Postanowienie SN - I PZP 3/95
Izba:Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych
Sygnatura:I PZP 3/95
Typ:Postanowienie SN
Opis:Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych 1995/17/215
Data wydania:1995-03-02

Postanowienie z dnia 2 marca 1995 r.
I PZP 3/95

Przepis § 8 ust. 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia
17 grudnia 1991 r. w sprawie zasad organizowania prac interwencyjnych oraz
robót publicznych (Dz. U. Nr 122, poz. 540) regulujący okres, na który mają być
zawierane umowy o pracę z bezrobotnymi kierowanymi do robót publicznych nie
może mieć zastosowania, gdyż wykraczał poza delegację ustawową, na
podstawie której został wydany, zawartą w art. 19 ustawy z dnia 16 października
1991 r. o zatrudnieniu i bezrobociu (Dz. U. Nr 106, poz. 457).


Przewodniczący SSN: Teresa Flemming-Kulesza, Sędziowie SN: Kazimierz
Jaśkowski (sprawozdawca), Andrzej Wróbel,

Sąd Najwyższy, w sprawie z powództwa Ryszarda D. przeciwko Przedsię-
biorstwu Usług Inwestycyjno-Remontowych "I." Spółka z o.o. w O. o ustalenie, po
rozpoznaniu na posiedzeniu jawnym dnia 16 lutego 1995 r. zagadnienia prawnego
przekazanego przez Sąd Wojewódzki-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych we
Wrocławiu postanowieniem z dnia 20 grudnia 1994 r., [...] do rozstrzygnięcia w trybie
art. 391 k.p.c.

Jakie roszczenie służy skierowanemu bezrobotnemu, z którym zawarto umowę o
pracę z uchybieniem postanowień ust. 2 § 8 rozporządzenia MPPiS z dnia 17 grudnia
1991 r., w sprawie zasad organizowania prac interwencyjnych oraz robót publicznych -
Dz. U. Nr 122/91 poz. 540 ?

p o s t a n o w i ł :
o d m ó w i ć podjęcia uchwały.

U z a s a d n i e n i e

Przedstawione Sądowi Najwyższemu do rozstrzygnięcia zagadnienie prawne
powstało w następującym stanie faktycznym.
Dnia 7 czerwca 1994 r. Przedsiębiorstwo Usług Inwestycyjno-Remontowych "I."
Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w O., zawarło z Rejonowym Urzędem Pracy
w O. umowę o zorganizowanie robót publicznych w okresie od dnia 15 czerwca 1994 r.
do dnia 15 grudnia 1994 r. Przedsiębiorstwo zobowiązało się do zatrudnienia siedmiu
bezrobotnych skierowanych przez Rejonowy Urząd Pracy. Ryszard D. otrzymał
skierowanie do pracy w Przedsiębiorstwie, które następnie zawarło z nim umowę o
pracę na okres od dnia 15 czerwca 1994 r. do dnia 31 lipca 1994 r. Ponieważ
Przedsiębiorstwo nie zawarło z Ryszardem D. umowy na dalszy okres do końca
organizowanych prac publicznych, to wystąpił on z powództwem przeciwko temu
Przedsiębiorstwu, żądając zobowiązania pozwanego do zawarcia umowy o pracę.
Sąd Pracy w Oławie oddalił powództwo. Zdaniem tego Sądu, pozwany był zo-
bowiązany zatrudniać powoda do dnia 15 grudnia 1994 r., jednakże nieprzedłużenie
umowy o pracę był uzasadnione. Powód nie przedstawił bowiem zaświadczenia lekar-
skiego, a ponadto, jako osoba uzależniona od alkoholu, nie powinien być zatrudniony
jako kierowca.
Rozpoznając rewizję powoda Sąd Wojewódzki-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Spo-
łecznych we Wrocławiu powziął poważne wątpliwości dotyczące zagadnienia "jakie
roszczenie służy skierowanemu bezrobotnemu, z którym zawarto umowę o pracę z
uchybieniem postanowień ust. 2 § 8 rozporządzenia MPiPS z dnia 17 grudnia 1991 r. w
sprawie zasad organizowania prac interwencyjnych oraz robót publicznych - Dz. U. Nr
122, poz. 540".
Zdaniem Sądu II instancji z § 8 ust. 2 tego rozporządzenia wynika obowiązek
zakładu pracy zawarcia z bezrobotnym umowy o pracę na czas określony wynikający z
umowy między zakładem pracy a urzędem zatrudnienia. Ponieważ pozwane Przedsię-
biorstwo nie dopełniło tego obowiązku, to powstaje pytanie, czy skierowany bezrobotny
może domagać się nawiązania stosunku pracy na ten czas określony, czy też domagać
się na podstawie art. 189 k.p.c. ustalenia, że na czas ściśle określony łączy go umowa z
zakładem pracy, bądź też ustalenia i wydania świadectwa pracy stwierdzającego okres
zatrudnienia na czas określony. W odniesieniu do świadczeń pieniężnych
przysługujących powodowi wymaga natomiast wyjaśnienia, czy należy stosować
przepisy kodeksu pracy przewidujące odszkodowanie maksymalnie w wysokości
trzymiesięcznego wynagrodzenia (art. 50 § 3 i 4), czy przepis art. 415 k.c. w zw. z art.
300 k.p.

Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

Przepis § 8 ust. 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 17
grudnia 1991 r. w sprawie zasad organizowania prac interwencyjnych oraz robót
publicznych (Dz. U. Nr 122, poz. 540 ze zm.) brzmi następująco: "Zakład pracy, w któ-
rym skierowani przez rejonowy urząd pracy bezrobotni wykonywać będą prace
interwencyjne oraz organizator robót publicznych lub upoważniony przez niego zakład
pracy zawiera z bezrobotnymi umowy o pracę na czas określony wynikający z umowy,
o której mowa w ust. 1". Przepis § 8 ust. 1 określa treść umowy między rejonowym
urzędem pracy i zakładami pracy lub organizatorami robót publicznych wskazując m.in.
w pkt 1, iż umowa ta powinna określać liczbę osób i okres, na jaki zostaną skierowani
bezrobotni.
Odmowa podjęcia uchwały wynika z odmiennej, niż dokonana przez Sądy obu
instancji, oceny charakteru przepisu § 8 ust. 2 rozporządzenia z dnia 17 grudnia 1991 r.
Podstawą ustawową do wydania tego rozporządzenia jest przepis art. 19 ustawy
z dnia 16 października 1991 r. o zatrudnieniu i bezrobociu (Dz. U. Nr 106, poz. 457 -
uchylonej przez art. 77 ustawy z dnia 14 grudnia 1994 r. o zatrudnieniu i przeciw-
działaniu bezrobociu - Dz. U. z 1995 r., Nr 1, poz. 1). Według tego przepisu Minister
Pracy i Polityki Socjalnej, w drodze rozporządzenia, określa zasady organizowania prac
interwencyjnych oraz robót publicznych. Będący przedmiotem wątpliwości
interpretacyjnych Sądu II instancji przepis § 8 ust. 2 omawianego rozporządzenia nie
może mieć zastosowania w sprawie, gdyż został wydany z przekroczeniem delegacji
ustawowej. Regulowanie okresu, na jaki mają być zawierane umowy o pracę, nie mieści
się w pojęciu "organizowanie prac interwencyjnych oraz robót publicznych" w
rozumieniu art. 19 ustawy z dnia 16 października 1991 r. Pojęcie to obejmuje jedynie
stosunki zachodzące między urzędem pracy z jednej strony a zakładem pracy (orga-
nizatorem robót publicznych) i bezrobotnym z drugiej strony. Przedmiotem delegacji
ustawowej jest bardziej szczegółowe określenie wzajemnych praw i obowiązków tych
podmiotów, których sytuacja prawna jest uregulowana w przepisach art. 17 i 18 ustawy,
to jest w przepisach bezpośrednio poprzedzających delegację dla Ministra Pracy i
Polityki Socjalnej. Brak jest natomiast w tych przepisach regulacji odnoszącej się do
indywidualnego prawa pracy w zakresie stosunku między zakładem pracy a zatrudnio-
nym przez niego bezrobotnym, a zatem nie może to być przedmiotem aktu
wykonawczego.
Analiza przepisu § 8 ust. 2 omawianego rozporządzenia - zakładając, że mógłby
on mieć w sprawie zastosowanie - także nie prowadzi do wniosku, iżby zakład pracy był
zobowiązany do zawarcia ze skierowanym bezrobotnym umowy o pracę na okres
równy okresowi obowiązywania umowy między rejonowym urzędem pracy a zakładem
pracy lub organizatorem robót publicznych. Gdyby zamierzano wprowadzić taką
regulację, to zamiast określenia "wynikający" zostałoby użyte określenie "równy" lub
inny podobny wyraz jednoznacznie wyrażający tożsamość czasową tych obu okresów.
Zawieranie umów o pracę na czas określony wynikający z umowy, o której mowa w § 1
oznacza, iż okresy obowiązywania umów o pracę zawieranych w celu wykonywania
robót publicznych powinny mieścić się w ramach czasowych wyznaczonych przez
umowę zawartą między rejonowym urzędem pracy a zakładem pracy (organizatorem
robót publicznych), nie musi jednak każda z nich wyczerpywać w całości tego okresu.
Trzeba mieć także na uwadze, że umowy o roboty publiczne mogą być zawierane na
znacznie dłuższe okresy, niż w niniejszej sprawie. Przepis art. 18 omawianej ustawy,
przewidujący częściowe pokrywanie przez Fundusz Pracy wynagrodzenia
bezrobotnego i składki na ubezpieczenie społeczne, nie wprowadza bowiem
ograniczenia czasowego w tym zakresie. Zawarcie z pewną grupą bezrobotnych umów
o pracę na czas określony wynoszący rok lub dłużej nie byłoby uzasadnione społecznie
i zostałoby ocenione jako niesprawiedliwe wobec bezrobotnych pominiętych przy
ustalaniu składu grupy osób uzyskujących zatrudnienie.
Przedstawione wyżej poglądy nie są wiążące dla sądu orzekającego w sprawie,
gdyż jest on związany tylko uchwałą rozstrzygającą zagadnienie prawne (art. 391 § 2
k.p.c.). Powodują one jednakże niemożliwość udzielenia odpowiedzi, gdyż w ocenie
Sądu Najwyższego w stanie faktycznym sprawy nie doszło do naruszenia przepisu § 8
ust. 2 omawianego rozporządzenia.
Z powyższych względów orzeczono jak w sentencji postanowienia.

========================================
Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych - inne orzeczenia:
dokumentdata wyd.
[IA] I PZP 2/09   Uchwała siedmiu sędziów SN
Orzecznictwo Sądu Najwyższego Zbiór Urzędowy Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych 2010/1-2/1
2009-06-18 
[IA] I PZP 1/09   Uchwała SN
Orzecznictwo Sądu Najwyższego Zbiór Urzędowy Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych 2009/23-24/304
2009-05-05 
[IA] I PZP 8/08   Uchwała SN
Orzecznictwo Sądu Najwyższego Zbiór Urzędowy Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych 2009/17-18/219
2009-03-20 
[IA] I PZP 6/08   Uchwała SN
Orzecznictwo Sądu Najwyższego Zbiór Urzędowy Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych 2009/13-14/167
2009-02-03 
[IA] I PZP 3/08   Uchwała SN
Monitor Prawa Pracy 2008/10/535 Orzecznictwo Sądu Najwyższego Zbiór Urzędowy Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych 2009/1-2/1
2008-07-08 
  • Adres publikacyjny: