Postanowienie z dnia 24 maja 2005 r.
I PZ 5/05

Sprawa o ustalenie bezprawności okresowego przeniesienia pracownika
do innej pracy w trybie art. 42 § 4 k.p., jeżeli nie powoduje to obniżenia wyna-
grodzenia za pracę, ma charakter niemajątkowy.

Przewodniczący SSN Teresa Flemming-Kulesza, Sędziowie SN: Krystyna
Bednarczyk, Zbigniew Myszka (sprawozdawca).

Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 24 maja
2005 r. sprawy z powództwa Grzegorza B. przeciwko Kopalni Węgla Kamiennego B.
SA w O. o uznanie wypowiedzenia zmieniającego za bezskuteczne, na skutek zaża-
lenia powoda na postanowienie Sądu Okręgowego-Sądu Pracy i Ubezpieczeń Spo-
łecznych w Katowicach z dnia 2 grudnia 2004 r. [...]

u c h y l i ł zaskarżone postanowienie.

U z a s a d n i e n i e

Sąd Okręgowy w Katowicach postanowieniem z dnia 2 grudnia 2004 r. odrzu-
cił kasację powoda Grzegorza B. od wyroku tego Sądu z dnia 27 lipca 2004 r.,
uznając, że była ona przedmiotowo niedopuszczalna z uwagi na wartość kasacyjne-
go zaskarżenia w kwocie 6.000 zł, która nie spełnia wymogów art. 3921 § 1 k.p.c. W
zażaleniu na to postanowienie pełnomocnik powoda zarzucił naruszenie art. 3935
k.p.c. w związku z art. 3921 § 1 k.p.c,. przez uznanie, że sprawa o uznanie przenie-
sienia powoda do innej pracy w trybie art. 42 § 4 k.p. ma charakter majątkowy w sy-
tuacji, gdy żądanie powoda nie obejmowało zasądzenia na jego rzecz jakichkolwiek
należności od pozwanej Kopalni Węgla Kamiennego ,,B." SA w O., a jedynie uznania
przeniesienia do pracy na innym stanowisku ,,za bezskuteczne". Powód określił war-
tość przedmiotu kasacyjnego zaskarżenia w wykonaniu wezwania Sądu Okręgowe-
go, ,,co wynikało z wynagrodzenia za dwumiesięczny okres oddelegowania powoda".
Wnoszący zażalenie domagał się uchylenia zaskarżonego postanowienia i przyjęcia
kasacji do rozpoznania.
Strona pozwana wniosła o oddalenie zażalenia, argumentując, że powód sam
potwierdził majątkowy charakter sprawy, wskazując wartość przedmiotu kasacyjnego
zaskarżenia w kwocie 6.000 zł, która czyniła kasację przedmiotowo niedopuszczalną.

Sąd Najwyższy zważył, co następuje.

Zażalenie jest uzasadnione ponieważ powód zakwestionował legalność prze-
niesienia go do innej odpowiedniej pracy w trybie art. 42 § 4 k.p., przy zachowaniu
,,dotychczasowych warunków płacowych", a zatem już z braku majątkowego uwarun-
kowania roszczenia o ustalenie prawa do realizowania łączącego strony umówione-
go stosunku pracy wynikało, że sprawa nie miała charakteru i podłoża majątkowego.
W sprawie tej Sąd Okręgowy w wyroku z dnia 27 lipca 2004 r., zmieniającym wyrok
Sądu Rejonowego i oddalającym powództwo w sprawie ,,o uznanie wypowiedzenia
za bezskuteczne", przyjął, że zakwestionowanie przez powoda powierzenia mu okre-
sowo innej pracy w trybie art. 42 § 4 k.p. mogłoby mieć materialnoprawne umocowa-
nie w art. 189 k.p.c., gdyby powód wykazał interes prawny w takim ustaleniu. Tym-
czasem jednak powód nigdy nie wykonywał innej pracy z wydanego polecenia służ-
bowego, przeto nie została spełniona przesłanka materialnoprawna powództwa o
ustalenie z uwagi na brak interesu prawnego.
Natomiast sam powód opierał swoje roszczenie o koncepcję naruszenia jego
pracowniczych dóbr osobistych (art. 23 k.c. w związku z art. 300 k.p.), domagając się
usunięcia skutków ich naruszenia przez ,,uznanie oświadczenia pracodawcy za bez-
skuteczne" i dopiero na żądanie Sądu Okręgowego wskazał wartość przedmiotu ka-
sacyjnego zaskarżenia w kwocie dwumiesięcznego wynagrodzenia, stawiając w ka-
sacji tezę, że ,,ewentualne ustalenie bezprawnych działań pracodawcy lub braku tej
bezprawności, stanowi przesłankę ewentualnego dochodzenia zadośćuczynienia
lub/i odszkodowania na zasadach ogólnych w postępowaniu cywilnym", czemu
sprzeciwia się zasada niedopuszczalności rozszerzenia żądania lub występowania z
nowymi roszczeniami w postępowaniu apelacyjnym lub kasacyjnym (art. 383 k.p.c. i
art. 39319 k.p.c., aktualnie art. 39821 k.p.c.). Nie przesądzając charakteru i dopusz-
czalności formułowania roszczeń na gruncie art. 42 § 4 k.p., sprawa o ustalenie bez-
prawności okresowego przeniesienia pracownika do innej pracy w trybie tego prze-
pisu, jeżeli nie powoduje ono obniżenia wynagrodzenia, ma charakter niemajątkowy,
a przeto wniesiona kasacja nie była przedmiotowo niedopuszczalna ze względu na
niemajątkową naturę zgłoszonego roszczenia, które równocześnie nie kwalifikowało
się do spraw z zakresu prawa pracy wyłączonych spod kasacyjnego zaskarżenia w
myśl art. 3921 § 2 pkt 2 k.p.c. (aktualnie art. 3982 § 2 pkt 2 k.p.c.).
Mając powyższe na uwadze Sąd Najwyższy postanowił jak w sentencji.
========================================