawy z dnia 17 grudnia 1997 r. o zmianie ustawy - Prawo o ustroju sądów pow-
szechnych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 1998 r. Nr 98, poz. 607), powodu-
jące utratę prawa do stanu spoczynku i uposażenia w stanie spoczynku.

Pismem z 8 maja 2003 r. Godzimierz G. wystąpił o stwierdzenie nieważności
obydwu powyższych uchwał na podstawie art. 156 § 1 pkt 2 Kodeksu postępowania
administracyjnego. Zarzucił obydwu uchwałom rażące naruszenie art. 7 ust. 1 pkt 4
wskazanej ustawy, poprzez bezzasadne przyjęcie, że kierowany przez niego na
przełomie lat 1955-1956 wydział był wyspecjalizowaną komórką organizacyjną sto-
sującą represje za działalność niepodległościową. Powołał się przy tym na wyrok
Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 10 września 2001 r., II SA
2151/00, wydany w sprawie o identycznym stanie faktycznym i prawnym.
Uchwałą [...] z 16 października 2003 r. Krajowa Rada Sądownictwa, po rozpo-
znaniu wniosku Godzimierza G. o stwierdzenie nieważności uchwał z 11 paździer-
nika 2000 r. [...] i z 12 grudnia 2000 r. [...], w przedmiocie stwierdzenia okoliczności
powodujących utratę uprawnień wynikających z sędziowskiego stanu spoczynku, na
podstawie § 22 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 22
grudnia 2001 r. w sprawie szczegółowego trybu działania Krajowej Rady Sądownic-
twa oraz postępowania przed Radą (Dz.U. Nr 152, poz. 1725), w związku z art. 12
ust. 5 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o Krajowej Radzie Sądownictwa (Dz.U. Nr 100,
poz. 1082), umorzyła postępowanie.
W uzasadnieniu uchwały Krajowa Rada Sądownictwa stwierdziła, iż brak jest
podstawy prawnej do merytorycznego rozpatrzenia wniosku. Stosownie bowiem do
art. 12 ust. 5 ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa w postępowaniu przed Radą
nie stosuje się przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego. Postępowanie
przed Radą jest obecnie kompleksowo uregulowane w ustawie i wydanym z jej upo-
ważnienia rozporządzeniu wykonawczym. Ustawa o Krajowej Radzie Sądownictwa
nie zawiera przepisu wyłączającego jej stosowanie do stanów faktycznych sprzed jej
wejścia w życie (co nastąpiło 1 października 2001 r.), wobec czego ma ona zastoso-
wanie w niniejszej sprawie. Ponadto, wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego
powołany we wniosku o stwierdzenie nieważności uchwał Krajowej Rady Sądow-
nictwa został w trybie rewizji nadzwyczajnej uchylony, a skarga od uchwały Rady
oddalona. W wyroku z 22 listopada 2002 r., III RN 59/02, Sąd Najwyższy stwierdził,
że wydziały IV przy sądach wojewódzkich były wyspecjalizowanymi komórkami or-
ganizacyjnymi stosującymi represje między innymi za działalność polityczną i nie-
podległościową.

Od powyższej uchwały Krajowej Rady Sądownictwa odwołał się Godzimierz
G., wnosząc o jej uchylenie i przekazanie sprawy Krajowej Radzie Sądownictwa w
celu przesłania jej właściwemu organowi administracyjnemu wyższego stopnia do
załatwienia bądź o przekazanie bezpośrednio sprawy temu organowi.

Odwołujący podniósł, iż kierując się założeniem, że przepisy Kodeksu postę-
powania administracyjnego, pod rządem których były wydane uchwały Krajowej
Rady Sądownictwa o pozbawieniu go prawa do stanu spoczynku i uposażenia, mają
nadal zastosowanie, mimo wejścia w życie nowej ustawy o Krajowej Radzie Sądow-
nictwa, świadomie skierował wniosek o stwierdzenie nieważności do KRS, by wywo-
łać efekt informacyjny. Sądził bowiem i liczył na to, że KRS uzna swoją niewłaściwość
i przekaże wniosek do rozpoznania organowi administracyjnemu wyższego stopnia
jako właściwemu, w myśl artykułu 157 § 1 k.p.a. Odwołujący twierdzi, że postąpił tak,
bo nie był w stanie ustalić, jaki urząd lub instytucja jest organem wyższego stopnia nad
Krajową Radą Sądownictwa (art. 17 § 3 k.p.a.).
W ocenie odwołującego, KRS nie była właściwa do wydania orzeczenia mery-
torycznego, co wynika, według niego, z powołanego przepisu art. 157 § 1 k.p.a. Miała
jednak, zdaniem odwołującego, obowiązek wskazać mu organ wyższego stopnia,
przed którym mają zastosowanie przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego.
W jego ocenie, umorzenie postępowania w istocie rzeczy zamyka mu drogę do dal-
szych starań o uchylenie niesłusznych uchwał wydanych przez KRS, dotyczących
pozbawienia go prawa do stanu spoczynku i materialnie godziwych warunków. Infor-
macja, że Sąd Najwyższy uchylił wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego, który
odwołujący przytoczył w swoim wniosku, nie ma istotnego znaczenia. Nie wnikając w
zagadnienie, czy przed Krajową Radą Sądownictwa można stosować przepisy Ko-
deksu postępowania administracyjnego do spraw rozpoznanych przed wejściem w
życie obecnej ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa, Rada ta powinna wskazać or-
gan wyższego stopnia, przed którym odwołujący mógłby dochodzić swoich praw.


Sąd Najwyższy zważył, co następuje:


Zgodnie z art. 13 ust. 2 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o Krajowej Radzie Są-
downictwa (Dz.U. Nr 100, poz. 1082, powoływanej dalej jako: ustawa o Krajowej Ra-
dzie Sądownictwa), sędzia albo osoba, której praw lub obowiązków dotyczy uchwała
wydana w indywidualnej sprawie, może odwołać się od takiej uchwały do Sądu Naj-
wyższego, z powodu sprzeczności uchwały z prawem, za wyjątkiem spraw określo-
nych w art. 2 ust. 1 pkt 2, 3 i 6. Rozpoznawana sprawa należy do spraw, w których
przysługuje odwołanie do Sądu Najwyższego, ponieważ dotyczy - przynajmniej po-
średnio - stwierdzenia okoliczności powodujących utratę uprawnień wynikających z
sędziowskiego stanu spoczynku (utratę prawa do stanu spoczynku i uposażenia w
stanie spoczynku). Stosownie do art. 13 ust. 6 ustawy, w zakresie w niej nieuregulo-
wanym do postępowania przed Sądem Najwyższym stosuje się przepisy Kodeksu
postępowania cywilnego o kasacji.

Przepisy Kodeksu postępowania cywilnego o kasacji określają wymagania,
jakie stawia się temu szczególnemu środkowi prawnemu. Jest to, co prawda, jeden
ze środków odwoławczych, ale ukierunkowany, jak żaden inny, na badanie zgodno-
ści (sprzeczności) z prawem zaskarżonego orzeczenia. Dlatego przepisy Kodeksu
stawiają wnoszącemu kasację surowe wymagania dotyczące spełnienia określonych
warunków formalnych, stanowiących elementy konstrukcyjne kasacji. Nie ma prze-
słanek, które uzasadniałyby odstąpienie od tych wymagań w przypadku kierowanych
do Sądu Najwyższego odwołań od uchwał Krajowej Rady Sądownictwa. Oznacza to,
że do odwołania stosuje się przepis art. 393? k.p.c., określający wymagania stawiane
temu środkowi prawnemu. Zgodnie z § 1 pkt 2 tego przepisu, kasacja (a także od-
wołanie) powinna zawierać przytoczenie podstaw kasacyjnych (podstaw odwołania) i
ich uzasadnienie. Zgodnie zaś z art. 393? k.p.c., kasację można oprzeć na następu-
jących podstawach: 1) naruszeniu prawa materialnego przez błędną jego wykładnię
lub niewłaściwe zastosowanie, 2) naruszeniu przepisów postępowania, jeżeli uchy-
bienie to mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy. Odwołanie wniesione w rozpo-
znawanej sprawie nie spełnia wymagania przewidzianego w art. 393? § 1 pkt 2 k.p.c.,
dotyczącego przytoczenia podstaw kasacyjnych. Przez przytoczenie podstaw kasa-
cyjnych w tym przypadku należy rozumieć sformułowanie pod adresem zaskarżone-
go orzeczenia (uchwały KRS) zarzutów naruszenia konkretnie wskazanych przepi-
sów prawa materialnego lub procesowego, inaczej mówiąc - zawarcie w odwołaniu
twierdzenia odwołującego się, że zaskarżone orzeczenie (uchwała KRS) narusza
konkretny przepis prawa materialnego lub że organ rozpoznający sprawę (KRS) na-
ruszył konkretnie wskazane, istotne przepisy postępowania, co miało wpływ na wynik
sprawy.

W odwołaniu odwołujący nie powołał się na naruszenie przez Krajową Radę
Sądownictwa - w zaskarżonej uchwale z 16 października 2003 r. o umorzeniu postę-
powania - jakiegokolwiek przepisu prawa materialnego. Nie wskazał również na na-
ruszenie istotnych przepisów postępowania. W uzasadnieniu odwołania zostały, co
prawda, przytoczone dwa przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego (art.
157 § 1 i art. 17 § 3), żaden z nich jednak w kontekście postawienia Krajowej Radzie
Sądownictwa zarzutu ich naruszenia. Odwołujący argumentował jedynie, że świado-
mie skierował wniosek o stwierdzenie nieważności do Krajowej Rady Sądownictwa,
aby wywołać ,,efekt informacyjny", sądził bowiem i liczył na to, że KRS uzna swoją
niewłaściwość i przekaże wniosek do rozpoznania ,,organowi administracyjnemu
wyższego stopnia jako właściwemu, w myśl art. 157 § 1 k.p.a.". Uczynił tak, bo nie
był w stanie ustalić, ,,jaki urząd lub instytucja jest organem wyższego stopnia nad
Krajową Radą Sądownictwa (art. 17 § 3 k.p.a.)." Z przytoczonych fragmentów uza-
sadnienia odwołania wcale nie wynika, że zostało ono oparte na zarzutach narusze-
nia wskazanych przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego jako na pod-
stawach w rozumieniu art. art. 393? § 1 pkt 2 k.p.c. w związku z art. 393? k.p.c. i art.
13 ust. 6 ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa.

Odwołujący się zarzucił w odwołaniu jedynie ,,zbędność umorzenia
postępowania", ale umorzenie postępowania nastąpiło nie na podstawie przepisów
Kodeksu postępowania administracyjnego (tych się bowiem do postępowania przed
Krajową Radą Sądownictwa nie stosuje, co jednoznacznie wynika z treści art. 12 ust.
5 ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa, niezależnie od tego, że żaden ze wskaza-
nych w uzasadnieniu odwołania przepisów postępowania administracyjnego nie do-
tyczy umorzenia postępowania), lecz na podstawie § 22 rozporządzenia Prezydenta
Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 22 grudnia 2001 r. w sprawie szczegółowego trybu
działania Krajowej Rady Sądownictwa oraz postępowania przed Radą (Dz.U. Nr 152,
poz. 1725), co jednoznacznie wynikało z treści zaskarżonej uchwały. Naruszenia
przepisów tego rozporządzenia, albo przepisów ustawy o Krajowej Radzie Sądow-
nictwa, odwołujący jednak nie zarzuca.

Kasacja, która nie zawiera wskazania podstaw kasacyjnych i ich uzasadnie-
nia, podlega odrzuceniu bez wzywania skarżącego do jej uzupełnienia (art. 3935
k.p.c.). Podobnie należało uczynić z wniesionym odwołaniem.

Na marginesie jedynie należy zaznaczyć, że Krajowa Rada Sądownictwa nie
jest organem administracyjnym, lecz konstytucyjnym organem stojącym na straży
niezależności sądów i niezawisłości sędziów (art. 186 ust.1 Konstytucji), ulokowanym
ustrojowo w ramach władzy sądowniczej (rozdział VIII Konstytucji), nie ma nad sobą
żadnego ,,organu administracyjnego wyższego stopnia" ani ,,urzędu lub instytucji" bę-
dących dla niej organem wyższego stopnia.

Do postępowania przed Sądem Najwyższym w sprawie z odwołania sędziego
od uchwały Krajowej Rady Sądownictwa, z powodu sprzeczności uchwały z prawem,
stosuje się przepisy Kodeksu postępowania cywilnego o kasacji (art. 13 ust. 2 i ust. 6
ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa). W związku z tym istotne znaczenie ma
wskazanie w odwołaniu przepisów prawa, z którymi zaskarżona uchwała - według
odwołującego się - pozostaje w sprzeczności. Tego rozpoznawane odwołanie w ża-
den sposób nie czyni, co uniemożliwia jakąkolwiek kontrolę zaskarżonej uchwały
przez Sąd Najwyższy.

Z przytoczonych motywów Sąd Najwyższy w oparciu o art. 13 ust. 6 ustawy o
Krajowej Radzie Sądownictwa w związku z art. 3933 § 1 pkt 2 oraz art. 3935 k.p.c.
orzekł jak w sentencji.
========================================