Postanowienie z dnia 16 marca 1995 r.
I PZP 8/95

Zakład, który z mocy art. 8 ust. 2 ustawy z dnia 10 maja 1990 r. - Przepisy
wprowadzające ustawę o samorządzie terytorialnym i ustawę o pracownikach
samorządowych (Dz. U. Nr 32, poz. 191 ze zm.) stał się jednostką komunalną, nie
posiada cech państwowej jednostki organizacyjnej, której dotyczy ustawa z dnia
10 lipca 1985 r. o rocznych nagrodach z zakładowego funduszu nagród w
państwowych jednostkach organizacyjnych nie będących przedsiębiorstwami
państwowymi (Dz. U. Nr 32, poz. 141 ze zm.).

Przewodniczący SSN: Kazimierz Jaśkowski, Sędziowie SN: Maria Mańkowska
(sprawozdawca), Andrzej Wróbel,
Sąd Najwyższy, przy udziale prokuratora Stefana Trautsolta, po rozpoznaniu w
dniu 16 marca 1995 r. sprawy z powództwa Hanny K. przeciwko Administracji
Budynków Komunalnych-Zakładowi Budżetowemu w P. o zapłatę, na skutek zagad-
nienia prawnego przekazanego przez Sąd Wojewódzki-Sąd Pracy i Ubezpieczeń
Społecznych w Białymstoku postanowieniem z dnia 9 lutego 1995 r., [...]

p o s t a n o w i ł :

o d m ó w i ć udzielenia odpowiedzi.

U z a s a d n i e n i e

Powódka Hanna K. w pozwie przeciwko Administracji Budynków Komunal-
nych-Zakładowi Budżetowemu w P. wnosiła o zasądzenie nagrody z zakładowego
funduszu nagród za 1992 i 1993 rok.
Strona pozwana, wnosząc o oddalenie powództwa wyjaśniła, że powódka pra-
cowała od 1 lipca 1992 r. do 1 grudnia 1993 r.,nie nabyła zatem prawa do nagrody,
skoro w 1992 ani w 1993 roku nie przepracowała całego roku,a umowa o pracę została
rozwiązana na mocy porozumienia stron, nie zaś z przyczyn dotyczących zakładu
pracy.
Sąd Rejonowy w Ełku (rozpoznając sprawę ponownie, po uchyleniu przez Sąd
rewizyjny wyroku z dnia 29 maja 1994 r., oddalającego powództwo) wyrokiem z dnia 30
listopada 1994 r. oddalił powództwo i uznał, że powódce nie przysługują nagrody z
zakładowego funduszu nagród za lata 1992 i 1993 z powodu nie spełnienia warunków
do ich nabycia.
W wyniku rozpoznania rewizji powódki, Sąd Wojewódzki-Sąd Pracy i Ubez-
pieczeń Społecznych w Białymstoku postanowieniem z dnia 9 lutego 1995 r. przedstawił
Sądowi Najwyższemu do rozstrzygnięcia budzące poważne wątpliwości zagadnienie
prawne następującej treści:
"Czy określony w art. 3 ust. 1 ustawy z 10 lipca 1985 r. o rocznych nagrodach z
zakładowego funduszu nagród w państwowych jednostkach organizacyjnych, nie
będących przedsiębiorstwami państwowymi (Dz. U. Nr 32, poz. 141) okres pracy, od
którego zależy wysokość nagrody, oznacza tylko pracę w zakładzie wypłacającym
nagrodę, czy też ogólny staż pracownika, który nabył prawo do nagrody".
Zdaniem Sądu Rewizyjnego, Sąd I instancji nie wyjaśnił należycie charakteru
prawnego pozwanego zakładu pod kątem obowiązywania w nim ustawy z dnia 10 lipca
1985 r. Z dołączonego do akt sprawy statutu pozwanego zakładu (k. 115) wynika, że
działa on na podstawie rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 8 maja 1991 r. w sprawie
zakładów budżetowych (Dz. U. Nr 42, poz. 183). Rozporządzenie to stanowi, że zakłady
budżetowe utworzone w trybie nim określonym, są państwowymi jednostkami
organizacyjnymi. Zarówno z tytułu ustawy z dnia 10 lipca 1985 r., jak i jej art. 1 wynika,
iż ma ona zastosowanie w państwowych jednostkach organizacyjnych nie będących
przedsiębiorstwami państwowymi. Z tych względów, na zasadzie art. 18 § 2 k.p.
obowiązujący w pozwanym zakładzie regulamin podziału nagród jest nieważny w
zakresie unormowań mniej korzystnych dla pracowników, niż przepisy wymienionej
ustawy. Takim mniej korzystnym unormowaniem jest § 5 regulaminu podziału nagród w
porównaniu do art. 6 ustawy z dnia 10 lipca 1985 r.

Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

Wątpliwość objęta przedstawionym wyżej zagadnieniem prawnym dotyczy zgod-
ności regulaminu przyznawania nagród z zakładowego funduszu nagród z unor-
mowaniem art. 3 ust. 1, a także art. 6 (co wskazano w uzasadnieniu pytania prawnego)
ustawy z dnia 10 lipca 1985 r. o rocznych nagrodach z zakładowego funduszu nagród w
państwowych jednostkach organizacyjnych nie będących przedsiębiorstwami
państwowymi (Dz. U. Nr 32, poz. 141 ze zm.). Ustawa ta nie ma jednak zastosowania
do przedsiębiorstw komunalnych.
Stroną pozwaną w sprawie jest Administracja Budynków Komunalnych-Zakład
Budżetowy w P., który z mocy art. 8 ust. 2 ustawy z dnia 10 maja 1990 r. - Przepisy
wprowadzające ustawę o samorządzie terytorialnym i ustawę o pracownikach samorzą-
dowych (Dz. U. Nr 32, poz. 191 ze zm.) stał się jednostką komunalną, nie posiada więc
cech państwowej jednostki organizacyjnej, której dotyczy ustawa z dnia 10 lipca 1985 r.
Komunalny charakter pozwanego zakładu pracy wynika również z ogólnej zasady
wyrażonej w art. 6 ustawy o samorządzie terytorialnym (Dz. U. Nr 16, poz. 95 ze zm.),
mocą której, do zakresu działań gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu
lokalnym, nie zastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów, a art. 7 ust. 1 pkt 7 tej
ustawy stanowi, że zadaniami własnymi gminy objęto komunalne budownictwo
mieszkaniowe.
Powyższe potwierdza również to, że pozwany Zakład działa na podstawie roz-
porządzenia Rady Ministrów z dnia 8 maja 1991 r. w sprawie zakładów budżetowych
(Dz. U. Nr 42, poz. 183) i uchwały Rady Miejskiej w P. z dnia 30 grudnia 1991 r. w spra-
wie nadania Przedsiębiorstwu Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej w P. nowych
form organizacyjnych.
Podstawą prawną tej uchwały jest właśnie art. 8 ust. 2 ustawy z dnia 10 maja
1990 r. - Przepisy wprowadzające ustawę o samorządzie terytorialnym..., który zobo-
wiązywał rady gmin w terminie do 31 grudnia 1991 r. do określenia organizacyjno-praw-
nej formy prowadzenia działalności gospodarczej, wykonywanej przez dotychczasowe
przedsiębiorstwa komunalne.
Przytoczony stan prawny przedsiębiorstw komunalnych przekonuje o tym, że
również Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej w P., którego zakła-
dem budżetowym jest strona pozwana, straciło status państwowej jednostki orga-
nizacyjnej i stało się od daty wejścia w życie ustawy z dnia 10 maja 1990 r., tj. od 27
maja 1990 r., przedsiębiorstwem komunalnym, nie tylko z nazwy, ale zgodnie z
obowiązującym prawem.
Sąd Wojewódzki wadliwie przyjął, że pozwany Zakład jest państwową jednostką
organizacyjną i ten status prawny wywiódł z przepisów rozporządzenia Rady Ministrów
z dnia 8 maja 1991 r. w sprawie zakładów budżetowych. Uwadze Sądu rewizyjnego
uszedł ust. 2 § 1 tego rozporządzenia, którym objęto jego przepisami również jednostki
organizacyjne gmin.
Z tych wszystkich względów, wobec wykazanego wyżej, odmiennego stanu
prawnego występującego w rozpoznawanej sprawie, niż przedstawiony w pytaniu
prawnym, Sąd Najwyższy postanowił, jak w sentencji.

========================================