Postanowienie SN - I PO 8/96
Izba:Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych
Sygnatura:I PO 8/96
Typ:Postanowienie SN
Opis:Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych 1997/4/59
Data wydania:1996-08-28

Postanowienie z dnia 28 sierpnia 1996 r.
I PO 8/96

Sąd rozpoznający wniosek o wyłączenie sędziego nie bada zasadności i
prawidłowości czynności podjętych w sprawie przez sąd orzekający (sędziego,
którego wniosek dotyczy).


Przewodniczący SSN: Walerian Sanetra, Sędziowie SN: Adam Józefowicz
(sprawozdawca), Maria Mańkowska,

Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu w dniu 28 sierpnia 1996 r. na posiedzeniu
niejawnym sprawy z powództwa Skarbu Państwa-Prezesa Sądu Wojewódzkiego w R.
przeciwko Stanisławowi F. o zapłatę, na skutek wniosku pozwanego o wyłączenie
wszystkich sędziów Sądu Wojewódzkiego w Rzeszowie i Sądu Apelacyjnego w
Rzeszowie [...]

p o s t a n o w i ł:

o d d a l i ć wniosek


U z a s a d n i e n i e

Prezes Sądu Wojewódzkiego w R. działając w imieniu Skarbu Państwa wniósł do
Sądu Wojewódzkiego-Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w R. pozew przeciwko
Stanisławowi F., Komornikowi Sądu Rejonowego w M. o zasądzenie 26.723 zł 75 gr
odszkodowania z tytułu bezzasadnego wypłacenia pracownikom nieuzasadnionych
nagród i premii z ryczałtu kancelaryjnego, stanowiącego własność Skarbu Państwa. W
uzasadnieniu pozwu Prezes Sądu Wojewódzkiego wskazał jako dowód wyrządzenia
szkody protokół kontroli Biura pozwanego Komornika, przeprowadzonej przez rewidenta
Zespołu Kontroli Sądu Apelacyjnego w R.
Sąd Wojewódzki w R. wyrokiem zaocznym z dnia 30 stycznia 1996 r. uwzględnił
powództwo. Pozwany wniósł sprzeciw od tego wyroku, w którym stwierdził, że nie
doręczono mu odpisu pozwu. W piśmie procesowym z dnia 12 marca 1996 r. pozwany
wniósł o wyłączenie wszystkich sędziów Sądu Wojewódzkiego i Sądu Apelacyjnego w
R. Wniosek swój oparł na podstawie wymienionej w art. 49 KPC. Zdaniem pozwanego
sędziowie Sądu Wojewódzkiego i Sądu Apelacyjnego nie mogą być bezstronni w
sprawie, bowiem niewątpliwie łączy ich z Prezesem Sądu Wojewódzkiego osobista
znajomość.Ponadto pełniona przez Prezesa Sądu Wojewódzkiego funkcja wywołuje
niekorzystny dla pozwanego nacisk psychiczny na sędziów, czego dowodem są
popełnione uchybienia przy wydaniu wyroku zaocznego i postanowienie o kosztach
postępowania zabezpieczającego. Pozwany uważa, że sędziowie Sądu Apelacyjnego
mogą podzielać zapatrywanie rewidenta.
Sędziowie Sądu Wojewódzkiego złożyli osobne pisma i pismo zbiorowe 25
sędziów, zawierające oświadczenia, że nie znają pozwanego Stanisława F., a łączący
ich stosunek służbowy z Prezesem Sądu Wojewódzkiego nie może wywołać wątp-
liwości co do ich bezstronności przy orzekaniu w sprawie.
Sędziowie Sądu Apelacyjnego w R. w piśmie z dnia 28 maja 1996 r. złożyli
oświadczenie, z którego wynika, że brak jest uzasadnionych przesłanek z art. 49 KPC
do ich wyłączenia w sprawie, bowiem nie znają pozwanego, a stosunek służbowy
łączący ich z prezesem Sądu Wojewódzkiego w R. nie jest stosunkiem osobistym tego
rodzaju, że mógłby wywołać wątpliwości co do ich bezstronności w sprawie.

