Postanowienie z dnia 10 grudnia 2001 r.
I PZ 91/01


Przewodniczący SSN Jerzy Kwaśniewski, Sędziowie SN: Katarzyna Gonera
(sprawozdawca), Józef Iwulski.

Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 10 grudnia
2001 r. sprawy z powództwa Grażyny O. przeciwko Spółdzielni Mieszkaniowej Lo-
katorsko-Własnościowej w J. o przywrócenie do pracy, na skutek zażalenia pozwanej
na postanowienie Sądu Okręgowego-Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Le-
gnicy z dnia 3 września 2001 r. [...]

o d d a l i ł zażalenie.

U z a s a d n i e n i e


Sąd Okręgowy-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Legnicy wyrokiem z
10 lipca 2001 r. na skutek apelacji powódki zmienił zaskarżony wyrok Sądu Rejono-
wego-Sądu Pracy w Jaworze z 16 maja 2001 r. (oddalający w całości powództwo) w
ten sposób, że przywrócił powódkę Grażynę O. do pracy w pozwanej Spółdzielni
Mieszkaniowej Lokatorsko-Własnościowej w J. na dotychczasowych warunkach oraz
zasądził od strony pozwanej na rzecz powódki kwotę 5.302,05 złotych tytułem wyna-
grodzenia za czas pozostawania bez pracy pod warunkiem podjęcia pracy.

Kasację od wyroku Sądu Okręgowego wniosła strona pozwana, zaskarżając
wyrok ten w całości. W kasacji określono przedmiot sprawy jako ,,przywrócenie do
pracy i odszkodowanie", nie oznaczono natomiast wartości przedmiotu zaskarżenia,
wbrew wymaganiu przewidzianemu w art. 3933 § 2 KPC. W związku z tym przewod-
niczący wydziału w Sądzie Okręgowym wydał zarządzenie o wezwaniu pełnomocni-
ka strony pozwanej do uzupełnienia braków formalnych kasacji przez podanie warto-
ści przedmiotu zaskarżenia w terminie siedmiu dni pod rygorem odrzucenia kasacji
[...]. W odpowiedzi na wezwanie do uzupełnienia braków pełnomocnik strony pozwa-
nej poinformował, że przedmiotem zaskarżenia jest cały wyrok Sądu Okręgowego z
10 lipca 2001 r., a konkretnie - ,,przywrócenie do pracy i 5.302,05 zł tytułem wyna-
grodzenia za czas pozostawania bez pracy" [...].

Zaskarżonym postanowieniem z 3 września 2001 r. Sąd Okręgowy odrzucił
kasację. W uzasadnieniu orzeczenia stwierdził, że zgodnie z art. 3933 § 2 KPC w
sprawach o prawa majątkowe kasacja powinna zawierać oznaczenie wartości
przedmiotu zaskarżenia. Braki kasacji w tym zakresie podlegają uzupełnieniu, a w
razie ich nieuzupełnienia kasacja podlega odrzuceniu na podstawie art. 3935 KPC. W
rozpoznawanej sprawie spór dotyczył zasadności rozwiązania z powódką umowy o
pracę. W takiej sytuacji - stosownie do treści art. 231 KPC - wartość przedmiotu sporu
stanowi, przy umowach zawartych na czas nieokreślony, suma wynagrodzenia za
okres jednego roku. Wezwana do podania wartości przedmiotu zaskarżenia strona
pozwana powinna wskazać tę sumę, czego nie uczyniła, albowiem w uzupełnieniu
braków kasacji stwierdziła, że przedmiotem zaskarżenia jest cały wyrok Sądu Okrę-
gowego, a konkretnie przywrócenie do pracy i 5.302,05 zł tytułem wynagrodzenia za
czas pozostawania bez pracy. Taki sposób określenia wartości przedmiotu zaskar-
żenia nie mógł zostać uznany za prawidłowe oznaczenie tej wartości, spełniające
wymagania przewidziane w art. 231 KPC, przez co nie mógł być potraktowany jako
skuteczne uzupełnienie braków wniesionej kasacji.

W zażaleniu na postanowienie Sądu Okręgowego o odrzuceniu kasacji peł-
nomocnik strony pozwanej wniósł o uchylenie zaskarżonego orzeczenia i przekaza-
nie sprawy Sądowi Okręgowemu w celu nadania biegu wniesionej kasacji. Zdaniem
skarżącego kasacja spełnia wszelkie wymagania ustanowione w art. 3933 § 1 i § 2
KPC. Pojęcie przedmiotu zaskarżenia nie jest równoznaczne z wartością przedmiotu
sporu, o której stanowi art. 231 KPC. Pojęcie wartości przedmiotu sporu ma zastoso-
wanie na etapie rozpoznawania sprawy przez sąd pierwszej instancji, natomiast przy
apelacji i kasacji ustawa przewiduje wartość przedmiotu zaskarżenia. Nie ma przy
tym żadnego odnośnika w przepisach regulujących apelację i kasację, by stosowanie
zasady zawartej w art. 231 KPC było obligatoryjne w przypadku kasacji. Wartością
przedmiotu zaskarżenia jest konkretne rozstrzygnięcie w całości lub w części.


