Postanowienie z dnia 29 stycznia 2002 r.
II UZ 91/01


Przewodniczący SSN Beata Gudowska, Sędziowie SN: Andrzej Kijowski
(sprawozdawca), Maria Tyszel.

Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 29 stycznia
2002 r. sprawy z powództwa Krystyny W. przeciwko: 1) Urzędowi Gminy W.-W., 2)
Szkole Podstawowej [...] w W. o odszkodowanie, na skutek zażalenia powódki na
postanowienie Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 12 października 2001 r. [...]

u c h y l i ł zaskarżone postanowienie.

U z a s a d n i e n i e


Sąd Okręgowy-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Warszawie postano-
wieniem z dnia 24 lipca 2001 r. [...] oddalił wniosek Krystyny W. o przywrócenie ter-
minu do wniesienia kasacji od wyroku tegoż Sądu z dnia 10 kwietnia 2000 r., odda-
lającego apelację od wyroku Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi - Sądu Pracy z
dnia 22 listopada 1999 r. [...], oddalającego powództwo przeciwko Urzędowi Gminy
W.-W. i Szkole Podstawowej [...] w W. o odszkodowanie, odprawę rentową i nakaza-
nie mianowania. W uzasadnieniu swego postanowienia Sąd Okręgowy podniósł, że
odpis wyroku z dnia 10 kwietnia 2000 r. został powódce wraz z uzasadnieniem dorę-
czony w dniu 2 października 2000 r. , a zatem miesięczny termin z art. 3934 KPC, do
wniesienia kasacji upłynął w dniu 3 listopada 2000 r. Dla biegu terminu bez znacze-
nia jest data ustanowienia dla powódki pełnomocnika z urzędu. Nie sposób się w
szczególności zgodzić z twierdzeniem pełnomocnika powódki, że wspomniany termin
rozpoczął bieg dopiero w dniu 19 kwietnia 2001 r., kiedy strona powodowa dyspono-
wała pełnym uzasadnieniem wyroku. O przesłanie dwóch brakujących stron tekstu
uzasadnienia można bowiem było zwrócić się do Sądu począwszy od dnia 2 paź-
dziernika 2000 r., lecz powódka ze swej winy nic w tym celu nie uczyniła.

Zażalenie na powyższe postanowienie wniósł w imieniu powódki jej pełno-
mocnik z urzędu, zarzucając naruszenie art. 168 KPC i domagając się uchylenia
kwestionowanego orzeczenia. W uzasadnieniu zażalenia wskazano, że postanowie-
niem Sądu Okręgowego z dnia 31 października 200 r. został dla powódki ustanowio-
ny pełnomocnik z urzędu do wniesienia kasacji. W wykonaniu tego postanowienia
Okręgowa Rada Adwokacka w W. dopiero w dniu 30 listopada 2000 r. funkcję peł-
nomocnika powódki powierzyła adwokatowi Tadeuszowi D., który jednak kasacji nie
wniósł i sprawę przekazał adwokatowi Aleksandrowi K. Ponieważ on również nie
wniósł skargi, to powódka w dniu 15 stycznia 2001 r. zwróciła się do Okręgowej Rady
Adwokackiej w W. o wyznaczenie innego pełnomocnika. Rada Adwokacka w dniu 14
marca 2001 r. zadecydowała o desygnowaniu adwokata Piotra S., który ,,po skon-
taktowaniu się z powódką i wstępnym zapoznaniu się z aktami sprawy stwierdził, że
w uzasadnieniu wyroku brakuje 12 i 14 strony". Wobec tego pismem z dnia 26 marca
2001 r. zwrócił się do Sądu Okręgowego o ich doręczenie, a wobec milczenia Sądu,
wysłał w dniu 19 kwietnia 2001 r. do sekretariatu pracownika kancelarii, który na
miejscu skompletował uzasadnienie. Na tej podstawie pełnomocnik wniósł kasację w
dniu 26 kwietnia 2001 r. z równoczesnym wnioskiem o przywrócenie terminu do jej
wniesienia.