Sąd Najwyższy rozpatrując wniosek pozwanego o wyłączenie sędziów wziął pod
uwagę co następuje:

Stosownie do przepisu art. 49 KPC sąd może wyłączyć sędziego od udziału w
sprawie na jego żądanie lub na wniosek strony, jeżeli między nim a jedną ze stron
zachodzi stosunek osobisty tego rodzaju, że mógłby wywołać wątpliwości co do
bezstronności sędziego. Z wykładni tego przepisu dokonywanej w judykaturze i piś-
miennictwie wynika, że o osobistym charakterze stosunku łączącego sędziego z jedną
ze stron decyduje rodzaj jego emocjonalnego zaangażowania w odniesieniu do strony
postępowania sądowego. Jako przykłady wskazuje się: przyjaźń, nienawiść, więź
rodzinną, powiązania majątkowe i gospodarcze, jak również ujawnioną niechęć lub
sympatię do strony albo faworyzowanie jednej ze stron kosztem drugiej.
Wniosek pozwanego o wyłączenie sędziów nie opiera się jednak na takich podstawach.
Pozwany twierdzi, że sędziowie Sądu Wojewódzkiego w R. nie mogą być bezstronni w
jego w sprawie, bo łączy ich z prezesem tego Sądu osobista znajomość i stosunek
służbowy oraz przypuszcza, że sędziowie Sądu Apelacyjnego w R. mogą podzielić
zapatrywania rewidenta tego Sądu. Z tego względu wnioskiem swoim objął wszystkich
sędziów okręgu rzeszowskiego, pomimo iż większość z nich nie podejmowała w
sprawie żadnych czynności, ani nie toczy się postępowanie przed Sądem Apelacyjnym
w R. Jednocześnie strona pozwana nie wskazuje żadnych konkretnych okoliczności ani
jakiegokolwiek zachowania imiennie oznaczonych sędziów, które mogłyby świadczyć o
łączącym ich osobistym stosunku z reprezentującym stronę powodową w sprawie,
prezesem Sądu Wojewódzkiego. Stosunków osobistych nie można utożsamiać ze
stosunkami służbowymi, które nie stanowią podstawy wyłączenia sędziego w
rozumieniu art. 49 KPC. Z oświadczeń sędziów Sądów (których wniosek dotyczy)
wynika, że łączący ich stosunek służbowy z prezesem Sądu Wojewódzkiego nie ma
charakteru osobistego tego rodzaju, ażeby mógł wywołać wątpliwości co do ich
bezstronności w orzekaniu.Sędziowie Sądu Apelacyjnego nawet nie pozostają w
stosunku służbowym z prezesem Sądu Wojewódzkiego i nie dopatrują się podstawy do
ich wyłączenia nawet, gdyby sprawa pozwanego ewentualnie wpłynęła do ich Sądu.
Powyższe okoliczności - zdaniem Sądu Najwyższego - wskazują na błędne
przekonanie pozwanego o kwalifikacjach moralnych sędziów, którzy osobiście nie widzą
przeszkód do bezstronnego orzekania w sprawie. Niestosowna jest też supozycja
pozwanego, (komornika sądowego) "jakoby sędziowie mogliby być nieobiektywni w
orzekaniu w sprawie" i mogliby kierować się pozaprawnymi względami przy jej
rozstrzyganiu. Zarzut pozwanego o popełnionych błędach przez skład sądu roz-
patrującego sprawę, nie dotyczy sędziów nie biorących udziału w sprawie. Zarzut ten
nie może zatem odnieść żadnego skutku, zwłaszcza w odniesieniu się do sędziów,
którzy nie dokonali żadnych czynności w sprawie. Ponadto w postępowaniu o wyłą-
czenie sędziego od orzekania w sprawie, nie podlega kontroli przez sąd rozpoznający
wniosek, zasadność i prawidłowość podjętych przez sąd orzekający czynności
procesowych, gdyż wykracza to poza przedmiot tego postępowania. Oparte na przy-
puszczeniu twierdzenie pozwanego, że sędziowie mogą podzielić zapatrywania rewi-
denta w sprawie, nie stanowi przewidzianej prawem przyczyny usprawiedliwiającej
złożenie wniosku o wyłączenie sędziów.Sąd orzekający rozstrzygając bowiem sprawę
samodzielnie ustala podstawę faktyczną i prawną orzeczenia.
W tym świetle okazuje się, że bezpodstawny jest wniosek Stanisława F. o
wyłączenie sędziów Sądu, w którym sprawa się toczy, jak również sędziów Sądu nad
nim przełożonego. Dlatego Sąd Najwyższy na zasadzie art. 52 § 1 i 2 KPC postanowił
jak w sentencji.

========================================
Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych - inne orzeczenia:
dokumentdata wyd.
[IA] I PO 1/06   Postanowienie SN
Orzecznictwo Sądu Najwyższego Zbiór Urzędowy Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych 2007/9-10/134
2006-04-19 
[IA] I PO 7/96   Wyrok SN
Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych 1997/10/178 Monitor Prawniczy 1997/7/286-288
1996-09-19 
[IA] I PO 6/96   Postanowienie SN
Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych 1996/22/347
1996-05-24 
[IA] I PO 2/96   Wyrok SN
Rejent 1996/10/163 Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych 1996/19/293
1996-03-12 
[IA] I PO 1/96   Postanowienie SN
Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych 1996/16/241
1996-02-21 
  • Adres publikacyjny: