Postanowienie z dnia 15 lutego 2005 r.
II UZ 68/04

W sprawie z zakresu ubezpieczeń społecznych, brak jest podstaw do żą-
dania uzupełnienia kasacji o złożenie oświadczenia wymaganego przez art. 89
§ 3 k.p.c., jeżeli radca prawny reprezentuje osobę fizyczną będącą przedsię-
biorcą.

Przewodniczący SSN Jerzy Kuźniar (sprawozdawca), Sędziowie SN: Beata
Gudowska, Zbigniew Myszka.

Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 15 lutego
2005 r. sprawy z wniosku Iwony R., Magdaleny C. przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń
Społecznych-Oddziałowi w W. o ubezpieczenie społeczne, na skutek zażalenia
wnioskodawczyni Iwony R. na postanowienie Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia
22 września 2004 r. [...]

1. u c h y l i ł zaskarżone postanowienie,
2. zasądził od pozwanego na rzecz wnioskodawczyni Iwony R. kwotę 120 zł
(sto dwadzieścia) tytułem kosztów postępowania zażaleniowego.

U z a s a d n i e n i e

Postanowieniem z dnia 22 września 2004 r. [...] Sąd Apelacyjny w Gdańsku
odrzucił kasację wnioskodawczyni Iwony R. od wyroku tego Sądu z dnia 8 kwietnia
2004 r., w sprawie przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych-Oddziałowi w W.
o ubezpieczenie społeczne, wobec złożenia przez pełnomocnika procesowego peł-
nomocnictwa niespełniającego wymogu określonego w art. 89 § 3 k.p.c., a następnie
nieuzupełnienia powyższego braku kasacji w wyznaczonym przez Sąd terminie.
W zażaleniu na to postanowienie pełnomocnik wnioskodawczyni wniósł o jego
uchylenie, wskazując, iż złożone wraz z kasacją pełnomocnictwo jest zgodne z art.
89 k.p.c., a zawarty w § 3 wymóg złożenia oświadczenia pełnomocnika, iż nie pozo-
staje on w stosunku pracy, nie ma zastosowania w stosunku do radcy prawnego re-
prezentującego przedsiębiorcę, będącego osobą fizyczną.

Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

Zażalenie jest zasadne. Przepisy Kodeksu postępowania cywilnego regulujące
instytucję pełnomocnictwa nie pozwalają - jak podkreślił Sąd Najwyższy w uzasad-
nieniu uchwały składu siedmiu sędziów z dnia 10 stycznia 1997 r., III CZP 116/96
(OSNC 1997 nr 2, poz. 13) - wyjaśnić statusu prawnego wymienionych w nich zawo-
dowych pełnomocników. W tym zakresie niezbędne jest odwołanie się do przepisów
ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych (jednolity tekst: Dz.U. z 2002 r. Nr
123, poz. 1059 ze zm.). Przepis art. 4 ust. 1 tej ustawy stanowi, że wykonywanie za-
wodu radcy prawnego polega na świadczeniu pomocy prawnej podmiotom gospo-
darczym, jednostkom organizacyjnym oraz osobom fizycznym z wyłączeniem spraw
rodzinnych opiekuńczych i karnych. Z chwilą wejścia w życie ustawy z dnia 20 sierp-
nia 1997 r. - Przepisy wprowadzające ustawę o Krajowym Rejestrze Sądowym
(Dz.U. Nr 121, poz. 770) pojęcie ,,podmiotu gospodarczego" zostało zastąpione poję-
ciem ,,przedsiębiorcy". Definicję przedsiębiorcy zawierał art. 2 ust. 2 ustawy z dnia 19
listopada 1999 r. - Prawo działalności gospodarczej (Dz.U. Nr 101, poz. 1178 ze
zm.), a obecnie art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności
gospodarczej (Dz.U. z 2004 r. Nr 173, poz. 1807 ze zm.), zgodnie z którym przedsię-
biorcą w rozumieniu ustawy jest osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka organiza-
cyjna niebędąca osobą prawną, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną -
wykonująca we własnym imieniu działalność gospodarczą. W uchwale Sądu Najwyż-
szego z dnia 23 sierpnia 2001 r., III CZP 37/01 (OSNC 2002 nr 2, poz. 20) zawarto
tezę, iż ,,w sprawie gospodarczej radca prawny reprezentujący przedsiębiorcę, będą-
cego osobą fizyczną, nie składa oświadczenia przewidzianego w art. 89 § 3 k.p.c.".
Analogicznie kwestia ta przedstawia się w sprawie z zakresu ubezpieczenia
społecznego, jeżeli radca prawny reprezentuje osobę fizyczną, będącą przedsiębio-
rcą. W tej sytuacji brak było podstaw do żądania uzupełnienia kasacji o oświadczenie
wymagane w 89 § 3 k.p.c., jak i następnie wydania przez Sąd Apelacyjny postano-
wienia w przedmiocie odrzuceniu kasacji.
Biorąc powyższe pod uwagę, Sąd Najwyższy na podstawie art. 386 § 1 w
związku z art. 397 § 2 i art. 39318 § 1 i § 2 k.p.c. orzekł jak w sentencji.
O kosztach orzeczono po myśli art. 98 k.p.c., biorąc pod uwagę taryfowe wy-
nagrodzenie radcy prawnego - § 11 ust. 2 i § 12 ust. 4 pkt 2 rozporządzenia Ministra
Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców
prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielo-
nej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu, Dz.U. Nr 163, poz.1349 ze zm.
========================================