Postanowienie z dnia 7 marca 2002 r.
III KKO 10/01

Po wejściu w życie ustawy z dnia 2 grudnia 1994 r. o zmianie ustawy o
pracownikach urzędów państwowych (Dz.U. Nr 136, poz. 704) nie było do-
puszczalne nawiązanie stosunku pracy z głównym księgowym w ośrodku za-
miejscowym Naczelnego Sądu Administracyjnego na podstawie mianowania,
lecz - zgodnie z art. 2 ust. 1 tej ustawy - wyłącznie na podstawie umowy o pracę
lub na podstawie powołania.


Przewodniczący SSN Andrzej Wróbel (sprawozdawca), Sędziowie SN:
Katarzyna Gonera, Jerzy Kwaśniewski, przedstawiciel Ministra Sprawiedliwości Ja-
nina Dąbrowiecka, przedstawiciel Ministra Pracy i Polityki Społecznej Zofia
Neubauer.

Kolegium Kompetencyjne przy Sądzie Najwyższym, po rozpoznaniu na roz-
prawie w dniu 7 marca 2002 r. sprawy z wniosku Naczelnego Sądu Administracyjne-
go-Ośrodka Zamiejscowego w R. o rozstrzygnięcie sporu kompetencyjnego o wła-
ściwość między Prezesem Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie a Są-
dem Rejonowym-Sądem Pracy w R. o właściwość do załatwienia sprawy z wniosku
Barbary M. o uznanie za bezskuteczne wypowiedzenia stosunku pracy.

u z n a ł o, że właściwy do rozpoznania sprawy jest Sąd Rejonowy-Sąd Pracy
w R.

U z a s ad n i e n i e

Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie-Ośrodek Zamiejscowy w R.
wniósł o rozpatrzenie przez Kolegium Kompetencyjne przy Sądzie Najwyższym
sporu kompetencyjnego negatywnego między Prezesem Naczelnego Sądu Admini-
stracyjnego w Warszawie a Sądem Rejonowym-Sądem Pracy w R. o właściwość do
załatwienia sprawy z wniosku Barbary M. o uznanie za bezskuteczne wypowiedzenia
stosunku pracy i orzeczenie, że właściwym do rozpoznania sprawy jest Sąd Rejono-
wy-Sąd Pracy w R.
Pismem z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prezes Ośrodka Zamiejscowego Naczel-
nego Sądu Administracyjnego w R. wypowiedział Barbarze M. umowę o pracę z za-
chowaniem trzymiesięcznego okresu wypowiedzenia ze skutkiem na dzień 31 lipca
2001 r. Wypowiedzenie umowy o pracę zawierało wyraźne pouczenie, iż właściwym
do rozpoznania sprawy uznania wypowiedzenia za bezskuteczne jest Sąd Rejonowy-
Sąd Pracy w R.
Barbara M. w pozwie wniesionym do Sądu Rejonowego-Sądu Pracy w R. do-
magała się stwierdzenia bezskuteczności wypowiedzenia umowy o pracę, jako pod-
stawę prawną tego żądania wskazując przepis art. 38 ust. 1 ustawy z dnia 16 wrześ-
nia 1982 r. o pracownikach urzędów państwowych (jednolity tekst: Dz.U. z 2001 r. Nr
86, poz.86) oraz art.45 Kodeksu pracy.
Równocześnie pismem z tej samej daty co pozew, zwróciła się do Prezesa
NSA w Warszawie z żądaniem stwierdzenia bezskuteczności wypowiedzenia umowy
o pracę. Prezes NSA w Warszawie pismem z dnia 21 czerwca 2001 r. [...] poinfor-
mował zainteresowaną, że ,,sprawa wypowiedzenia Pani umowę o pracę [odwołania
ze stanowiska] przez Prezesa Ośrodka Zamiejscowego Naczelnego Sądu Admini-
stracyjnego w R. nie jest sprawą administracyjną załatwianą w drodze decyzji admi-
nistracyjnej, a wobec tego brak jest podstaw do rozpoznania Pani pisma jako odwo-
łania od decyzji administracyjnej. Do rozpoznania Pani roszczeń właściwy jest sąd
powszechny". Pismo, o jakim mowa, zostało zwrócone stronie na podstawie art.66 §
3 KPA.
Sąd Rejonowy-Sąd Pracy w R. postanowieniem z dnia 12 lipca 2001 r. [...]
,,przekazał sprawę z powództwa Barbary M. przeciwko NSA OZ w R. o uznanie za
bezskuteczne wypowiedzenia umowy o pracę do rozpoznania Prezesowi Naczelne-
go Sądu Administracyjnego w Warszawie (...) na podstawie art. 200 § 1 k.p.c.
związku z art. 38 ustawy z dnia 16 września 1982 r. o pracownikach urzędów pań-
stwowych". Sąd stwierdził, że rozważania dotyczące właściwości Sądu Pracy w ni-
niejszej sprawie należy rozpocząć od oceny, czy mianowanie powódki dokonane
przez pozwanego było zgodne z przepisami oraz czy prawa i obowiązki wynikające z
mianowania powódka zachowała do chwili wypowiedzenia jej umowy o pracę. Sąd
wskazał na treść art.10 ustawy z dnia 31 stycznia 1980 r. o Naczelnym Sądzie Admi-
nistracyjnym oraz o zmianie ustawy - Kodeks postępowania administracyjnego
(Dz.U. Nr 4, poz. 8 ze zm.) stanowiącego, iż w sprawach dotyczących Naczelnego
Sądu Administracyjnego oraz sędziów i pracowników tego Sądu stosuje się odpo-
wiednio przepisy ustawy - Prawo o ustroju sądów powszechnych, a w sprawach wy-
nagrodzeń przepisy dotyczące Sądu Najwyższego. Regulacje te zostały uchylone i z
dniem 1 października 1995 r. weszła w życie ustawa z dnia 11 maja 1995 r. o Na-
czelnym Sądzie Administracyjnym (Dz.U. Nr 77, poz. 568 ze zm.), której art.15 sta-
nowi, że w sprawach nieuregulowanych w niniejszej ustawie do Sądu, sędziów i
innych jego pracowników stosuje się odpowiednio przepisy o Sądzie Najwyższym i
przepisy o ustawy - Prawo o ustroju sądów powszechnych, jednakże w sprawach
wynagrodzeń stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące Sądu Najwyższego. Skoro
ustawa o NSA nie zawiera uregulowań dotyczących sposobu nawiązywania stosun-
ków pracy z pracownikami administracji i obsługi Naczelnego Sądu Administracyj-
nego, to, w ocenie Sądu Rejonowego, należy stosować powyższe przepisy i sięgnąć
do wskazanych tam regulacji, poczynając od przepisów o ustroju sądów powszech-
nych. Przepis art. 150 ustawy z dnia 20 czerwca 1985 r. - Prawo o ustroju sądów
powszechnych (jednolity tekst: Dz.U. z 1994 r. Nr 7, poz. 25 ze zm.) nakazuje stoso-
wać odpowiednio w sprawach nieuregulowanych niniejszą ustawą do sędziów i in-
nych pracowników sądowych przepisy ustawy z dnia 16 września 1982 r. o pracow-
nikach urzędów państwowych. Na podstawie art. 2 pkt 1 i art. 4 ust. 3 ustawy o pra-
cownikach urzędów państwowych Rada Ministrów w drodze rozporządzenia określiła
stanowiska urzędnicze i zasady nawiązywania z urzędnikami państwowymi stosunku
pracy na podstawie mianowania (rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 8 listopada
1982 r. w sprawie określenia stanowisk urzędniczych oraz zasad nawiązywania z
urzędnikami państwowymi stosunków pracy na podstawie mianowania - Dz.U. Nr 39,
poz. 257). Z przepisu § 5 pkt 10 tego rozporządzenia wynika, iż z urzędnikami
państwowymi zatrudnianymi w jednostkach sądów powszechnych na stanowisku
księgowego i starszego księgowego nawiązuje się stosunek pracy na podstawie
mianowania. Powyższe rozporządzenie obowiązywało do dnia 27 stycznia 1995 r.,
kiedy to weszła w życie ustawa z dnia 2 listopada 1994 r. o zmianie ustawy o pra-
cownikach urzędów państwowych (Dz.U. Nr 136, poz. 704), która skreśliła art. 4
ustawy o pracownikach urzędów państwowych. Pomimo tego stosunki prawne na-
wiązane na podstawie mianowania przed dniem wejścia w życie ustawy, tj. przed
dniem 27 stycznia 1995 r., pozostały w mocy i mogły być rozwiązane na zasadach
określonych w ustawie o pracownikach urzędów państwowych, co wynika z brzmie-
nia art. 2 ust. 3 ustawy o zmianie ustawy o pracownikach urzędów państwowych.
W ocenie Sądu, w chwili mianowania powódki, tj. w dniu 2 stycznia 1995 r.,
powinny mieć zastosowanie wskazane wyżej przepisy, a w szczególności ustawa o
urzędnikach państwowych oraz § 5 pkt 10 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 8
listopada 1982 r. Wynika z tego, iż prawidłowo z powódką nawiązano stosunek pracy
na podstawie mianowania, który pozostał w mocy, pomimo zmiany przepisów ustawy
o urzędnikach państwowych, ze względu na treść przepisu art. 2 ust. 3 ustawy z 2
grudnia 1994 r. o zmianie ustawy o pracownikach urzędów państwowych.
Sąd rozważył w dalszej kolejności, czy ewentualnie późniejsze regulacje
prawne nie zmieniły statusu zatrudnienia powódki. Analizując przepisy o ustroju są-
dów powszechnych, do których odwołuje się art. 15 ustawy o NSA, Sąd wskazał na
ustawę z dnia 18 grudnia 1998 r. o pracownikach sądów i prokuratury (Dz.U. Nr 162,
poz. 1125 ). W art. 22 tej ustawy stwierdza się, że stosunki pracy nawiązane przed
dniem wejścia w życie ustawy na podstawie mianowania pozostają w mocy i mogą
być zmienione i rozwiązane na zasadach określonych w ustawie o pracownikach
urzędów państwowych. Z powyższego wynika, iż normy ustawy o pracownikach są-
dów i prokuratury nie unicestwiły mianowania powódki. Również rozporządzenie Pre-
zydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 września 1995 r. w sprawie ustalenia
struktury organizacyjnej Naczelnego Sądu Administracyjnego i regulaminu jego
działania (Dz.U. Nr 112, poz. 540) nie określa formy nawiązania stosunku pracy z
głównym księgowym ośrodka zamiejscowego, co w świetle treści art. 15 ustawy o
NSA wskazuje na odpowiednie zastosowanie wyżej wskazanych przepisów. Sąd
podkreślił, że ustawa o NSA nie odwołuje się do rozporządzenia Rady Ministrów z
dnia 20 listopada 1974 r. w sprawie określenia stanowisk kierowniczych, na których
zatrudnia się pracowników na podstawie powołania (Dz.U. Nr 45 poz. 268), na które
powołuje się strona pozwana, ale do odpowiedniego stosowania Prawa o ustroju są-
dów powszechnych i ustawy o Sądzie Najwyższym. Na tej podstawie, zdaniem Sądu,
powyższe rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 20 listopada 1974 r. nie ma zasto-
sowania w niniejszej sprawie. Sąd wskazał na marginesie, iż również regulacje doty-
czące Sądu Najwyższego, a w szczególności art. 61 ustawy z dnia 20 września 1984
r. o Sądzie Najwyższym (Dz.U. Nr 15, poz. 48 ze zm.) odwołujący się do przepisów o
ustroju sądów powszechnych i przepisów ustawy o pracownikach urzędów państwo-
wych i zarządzenie Prezydenta Rzeczpospolitej Polskiej z dnia 10 września 1991 r. w
sprawie określenia niektórych praw i obowiązków pracowników administracji i obsługi
Sądu Najwyższego (M.P. Nr 50, poz. 219), wydane na podstawie art. 4 ustawy o
pracownikach urzędów państwowych, wskazują, że stosunek pracy na stanowisku
starszego księgowego należało nawiązać na podstawie mianowania. Sąd uznał, że
powódkę z pozwanym łączył stosunek pracy na podstawie mianowania. Skoro po-
wódka była pracownikiem mianowanym, to zachowuje uprawnienia urzędnika mia-
nowanego do czasu skutecznego rozwiązania stosunku pracy. Pismo o powołaniu na
stanowisko głównego księgowego nie pozbawia powódki uprawnień wynikających ze
statusu pracownika mianowanego, a wiąże się jedynie z awansem na określone sta-
nowisko, czyli ze starszego księgowego na głównego księgowego. Zdaniem Sądu
nie nastąpiło rozwiązanie stosunku pracy z powódką na podstawie mianowania, a
wręcz przeciwnie, kontynuacja tego stosunku pracy. W świetle powyższego zasto-
sowanie w niniejszej sprawie ma art. 38 ustawy o pracownikach urzędów państwo-
wych, który określa, iż od decyzji w sprawach wypowiadania lub rozwiązywania sto-
sunków pracy z urzędnikiem państwowym mianowanym, urzędnik ten może w termi-
nie 7 dni wnieść odwołanie do kierownika organu nadrzędnego nad urzędem, w któ-
rym jest zatrudniony. Od decyzji w sprawach wyżej określonych urzędnikowi pań-
stwowemu mianowanemu przysługuje skarga do Sądu Administracyjnego na zasa-
dach określonych w Kodeksie postępowania administracyjnego. Zgodnie z art. 38
właściwym do rozpoznania niniejszej sprawy nie będzie więc sąd powszechny - sąd
pracy, lecz właściwe organy w trybie administracyjnym.
W ocenie wnioskodawcy, w opisanej sytuacji istnieje negatywny spór kompe-
tencyjny w rozumieniu art.192 § 1 KPA, skoro zarówno Prezes NSA w Warszawie,
jak i Sąd Rejonowy-Sąd Pracy w R. uznali się niewłaściwymi do rozpoznania sprawy
wypowiedzenia Barbarze M. umowy o pracę. Do złożenia wniosku o rozstrzygnięcie
sporu przez Kolegium Kompetencyjne przy Sądzie Najwyższym uprawniony jest
wnioskodawca jako zakład pracy Barbary M. w rozumieniu art. 3 i art. .31 KP w
związku z art. 2, 4 i 13 ustawy z dnia 11 maja 1995 r. o Naczelnym Sądzie Admini-
stracyjnym (Dz.U. Nr 74, poz. 368 ze zm.).
Według wnioskodawcy postanowienie Sądu Rejonowego-Sądu Pracy w R. z
dnia 24 lipca 2001 r. wprawdzie ,,przekazuje sprawę uznania za bezskuteczne wy-
powiedzenia umowy o pracę Prezesowi NSA w Warszawie", ale w istocie rzeczy jest
postanowieniem kończącym postępowanie, w związku z czym stosuje się do niego
przepisy dotyczące odrzucenia pozwu. Zdaniem wnioskodawcy w sprawie właściwy
jest Sąd Rejonowy-Sąd Pracy w R. Za taką tezą przemawiają następujące argu-
menty: Barbara M. zatrudniona była w Ośrodku Zamiejscowym Naczelnego Sądu
Administracyjnego w R. na stanowisku głównej księgowej. Zarówno w pozwie do
Sądu Rejonowego-Sądu Pracy w R., jak i w piśmie do Prezesa Naczelnego Sądu
Administracyjnego w Warszawie zakwestionowała zasadność wypowiedzenia jej
umowy o pracę, bowiem, w jej przekonaniu, była ona pracownikiem mianowanym w
rozumieniu ustawy o pracownikach urzędów państwowych. W ocenie wnioskodawcy,
pogląd, jakoby Barbara M. była pracownikiem mianowanym, jest nietrafny. Stanowi-
sko głównego księgowego w ośrodku zamiejscowym Naczelnego Sądu Administra-
cyjnego zaliczane jest do kategorii pracowników administracji i obsługi. Status pra-
cowniczy wskazanej grupy uregulowany jest niejednolicie, znajduje tu zastosowanie
wiele przepisów. Przepis art. 15 ustawy o Naczelnym Sądzie Administracyjnym za-
wiera normę blankietową, zgodnie z którą w sprawach nieuregulowanych w tej usta-
wie do innych niż sędziowie pracowników NSA stosuje się odpowiednio przepisy o
Sądzie Najwyższym. Art. 61 ustawy o Sądzie Najwyższym wskazuje, iż w sprawach
nieuregulowanych tą ustawą, między innymi do pracowników administracyjnych tego
Sądu (tym samym pracowników administracyjnych NSA), należy stosować przepisy
ustawy o pracownikach urzędów państwowych. Statusu prawnego pracowników
innych niż sędziowie nie dotyczyła obowiązująca w dacie wypowiedzenia Barbarze
M. stosunku pracy ustawa -Prawo o ustroju sądów powszechnych. Status prawny
pracowników innych niż sędziowie w sądach powszechnych i prokuraturze normuje
ustawa o pracownikach sądu i prokuratury, która nie obejmuje swym zakresem pra-
cowników NSA z tej przyczyny, iż ten Sąd nie jest sądem powszechnym, lecz trakto-
wany jest konstytucyjnie i ustawowo jako sąd odrębny. Zgodnie z art. 44 ustawy o
pracownikach urzędów państwowych jej przepisy mają zastosowanie do pracowni-
ków administracyjnych, pomocniczych, technicznych i obsługi Sądu Najwyższego i
innych sądów, prokuratury, a także kuratorów zawodowych, ze zmianami wynikają-
cymi z przepisów szczególnych. Przewidziane ustawą o pracownikach urzędów pań-
stwowych mianowanie mogło nastąpić w myśl art. 2 ust. 1 i art. 4 ust. 3 tejże ustawy
tylko na stanowiskach wskazanych w przepisach wykonawczych, wydanych przez
Radę Ministrów. Wykaz takich stanowisk zawierało rozporządzenie Rady Ministrów z
dnia 8 listopada 1982 r. w sprawie określenia stanowisk urzędniczych oraz zasad
nawiązywania z urzędnikami państwowymi stosunku pracy na podstawie mianowa-
nia.
W ocenie wnioskodawcy nieuprawniony jest pogląd, że akt mianowania z dnia
30 grudnia 1994 r. powódki na stanowisko starszego księgowego w Ośrodku Zamiej-
scowym Naczelnego Sądu Administracyjnego w R. z dniem 2 stycznia 1995 r., za-
chował swą moc prawną do daty wypowiedzenia jej przez pracodawcę stosunku
pracy. Wskutek oczywistego błędu pracodawcy akt mianowania z 30 grudnia 1994 r.
był oczywiście wadliwy. Oto w podstawie materialnoprawnej aktu mianowania powo-
łano przepisy art. 4 ust. 1 i 2 ustawy o pracownikach urzędów państwowych, które
zostały skreślone na podstawie ustawy z dnia 2 grudnia 1994 r. o zmianie ustawy o
pracownikach urzędów państwowych, która weszła w życie z dniem 27 stycznia 1995
r. Nowela z dnia 2 grudnia 1994 r. wyrugowała z ustawy o pracownikach urzędów
państwowych mianowanie jako sposób nawiązywania, po jej wejściu w życie, nowych
stosunków pracy.
Wnioskodawca wskazał, że w akcie mianowania Barbary M. pominięto regula-
cje rozporządzenia z dnia 8 listopada 1982 r., wydanego na podstawie art. 2 pkt 1 i
art. 4 ust. 3 ustawy o pracownikach urzędów państwowych, które w § 10 pkt 10 ze-
zwalało między innymi na nawiązanie stosunku pracy na podstawie mianowania z
urzędnikami zatrudnionymi na stanowiskach księgowego i starszego księgowego w
sądach wojewódzkich, okręgowych sądach pracy i ubezpieczeń społecznych, sądach
rejonowych oraz biurach notarialnych. Wyraźne brzmienie tego przepisu wykluczało
jego wykładnię rozszerzającą, umożliwiającą objęcie jego zakresem stanowiska star-
szego księgowego w OZ NSA. Powołanie pismem z dnia 28 listopada 1995 r. Barba-
ry M. na stanowisko głównej księgowej z dniem 1 grudnia 1995 r. spowodowało,
zdaniem wnioskodawcy, konwalidację wcześniejszego wadliwego aktu mianowania.
Pod względem jurydycznym z dniem 1 grudnia 1995 r. został nawiązany z Barbarą
M. nowy stosunek pracy, tj. stosunek na podstawie powołania, w rozumieniu przepi-
sów art. 68-72 KP. Z przepisu § 1 ust. 1 pkt 10 obowiązującego w dacie powołania
Barbary M. na stanowisko głównej księgowej rozporządzenia Rady Ministrów z dnia
z dnia 20 listopada 1974 r. w sprawie określenia stanowisk kierowniczych, na których
zatrudnia się pracowników na podstawie powołania (Dz.U. Nr 45, poz. 268 ze zm.),
wynikało, iż ta forma nawiązania stosunku pracy dotyczyła między innymi stanowiska
głównego księgowego.
W ocenie wnioskodawcy przeniesienie Barbary M., zatrudnionej na podstawie
mianowania, które było wadliwe, na inne stanowisko pracy na podstawie powołania,
należy tłumaczyć jako zmianę podstawy zatrudnienia dokonaną za porozumieniem
stron. Wniosek taki dodatkowo wspiera pogląd Sądu Najwyższego wyrażony w mo-
tywach wyroku z dnia 13 października 1999 r., I PKN 297/99 (OSNAPiUS 2000 r. Nr
4, poz.115), gdzie Sąd Najwyższy przyjął, iż zgoda pracownika na powołanie go na
stanowisko u dotychczasowego pracodawcy stanowi domniemane wyrażenie woli
rozwiązania w drodze porozumienia stron wcześniej zawiązanego stosunku pracy.
Zasadnicze znaczenie w sprawie należy przypisać ustawie z dnia 2 lutego
1996 r. o zmianie Kodeksu pracy (Dz.U. Nr 24, poz. 110). Wedle art. 8 ust. 1 powo-
łanej ustawy stosunki pracy z pracownikami zatrudnionymi na podstawie powołania
na czas określony albo na czas nie określony na stanowiskach pracy niewymienio-
nych w przepisach, o których mowa w art. 68 § 1 Kodeksu pracy, przekształciły się, z
dniem wejścia w życie tej ustawy, odpowiednio w stosunki pracy na podstawie
umowy o pracę na czas określony albo na czas nie określony. Zgodnie z powołanym
przepisem stosunek pracy Barbary M. na podstawie powołania z dnia 28 listopada
1995 r. przekształcił się ex lege z dniem 2 czerwca 1996 r. (data wejścia w życie
ustawy z dnia 2 lutego 1996 r.) w umowny stosunek pracy z wszelkimi z tego wyni-
kającymi konsekwencjami prawnymi. Z datą wejścia w życie nowelizacji Kodeksu
pracy z dnia 2 lutego 1996 r. przestało obowiązywać powołane wcześniej rozporzą-
dzenie Rady Ministrów z dnia 20 listopada 1974 r. Zatem w obowiązującym stanie
prawnym nie ma podstaw, które uzasadniałyby zatrudnienie głównego księgowego w
Ośrodku Zamiejscowym NSA na podstawie powołania. Oznacza to, że z dniem 2
czerwca 1996 r. osoba zajmująca stanowisko głównego księgowego w OZ NSA na
podstawie powołania stała się z mocy prawa pracownikiem zatrudnionym na pod-
stawie umowy o pracę. Owo przekształcenie nie było zależne od jego potwierdzenia
przez zawarcie z pracownikiem umowy o pracę.
W ocenie wnioskodawcy, nie istniały przeszkody wykluczające właściwość
Sądu Rejonowego-Sądu Pracy w R. do rozpoznania środka odwoławczego złożone-
go przez Barbarę M.

Kolegium Kompetencyjne przy Sądzie Najwyższym zważyło, co następuje:

Istotne dla rozstrzygnięcia sporu kompetencyjnego okoliczności sprawy są
niesporne. Barbara M. pismem z dnia 30 grudnia 1994 r. została mianowana na sta-
nowisko starszego księgowego w Ośrodku Zamiejscowym Naczelnego Sądu Admini-
stracyjnego w R. z dniem 2 stycznia 1995 r.; jako podstawę prawną aktu mianowania
wskazano przepis art. 4 ust. 1 i 2 ustawy o pracownikach urzędów państwowych.