Sąd Najwyższy zważył, co następuje:


Zażalenie jest bezzasadne. Nie ma racji skarżący, kiedy twierdzi, że do ozna-
czenia wartości przedmiotu zaskarżenia w kasacji, nie mają zastosowania przepisy
dotyczące oznaczenia wartości przedmiotu sporu, w szczególności art. 19 - 24 KPC,
ponieważ w przepisach o kasacji nie ma do nich bezpośredniego odniesienia.

Zgodnie z art. 39319 KPC, jeżeli nie ma szczególnych przepisów o postępowa-
niu przed Sądem Najwyższym, do postępowania tego stosuje się odpowiednio prze-
pisy o apelacji. Z kolei art. 368 § 2 KPC (dotyczący apelacji) stanowi, że w sprawach
o prawa majątkowe należy oznaczyć wartość przedmiotu zaskarżenia, a przepisy art.
19 - 24 i art. 25 § 1 KPC stosuje się odpowiednio. Regulacja ta jednoznacznie wska-
zuje na to, że do oznaczenia wartości przedmiotu zaskarżenia w postępowaniu kasa-
cyjnym mają odpowiednie zastosowanie przepisy dotyczące oznaczenia wartości
przedmiotu sporu, w tym również art. 231 KPC.

W rozpoznawanej sprawie mamy do czynienia z przedmiotową kumulacją
roszczeń (art. 191 KPC). Jednym z nich jest żądanie przywrócenia do pracy na po-
przednich warunkach na podstawie art. 56 KP (w związku z niezgodnym z prawem
rozwiązaniem przez pracodawcę umowy o pracę bez wypowiedzenia na podstawie
art. 52 § 1 pkt 1 KP), drugim żądanie zasądzenia wynagrodzenia za czas pozosta-
wania bez pracy na podstawie art. 57 KP. Każde z tych roszczeń ma charakter ma-
jątkowy, a zatem zgodnie z art. 21 KPC zlicza się ich wartość dla celów oznaczenia
wartości przedmiotu sporu oraz wartości przedmiotu zaskarżenia. Do drugiego z nich
(o wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy) bezpośrednio stosuje się art. 19
§ 1 KPC, ponieważ roszczenie to ma charakter pieniężny, do pierwszego (o przywró-
cenie do pracy na poprzednich warunkach) ma zastosowanie art. 231 KPC w związku
z art. 19 § 2 KPC. Nie ulega wątpliwości, że do oznaczenia w kasacji wartości
przedmiotu zaskarżenia w sprawie o przywrócenie do pracy w związku z niezgodnym
z prawem rozwiązaniem umowy o pracę przez pracodawcę bez wypowiedzenia nale-
ży stosować reguły określone w art. 231 KPC. Wynika to z przywołanych wcześniej
przepisów art. 368 § 2 KPC w związku z art. 39319 KPC.
Rację ma skarżący, że nie można utożsamiać wartości przedmiotu sporu,
którą powód jest obowiązany podać w pozwie (art. 187 § 1 pkt 1 KPC), z wartością
przedmiotu zaskarżenia, którą obowiązany jest podać skarżący w apelacji (art. 368 §
2 KPC) lub w kasacji (art. 3933 § 2 KPC). Są to jednak wymagania formalne o po-
dobnym charakterze i służące podobnym celom (na przykład: określeniu wysokości
opłat sądowych - przede wszystkim wpisów stosunkowych od pozwu, apelacji i kasa-
cji; określeniu wysokości opłat za czynności adwokata i radcy prawnego w postępo-
waniu sądowym), a przede wszystkim przesądzające o właściwości rzeczowej sądu -
art. 17 pkt 4 KPC oraz o dopuszczalności kasacji - art. 3921 § 1 KPC.
Nie ulega wątpliwości, że pełnomocnik strony pozwanej nie wykonał zarzą-
dzenia przewodniczącego wydziału w Sądzie Okręgowym i nie oznaczył wartości
przedmiotu zaskarżenia, tym samym nie uzupełnił w wyznaczonym terminie braków
formalnych kasacji, do czego był wzywany. Istniały zatem przesłanki do odrzucenia
kasacji na podstawie art. 3935 KPC.
Biorąc powyższe pod rozwagę, Sąd Najwyższy orzekł jak w sentencji.
========================================