Postanowienie z dnia 25 czerwca 2007 r.
II UK 32/07

Podlega odrzuceniu skarga kasacyjna zawierająca wniosek o przyjęcie
jej do rozpoznania, ale niezawierająca uzasadnienia takiego wniosku (art. 3986
§ 2 i 3 w związku z art. 3984 § 1 pkt 3 k.p.c.).

Sędzia SN: Andrzej Wróbel.

Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 25 czerwca
2007 r. sprawy z wniosku Zbigniewa K. przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecz-
nych-Oddziałowi w P. o umorzenie należności, na skutek skargi kasacyjnej wniosko-
dawcy na postanowienie Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 27 lipca 2006 r. [...]

1. o d r z u c i ł skargę kasacyjną,
2. zawiadomił Okręgową Izbę Radców Prawnych w P. o odrzuceniu skargi ka-
sacyjnej na podstawie art. 3986 § 3 i 4 k.p.c.,
3. przyznał od Skarbu Państwa Sądu Apelacyjnego w Poznaniu na rzecz
radcy prawnego Joanny B.-P. kwotę 120 (sto dwadzieścia) zł powiększoną o stawkę
podatku od towarów i usług wynoszącą 22% tytułem zwrotu kosztów nieopłaconej
pomocy prawnej udzielonej skarżącemu z urzędu.

U z a s a d n i e n i e

Postanowieniem z dnia 27 lipca 2006 r. Sąd Apelacyjny-Sąd Pracy i Ubezpie-
czeń Społecznych w Poznaniu oddalił zażalenie wnioskodawcy na postanowienie
Sądu Okręgowego-Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Poznaniu o umorzeniu
postępowania z odwołania od decyzji ZUS o odmowie umorzenia należności z tytułu
składek na ubezpieczenie społeczne. Postępowanie umorzono wskutek zmiany
przepisów postępowania, w świetle których od decyzji o odmowie umorzenia należ-
ności z tytułu składek służy odwołanie do sądów administracyjnych.
Wnioskodawca zaskarżył powyższe postanowienie skargą kasacyjną w cało-
ści, opierając ją na następujących podstawach: 1) naruszeniu prawa materialnego,
poprzez niezastosowanie przez Sąd Apelacyjny w Poznaniu art. 3 k.c. i przyjęciu, że
wskutek zmiany art. 83 ust. 4 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie
ubezpieczeń społecznych od decyzji w sprawach o umorzenie należności z tytułu
składek na ubezpieczenie społeczne odwołanie nie przysługuje; 2) naruszeniu prze-
pisów postępowania, poprzez błędną wykładnię art. 316 k.p.c. i uznanie, iż reguła
bezpośredniego działania prawa procesowego umożliwia Sądowi zastosowanie no-
wych przepisów do spraw wszczętych pod rządami starej ustawy. Wnioskodawca
wniósł o przyjęcie skargi kasacyjnej do rozpoznania ,,z uwagi na istnienie potrzeby
wykładni przepisów prawnych budzących poważne wątpliwości".

Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

Skarga kasacyjna wnioskodawcy podlega odrzuceniu. Skarga kasacyjna jest
nadzwyczajnym środkiem zaskarżenia przysługującym od prawomocnych orzeczeń
sądu drugiej instancji (postanowienie SN z dnia 29 września 2005 r., III CSK 22/05;
postanowienie SN z dnia 7 kwietnia 2006 r., I UK 303/05). Przepis art. 3984 k.p.c.
określa wymogi formalne jakim powinna odpowiadać skarga kasacyjna. Skarga ka-
sacyjna powinna zawierać oznaczenie orzeczenia, od którego jest wniesiona ze
wskazaniem, czy jest ono zaskarżone w całości czy w części, przytoczenie podstaw
kasacyjnych i ich uzasadnienie, wniosek o przyjęcie skargi do rozpoznania i jego
uzasadnienie oraz wniosek o uchylenie i zmianę orzeczenia z oznaczeniem zakresu
żądanego uchylenia i zmiany (art. 3984 § 1 k.p.c.). W art. 3984 § 1 k.p.c. ustawo-
dawca skatalogował odrębnie w czterech punktach konstrukcyjne elementy każdej
skargi kasacyjnej. Są to wymogi bezwzględne. Ich ewentualny brak nie może być
uzupełniony po upływie terminu do wniesienia skargi (postanowienie SN z dnia 20
grudnia 2005 r., II PZ 49/05, postanowienie SN z dnia 21 lipca 2005 r., V CSK 15/05,
niepublikowane, postanowienie SN z dnia 26 października 2005 r., III CSK 23/05,
niepublikowane). Skarga kasacyjna niezawierająca któregokolwiek z elementów kon-
strukcyjnych wymienionych w art. 3984 § 1 k.p.c. dotknięta jest nieusuwalnym bra-
kiem powodującym jej odrzucenie w myśl art. 3986 k.p.c.
Z przepisu art. 3984 § 1 k.p.c. jednoznacznie wynika, iż wymóg przedstawienia
w skardze kasacyjnej wniosku o przyjęcie skargi do rozpoznania wraz z uzasadnie-
niem należy do bezwzględnych wymogów skargi kasacyjnej (postanowienia Sądu
Najwyższego: z dnia 7 czerwca 2005 r., III PK 67/05; z dnia 14 lipca 2005 r., III CZ
61/05, OSNC 2006, nr 4, poz. 75; z dnia 11 maja 2006 r., III CSK 163/06; z dnia 23
lutego 2006 r., I CZ 4/06; z dnia 18 stycznia 2006 r., II CSK 166/05; z dnia 26 stycz-
nia 2006 r., II CSK 2/06 z dnia 7 kwietnia 2006 r., II CSK 58/06; z dnia 7 kwietnia
2006 r., II CSK 59/06). Spełnienie tego obowiązku polega na wskazaniu, że w spra-
wie występuje istotne zagadnienie prawne lub że istnieje potrzeba wykładni przepi-
sów prawnych budzących poważne wątpliwości lub wywołujących rozbieżności w
orzecznictwie sądów lub że zachodzi nieważność postępowania lub że skarga kasa-
cyjna jest oczywiście uzasadniona. Ponadto w uzasadnieniu wniosku należy przed-
stawić odrębną, pogłębioną argumentację prawną wskazującą na zaistnienie powo-
łanej okoliczności uzasadniającej przyjęcie skargi kasacyjnej do rozpoznania. (po-
stanowienia Sądu Najwyższego: z dnia 14 lipca 2005 r., III CZ 61/05, OSNC 2006, nr
4, poz. 75; z dnia 11 maja 2006 r., III CSK 163/06; z dnia 23 lutego 2006 r., I CZ
4/06; z dnia 18 stycznia 2006 r., II CSK 166/05; z dnia 26 stycznia 2006 r., II CSK
2/06; z dnia 7 kwietnia 2006 r., II CSK 58/06; z dnia 7 kwietnia 2006 r., II CSK 59/06).
Wniosek o przyjęcie skargi kasacyjnej z uzasadnieniem, o którym mowa w art.
3984 § 1 pkt 3 k.p.c., powinien być - podobnie jak pozostałe elementy przewidziane w
tym przepisie - przedstawiony w skardze kasacyjnej, jako odrębny element pisma
procesowego (postanowienia SN: z dnia 5 sierpnia 2005 r., II PK 199/05; z dnia 14
lipca 2005 r., III CZ 61/05, OSNC 2006 nr 4, poz. 75; z dnia 11 maja 2006 r., III CSK
163/06 z dnia 23 lutego 2006 r., I CZ 4/06; z dnia 18 stycznia 2006 r., II CSK 166/05;
z dnia 26 stycznia 2006 r., II CSK 2/06; z dnia 7 kwietnia 2006 r., II CSK 58/06; z
dnia 7 kwietnia 2006 r., II CSK 59/06).
W orzecznictwie Sądu Najwyższego utrwalony jest pogląd, że brak odrębnego
wniosku o przyjęcie skargi kasacyjnej do rozpoznania wraz z uzasadnieniem, unie-
możliwia traktowanie pisma jako skargi kasacyjnej i wyklucza jej uzupełnienie (posta-
nowienia Sądu Najwyższego: z dnia 5 sierpnia 2005 r., II PK 199/05; z dnia 7 kwiet-
nia 2006 r. , I UK 303/05; z dnia 7 kwietnia 2006 r., I UK 309/05). Przedstawienie
wniosku o przyjęcie skargi kasacyjnej do rozpoznania i jego uzasadnienie (art. 3984 §
1 pkt 3 k.p.c.), jest bowiem istotnym elementem skargi kasacyjnej. Jego brak nie
pozwala na ocenę czy w sprawie występują przesłanki ustawowe dla poddania kasa-
cji rozpoznaniu (postanowienia Sądu Najwyższego: z dnia 5 sierpnia 2005 r., II PK
199/05; z dnia 7 kwietnia 2006 r., I UK 303/05; z dnia 7 kwietnia 2006 r., I UK
309/05).
Wymienione w art. 3984 § 1 pkt. 2 podstawy kasacyjne (naruszenie prawa
materialnego i naruszenie przepisów postępowania) oraz ich uzasadnienie nie za-
stępują wniosku o przyjęcie skargi kasacyjnej do rozpoznania i jego uzasadnienia
wymienionego w art. 3984 § 1 pkt. 3 (postanowienia Sądu Najwyższego: z dnia 20
grudnia 2005 r., II PZ 49/05; z dnia 7 kwietnia 2006 r., I UK 309/05; z dnia 14 lipca
2005 r., III CZ 61/05, OSNC 2006 nr 4, poz. 75; z dnia 11 maja 2006 r., III CSK
163/06; z dnia 23 lutego 2006 r., I CZ 4/06; z dnia 18 stycznia 2006 r., II CSK 166/05;
z dnia 26 stycznia 2006 r., II CSK 2/06; z dnia 7 kwietnia 2006 r., II CSK 58/06; z
dnia 7 kwietnia 2006 r., II CSK 59/06). Gdyby bowiem okoliczności dające Sądowi
Najwyższemu materiał do dokonania przedsądu (przyjęcia lub odmowy przyjęcia ka-
sacji do rozpoznania) należało wywodzić z treści podstaw kasacyjnych i ich uzasad-
nienia, nie byłoby potrzeby ustanowienia odrębnego od podstaw kasacyjnych wyma-
gania, jakim jest wniosek o przyjęcie skargi kasacyjnej do rozpoznania. Regulacja
zawarta w art. 3984 § 1 pkt. 3 k.p.c. nie miałaby wówczas racji bytu (postanowienia
Sądu Najwyższego: z dnia 20 grudnia 2005 r., II PZ 49/05; z dnia 7 kwietnia 2006 r., I
UK 303/05; z dnia 7 kwietnia 2006 r., I UK 309/05). W orzecznictwie Sądu Najwyż-
szego uznaje się ponadto, że jeżeli skarżący nie wskazał w skardze kasacyjnej oko-
liczności uzasadniających jej rozpoznanie, to obowiązek ich przedstawienia nie jest
spełniony, choćby dały się wywieść z uzasadnienia kasacji (postanowienia Sądu
Najwyższego: z dnia 5 sierpnia 2005 r., II PK 199/05; z dnia 7 kwietnia 2006 r., I UK
303/05; z dnia 7 kwietnia 2006 r., I UK 309/05).
W skardze kasacyjnej wnioskodawcy zawarto wniosek o przyjęcie skargi ka-
sacyjnej do rozpoznania. Jednakże wniosek ten nie został uzasadniony. Nie można
bowiem uznać za uzasadnienie sformułowania ,,wobec poważnych wątpliwości inter-
pretacyjnych dotyczących powołanych powyżej przepisów to jest art. 3 k.c. oraz art.
316 k.p.c., niezbędne jest zdaniem mojego mandanta, aby niniejsza skarga została
przyjęta do rozpoznania w celu dokonania ich wykładni". Z powyższego wynika, iż
nie został spełniony wymóg określony w art. 3984 § 1 k.p.c. Stanowi to istotny, niena-
prawialny brak konstrukcyjny skargi kasacyjnej, powodujący z mocy art. 3986 § 2
k.p.c. odrzucenie skargi kasacyjnej (postanowienia Sądu Najwyższego: z dnia 7
kwietnia 2006 r., UK 309/05; z dnia 24 października 2005 r., III UK 142/05).
Z tych przyczyn Sąd Najwyższy na podstawie art. 3986 § 3 i 4 k.p.c. orzekł jak
w sentencji postanowienia.
========================================