Odnośnie do charakteru prawnego aktu mianowania na stanowisko starszego księ-
gowego w ośrodku zamiejscowym Naczelnego Sądu Administracyjnego i jego pod-
stawy prawnej należy podzielić argumentację prawną Sądu zawarta w uzasadnieniu
postanowienia z dnia 12 lipca 2001 r. Istotnie, ustawa z dnia 11 maja 1995 r. o Na-
czelnym Sądzie Administracyjnym nie określa zasad i trybu nawiązania stosunku
pracy na stanowisku starszego księgowego i głównego księgowego, lecz stanowi w
art. 15, że w sprawach w niej nieuregulowanych do Sądu, sędziów i innych jego pra-
cowników stosuje się odpowiednio przepisy o Sądzie Najwyższym i przepisy o
ustawy - Prawo o ustroju sądów powszechnych. Przepisy ustawy z dnia 20 czerwca
1985 r. - Prawo o ustroju sądów powszechnych również nie regulują zagadnień na-
wiązania stosunku pracy ze starszym lub głównym księgowym, natomiast przepis art.
150 tego Prawa nakazuje stosować odpowiednio w sprawach nieuregulowanych do
sędziów i innych pracowników sądowych przepisy ustawy o pracownikach urzędów
państwowych. Z przepisu § 5 pkt 10 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 8
listopada 1982 r. w sprawie określenia stanowisk urzędniczych oraz zasad nawiązy-
wania z urzędnikami państwowymi stosunków pracy na podstawie mianowania, wy-
danego na podstawie art. 2 pkt 1 i art. 4 ust. 3 ustawy o pracownikach urzędów pań-
stwowych, wynika, iż z urzędnikami państwowymi zatrudnianymi w jednostkach są-
dów powszechnych na stanowisku księgowego i starszego księgowego nawiązuje
się stosunek pracy na podstawie mianowania. Odpowiednie stosowanie powołanych
wyżej przepisów prawa w odniesieniu do nawiązania stosunku pracy na stanowisku
starszego księgowego w ośrodku zamiejscowym Naczelnego Sądu Administracyj-
nego oznacza, że do dnia wejścia w życie ustawy z dnia 2 listopada 1994 r. o zmia-
nie ustawy o pracownikach urzędów państwowych (Dz.U. Nr 136, poz. 704), tj. do
dnia 27 stycznia 1995 r., zatrudnienie na tym stanowisku następowało na podstawie
aktu mianowania w trybie i na zasadach określonych w ustawie o pracownikach
urzędów państwowych. Nie ulega bowiem wątpliwości, że przepis art. 2 ust. 1 zdanie
pierwsze tej ustawy jednoznacznie wykluczał nawiązanie stosunku pracy na pod-
stawie mianowania z urzędnikami państwowymi wymienionymi w art. 1 ustawy o
pracownikach urzędów państwowych od dnia wejścia w życie ustawy zmieniającej,
bowiem zgodnie z tym przepisem od tego dnia nawiązanie stosunku pracy z wymie-
nionymi urzędnikami państwowymi następuje na podstawie umowy o pracę lub, jeżeli
przepisy szczególne tak stanowią, na podstawie powołania. Wbrew stanowisku
wnioskodawcy akt mianowania Barbary M. na stanowisko starszego księgowego z
dniem 2 stycznia 1995 r. został prawidłowo podjęty na podstawie art. 4 ust. 1 i 2
ustawy o pracownikach urzędów państwowych, który utracił moc obowiązującą z
dniem 27 stycznia 1995 r., łącznie z przepisami powyższego rozporządzenia wyko-
nawczego do tej ustawy. Należy zatem przyjąć, że Barbara M. w dniu wejścia w ży-
cie ustawy zmieniającej ustawę o pracownikach urzędów państwowych była pracow-
nikiem Ośrodka Zamiejscowego Naczelnego Sądu Administracyjnego w R., z którym
stosunek pracy na stanowisku starszego księgowego został skutecznie nawiązany
na podstawie mianowania, a zatem miał do niej zastosowanie przepis art. 2 ust. 3
zdanie pierwsze tej ustawy zmieniającej, który stanowił, że stosunki pracy nawiązane
przed dniem wejścia w życie ustawy na podstawie mianowania pozostają w mocy i
mogą być zmieniane i rozwiązywane na zasadach określonych w ustawie o pracow-
nikach urzędów państwowych w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą. Z przepisu
tego wynika, że Barbara M. zachowała status urzędnika mianowanego co najmniej
do czasu powołania jej na stanowisko głównego księgowego w Ośrodku Zamiejsco-
wym Naczelnego Sądu Administracyjnego w R. z dniem 28 listopada 1995 r.
Zagadnieniem spornym jest kwestia prawnego charakteru powyższego aktu
powołania powódki na stanowisko głównego księgowego. W ocenie Sądu pismo o
powołaniu na stanowisko głównego księgowego nie pozbawia powódki uprawnień
wynikających ze statusu pracownika mianowanego, a wiąże się jedynie z awansem
na określone stanowisko, czyli ze starszego księgowego na głównego księgowego.
Zdaniem Sądu nie nastąpiło rozwiązanie stosunku pracy z powódką na podstawie
mianowania, a wręcz przeciwnie kontynuacja tego stosunku pracy. Z kolei wniosko-
dawca wyraził pogląd, że przeniesienie Barbary M., zatrudnionej na podstawie mia-
nowania, które było wadliwe, na inne stanowisko pracy na podstawie powołania, na-
leży ocenić jako zmianę podstawy zatrudnienia dokonaną za porozumieniem stron.
W związku z tym należy stwierdzić, że stanowiska starszego księgowego i
stanowiska głównego księgowego były, zgodnie z § 5 pkt 10 rozporządzenia, stano-
wiskami, na których stosunek pracy był nawiązywany na podstawie mianowania, co
oznacza, iż do nawiązania stosunku pracy na stanowisku głównego księgowego wy-
magany był akt mianowania nawet wówczas, gdy na tym stanowisku zatrudniano
dotychczasowego starszego księgowego mającego status pracownika mianowane-
go. Po wejściu w życie ustawy zmieniającej ustawę o pracownikach urzędów pań-
stwowych nie było dopuszczalne nawiązanie stosunku pracy z głównym księgowym
w Ośrodku Zamiejscowym Naczelnego Sądu Administracyjnego na podstawie mia-
nowania, lecz zgodnie z przepisem art. 2 ust. 1 ustawy zmieniającej wyłącznie na
podstawie umowy o pracę lub, jeżeli przepisy szczególne tak stanowią, na podstawie
powołania. Powódka została zatem prawidłowo zatrudniona na stanowisku głównego
księgowego na podstawie powołania, bowiem zgodnie z § 1 ust. 1 rozporządzenia
Rady Ministrów z dnia 20 listopada 1974 r. w sprawie określenia stanowisk kierowni-
czych, na których zatrudnia się pracowników na podstawie powołania, nawiązanie
stosunków pracy na podstawie powołania, poza stanowiskami określonymi w art. 68
§ 1 KP, stosuje się do pracowników zatrudnionych na wymienionych w tym przepisie
stanowiskach kierowniczych, w tym na stanowisku głównego księgowego. Należy
podzielić pogląd wnioskodawcy, że w wyniku aktu powołania doszło do zmiany pod-
stawy zatrudnienia powódki za porozumieniem stron.
Zgodnie z przepisem art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 2 lutego 1996 r. o zmianie
ustawy - Kodeks pracy oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz.U. Nr 24, poz. 110), sto-
sunki pracy z pracownikami zatrudnionymi na podstawie powołania na czas określo-
ny albo na czas nie określony na stanowiskach pracy nie wymienionych w przepi-
sach, o których mowa w art. 68 § 1 KP, przekształcają się, z dniem wejścia w życie
tej ustawy, odpowiednio w stosunki pracy na podstawie umowy o pracę na czas
określony albo na czas nie określony. Oznacza to, że z chwilą wejścia w życie
ustawy z dnia 2 lutego 1996 r. (2 czerwca 1996 r.) dotychczasowy stosunek pracy
powódki przekształcił się w stosunek pracy na podstawie umowy o pracę na czas nie
określony, która to umowa została wypowiedziana pismem pracodawcy z dnia 27
kwietnia 2001 r. W konsekwencji należy uznać, że właściwy do rozpoznania sprawy
uznania wypowiedzenia za bezskuteczne jest Sąd Rejonowy-Sąd Pracy w R.
Biorąc powyższe pod rozwagę Kolegium Kompetencyjne przy Sądzie Najwyż-
szym orzekło jak w sentencji.
========================================