Postanowienie SN - III KKO 1/02
Izba:Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych
Sygnatura:III KKO 1/02
Typ:Postanowienie SN
Opis:Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych 2002/20/507
Data wydania:2002-02-06

Postanowienie z dnia 6 lutego 2002 r.
III KKO 1/02

Odszkodowanie należne właścicielowi (użytkownikowi wieczystemu) nie-
ruchomości gruntowej ustala właściwy organ administracji publicznej w drodze
decyzji administracyjnej, jeżeli inwestycja liniowa była realizowana na terenie
tej nieruchomości na podstawie opatrzonej rygorem natychmiastowej wyko-
nalności decyzji administracyjnej organu pierwszej instancji, zezwalającej na
czasowe jej zajęcie w celu realizacji inwestycji (art. 74 ust. 1 i 2 w związku z art.
70 ust. 1, art. 73 i art. 75 ustawy z dnia 29 kwietnia 1985 r. o gospodarce grunta-
mi i wywłaszczaniu nieruchomości, jednolity tekst: Dz.U. z 1991 r. Nr 30, poz.
127 ze zm. oraz art. 233 w związku z art. 128 ust. 4 i art. 129 ustawy z dnia 21
sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami, jednolity tekst: Dz.U. z 2000 r.
Nr 46, poz. 543).


Przewodniczący SSN Kazimierz Jaśkowski, Sędziowie SN: Jerzy
Kwaśniewski, Andrzej Wasilewski (sprawozdawca), przedstawiciel Ministra Sprawie-
dliwości Janina Dąbrowiecka, przedstawiciel Ministra Infrastruktury Elżbieta
Robaszkiewicz.

Kolegium Kompetencyjne przy Sądzie Najwyższym, po rozpoznaniu w dniu 6
lutego 2002 r sprawy z wniosku Anny M.-S. o rozstrzygnięcie sporu o właściwość
między Starostwem Powiatowym w S. a Sądem Rejonowym w S. o odszkodowanie.


u z n a ł o, że właściwym do rozpoznania sprawy jest Starosta S.

U z a s a d n i e n i e


Anna M.-S. pismem z dnia 28 grudnia 2001 r., które do Sądu Najwyższego
wpłynęło w dniu 2 stycznia 2002 r., wystąpiła z wnioskiem o rozpoznanie przez Kole-
gium Kompetencyjne przy Sądzie Najwyższym negatywnego sporu kompetencyjne-
go o właściwość pomiędzy sądem powszechnym a organami administracji publicznej
w sprawie ,,o ustalenie odszkodowania za szkody wyrządzone podczas przeprowa-
dzania kolektora miejskiego sieci wodno-kanalizacyjnej przez (...) posesję w roku
1994 - przez głównego inwestora, tj. Urząd Miasta S.". W uzasadnieniu przedstawio-
nego wniosku wnioskodawczyni podniosła, co następuje: po pierwsze - Sąd Rejono-
wy w S. postanowieniem z dnia 20 kwietnia 1999 r. [...] odrzucił pozew Anny M.-S.
przeciwko Gminie Miejskiej S. o odszkodowanie z tytułu czasowego zajęcia działki,
pozostającej w wieczystym użytkowaniu powódki, a będącej własnością strony po-
zwanej, oraz z tytułu demontażu umiejscowionego na tej działce szamba. W uzasad-
nieniu tego postanowienia Sąd Rejonowy stwierdził, że przedmiotowy spór, który
powstał w związku z pracami realizowanymi w wykonaniu decyzji z dnia 27 września
1994 r. wydanej przez Urząd Rejonowy w S. na podstawie art. 70 ust. 1 i art. 73
ustawy z dnia 29 kwietnia 1985 r. o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nierucho-
mości (jednolity tekst: Dz.U. z 1991 r. Nr 30, poz. 127), która już po wykonaniu
przedmiotowych prac (ułożeniu odcinka podziemnego kolektora sanitarnego przebie-
gającego przez wskazane nieruchomości gruntowe) została uchylona decyzją
Urzędu Wojewódzkiego w S. z dnia 29 października 1994 r., nie należy do drogi
sądowej, lecz do właściwości organów administracji publicznej.

Po drugie - następnie, w związku ze skierowanym do Starostwa Powiatowego
w S. żądaniem Anny M.-S. o ustalenie odszkodowania za szkody wyrządzone w cza-
sie budowy kolektora na nieruchomości pozostającej w jej użytkowaniu wieczystym,
Starosta Powiatowy w S. decyzją z dnia 26 października 1999 r. odmówił ustalenia
należnego odszkodowania, stwierdzając równocześnie w uzasadnieniu tego roz-
strzygnięcia, że sprawa ta podlega rozpoznaniu w drodze sądowej. Decyzja ta zo-
stała jednak następnie uchylona decyzją Samorządowego Kolegium Odwoławczego
w K. z dnia 24 listopada 1999 r., które sprawę tę przekazało do ponownego rozpo-
znania przez Starostę Powiatowego, przy czym w uzasadnieniu tego rozstrzygnięcia
Samorządowe Kolegium Odwoławcze stwierdziło między innymi, że: ,,W wyniku
przeprowadzonego postępowania winna być wydana decyzja administracyjna kom-
pleksowo załatwiająca sprawę".
Po trzecie - pomimo to, Starosta S. kolejną decyzją z dnia 10 lutego 2000 r.
odmówił ustalenia odszkodowania za szkody wyrządzone w trakcie prowadzenia
prac przy budowie kolektora na nieruchomości pozostającej w wieczystym użytkowa-
niu Anny M.-S., stwierdzając w uzasadnieniu tej decyzji, że nie zgadza się z decyzją
Samorządowego Kolegium Odwoławczego, a nadto, że: ,,w omawianej sprawie nie
została wydana decyzja właściwego organu na zajęcie nieruchomości, w związku z
tym nie może być wydana decyzja o ustaleniu odszkodowania". Po rozpoznaniu od-
wołania Anny M.-S. od powyższej decyzji, została ona utrzymana w mocy decyzją Z.
Urzędu Wojewódzkiego w S. z dnia 23 marca 2000 r. W uzasadnieniu tej decyzji Z.
Urząd Wojewódzki w S. podzielił pogląd, wedle którego: ,,o ile faktycznie zezwolenie
na zajęcie nieruchomości nie zostało wydane, odszkodowanie za zajęcie nierucho-
mości może być dochodzone przed sądem powszechnym, a droga administracyjna
jest wyłączona".

Kolegium Kompetencyjne przy Sądzie Najwyższym zważyło, co następuje:


Art. 70 ust. 1 ustawy o gospodarce gruntami (w brzmieniu obowiązującym w
1994 r.) stanowił, że w wypadku braku zgody właściciela lub użytkownika wieczyste-
go nieruchomości na wykonanie na niej prac mających na celu ,,zakładanie i prze-
prowadzanie na nieruchomościach, zgodnie z decyzją o lokalizacji inwestycji, ciągów
drenażowych, przewodów i urządzeń służących do przesyłania płynów, pary, gazów i
energii elektrycznej oraz urządzeń technicznych łączności i sygnalizacji, a także in-
nych podziemnych lub naziemnych urządzeń technicznych niezbędnych do korzysta-
nia z tych przewodów i urządzeń" - dla wykonywania tego rodzaju prac ,,wymaga ze-
zwolenia rejonowego organu rządowej administracji ogólnej". Równocześnie, wła-
ścicielowi lub użytkownikowi wieczystemu nieruchomości przysługiwało w takim wy-
padku odszkodowanie za straty wyrządzone na skutek jej zajęcia i działań określo-
nych w art. 70 ust. 1, które - w braku porozumienia stron - ustalał rejonowy organ
rządowej administracji ogólnej, z zastosowaniem zasad przewidzianych przy wy-
właszczaniu nieruchomości (art. 74 ust. 1 i ust. 2 w związku z art. 75 ustawy o go-
spodarce nieruchomościami). Nota bene, także na gruncie aktualnie obowiązującej
regulacji prawnej art. 128 ust. 4 w związku z art. 129 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997
r. o gospodarce nieruchomościami (jednolity tekst: Dz.U. z 2000 r. Nr 46, poz. 543 ze
zm.) stanowi, że odszkodowanie dla właściciela lub użytkownika wieczystego nieru-
chomości z tytułu jej czasowego zajęcia, które nastąpiło na podstawie decyzji admi-
nistracyjnej wydanej w związku z realizacją tego typu inwestycji liniowych (art. 124 w
związku z art. 122 ust. 3 ustawy o gospodarce nieruchomościami), ustala w drodze
decyzji starosta.

W rozpoznawanej sprawie jest poza sporem, że Urząd Rejonowy w S. wydał -
,,na wniosek Burmistrza Miasta S. z dnia 27 września 1994 r. (...) w sprawie wydania
zezwolenia na ułożenie odcinka podziemnego kolektora sanitarnego, przebiegające-
go przez działki komunalne (...) będące w wieczystym użytkowaniu Pani Anny M.-S.
(...)" - decyzję z dnia 27 września 1994 r., mocą której zezwolił na czasowe zajęcie
wskazanej nieruchomości gruntowej celem wykonania określonych prac inwestycyj-
nych, nadając równocześnie tej decyzji rygor natychmiastowej wykonalności, co
sprawiło, że prace te zostały zakończone jeszcze przed rozpoznaniem odwołania
wieczystego użytkowania przez Wojewodę S., co nastąpiło w dniu 29 października
1994 r. Oznacza to, że skoro powyższa nieruchomość gruntowa, pozostająca w wie-
czystym użytkowaniu Anny M.-S., począwszy od dnia 27 września 1994 r. była już
zajmowana przez inwestora, w związku z realizacją planowanej inwestycji, na pod-
stawie wydanej w tym samym dniu i opatrzonej rygorem natychmiastowej wykonal-
ności decyzji Urzędu Rejonowego w S., to właściwym do ustalenia należnego z tego
tytułu wieczystemu użytkownikowi odszkodowania jest Starosta S. (art. 74 ust. 1 i
ust. 2 w związku z art. 75 ustawy o gospodarce gruntami oraz art. 233 w związku z
art. 128 ust. 4 i art. 129 ustawy o gospodarce nieruchomościami).
Biorąc powyższe pod uwagę, Sąd Najwyższy na podstawie art. 190 § 1 KPA
orzekł jak w sentencji.
========================================
Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych - inne orzeczenia:
dokumentdata wyd.
[IA] III KKO 4/03   Postanowienie SN
Orzecznictwo Sądu Najwyższego Zbiór Urzędowy Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych 2004/18/325
2003-11-28 
[IA] III KKO 16/02   Postanowienie SN
Orzecznictwo Sądu Najwyższego Zbiór Urzędowy Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych 2004/6/109
2003-02-25 
[IA] III KKO 11/02   Postanowienie SN
Orzecznictwo Sądu Najwyższego Zbiór Urzędowy Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych 2004/1/14
2002-12-13 
[IA] III KKO 9/02   Postanowienie SN
Orzecznictwo Sądu Najwyższego Zbiór Urzędowy Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych 2003/24/604
2002-11-07 
[IA] III KKO 8/02   Postanowienie SN
Orzecznictwo Sądu Najwyższego Zbiór Urzędowy Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych 2003/24/606
2002-12-13 
  • Adres publikacyjny: