Postanowienie SN - II UZ 19/97
Izba:Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych
Sygnatura:II UZ 19/97
Typ:Postanowienie SN
Opis:Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych 1998/4/137
Data wydania:1997-04-29

Postanowienie z dnia 29 kwietnia 1997 r.
II UZ 19/97

Przed doręczeniem wyroku sądu drugiej instancji z uzasadnieniem stronie,
która w terminie tygodniowym tego zażądała nie rozpoczyna się bieg terminu do
wniesienia kasacji.


Przewodniczący SSN: Jadwiga Skibińska-Adamowicz, Sędziowie SN: Zbigniew
Myszka (sprawozdawca), Andrzej Wróbel.

Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 29 kwietnia
1997 r. sprawy z powództwa Albina R. przeciwko Kasie Rolniczego Ubezpieczenia
Społecznego-Oddziałowi Regionalnemu w G. o prawo pobierania świadczeń w zbiegu,
na skutek zażalenia powoda na postanowienie Sądu Apelacyjnego-Sądu Pracy i
Ubezpieczeń Społecznych w Gdańsku z dnia 14 stycznia 1997 r. [...]

p o s t a n o w i ł:

u c h y l i ć zaskarżone postanowienie.


U z a s a d n i e n i e

Sąd Apelacyjny-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Gdańsku postano-
wieniem z dnia 14 stycznia 1997 r. odrzucił kasację Albina R. wniesioną od wyroku tego
Sądu z dnia 6 grudnia 1996 r., ponieważ ubezpieczony wbrew przymusowi adwokacko-
radcowskiemu określonemu w art. 3932 § 1 KPC wniósł kasację osobiście, a ponadto
wartość przedmiotu zaskarżenia nie sięga kwoty pięciu tysięcy złotych (art. 393 pkt 1
KPC).
Postanowienie to zaskarżył zażaleniem ubezpieczony, który wskazując na
naruszenie przepisów art. 130 i 395 KPC, a także art. 25 KPC, domagał się uchylenia
zaskarżonego postanowienia i doręczenia mu odpisu wyroku Sądu Apelacyjnego w
Gdańsku z dnia 6 grudnia 1996 r. wraz z uzasadnieniem. Ubezpieczony wskazał, że w
dniu 10 grudnia 1996 r. złożył w Sądzie Apelacyjnym pismo kwestionujące ?dotych-
czasowe wyroki Sądów@, które zawierało także wniosek o ustanowienie pełnomocnika
z urzędu. W dniu 2 stycznia 1997 r. Sąd Apelacyjny ustanowił ubezpieczonemu
adwokata z urzędu, którego wyznaczyła Rada Adwokacka w G. w dniu 10 stycznia
1997 r., informując o tym Sąd Apelacyjny w dniu 14 stycznia 1997 r. Sąd ten w tym
samym dniu odrzucił kasację wniesioną osobiście przez ubezpieczonego i doręczył
postanowienie wyznaczonemu pełnomocnikowi z urzędu w dniu 22 stycznia 1997 r.
Zażalenie kwestionuje możliwość uznania za kasację pisma ubezpieczonego z dnia 10
grudnia 1996 r., ponieważ zawierało ono wniosek o ustanowienie pełnomocnika z
urzędu, do którego przychylił się Sąd Apelacyjny. Równocześnie termin do wniesienia
kasacji otwiera wyłącznie data doręczenia stronie wyroku z uzasadnieniem, dlatego
pismo ubezpieczonego winno być potraktowane jako wniosek strony o doręczenie, co
umożliwiałoby wyznaczonemu z urzędu pełnomocnikowi wniesienie kasacji. Nadto Sąd
Apelacyjny samodzielnie i poza rozprawą sprawdził wartość przedmiotu sporu, przez co
naruszył tryb określony w art. 3935 KPC.

Sąd Najwyższy uznał, że zażalenie jest uzasadnione.

Prawo do wniesienia kasacji nabywa strona z chwilą wydania niekorzystnego dla
niej rozstrzygnięcia. Z treści art. 3934 KPC wynika, że kasację wnosi się do sądu, który
wydał zaskarżane orzeczenie, w terminie miesięcznym od dnia doręczenia orzeczenia
stronie skarżącej. Jeżeli orzeczenia nie doręcza się z urzędu, to kasacja przysługuje
stronie tylko wtedy, gdy przed upływem tygodnia od ogłoszenia sentencji zażądała
doręczenia orzeczenia z uzasadnieniem (art. 387 § 3 zdanie pierwsze KPC). W
konsekwencji strona, która zaniechała wystąpienia z takim żądaniem, nie jest
uprawniona do wniesienia skargi kasacyjnej.
Wstępnym warunkiem uruchomienia procedury kasacyjnej jest zatem złożenie
przez stronę wniosku o doręczenie kwestionowanego orzeczenia z uzasadnieniem,
skoro termin do wniesienia kasacji biegnie od dnia doręczenia stronie skarżącej
orzeczenia z uzasadnieniem. Bez doręczenia orzeczenia z uzasadnieniem nie może
być mowy o rozpoczęciu biegu terminu do wniesienia skargi kasacyjnej, a przeto
nieracjonalne było odrzucenie kasacji przed rozpoczęciem biegu tego terminu.
Trafnie wskazuje składający zażalenie, że pismo ubezpieczonego określone jako
"odwołanie@, które zawierało pozytywnie rozstrzygnięty przez Sąd Apelacyjny wniosek
o ustanowienie adwokata z urzędu dla wniesienia kasacji, wskazywało na jednoznaczną
wolę wypełnienia formalnych warunków procedury kasacyjnej. Skoro pismo to wpłynęło
przed upływem tygodnia od ogłoszenia sentencji kwestionowanego wyroku, to implicite
zawierało ono wniosek o doręczenie tego orzeczenia z uzasadnieniem, co obligowało
Sąd Apelacyjny do dokonania takiego doręczenia stronie lub pełnomocnikowi
ustanowionemu dla niej z urzędu (art. 387 § 3 KPC). Dopiero od dnia doręczenia
żądanego orzeczenia z uzasadnieniem rozpoczyna bieg miesięczny termin do
wniesienia kasacji, której wypełnienie warunków formalnych deklaruje ustanowiony dla
strony skarżącej pełnomocnik z urzędu.
Wobec niedopuszczalności odrzucenia kasacji przed rozpoczęciem biegu
miesięcznego terminu do jej wniesienia, Sąd Najwyższy jedynie sygnalizuje bezpods-
tawność przyjęcia przez Sąd Apelacyjny ograniczenia ratione valoris (art. 393 pkt 1
KPC) dopuszczalności skargi kasacyjnej ubezpieczonego. Spór o prawo do zbiegają-
cych się świadczeń z ubezpieczenia społecznego jest sporem o ustalenie, ponieważ
postępowanie sądowe zmierzające do ustalenia uprawnień do zbiegających się świad-
czeń weryfikuje jedynie ustawowe przesłanki kreujące z mocy prawa te uprawnienia. W
konsekwencji spory te dotyczą ustalenia prawa, a orzeczenia sądowe zapadłe w ich
wyniku mają znaczenie deklaratoryjne. W takim postępowaniu chodzi zatem o ustalenie
prawa do świadczeń z zakresu ubezpieczenia społecznego, a nie o zasądzenie tych
świadczeń w konkretnej wysokości, co ma charakter pochodny (wtórny) w stosunku do
ewentualnego i zasadniczego ustalenia prawa do pobierania w zbiegu świadczeń z
ubezpieczenia społecznego. Zresztą z reguły nie występują spory o samą wysokość
świadczeń w zbiegu, ponieważ jest ona ustawowo określona.
Mając powyższe na uwadze Sąd Najwyższy uchylił zaskarżone orzeczenie, co
obliguje Sąd Apelacyjny do doręczenia wyroku tego Sądu z dnia 6 grudnia 1996 r. wraz
z uzasadnieniem adwokatowi z urzędu ustanowionemu dla strony skarżącej, a stronie
otworzy miesięczny termin do wniesienia kasacji.

========================================
Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych - inne orzeczenia:
dokumentdata wyd.
[IA] II UZ 43/07   Postanowienie SN
Orzecznictwo Sądu Najwyższego Zbiór Urzędowy Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych 2009/7-8/108
2008-01-18 
[IA] II UZ 41/07   Postanowienie SN
Orzecznictwo Sądu Najwyższego Zbiór Urzędowy Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych 2009/7-8/107
2008-01-08 
[IA] II UZ 39/07   Postanowienie SN
Orzecznictwo Sądu Najwyższego Zbiór Urzędowy Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych 2009/5-6/84
2008-01-14 
[IA] II UZ 35/07   Postanowienie SN
Orzecznictwo Sądu Najwyższego Zbiór Urzędowy Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych 2009/5-6/83
2007-12-05 
[IA] II UZ 31/07   Postanowienie SN
Orzecznictwo Sądu Najwyższego Zbiór Urzędowy Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych 2009/5-6/82
2007-11-23 
  • Adres publikacyjny: