Postanowienie z dnia 11 grudnia 2006 r.
I PK 197/06

Całej opłacie sądowej (art. 18 ust. 2 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosz-
tach sądowych w sprawach cywilnych, Dz.U. Nr 167, poz. 1398 ze zm.) podlega
skarga kasacyjna wniesiona w sprawie z zakresu prawa pracy, a rodzaj opłaty
(podstawowa wynosząca 30 złotych lub stosunkowa wynosząca 5% wartości
przedmiotu zaskarżenia) jest uzależniony od wartości przedmiotu sporu, okre-
ślonej według reguł zawartych w art. 19 i następne k.p.c.

Sędzia SN Katarzyna Gonera.

Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 11 grudnia
2006 r. sprawy z powództwa Jana C. przeciwko Spółdzielczej Kasie Oszczędnościo-
wo-Kredytowej ,,W." w M. o przywrócenie do pracy, na skutek skargi kasacyjnej po-
woda od wyroku Sądu Okręgowego-Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Łodzi
z dnia 2 marca 2006 r. [...]

1. o d r z u c i ł skargę kasacyjną;
2. nie obciążył powoda obowiązkiem zwrotu stronie pozwanej kosztów zastęp-
stwa procesowego w postępowaniu kasacyjnym.

U z a s a d n i e n i e

Sąd Okręgowy-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Łodzi wyrokiem z 2
marca 2006 r. [...] oddalił apelację powoda Jana C. od wyroku Sądu Rejonowego-
Sądu Pracy w Zgierzu z 7 grudnia 2005 r. [...], oddalającego powództwo przeciwko
Spółdzielczej Kasie Oszczędnościowo-Kredytowej ,,W." w M. o przywrócenie do
pracy.
Wyrok Sądu Okręgowego zaskarżył w całości skargą kasacyjną pełnomocnik
powoda. Przytaczając podstawy kasacyjne, pełnomocnik skarżącego zarzucił nie-
ważność postępowania z powodu pozbawienia powoda możności obrony swych
praw. W uzasadnieniu podstaw kasacyjnych skarżący podniósł, że 2 marca 2006 r.
na godzinę 1030 przed Sądem Okręgowym w Łodzi (Wydział Pracy i Ubezpieczeń
Społecznych) wyznaczony został termin rozprawy apelacyjnej w sprawie z powódz-
twa Jana C. przeciwko Spółdzielczej Kasie Oszczędnościowo-Kredytowej ,,W." w M.
Jednakże tego dnia od godziny 930 dostęp do budynku Sądu Okręgowego był wyłą-
czony przez policję z powodu informacji o podłożeniu ładunku wybuchowego. Policja
nie informowała o przewidywanym terminie zakończenia czynności sprawdzających.
Powód wraz z pełnomocnikiem nie zostali wpuszczeni do budynku Sądu. Pełnomoc-
nik skarżącego podniósł, że pomimo usprawiedliwionej absencji strony powodowej
Sąd Okręgowy przeprowadził rozprawę bez jej udziału. Tym samym zachodzą prze-
słanki do zastosowania art. 379 pkt 5 k.p.c.
Pełnomocnik powoda wniósł o przyjęcie skargi kasacyjnej do rozpoznania z
uwagi na oczywiste przesłanki zaistnienia nieważności postępowania (art. 379 pkt 5
k.p.c.).
Skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Są-
dowi drugiej instancji do ponownego rozpoznania.
Wartość przedmiotu zaskarżenia oznaczono w skardze kasacyjnej na kwotę
75.600 zł. Od skargi kasacyjnej uiszczono opłatę sądową w kwocie 30 zł (znakami
opłaty sądowej naklejonymi na oryginale skargi).

Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

Zaskarżony skargą kasacyjną wyrok został wydany 2 marca 2006 r., skargę
kasacyjną wniesiono 12 maja 2006 r. Nie ulega zatem wątpliwości, że do skargi ka-
sacyjnej stosuje się przepisy ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w
sprawach cywilnych (Dz.U. Nr 167, poz. 1398 ze zm., zwanej dalej ustawą o kosz-
tach sądowych), co wynika z jej art. 149 ust. 1 w związku z art. 151, a także przepisy
Kodeksu postępowania cywilnego po nowelizacji wprowadzonej ustawą o kosztach
sądowych, w tym art. 1302 k.p.c. Zgodnie z art. 35 ust. 1 ustawy o kosztach sądo-
wych, w sprawach z zakresu prawa pracy pobiera się opłatę podstawową w kwocie
30 zł wyłącznie od apelacji, zażalenia, skargi kasacyjnej i skargi o stwierdzenie nie-
zgodności z prawem prawomocnego orzeczenia. Jednakże w sprawach, w których
wartość przedmiotu sporu przewyższa kwotę 50.000 zł, pobiera się od wszystkich
podlegających opłacie pism procesowych opłatę stosunkową. Opłatę stosunkową
reguluje art. 13 ustawy o kosztach sądowych. Zgodnie z tym przepisem, opłatę sto-
sunkową pobiera się w sprawach o prawa majątkowe, przy czym wynosi ona 5 %
wartości przedmiotu sporu lub przedmiotu zaskarżenia. Z kolei według art. 18 ust. 2
ustawy o kosztach sądowych, przepisy ustawy przewidujące pobranie opłaty od
pozwu lub wniosku wszczynającego postępowanie w sprawie stosuje się również,
między innymi, do opłaty od skargi kasacyjnej, chyba że przepis szczególny stanowi
inaczej. Treść przytoczonych przepisów prowadzi do wniosku, że całej opłacie sądo-
wej (art. 18 ust. 2 ustawy o kosztach sądowych) podlega skarga kasacyjna wniesiona
w sprawie z zakresu prawa pracy, natomiast rodzaj opłaty (podstawowa wynosząca
30 zł lub stosunkowa wynosząca 5 % wartości przedmiotu zaskarżenia) jest uzależ-
niony od wartości przedmiotu sporu, określonej według reguł zawartych w przepisach
Kodeksu postępowania cywilnego (art. 19 i nast. k.p.c.). W rozpoznawanej sprawie
(o przywrócenie do pracy) do określenia wartości przedmiotu sporu miał zastosowa-
nie art. 231 k.p.c., zgodnie z którym w sprawach o roszczenia pracowników dotyczą-
ce nawiązania, istnienia lub rozwiązania stosunku pracy wartość przedmiotu sporu
stanowi, przy umowach na czas określony - suma wynagrodzenia za pracę za okres
sporny, lecz nie więcej niż za rok, a przy umowach na czas nieokreślony - za okres
jednego roku.
Mając na uwadze, że powód otrzymywał miesięczne wynagrodzenie za pracę
w kwocie 6.600 zł brutto [...], wartość przedmiotu sporu w rozpoznawanej sprawie,
obliczoną według art. 231 k.p.c., stanowiła kwota 79.200 zł, czyli kwota przewyższa-
jąca 50.000 zł. Nawet gdyby do obliczenia wartości przedmiotu sporu przyjąć wyna-
grodzenie miesięczne netto, wynoszące 4.374 zł [...], wartość przedmiotu sporu wy-
nosiłaby 52.488 zł, czyli ponad 50.000 zł. Sam skarżący wartość przedmiotu zaskar-
żenia określił w skardze kasacyjnej na kwotę 75.600 zł.
Wobec tego, że wartość przedmiotu sporu w rozpoznawanej sprawie od po-
czątku przewyższała kwotę 50.000 zł, skarga kasacyjna podlegała opłacie stosunko-
wej, zgodnie z treścią art. 35 ust. 1 zdanie drugie ustawy o kosztach sądowych.
Tymczasem pełnomocnik skarżącego opłacił skargę kasacyjną znakami opłaty są-
dowej w kwocie 30 zł, odpowiadającej wysokości opłaty podstawowej. Skarga kasa-
cyjna nie została zatem należycie opłacona. Skutki nieuiszczenia opłat od środków
odwoławczych i środków zaskarżenia wnoszonych przez profesjonalnych pełnomoc-
ników określa art. 1302 § 3 k.p.c., zgodnie z którym sąd odrzuca bez wezwania o
uiszczenie opłaty wniesione przez adwokata, radcę prawnego lub rzecznika paten-
towego środki odwoławcze lub środki zaskarżenia (apelację, zażalenie, skargę kasa-
cyjną, skargę o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia,
sprzeciw od wyroku zaocznego, zarzuty od nakazu zapłaty, skargę na orzeczenie
referendarza sądowego) podlegające opłacie w wysokości stałej lub stosunkowej
obliczonej od wskazanej przez stronę wartości przedmiotu zaskarżenia. W rozpo-
znawanej sprawie pełnomocnik skarżącego miał obowiązek uiścić - bez wezwania -
opłatę w wysokości stosunkowej obliczonej od wskazanej przez siebie wartości
przedmiotu zaskarżenia. Ustalenie wysokości należnej opłaty było prostą operacją
arytmetyczną, ponieważ nie stanowi żadnego problemu wyliczenie 5 % od kwoty
75.600 zł.
Celem art. 1302 § 3 k.p.c. jest zobowiązanie profesjonalnych pełnomocników
stron do obliczenia i uiszczenia należnej od środka odwoławczego lub środka za-
skarżenia opłaty w wysokości stałej lub stosunkowej bez wzywania o jej uiszczenie.
Jeżeli zatem pismo zawierające środek zaskarżenia (w tym przypadku skargę kasa-
cyjną) zostało opłacone tylko częściowo, to naruszony został obowiązek przewidzia-
ny tym przepisem i pismo takie podlegało odrzuceniu bez wzywania do uzupełnienia
należnej opłaty sądowej. Stanowisko takie można uznać za utrwalone w orzecznic-
twie Sądu Najwyższego (por. postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 23 sierpnia
2006 r., I CNP 48/06; z dnia 15 listopada 2006 r., V CZ 79/06; z dnia 6 lipca 2006 r.,
III CZ 35/06, z dnia 24 listopada 2006 r., III CZ 70/06).
Z tych przyczyn, na podstawie art. 3986 § 2 k.p.c. w związku z art. 1302 § 3
k.p.c., Sąd Najwyższy orzekł jak w sentencji, nie obciążając powoda obowiązkiem
zwrotu stronie pozwanej kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu kasacyj-
nym (art. 102 k.p.c.).
========================================