Postanowienie z dnia 20 marca 2007 r.
II PZ 6/07

Skarga kasacyjna wniesiona przez radcę prawnego będącego pełnomoc-
nikiem pracownika jako przedstawiciel związku zawodowego (art. 465 § 1
k.p.c.) podlega opłacie na zasadach określonych w art. 35 ust. 1 ustawy z dnia
28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U. Nr 167, poz.
1398 ze zm.).

Przewodniczący SSN Zbigniew Hajn (sprawozdawca), Sędziowie SN: Roman
Kuczyński, Herbert Szurgacz.

Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 20 marca
2007 r. sprawy z powództwa Zdzisława S. przeciwko Pogotowiu Opiekuńczemu w P.
o wynagrodzenie i przywrócenie do pracy, na skutek zażalenia powoda na postano-
wienie Sądu Okręgowego-Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Poznaniu z
dnia 20 grudnia 2006 r. [...]

o d d a l i ł zażalenie.

U z a s a d n i e n i e

Postanowieniem z 20 grudnia 2006 r. Sąd Okręgowy w Poznaniu po rozpo-
znaniu sprawy z powództwa Zdzisława S. przeciwko Pogotowiu Opiekuńczemu w P.
o wynagrodzenie i przywrócenie do pracy, na skutek skargi kasacyjnej powoda od
wyroku Sądu Okręgowego w Poznaniu z 22 września 2006 r. [...] odrzucił skargę ka-
sacyjną powoda. Sąd wskazał, że powód był reprezentowany przez Związek Nau-
czycielstwa Polskiego-Oddział w P. Skarga kasacyjna została sporządzona i podpi-
sana przez radcę prawnego Andrzeja C. Skarżący nie uiścił opłaty od skargi kasacyj-
nej. W ocenie Sądu powód wnosząc tę skargę powinien był uiścić opłatę podstawo-
wą. Wynika to z art. 96 ust. 1 pkt 4 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywil-
nych z dnia 28 lipca 2005 r., Dz.U. Nr 167, poz. 1398 ze zm. (powoływana dalej jako
,,u.k.s.c."), który stanowi, że obowiązku uiszczania kosztów sądowych nie mają: pra-
cownik wnoszący powództwo lub strona wnosząca odwołanie do sądu pracy i ubez-
pieczeń społecznych, z zastrzeżeniem art. 35 i 36 tej ustawy, oraz z art. 35 ust. 1
u.k.s.c., zgodnie z którym w sprawach z zakresu prawa pracy pobiera się opłatę pod-
stawową w kwocie 30 zł wyłącznie od apelacji, zażalenia, skargi kasacyjnej i skargi o
stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia. Wobec tego, zgod-
nie z art. 1302 § 3 k.p.c. skargę kasacyjną powoda, jako pismo podlegające opłacie,
wniesione przez radcę prawnego i nieopłacone należało odrzucić bez wezwania o
uiszczenie opłaty.
Powyższe postanowienie zaskarżył w całości powód. W uzasadnieniu zażale-
nia pełnomocnik skarżącego podniósł, że fakt oczywistej reprezentacji powoda przez
związek zawodowy - pomimo jednoznacznych w tej mierze sformułowań zawartych w
skardze kasacyjnej - został przez Sąd Okręgowy pominięty. Tymczasem, zgodnie z
przepisem art. 96 ust. 1 pkt 8 u.k.s.c., obowiązek uiszczenia kosztów sądowych nie
dotyczy inspektora pracy oraz związków zawodowych w sprawach z zakresu prawa
pracy. Zwolnienie to nie zostało ograniczone żadnym zastrzeżeniem, a zatem nie ma
znaczenia, czy związek zawodowy (inspektor pracy) występuje w sprawie ,,własnej"
bezpośrednio jako strona, czy też działa w imieniu pracownika.

Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

Skarżący trafnie podnosi, że zgodnie z art. 96 ust. 1 pkt 8 u.k.s.c. nie mają
obowiązku uiszczenia kosztów sądowych inspektor pracy oraz związki zawodowe w
sprawach z zakresu prawa pracy. Pełnomocnik skarżącego nie wziął jednak pod
uwagę art. 2 ust. 2 u.k.s.c., stanowiącego, że do uiszczenia kosztów sądowych obo-
wiązana jest strona, która wnosi do sądu pismo podlegające opłacie lub powodujące
wydatki, chyba że ustawa stanowi inaczej. Z przepisu tego wynika, że zwolnienie od
uciszania kosztów sądowych może dotyczyć jedynie strony postępowania. Pojęcie
strony używane w ustawie o kosztach sądowych ma znaczenie autonomiczne, na-
dane mu w art. 7 ust. 1, szersze od pojęcia strony w kodeksie postępowania cywilne-
go. Przepis ten stanowi bowiem, że stroną w rozumieniu ustawy jest każdy uczestnik
postępowania sądowego, w tym także świadek, biegły i tłumacz. To specjalne poję-
cie strony nie obejmuje jednak związku zawodowego, w sytuacji, w której jego przed-
stawiciel jest pełnomocnikiem pracownika na podstawie art. 465 § 1 k.p.c. W takim
przypadku stroną, która wnosi do sądu pismo podlegające opłacie lub powodujące
wydatki w rozumieniu art. 2 ust. 2 w związku z art. 7 ust. 1 u.k.s.c., jest bowiem pra-
cownik, będący mocodawcą tego przedstawiciela. Należy też podkreślić, że - wbrew
przekonaniu autora zażalenia - pełnomocnikiem pracownika w świetle art. 465 § 1
k.p.c. nie jest związek zawodowy, lecz przedstawiciel związku zawodowego umoco-
wany przez pracownika. Status strony wnoszącej do sądu pismo podlegające opłacie
lub powodujące wydatki związek zawodowy uzyskuje bowiem wówczas, gdy spowo-
duje wszczęcie postępowania w sprawach z zakresu prawa pracy lub ubezpieczeń
społecznych albo wstąpi do toczącego się postępowania, co wymaga złożenia sądo-
wi przez tę organizację wyraźnego oświadczenia (art. 462 w związku z art. 61-63
k.p.c.). Natomiast art. 465 § 1 k.p.c. przyznaje pracownikowi (lub ubezpieczonemu)
szczególne prawo rozszerzenia kręgu pełnomocników procesowych, których może
umocować do występowania w jego sprawie, w porównaniu z ich kręgiem wskaza-
nym w art. 87 k.p.c., o przedstawiciela związku zawodowego, inspektora pracy albo
pracownika zakładu pracy, w którym mocodawca (pracownik, ubezpieczony) jest lub
był zatrudniony. Nie przekształca to jednak tych pełnomocników w strony w rozumie-
niu art. 2 ust. 2 i 7 ust. 1 u.k.s.c. Wobec tego należy stwierdzić, że skarga kasacyjna
sporządzona przez pełnomocnika pracownika - radcę prawnego, będącego przed-
stawicielem związku zawodowego w rozumieniu art. 465 § 1 k.p.c., podlega opłacie
na zasadach określonych w art. 35 ust. 1 u.k.s.c.
Z powyższych względów Sąd Najwyższy na podstawie art. 39814 w związku z
art. 3941 § 3 k.p.c. oddalił zażalenie.
========================================