Postanowienie z dnia 22 lutego 2007 r.
I UZ 47/06

Nie spełnia wymagania z art. 3984 § 1 pkt 3 w związku z art. 3989 § 1 pkt 1
k.p.c. wskazanie w skardze kasacyjnej zagadnienia prawnego, które dotyczy
zastosowania w sprawie konkretnego przepisu, a nie abstrakcyjnego problemu
związanego z jego wykładnią.

Przewodniczący SSN Andrzej Wróbel (sprawozdawca), Sędziowie SN: Beata
Gudowska, Jerzy Kwaśniewski.

Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 22 lutego
2007 r. sprawy z powództwa Leszka K. przeciwko Kompanii Węglowej SA Kopalni
Węgla Kamiennego ,,B." w R.Ś. o rentę wyrównawczą, na skutek zażalenia powoda
na postanowienie Sądu Okręgowego-Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Gli-
wicach z dnia 14 sierpnia 2006 r. [...]

o d d a l i ł zażalenie.

U z a s a d n i e n i e

Postanowieniem z dnia 14 sierpnia 2006 r. Sąd Okręgowy-Sąd Pracy i Ubez-
pieczeń Społecznych w Gliwicach odrzucił skargę kasacyjną powoda od wyroku
Sądu Okręgowego-Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Gliwicach z dnia 27
kwietnia 2006 r. W uzasadnieniu postanowienia wskazano, iż skarga kasacyjna pod-
lega odrzuceniu z uwagi na niedopełnienie przez skarżącego istotnych wymogów
formalnych, wynikających z art. 3984 § 1 pkt 2 k.p.c. Sąd Okręgowy wskazał, iż co
prawda skarżący powołał się na istnienie podstaw skargi kasacyjnej w postaci naru-
szenia prawa materialnego i procesowego, nie wykazano jednak należycie okolicz-
ności uzasadniających wniesienie skargi. Brak bowiem wskazania istotnego zagad-
nienie prawnego występującego w sprawie. Skarżący nie wskazał, dlaczego rozpo-
znanie danej skargi będzie służyło rozwojowi prawa, jakie poważane wątpliwości in-
terpretacyjne lub rozbieżności w orzecznictwie nasuwają się w związku z przepisami,
których naruszenia stanowi podstawę skargi kasacyjnej. Sąd Okręgowy stwierdził, iż
sformułowanie zagadnienia prawnego winno mieć miejsce w petitum skargi w odręb-
nej jednostce redakcyjnej, gdyż nie należy do obowiązków Sądu wyinterpretowanie
tego formalnego elementu skargi kasacyjnej z treści uzasadnienia. Sąd Okręgowy
wskazał, iż skarżący ograniczył się do zamieszczenia w petitum skargi oświadczenia
o istnieniu istotnego zagadnienia prawnego w sprawie, nie precyzując jednak, na
czym ono polega.
Skarżący wniósł zażalenie na przedmiotowe postanowienia, zarzucając mu
naruszenie art. 3984 § 1 pkt 3 k.p.c., przez ,,sprzeczne z rzeczywistością przyjęcie, że
skarga kasacyjna nie została prawidłowo sformułowana, nadto że w skardze kasa-
cyjnej nie zawarto jej podstaw i wniosku o przyjęcie do rozpoznania, mimo że ele-
menty te topograficznie zostały w tej skardze wyodrębnione" oraz art. 3986 § 1 k.p.c.,
,,przez przekroczenie kompetencji Sądu Okręgowego, albowiem Sąd ten ma upraw-
nienia do badania, czy skarga spełnia warunki formalne, a warunki te skarga spełnia
bo zostały w niej wyodrębnione zarówno podstawy skargi kasacyjnej, jak również
wniosek o jej przyjęcie do rozpoznania, natomiast Sąd Okręgowy w ramach badania
przedsądowego nie ma kompetencji do oceny zawartości merytorycznej w/w ele-
mentów konstrukcyjny skargi kasacyjnej" i na tej podstawie domagał się uchylenia
zaskarżonego postanowienia.

Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

Zażalenie okazało się nieuzasadnione. Istotą wniosku o przyjęcie skargi kasa-
cyjnej do rozpoznania i jego uzasadnienia (art. 3984 § 1 pkt 3 k.p.c.) jest wykazanie
okoliczności, które podlegają badaniu w tzw. przedsądzie, czyli występowanie
w sprawie istotnego zagadnienia prawnego, potrzeby wykładni przepisów budzących
poważne wątpliwości i rozbieżności w orzecznictwie, nieważności postępowania oraz
oczywistej zasadności skargi (postanowienie SN z 9 listopada 2005 r., V CSK 70/05).
Wymóg przedstawienia okoliczności uzasadniających przyjęcie skargi kasacyjnej do
rozpoznania wprowadzony został w związku z instytucją przesądu. Jego stworzenie
umożliwiać miało stronie wnoszącej skargę kasacyjną przekonanie Sądu Najwyższe-
go o istnieniu przesłanek, na których opiera się wstępne badanie skargi kasacyjnej
pod kątem dopuszczenia jej do rozpoznania (postanowienie SN z 11 kwietnia 2006
r., II CSK 65/06). Bez tej argumentacji skarga kasacyjna byłaby środkiem odwoław-
czym niezupełnym, a selekcja wnoszonych kasacji, dokonywana przez Sąd Najwyż-
szy w ramach przedsądu nazbyt dowolna (postanowienie SN z 11 kwietnia 2006 r., II
CSK 65/06).
Odwołanie się do przesłanki istnienia potrzeby wykładni przepisów prawnych
budzących poważne wątpliwości lub wywołujących rozbieżności w orzecznictwie są-
dów wymaga wskazania, że określony przepis prawa, mimo że budzi poważne wąt-
pliwości, nie doczekał się wykładni bądź niejednolita jego wykładnia wywołuje roz-
bieżności w powołanym przez skarżącego orzecznictwie sądów. Tylko wtedy wyka-
zany zostanie publicznoprawny charakter skargi kasacyjnej, której celem podstawo-
wym jest ochrona interesu publicznego przez zapewnienie jednolitości wykładni (po-
stanowienie SN z dnia 4 lutego 2000 r., II CZ 178/99, OSNC 2000, nr 7-8, poz. 147;
postanowienie SN z 9 listopada 2005 r., V CSK 70/05). Jeżeli strona skarżąca nie
wskazuje na konkretny przepis, który - jej zdaniem - budzi poważne wątpliwości, ani
nie wskazuje jakiego rodzaju wywołuje on rozbieżności w orzecznictwie sądów, ani
nie powołuje takiego orzecznictwa, nie jest spełniony wymóg w zakresie uzasadnie-
nia wniosku o przyjęcie skargi kasacyjnej do rozpoznania (postanowienie SN z 9 lis-
topada 2005 r., V CSK 70/05).
Dla spełnienia obowiązku określonego w art. 3984 § 1 pkt 3 k.p.c. nie jest wy-
starczające powołanie się przez skarżącego na jakiekolwiek względy, które w jego
ocenie uzasadniają przyjęcie skargi kasacyjnej do rozpoznania (postanowienie z 11
kwietnia 2006 r., II CSK 65/06). Konieczne jest wskazanie argumentacji przekonują-
cej o potrzebie przyjęcia jej do rozpoznania przez Sąd Najwyższy. Dlatego w orzecz-
nictwie przyjęto, iż nie spełnia obowiązku określonego w art. 3989 § 1 pkt 3 k.p.c.
odwołanie się przez skarżącego do uzasadnienia podstaw kasacyjnych, które to uza-
sadnienie stanowi odrębny element konstrukcyjny skargi kasacyjnej (postanowienie
SN z 11 kwietnia 2006 r., II CSK 65/06). O tym, czy skarga kasacyjna zawiera nie-
zbędny dla niej element, o którym mowa we wspomnianym przepisie, decyduje nie
tyle użycie w niej określeń nawiązujących do ustawowo sformułowanych wymogów
skargi kasacyjnej, lecz merytoryczna ocena argumentów przytoczonych w skardze,
które powinny w sposób wyraźny i przekonywujący świadczyć o tym, że zachodzi
przynajmniej jedna z okoliczności wskazanych w art. 3989 § 1 k.p.c., uzasadniają-
cych rozpoznanie jej przez Sąd Najwyższy (postanowienie SN z 21 kwietnia 2006 r.,
II CSK 76/06). Nie wystarczy bowiem samo sformułowanie wniosku o przyjęcie skargi
do rozpoznania, konieczne jest także jego należyte uzasadnienie z powołaniem
przepisów oraz argumentacji prawnej (postanowienie SN z 8 listopada 2005 r., V
CSK 57/05). Uznanie - w oparciu jedynie o argumenty wykładni językowej, a z po-
minięciem funkcji art. 3989 § 1 k.p.c. - że określony w nim obowiązek zostaje speł-
niony przez wskazanie dowolnych okoliczności, uzasadniających w ocenie skarżące-
go wniosek o przyjęcie skargi kasacyjnej do rozpoznanie przez Sąd Najwyższy (np.
wyrok jest krzywdzący dla strony), pozbawia wymóg ten istotnego znaczenia dla re-
alizacji celu, dla którego został ustanowiony, czyniąc go z tego punktu widzenia
zbędnym (postanowienie SN z 11 kwietnia 2006 r., II CSK 65/06).
Wymóg zawarcia w skardze kasacyjnej wniosku o przyjęcie skargi do rozpo-
znania oraz jego uzasadnienia stanowi element konstrukcyjny skargi, którego niedo-
chowanie powoduje, że skarga dotknięta jest brakiem nieusuwalnym i w związku z
tym podlega odrzuceniu a limine (postanowienie SN z 11 kwietnia 2006 r., II CSK
65/06). Z uwagi na tak daleko idące skutki powinien on być określony w sposób na
tyle jasny i jednoznaczny, by skarżący mógł przy sporządzaniu skargi kasacyjnej wy-
robić sobie przekonanie w jaki sposób może go wypełnić, a równocześnie by ocena
jego spełnienia oparta była na jednakowych w każdym przypadku kryteriach. W do-
tychczasowym orzecznictwie Sądu Najwyższego odrzucono na tej podstawie skargi
kasacyjne, w których strona skarżąca wniosła o przyjęcie skargi kasacyjnej do rozpo-
znania: 1) "na podstawie art. 3989 § 1 pkt 2 k.p.c., wobec istnienia potrzeby wykładni
przepisów ustawy o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym i powszechnym ubez-
pieczeniu w Narodowym Funduszu Zdrowia, budzących poważne wątpliwości i wy-
wołujących rozbieżności w orzecznictwie sądów". Skarżąca nie uzasadniła jednak
sformułowanej przez siebie tezy i nie wskazała na rozbieżności występujące w
orzecznictwie (postanowienie SN z 9 listopada 2005 r., V CSK 70/05); 2) ,,albowiem
zaskarżany wyrok uwłacza powadze wymiaru sprawiedliwości. Rozstrzygnięcie Sądu
Apelacyjnego oparto na zniekształcających stan faktyczny i prawny ustaleniach do-
konanych bez jakichkolwiek wyjaśnień, dotyczących prawidłowo przeprowadzonego
postępowania dowodowego przed Sądem Okręgowym". Skarżący podnieśli dalej, że
,,Sąd Apelacyjny popełnił rażący błąd przyjmując jako podstawę rozstrzygnięcia rysu-
nek techniczny strony pozwanej dotyczący innego zamówienia" (postanowienie SN z
8 listopada 2005 r., V CSK 57/05); 3) ,,orzeczenie Sądu Okręgowego w Poznaniu z
dnia 26.08.2005 r. oczywiście narusza prawo poprzez niewłaściwe zastosowanie
przepisu art. 172 k.c." (postanowienie SN z 7 kwietnia 2006 r., II CSK 59/06). Moty-
wacja taka nie spełnia jednak wymogu właściwego uzasadnienia skargi kasacyjnej
przewidzianego w art. 3984 § 1 pkt 3 k.p.c., ponieważ przedmiotowe uzasadnienie
nie może sprowadzać się tylko do powołania się przez skarżącego na wcześniej
przytoczone podstawy kasacyjne i ich uzasadnienie; 4) ,,ocena, czy współudział po-
woda w poświadczeniu nieprawdy oraz porozumienia pisemne i ustne stron, którym
zaprzeczyła strona pozwana mogą być podstawą do żądania odsetek przewidzia-
nych w art. 481 k.c." (postanowienie SN z 21 kwietnia 2006 r., II CSK 76/06).
W skardze kasacyjnej złożonej przez stronę powodową znajduje się wyodręb-
niony akapit rozpoczynający się od słów ,,wnoszę o przyjęcie skargi kasacyjnej do
rozpoznania albowiem w sprawie istnieje zagadnienie prawne". Formalnie rzecz uj-
mując skarga kasacyjna spełnia więc wymóg przewidziany w art. 3984 § 1 pkt 3 k.p.c.
Jednakże, w samym wniosku, a także w jego uzasadnieniu, nie ma wskazania oko-
liczności, które zgodnie z art. 3989 § 1 k.p.c. miałyby decydować o potrzebie rozpo-
znania skargi kasacyjnej przez Sąd Najwyższy. Skarżący przedstawił podstawy
skargi kasacyjnej w następujący sposób: ,,a mianowicie w sprawie istnieje zagadnie-
nie prawne, czy w sytuacji, gdy powód był technikiem górnictwa, gdy posiadał odpo-
wiednie kwalifikacje można przyjmować, że nie przystąpiłby do egzaminu i nie zo-
stałby sztygarem zmianowym tylko na podstawie przypuszczeń, że nie cieszył się on
zaufaniem pracodawcy". Następnie wniósł o przyjęcie skargi kasacyjnej do rozpo-
znania ,,albowiem w sprawie istnieje zagadnienie prawne związane ze stosowaniem
art. 444 k.c. i zakresem odpowiedzialności odszkodowawczej pozwanej w odniesie-
niu do potencjalnych możliwości awansowych powoda w sytuacji, gdy powód spełniał
wszelkie obiektywne przesłanki uzasadniające przyjęcie, że zostałby on sztygarem
zmianowym, natomiast powództwo zostało oddalone wyłącznie w oparciu o prze-
słanki subiektywne związane z przypuszczeniem, że powód nie cieszył się zaufaniem
pracodawcy". Zagadnienie prawne przestawione w skardze nie spełnia wymogów
zagadnienia prawnego wynikających z dotychczasowego orzecznictwa Sądu Naj-
wyższego. Nie dotyczy abstrakcyjnego problemu związanego z wykładnią przepisu,
ale zastosowania go (art. 444 k.c.) w konkretnej sprawie, w konkretnych okoliczno-
ściach faktycznych. Uzasadnienie wniosku o przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpo-
znania sprowadza się do szczegółowego przedstawienia okoliczności faktycznych
rozpoznawanej sprawy i zawiera polemikę skarżącego z ustaleniami orzekających w
sprawie Sądów. Miejscami jest ono w istocie uzasadnieniem podstaw skargi kasacyj-
nej. Tak sformułowany problem nie jest w ogóle zagadnieniem prawnym, którym
może zajmować się Sąd Najwyższy. Skarżący w istocie kwestionuje bowiem ustale-
nia faktów i ocenę dowodów dokonaną przez Sąd Apelacyjny, co zgodnie z art. 3983
§ 3 k.p.c., nie może być podstawą skargi kasacyjnej.
Mając powyższe na względzie Sąd Najwyższy orzekł jak w sentencji postano-
wienia.
========================================