POSTANOWIENIE Z DNIA 25 MARCA 2009 R.
V KZ 15/09


Skoro w myśl art. 176 ust. 2 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. - Prawo
upadłościowe i naprawcze (Dz. U. Nr 60, poz. 535) placówki pocztowe do-
ręczają syndykowi adresowaną do upadłego korespondencję i wszelkie
przesyłki, a ten zobligowany jest je przekazać upadłemu (o ile dotyczą ma-
sy upadłości), to tym samym syndyka traktować należy jako ,,domownika",
o którym mowa w art. 132 § 2 k.p.k., z wszystkimi tego konsekwencjami.
Oznacza to, że datą doręczenia pisma adresatowi jest dzień oddania go
syndykowi. Domniemanie to - co oczywiste - może zostać obalone w toku
postępowania, gdy adresat wykaże, że pomimo prawnie skutecznego do-
ręczenia, pismo nie zostało mu oddane w ogóle lub otrzymał je z opóźnie-
niem.

Przewodniczący: sędzia SN R. Malarski.

Sąd Najwyższy w sprawie Witolda D., skazanego z art. 212 § 2 k.k.,
po rozpoznaniu na posiedzeniu bez udziału stron w dniu 25 marca 2009 r.
zażalenia skazanego na zarządzenie upoważnionego sędziego Sądu
Okręgowego w Ś. z dnia 27 stycznia 2009 r., o odmowie przyjęcia kasacji
od wyroku sądu odwoławczego,

p o s t a n o w i ł u c h y l i ć zaskarżone zarządzenie.


U Z A S A D N I E N I E

Upoważniony sędzia Sądu Okręgowego w Ś., zarządzeniem z dnia
27 stycznia 2009 r., odmówił przyjęcia kasacji skazanego Witolda D. wska-
zując, że została wniesiona po terminie określonym w art. 524 § 1 zd. 1
k.p.k. Zarządzenie to zaskarżył zażaleniem skazany podając, że wyrok Są-
du odwoławczego z uzasadnieniem odebrał, zajmujący budynek jednoro-
dzinny, syndyk i przekazał mu go z dwudniowym opóźnieniem.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Zażalenie okazało się zasadne.
Witold D. zamieszkuje i jest zameldowany w budynku mieszkalnym,
w którym niegdyś prowadził działalność gospodarczą i który został przejęty
przez syndyka masy upadłościowej. Przedstawicielka syndyka odebrała
wyrok sądu drugoinstancyjnego z uzasadnieniem w dniu 3 grudnia 2008 r.,
ale - jak wynika z dokumentu przedłożonego przez skarżącego - doręczy-
ła ten dokument skazanemu w dniu 5 grudnia 2008 r. Skargę kasacyjną
nadał skarżący w urzędzie pocztowym w dniu 5 stycznia 2009 r.
Jakkolwiek zasadą jest doręczanie pisma do rąk adresata (art. 132 §
1 k.p.k.), to jednak za skuteczne doręczenie uważa się również pozosta-
wienie przesyłki dorosłemu domownikowi, gdy adresata nie zastano w do-
mu (art. 132 § 2 k.p.k.). W razie doręczenia pośredniego, za datę doręcze-
nia uznaje się dzień oddania pisma domownikowi. Co oznacza wyrażenie
,,domownik" ustawa nie wyjaśnia, niemniej przyjmuje się, że chodzi tu nie
tylko o zamieszkałych z adresatem krewnych i powinowatych, ale również
o osoby obce adresatowi włączone do wspólnoty domowej i prowadzenia z
nim lub jego rodziną wspólnego gospodarstwa (zob. postanowienie Sądu
Najwyższego z dnia 13 listopada 1996 r., III RN 27/96, OSNAPiUS 1997, z.
7, poz. 187). Posługując się regułą wnioskowania z podobieństwa (argu-
mentum a simile), należy stwierdzić, że domownikiem w rozumieniu art.
132 § 2 k.p.k. jest także taka osoba obca, która z jakiegoś powodu -
zwłaszcza z mocy prawa - ma uprawnienie do odbioru przesyłek przezna-
czonych dla adresata. Skoro w myśl art. 176 ust. 2 prawa upadłościowego i
naprawczego placówki pocztowe doręczają syndykowi adresowaną do
upadłego korespondencję i wszelkie przesyłki, a ten zobligowany jest je
przekazać upadłemu (o ile nie dotyczą masy upadłości), to tym samym
syndyka traktować należy jako ,,domownika", o którym mowa w art. 132 § 2
k.p.k., z wszystkimi tego konsekwencjami. Oznacza to, że datą doręczenia
pisma adresatowi jest dzień oddania go syndykowi. Domniemanie to - co
oczywiste - może zostać obalone w toku postępowania, gdy adresat wyka-
że, że mimo prawnie skutecznego doręczenia, pismo nie zostało mu odda-
ne w ogóle lub otrzymał je z opóźnieniem.
Przechodząc na grunt niniejszej sprawy, trzeba stwierdzić, że Witold
D. przedstawił dokument, z którego jasno wynika, iż wyrok Sądu odwo-
ławczego z uzasadnieniem otrzymał w dniu 5 grudnia 2008 r. Wykazał
więc, że doręczenie pisma nastąpiło w innej dacie niż ta, którą przyjęto w
zaskarżonym zarządzeniu. Od niej zatem należało liczyć termin zawity do
wniesienia kasacji. Uwzględniając tę okoliczność, należało ustalić, że ska-
zany złożył skargę kasacyjną w przewidzianym przez prawo terminie (art.
524 § 1 zd. 1 k.p.k.).
W tym stanie rzeczy, nie bacząc na ograniczenie przewidziane w art.
523 § 2 k.p.k. (nie można wszak wykluczyć, że w kasacji sporządzonej
przez podmiot fachowy podniesione zostanie tzw. bezwzględny powód od-
woławczy - art. 523 § 4 pkt 1 k.p.k.), Sąd Najwyższy orzekł jak w dyspozy-
tywnej części postanowienia. Warto nadmienić, że wydane orzeczenie,
mimo iż ,,uchyla" zaskarżone zarządzenie, ma w istocie charakter rozstrzy-
gnięcia zmieniającego (zob. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 20
lutego 1995 r., II KRN 256/94, OSNKW 1995, z. 5-6, poz. 36).