Postanowienie z dnia 20 lipca 2001 r.
I PZ 42/01

Odrzucenia kasacji niedopuszczalnej dokonuje w zasadzie sąd drugiej
instancji, lecz z uczynienia tego dopiero przez Sąd Najwyższy nie wynika, iż
strona musi mieć wówczas prawo wniesienia środka zaskarżenia.


Przewodniczący SSN Katarzyna Gonera, Sędziowie: SN Andrzej Kijowski
(sprawozdawca), SA Kazimierz Josiak.

Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 20 lipca
2001 r. sprawy z powództwa Mieczysława K. przeciwko Stoczni G. S.A. w G. o za-
płatę, na skutek zażalenia powoda na postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 22
stycznia 2001 r. [...]

o d r z u c i ł zażalenie.

U z a s a d n i e n i e


Sąd Najwyższy postanowieniem z dnia 22 stycznia 2001 r., I PKN 810/00, od-
rzucił kasację, którą powód Mieczysław K. wniósł od postanowienia Sądu Apelacyj-
nego - Wydziału Cywilnego w Gdańsku z dnia 1 sierpnia 2000 r. [...], oddalającego
jego zażalenie na postanowienie Sądu Okręgowego - Wydziału Cywilnego w Gdań-
sku z dnia 31 stycznia 2000 r. [...] o odrzuceniu pozwu w sprawie przeciw Stoczni G.
S.A. w G. o zapłatę za projekt racjonalizatorski, gdyż sprawa ta została już rozstrzy-
gnięta prawomocnym wyrokiem Sądu Wojewódzkiego w Gdańsku z dnia 17 maja
1991 r. [...]. Odrzucenie kasacji Sąd Najwyższy uzasadnił niespełnieniem przez nią
wymagania z art. 3933 § 1 pkt 3 KPC, to znaczy przedstawienia okoliczności uzasad-
niających przyjęcie jej do rozpoznania, który to rygor jest zaliczany do konstrukcyj-
nych elementów tego środka zaskarżenia, więc brak takiego elementu ma nieusu-
walny charakter i przesądza o niedopuszczalności skargi.

Powyższe postanowienie powód ,,zaskarżył w całości, na zasadzie art. 39319 i
art. 3935 KPC, zarzucając mu obrazę przepisu art. 3933 § 1 pkt 3 KPC" oraz doma-
gając się ,,uchylenia zaskarżonego orzeczenia". W piśmie swym, nazwanym zażale-
niem, powód argumentował, że środek ten jest ,,zasadny i dopuszczalny". Gdyby bo-
wiem kasację odrzucił Sąd drugiej instancji, to powodowi z mocy art. 39318 KPC
przysługiwałoby zażalenie, zatem nie powinien on być w gorszej sytuacji prawnej
tylko dlatego, iż kasację odrzucił Sąd Najwyższy. Poza tym powód stwierdził, że jego
kasacja została sporządzona w dniu 8 września 2000 r, a więc niewiele ponad dwa
miesiące od wejścia w życie ustawy z dnia 24 maja 2000 r. o zmianie ustawy - Ko-
deks postępowania cywilnego, ustawy o zastawie rejestrowym i rejestrze zastawów,
ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych oraz ustawy o komornikach są-
dowych i egzekucji (Dz.U. Nr 48, poz. 554). We wspomnianej wyżej dacie nie było
zaś ,,żadnej praktyki, ani orzecznictwa sądowego w zakresie konstrukcji kasacji w
nowym kształcie". Brakowało zwłaszcza rozstrzygnięć co do tego, czy przesłanki
określone w art. 3933 § 1 pkt 3 KPC ,,powinny być umieszczone we wstępie kasacji,
czy w jej uzasadnieniu i w jaki sposób powinny być wyeksponowane".


Sąd Najwyższy zważył, co następuje:


Zażalenie podlega odrzuceniu jako niedopuszczalne. Zażalenie do Sądu Naj-
wyższego na postanowienie o odrzuceniu kasacji przysługuje bowiem według art.
39318 § 1 KPC tylko od orzeczenia wydanego przez sąd drugiej instancji. A contrario
wynika stąd, że zażalenie nie przysługuje na postanowienie o odrzuceniu kasacji
przez Sąd Najwyższy. Oceny tej w żadnym razie nie podważa argument, że skoro
niedopuszczalną kasację powinien już na posiedzeniu niejawnym odrzucić sąd dru-
giej instancji (art. 3935 KPC), zaś na jego orzeczenie przysługuje środek zaskarżenia
w postaci zażalenia, to takim samym środkiem odwoławczym powinna dysponować
strona, której kasację odrzucił samodzielnie Sąd Najwyższy. Rzecz bowiem w tym,
że w kwestii odrzucania kasacji niedopuszczalnych Sąd Najwyższy działa tylko jako
organ kontroli i nadzoru nad orzeczeniami sądów drugiej instancji, więc ich ewen-
tualne uchybienia, wyrażające się w nieodrzuceniu danej kasacji, nie mogą prowa-
dzić do uprzywilejowywania strony przez próbę wyinterpretowania dla niej prawa do
dwukrotnego orzekania o dopuszczalności kasacji przez najwyższy organ władzy
sądowniczej, skoro powszechnym standardem jest jednorazowość podobnego roz-
strzygnięcia.

Za dopuszczalnością przedmiotowego zażalenia nie przemawia tym bardziej
argument, że na początku września 2000 r. brakowało orzecznictwa w sprawie nowe-
go kształtu kasacji, w szczególności sposobu ,,przedstawienia okoliczności uzasad-
niających rozpoznanie kasacji" (art. 3933 § 1 pkt 3 KPC). Wątpliwości sformułowane
przez skarżącego są pozorne, a poza tym przewrotne w tym sensie, że wspomnia-
nych okoliczności w kwestionowanej kasacji w ogóle nie podano, wykluczając tym
samym ewentualną ocenę poprawności zastosowanej formy.

Z powyższych względów Sąd Najwyższy orzekł jak w sentencji.
========================================