Skarżąca uważa, że uchybienie terminowi do wniesienia kasacji nastąpiło z
przyczyn nie zawinionych przez stronę powodową. Powódka wystąpiła bowiem z
właściwym wyprzedzeniem o ustanowienie pełnomocnika z urzędu w celu wniesienia
kasacji, a poza tym nie może być obarczana skutkami niekompletności doręczonego
jej uzasadnienia wyroku. Z kolei ustanowiony z urzędu pełnomocnik powódki wniósł
kasację w siódmym dniu od skompletowania tekstu uzasadnienia, co należy ocenić
jako działanie bez zbędnej zwłoki. Przyczyna uchybienia terminowi do wniesienia
kasacji przez pełnomocnika ustanowionego przez sąd ustaje bowiem w dniu, w któ-
rym miał on rzeczywistą możliwość wniesienia kasacji, a nie w dniu dowiedzenia się
przez niego o ustanowieniu go pełnomocnikiem (tak postanowienie Sądu Najwyż-
szego I CZ 62/00, OSNC 2000 nr 1, poz. 7).


Sąd Najwyższy zważył, co następuje:


Zażalenie podlega uwzględnieniu, gdyż bezzasadna, a co najmniej przed-
wczesna była odmowa przywrócenia skarżącej terminu do wniesienia kasacji. Jako
zawinione uchybienie temu terminowi trudno bowiem traktować zachowanie obecne-
go pełnomocnika powódki. Decyzję Okręgowej Rady Adwokackiej w W. o wyznacze-
niu do sporządzenia kasacji otrzymał on bowiem w dniu 15 marca 2001 r., po czym
kolejno: 10 dni zużył na skontaktowanie się ze stroną i wstępne badanie sprawy, w
ramach którego ustalił niekompletność tekstu uzasadnienia kwestionowanego wyro-
ku; w 11-dniu zwrócił się o nadesłanie brakujących stron; 23 dni czekał na reakcję
Sądu; w 24-dniu wysłał swego pracownika do sekretariatu Sądu po brakujący frag-
ment tekstu uzasadnienia; w ciągu tygodnia od skompletowania tekstu sporządził i
wniósł kasację z równoczesnym zgłoszeniem wniosku o przywrócenie terminu do
dokonania tej czynności procesowej. Opisane zachowania są w swej treści i motywa-
cji racjonalne, a pod względem tempa - realizowane rzeczywiście bez zbędnej
zwłoki.

To samo można powiedzieć o zachowaniu powódki polegającym na wystąpie-
niu z wnioskiem o ustanowienie z urzędu pełnomocnika do wniesienia kasacji, a na-
wet o uprzednim odebraniu niekompletnego tekstu uzasadnienia wyroku zapadłego
w drugiej instancji. Aby dostrzec ten brak powódka musiałaby bowiem nie tylko prze-
czytać tekst uzasadnienia, ale również w pełni go zrozumieć, gdyż w przeciwnym
razie mogła przypuszczać, że w oznaczeniu kolejnych stron maszynopisu doszło do
pisarskiej omyłki. Wysoce niejasne są natomiast zachowania powódki dotyczące jej
kontaktów z pierwszym pełnomocnikiem z urzędu, a zwłaszcza z adwokatem Alek-
sandrem K., któremu - według twierdzeń wyrażonych w zażaleniu - ,,przekazał
sprawę" adwokat Tadeusz D. Znaczy to, że w bliżej nie określonym trybie doszło do
,,nieoficjalnej" zmiany pełnomocnika wyznaczonego przez organ samorządu zawo-
dowego. Sąd Okręgowy musi ustalić, jaka była w tym rola skarżącej i obu wspomnia-
nych adwokatów. Dopiero wtedy będzie można ostatecznie ocenić, czy do uchybie-
nia terminowi do wniesienia kasacji doszło z winy strony powodowej w okresie po-
przedzającym ustanowienie aktualnego pełnomocnika z urzędu, czy też podobny
zarzut należy wykluczyć również w odniesieniu do tej fazy postępowania.

Z powyższych względów Sąd Najwyższy na podstawie art. 39318 § 3 KPC w
związku z art. 386 § 4 KPC orzekł jak w sentencji.
========================================